jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

~ 401 ~
Tiecelijn 22
het Duits vertaalde hij werk van Remco Campert en Cees Nooteboom, maar
ook Henk van Os, Jan Jacob Slauerhoff en Martinus Nijhoff. Posthuma gaf
les in Duitse literatuur op een hogeschool. Uit onvrede met de manier waarop
Duitsers Nederlandse, Vlaamse en Friese poëzie naar het Duits vertalen,
begint hij aan zijn lange reeks vertalingen. ‘Wie als Nederlandse dichter in
Duitsland bekend wil worden, moet bij hem zijn’, zo schrijft Joep van Ruiten in
een interview met Posthuma in het Leids Dagblad. 5
Dat dit niet altijd zonder slag of stoot gaat, blijkt uit een ingezonden brief in
de rubriek brieven in de boekenbijlage van de NRC. Jos van Beers, een regisseur,
uit kritiek op Posthuma’s Nederlandse versie van Goethes Faust. 6 Van
Beers vindt de vertaling op sommige plaatsen niet zo zuiver. Als voorbeeld
noemt hij de woorden van Gretchen, die misbruikt is en van haar toekomst
beroofd: ‘Meine Ruh’ ist hin, / Mein Herz ist schwer; / Ich finde sie nimmer /
Und nimmermehr. De vertaling van Posthuma luidt: Mijn rust is kwijt / mijn
hart doet pijn, / het zal nu nooit meer / als vroeger zijn.’ Volgens Van Beers
gaat het hier om ‘een gebleekt versje, dat ons in gedachten een pruillipje doet
zien. Van poëzie naar rijmpje.’ Posthuma laat het er niet bij zitten en reageert
op deze ingezonden brief van Van Beers. 7 Hij wijst Van Beers erop dat in zijn
laatste, geheel door hem herziene druk (2008) deze passage ‘een veel onheilspellendere
toonzetting heeft gekregen.’ De vertaling in de vernieuwde versie
luidt nu: ‘Onrust beklemt / mijn hart zozeer- / Ik weet: de dingen / nemen
geen keer.’ Hij voegt er vervolgens aan toe dat Goethe er 60 jaar voor nodig had
om zijn Faust in de definitieve vorm te gieten. Hij (Posthuma) zit pas op acht!
Het is een mooi voorbeeld hoe zorgvuldig Posthuma te werk gaat en hoe hij
voortdurend aan zijn teksten schaaft.
Het motorisch moment voor Posthuma om aan de vertaling van Van den vos
Reynaerde te beginnen, is na lezing van een beschouwing van Frits van Oostrom
over de Reynaert in Stemmen op schrift. 8 Hij raakt hierdoor zo enthousiast dat
hij besluit de Reynaert te gaan vertalen naar hedendaags Nederlands, vooral
ook omdat hij vindt dat ‘wij’ de beste versie van de Reynaert hebben. De Franse
Roman de Renart en Reineke Fuchs van Goethe halen het niet bij Van den vos
Reynaerde, zo laat Posthuma ons in het reeds hierboven aangehaalde interview
in het Leids Dagblad weten.
De uitgave van Posthuma bestaat uit drie onderdelen: een inleiding, de teksten
(Posthuma plaats zijn vertaling naast de tekst van het Comburgse handschrift)