jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 22
‘after-reek’, die ‘smell of fox blood’ (p. 53) blijft hem achtervolgen. Wanneer
hij het publiek aanschouwt dat naar zijn enige lezing is afgezakt, denkt hij
over zichzelf: ‘Ex-docent, ex-echtgenoot, ex-schrijver, ex-minnaar, ex-alles’ (p.
499). Vernietigender kan het niet. Of toch? Claire, die zijn latere minnares
wordt en hem als ‘stand-in’ voor de lezing had uitgenodigd, omschrijft zijn
minkukelgehalte als volgt: ‘Nee, ik heb geen hekel aan je, Nat. Ik vind je alleen
een zelfdestructieve egotripper en een kloothommel eerste klas’ (p. 511). Het
is bovendien opmerkelijk dat van Nat, de enige ‘professionele’ schrijver in dit
gelaagde boek, geen aparte literaire ‘proeve’ is opgenomen. Ook in dat opzicht
wordt hij letterlijk te kijk gezet en kan hij gezien worden als ‘ a fine figure of fun’
en zelfs als ‘a horrible inverse snob’, die associaties oproept met het in enkele
romans terugkerende personage Nathan Zuckerman van de Amerikaanse
topauteur Philip Roth. 6
Ook de beide andere hoofdpersonages horen, in weerwil van hardnekkige
inspanningen, in dezelfde ‘stal’ thuis. Libby gooit het op een bepaald moment
over een andere boeg en sticht haar eigen publiciteitsfirma. Ze laat zich echter
‘verleiden’ door de nieuw aangeworven, sociaal en erotisch getalenteerde
Damian. Ten aanzien van een haar steeds weer bedriegende Nat, kan ze
moeilijk achterblijven. Ze ziet Damian aanvankelijk als ‘een knappe, jonge
vent […] vol energie en machinaties – een bezige bij’ (p. 211), als ‘a busy fox’
(p. 169). Maar hij blijkt naderhand een gladjanus en opportunist van belang.
Door hem mist ze onder meer een groot contract met de Milanese onderneming
van Alfredo en ziet de toekomst er plotsklaps veel grijzer uit. Libby laat zich
evenwel niet onderuithalen en zet haar zinnen op Jack, die wat haar betreft,
nog lijkt ‘te bruisen van vitaliteit’. ‘Ze vond hem aangenaam gezelschap. Na
Damian had ze haar buik vol van jeugd’ (p. 576). Ze sluit met andere woorden
een compromis met het leven, maar niet zonder een gevoel van verslagenheid
en zelfmedelijden. Op het slotfeestje aangericht door Harry’s collega Deborah,
‘had ze opnieuw met zichzelf te doen – verlaten door haar man, verraden door
haar vrienden, overschaduwd door haar kinderen, verslagen door een vrouw
die ze als een nul had beschouwd, uitgevallen en achtergelaten in de wedloop
van het leven. Vijf jaar geleden was het leven nog goed geweest. Maar daarna
was er stiekem iets in gekomen en had het vergald, iets zuurs en schurftigs, als
een vos die bij het eerste licht de tuin oversteekt’ (p. 593). Voorwaar een balans
die even omineus klinkt als de scène waarmee het boek aanvangt en die haar
voorgoed onderbrengt bij de antihelden van dienst.
~ 420 ~