jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Thema / Tiecelijn 22
kalulu, een vos in hazenvachT
Willy devreeSe
Inleiding
In 1912 publiceert het weekblad Ons volk ontwaakt 1 een reeks verhalen van
Gustaaf van Acker (1868-1904), missionaris bij de Baluba’s in Belgisch-Congo,
over Kalulu 2 de haas. Bij de verhalen worden ook plaatjes afgedrukt van Gaston
Vallaeys (1862-1944), Roeselaars kunstschilder. Teksten en plaatjes zijn terug
te vinden op de webstek van Pros Robaer. 3
De reeks wordt ingeleid door Caesar Gezelle (1875-1939), priester-schrijver,
volle neef van Guido Gezelle en neef van Stijn Streuvels. Gezelle schrijft:
Kalulu, de haas, is een allermerkweerdigst dierenepos, eene belangrijke
zante, de kunstige verwerking van een lief onderwerp, eene kostelijke
bijdrage tot de studie der zeden bij de volkeren of ethnologie,
[het] is dit alles, en [het] is daarbij nog ‘de stem uit het graf ’, de zwanenzang,
van den onvermoeiden geloofsbode, den harde kristen, den
blijde Vlaming, den echte woordkunstenaar, den luimigen, schalksen,
kleurigen en fleurigen verhaler dien we allen betreuren, in wijlen Eerweerden
Vader Gustaaf Van Acker, van Brugge.
Oorsprong
Verder weidt Gezelle uit over de Vlaamse Reynaert, zijn middeleeuwse voorouders
en Europese nazaten om dan terug te komen tot Van Ackers Kaluluverhalen
‘recht uit de bronne, zooals ze door de zwarten zelf uitgepeinsd en
belichaamd’ werden. Hoe dat juist zat met die ‘bronne’, mogen we ook vernemen:
de pater was leraar aan de catechistenschool te Mpala en liet zijn leerlingen
in opstelletjes volksverhalen over Kalulu navertellen. Of en hoeveel hij daaraan
uit eigen fantasie toevoegde voor zijn verhalencyclus, is moeilijk te achterhalen.
Zeker is wel dat hij zijn lezers niet alleen kennis wilde laten maken met een
Afrikaanse Reynaert, maar ook met de leefgewoonten van de Congolezen waarbij
hij werkte.
~ 20 ~