jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 22
13 Reynaert stelt deze kruinschering voor als het kappen van het bos op de kop van de wolf;
het beeld van weelderig haar als een bos komt ook voor in Metamorphoses XIII, 844-850.
14 Cf. Van Acker 1966, p. 354; Mann 1987, p. 251.
15 Ipsa haeret scopulis et quantum vertice ad auras / aetherias, tantum radice in Tartara tendit:
haud secus adsiduis hinc atque hinc vocibus heros / tunditur, et magno persentit pectore curas; / mens
immota manet, lacrimae volvuntur inanes, Aeneis IV 445-449 (de verteller over Aeneas).
16 Deze grap komt ook voor in Sacerdos et lupus, een van de Cambridge-gedichten; cf. Nieuwenhuis
2008, p. 155-160.
17 Cf. V 819-820, 1130-1132. Zie Mann 1987, p. 40-44.
18 Ziolkowski 1993, p. 222.
19 Ik heb mijn vertaling van deze passage gewijzigd ten opzichte van die in Nieuwenhuis
1997; ik volg nu Mann 1987, p. 259-261, die deze verzen als vertellerscommentaar interpreteert.
20 Cf. Nieuwenhuis 2008, p. 42-43.
21 Cf. Voigt 1884, p. 71; Verbaal 2004, p. 87.
22 Presul: II 4, 129; pontifex: II 36, 125, 136, 150.
23 Cf. Mann 1987, p. 10-20; Mann 2000.
24 V 1225-1227; V 1251.
25 Cf. Mann 1987, 89-97; Verbaal 2004, 92-93. Zie ook Wilhelm Heizmann, ‘Die Pharaildis-Überlieferung
im mittellateinischen Tierepos Ysengrimus’, in: Jahrbuch der Brüder-Grimm-
Gesellschaft 5 (1995), 107-121.
26 Zie ook IV 245-332 (De bedevaart).
27 Cf. Verbaal 2004, p. 85-94.
28 Voigt 1884, p. 81; Mann 1987, p. 269.
29 Ziolkowski 1993, p. 222.
30 Zou ‘neus’ hier kunnen verwijzen naar het mannelijk lid (cf. Bakhtin 1968, p. 316)? Steekt
Aldrada haar neus in Isegrims kont, niet meer en niet minder, of – ik besef dat ik me net als
Isegrim en Aldrada op glad ijs waag – gaat het omdraaien van de rollen zo ver dat de wolf, die zojuist
zijn staart verloren heeft, in zekere zin ‘ontmand’ is, door een oude vrouw wordt genomen?
De Gentse dichter was niet vies van scabreuze grappen: in Isegrim en Corvigaar stelt de ruin
Corvigaar zijn penis als een scheerriem voor (V 1236-1256) en in Isegrims dood (VII 303-370)
worden varkens en vrouwen met winderigheid bedreigd.
31 Verbaal 2004, p. 97-98.
32 Dufournet en Méline 1985, p. 298-307. Zie Tiecelijn, 15 (2002), p. 216-219 voor een Nederlandse
vertaling en een korte toelichting.
~ 270 ~