jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 22
op de Belgische politiek en op culturele en andere aangelegenheden, vanuit een
radicaal Vlaams standpunt. Regelmatig werd ook naar het buitenland gekeken.
Bij de beoordeling van de buitenlandse politiek stond het volksbeginsel steeds
voorop.
Algemeen kan gesteld worden dat de artikels en berichten vaak met zoveel
sarcasme en spot werden geschreven dat ze voor de hedendaagse lezer moeilijk
begrijpbaar zijn. Waarschijnlijk was ook voor de lezers in de jaren 1930
niet altijd alles even duidelijk. Parasie gaf immers toe, in zijn brieven aan de
geschiedkundige Lammert Buning, dat ‘in [bepaalde] stukken […] zinspelingen
voor[kwamen], die slechts ingewijden konden begrijpen’. 7
Reinaert in de traditie van Vlaamse spotbladen
‘Humor en satire, geestigheid en spot, grappen en grollen, in literatuur, karikaturen,
pers of kleinkunst..., zij hebben al spoedig de V.B. [Vlaamse Beweging]
begeleid, nu eens van dichtbij, dan weer op een afstand’. 8 Deze vaststelling van
Gaston Durnez geeft weer dat Reinaert allerminst alleen stond om België vanuit
Vlaams standpunt te hekelen. Firmin Parasie vond onder andere inspiratie in de
rijke traditie van humoristische bladen in Vlaanderen. In de negentiende eeuw
golden deze spotbladen hoofdzakelijk als wapen in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd.
9 Eén daarvan was Reinaert de Vos (1860-1869), een Antwerps spotblad
met als ondertitel Zondagsblad voor verstandige lieden. Dit blad had zoals Reinaert,
een Dietse achtergrond en een afkeer van de Belgische politiek die het
voorzag van bijtende en opruiende commentaren. Ondanks de overeenkomsten
kon echter geen band aangetoond worden tussen Reinaert de Vos en Reinaert.
Vanaf de twintigste eeuw kregen de satirische bladen langzaam een bepaalde
vorm, die als model zou gelden voor vele bladen. Reinaert behoorde tot de
vroegste voorbeelden hiervan, maar het blad was geen baanbreker. Ongetwijfeld
de belangrijkste inspiratiebron voor Reinaert was het radicaal Vlaamsgezinde
Pallieter (1922-1928), waaraan Parasie kortstondig meewerkte. Vele elementen
van Pallieter werden in Reinaert bijna rechtstreeks overgenomen. Pallieter had de
combinatie van een portret of een karikatuur op de omslag met een bijhorend
hoofdartikel binnenin, in de Vlaamse pers geïntroduceerd. 10 In navolging hiervan
plaatste ook Reinaert meestal een ‘kop’ van een persoon uit de actualiteit op
de omslag, en een bijhorend artikel in het blad. Daarnaast werden ook andere
~ 234 ~