jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Voorgeschiedenis
~ 245 ~
Tiecelijn 22
Isegrim visser is de tweede episode van de Ysengrimus. In het eerste verhaal, De
geschiedenis met de ham, ontmoeten vos en wolf elkaar in het bos. Tot Isegrims
grote vreugde krijgt hij nu de kans om Reynaert betaald te zetten wat de vos
hem in – chronologisch gezien – eerdere episoden heeft aangedaan. Deze
gebeurtenissen worden verteld in een uitvoerig binnenverhaal, dat begint met
De bedevaart. In deze episode wordt Isegrim door Reynaert en andere dieren in
een huis in het bos zwaar mishandeld. In Reynaert en de wolvin horen we hoe
Reynaert zich ontlast op Isegrims jongen en Isegrims vrouw bespringt wanneer
de wolf – op Reynaerts advies – is ingetreden in de Gentse Sint-Pietersabdij. Na
grof drankmisbruik in de wijnkelder ranselen de Pieterlingen Isegrim zonder
mededogen de deur uit (Isegrim in het klooster).
In De geschiedenis met de ham wil Isegrim Reynaert aanvankelijk verslinden
als straf voor zijn misdaden, maar de vos weet de aandacht van de wolf af te
leiden naar de ham die een passerende boer meedraagt. Dankzij een list bezorgt
Reynaert Isegrim deze ham, die de wolf in strijd met de afspraak alleen opeet.
Na deze voor Reynaert zo nadelig uitgevallen verdeling van de buit is de vos aan
de beurt om de wolf een loer te draaien.
Reynaert verleidt Isegrim om te gaan vissen (I 529-664)
De verteller laat er geen twijfel over bestaan dat Reynaert wraak wil nemen
op Isegrim en dat vos en wolf als vijanden (hostis … hosti, I 530) tegenover
elkaar staan. Met gehuichelde jovialiteit begroet Isegrim Reynaert als verwant
(cognate, I 533) en spreekt – ongewild ironisch – van een gelukkige ontmoeting
(I 533), vraagt hem of hij iets bij zich heeft en zegt dan dat hij dat deze keer
zonder bedrog (absque dolo, I 534) met hem zal delen, niet beseffend dat hij nu
op zijn beurt door de vos bedrogen zal worden. Reynaert antwoordt dat eerder
bedrog (fraus, I 538) werkt als een aanwijzing voor bedrog (fraude, I 539). De
vos doelt daarmee op De geschiedenis met de ham, maar maakt tegelijk een – door
de wolf niet begrepen – toespeling op wat hij van plan is. Hierbij moeten we ons
realiseren dat Isegrim visser weliswaar de tweede episode van de Ysengrimus is,
maar zich zoals gezegd chronologisch afspeelt na De bedevaart en Reynaert en
de wolvin, verhalen waarin de wolf door toedoen van de vos is mishandeld en
vernederd.