jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

~ 47 ~
Tiecelijn 22
om het project open te trekken naar gelijkaardige schelmenverhalen uit de hele
wereld. Naast Reynaert de vos en Anansi de spin mocht Nasreddin Hodja het
project inhoudelijk stofferen.
Als lid van de werkgroep en vanuit mijn persoonlijke interesse, nam ik de uitdaging
aan om achtergrondinformatie over Nasreddin Hodja te verzamelen.
Geleidelijk ontdekte ik een heel andere hodja dan de dwaas uit de moppenboekjes.
Grasduinend in allerhande lectuur van schoolboekjes over kinderboeken,
schelmenromans en werken met een filosofische inslag tot websites en weblogs,
groeide mijn interesse om de hodja beter te kunnen doorgronden. Elk artikel en
elke site bracht echter nieuwe elementen aan waarin ik me verder probeerde in
te lezen; een schier eindeloze onderneming.
Een afbakening van het terrein drong zich op. Het lag voor de hand dat de
beschikbare Nederlandstalige werken hiervoor eerst in aanmerking kwamen. Al
snel bleek dat de keuze aan Franstalige en Engelstalige literatuur veel uitgebreider
en ook veel diepgaander was. Toch probeerde ik me te beperken tot wat in
ons taalgebied is uitgegeven. Een opdracht die moeilijker was dan ze leek. De
hodja heeft zo zijn manieren om op onverwachte momenten op te duiken en het
verhaal telkens weer een andere wending te geven. Ik kan het hem niet kwalijk
nemen, de grootmeester van de lach heeft mij allang voor zich gewonnen. Laat ik
de lezer toch nog even waarschuwen: deze trickster laat je nooit meer los.
Turkijes nationale held
Turkije heeft een speciale band met Nasreddin Hodja. Hij staat er bekend
als Nasreddin Hoca. Mede dankzij het Turkse Kinderfeest is hij erg geliefd bij
jonge mensen. Volwassenen kennen hem behalve als kindervriend ook als populaire
volksfilosoof, als gewaardeerd raadsman, als humorist en als grappenmaker.
Hij staat bekend om zijn uitspraken, om de grappige manier waarop hij
de waarheid verkondigt, om zijn vakkundige oordelen en om zijn aparte manier
van redeneren waardoor hij zich uit de meest netelige situaties weet te redden.
In de verhalen die over hem de ronde doen, varieert zijn rol van gerespecteerde
wijze tot simpele dwaas. Zelden wordt de hodja afgebeeld zonder zijn dierbare
reisgezel, de ezel. De trouwe, soms koppige viervoeter en zijn berijder zijn in een
flink aantal van de anekdotes niet van elkaar los te denken.