jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 22
Waar kwam hij ter dood? Bij de Oost-Put.
De bonte koe, die stootte hem dood!
Omdat de Kampenaren daar geen water meer wilden halen, begonnen zij
een nieuwe put te graven. Maar Pua was helemaal niet dood. En hij vond dat
liedje helemaal niet leuk. In Kampen was een klein bos met hout dat uitstekend
geschikt was om harken mee te maken, waar de Kampenaren erg trots op waren.
Pua verbreidde het nieuws op het hele eiland dat iedereen harkenhout mocht
halen in Kampen. De Kampenaren waren het er niet mee eens, maar konden
het niet voorkomen. Slechts een enkele boom bleef over van het trotse bos. Maar
dat was alleen maar het eerste gedeelte van Pua’s wraak. Toen de mannen aan de
nieuwe put werkten, was er veel vandalisme in hun dorp. Op een nacht zag men
een verdacht persoon bij de harkenboom. De Kampenaren liepen ernaartoe,
maar de man liep naar het gat van de nieuwe put en sprong erin, en iedereen
achter hem aan. Hij klom er aan de andere kant weer uit en stampte met zijn
voeten een hele aarden wand los die zestien mensen in het gat onder zich begroef.
Men weet niet zeker of die man dat opzettelijk had gedaan en men weet ook
niet zeker of het Pua Moders geweest is, maar men vermoedt het. In ieder geval
zou het zijn laatste ‘streek’ geweest zijn. Er wordt gezegd dat hij samen met zijn
stiefvader bij het vissen tussen Hörnum en Föhr zou verdronken zijn. Met hem
zou zijn boze geest verdwenen zijn en sinds die dagen staat er geen huis meer op
Sylt, waar de rook tegen de wind in waait.
Interpretatie 4
Er zijn drie eigenschappen van Pua te bespreken om hem te onderscheiden van
of in verband te brengen met andere tricksters, met name (a) zijn spotzucht; 5
(b) zijn list 6 en (c) zijn brutaliteit. 7
(a) Voor het spotten komt het concept ‘signifying’ te pas. Het karakteriseert een
manier van praten die sociolinguïsten en cultuurtheoretici in de zwarte ghetto’s
van Amerikaanse steden hebben aangetroffen 8 en die spot verbindt aan een
speelse omgang met taal en betekenis (daarom: ‘signifying’). Deze manier wordt
in verband gebracht met het verhaal van de Signifying Monkey, die in veel gesproken
en gezongen varianten te vinden is. Wij kennen een dergelijke opname van
de bekende rockster Chuck Berry. 9 De aap, die altijd door de leeuw mishandeld
~ 144 ~