jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 22
Omslag van de Vlaamse editie, Antwerpen, Michiel Hillen van Hoochstraten, 1525-1546
(enig exemplaar: Koninklijke Bibliotheek Kopenhagen).
De uil en de spiegel zijn dubbelzinnige symbolen. De uil, als vogel van Minerva,
was aanvankelijk een symbool van wijsheid. Maar in de vijftiende-zestiende
eeuw wordt hij negatief geduid: als nachtvogel staat hij voor de zwarte nachtzijde
van de ziel, voor onze geheime ondeugden. Is dat de spiegel die hij de mensen
voorhoudt? Want de zot zegt de waarheid, de zot verschuilt zich achter het
masker van de waanzin dat hem vrijwaart van straf en hem dus toelaat om de
zotheid van de wereld te tonen. Die didactische zot komt dicht bij de morosoof,
de wijze zot, de zot die de menselijke zotheid ontmaskert, zoals in Lof der Zotheid
(1508) van Erasmus.
~ 84 ~