jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap
Share Embed Flag
Download ePaper

jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

reynaertgenootschap.be
from reynaertgenootschap.be More from this publisher
14.09.2013 Views

Tiecelijn 22 naamse kinderen, maar ook bij Nederlandse, Turkse, Marokkaanse, Chinese, kortom bij kinderen van allerlei nationaliteiten. Maar ook hier traden allerlei veranderingen op, aanpassingen aan de moderne samenleving. De belangrijkste is wel dat de Anansiverhalen nu vooral op schrift verschenen. Zo verschenen de afgelo pen drie decennia zo’n twintig kinderboeken met Anansiverhalen in het Nederlands. In deze Nederlandse versies van de Anansiverhalen klinken alle genoemde functies nog door. In veel verhalen is de aitiologische functie te zien, in vele de protestfunctie en zonder uitzondering zijn ze ter lering en vermaak. Bij de oversteek van het Caribisch gebied naar West-Europa is er echter iets anders gebeurd dan een verschuiving van aitiologi sche functie naar protestfunctie. In Europa duikt een nieuwe functie op: de identi teitsversterkende func tie. Anansi hoort in Europa bij de roots van de zwarte mens, die in de vreemde omgeving die Nederland is, herontdekt worden. Ook de uitingsvorm van de verhalen verandert: van mondeling naar veelal schriftelijk, en van een fami lieaangelegenheid naar een publieke gebeurtenis. 23 En weer passen de verhalen zich aan: couleur locale, flora en fau na worden steeds wester ser. Televi sieshows, horloges, whisky, cola, klaverjas sen, een muziekwinkel, het telefoonboek, mobieltjes, euro’s... als een spons zuigen de Anansiverhalen de Europese wereld in zich op. Zo staat in Anansi komt naar Neder land Anansi met koff ertje en ijs muts aan een Amster damse gracht. In Anansi en de Botjes man wordt Anansi afge beeld als een jonge man die in een trainings pak van Tijger een meisje aan het lachen maakt. De acteur/verteller Wijnand Stomp is al sinds 1987 kampioen in het moderniseren van Anansiverhalen. In zijn meespeeltheaterstuk Ik Anansi laat hij de held per skateboard opkomen, in Mr. M.C. Anansi werd Anansi popster en in Anansi goes tévé mediatycoon. De verhalen worden doorverteld, meestal door (beroeps-)vertel lers van Caribische afkomst, in buurt huizen en kleine thea ters. De not wijdde er een schooltelevi sie-uitzending aan en de verha len worden veel in onderwijs en vormings processen ge bruikt. Een probleem is dat het complexe dubbelkarakter van Anansi daar bij door onwetendheid nogal eens geweld aangedaan wordt. Dan verwa tert hij tot een ééndimensionale slimmerik, deugniet, entertainer of brave, verhalenvertellende toverspin, 24 zoals ook wel met de figuur van Jan Klaassen gebeurde. Dan treedt ~ 110 ~

~ 111 ~ Tiecelijn 22 verburgerlijking op en wordt hij te aardig, te zoet. De peper is eruit. En zonder peper, zonder angel, is Anansi zich zelf niet meer. Gelukkig is het regeneratievermogen van Anansi onbegrensd en verzet hij zich van nature tegen domesticatie en vertrut ting. Zodat bij al dat reizen over de oceaan, eerst met de slaven schepen mee naar het Caribisch gebied, en in de twintigste eeuw naar West-Europa, zijn ambi valente karakter gelukkig grotendeels onaangetast is gebleven. En dat terwijl de Anansiverhalen een duide lijke functie veran dering hebben onder gaan en de schelm als een ware kameleon uiterlijk steeds de kleur heeft aangeno men van de samenleving waarin hij te recht kwam. Meer dan monumentenzorg De laatste jaren wordt er baanbrekend werk verricht door Anansi Masters, een initiatief van Stichting Vista Far Reaching Visuals te Amsterdam. In het mediaproject waarbij Anansiverhalen vastgelegd worden op video is samengewerkt met partners als stichting Sankofa, het Meertens Instituut te Amsterdam, het Tropenmuseum en het Tropentheater in Amsterdam, het Museon in Den Haag, het Koninklijk Instituut voor Land- en Volkenkunde te Leiden, Stichting Beeldende Kunst te Amsterdam, Profor, Kalebas Produkties. Niet alleen zijn er in Ghana negentig vertellers van Anansesem op video vastgelegd, ook in Nederland zijn Surinaamse en Antilliaanse Anansivertellers tijdens diverse vertelestafettes op video opgenomen; dit zal ook nog gebeuren op Curaçao en Aruba. Alle vertellingen zijn op video te bekijken via www.anansimasters.net. Daar is ook een educatief traject te raadplegen voor basis- en middelbaar onderwijs. Verder verscheen er een Anansi Masters dvd, zijn er tentoonstellingen van beeldende kunst rond Anansi georganiseerd, zijn er jongerenworkshops geweest en is er in 2007 een wetenschappelijk symposium over de Anansiverhalen gehouden. Wat Monumentenzorg is voor de bouwkunst, is Anansi Masters voor de Anansivertelkunst. Maar Anansi Masters doet niet alleen aan behoud van de traditie, maar ook aan ontwikkeling, internationalisering en modernisering. Het laat zien dat Anansi actueel en springlevend is. Anansi als trickster Hierboven is Anansi al terloops een trickster genoemd. Voordat we ons nader verdiepen in wat dat betekent, volgt hier een authentiek Ghanees verhaal over

~ 111 ~<br />

Tiecelijn <strong>22</strong><br />

verburgerlijking op en wordt hij te aardig, te zoet. De peper is eruit. En zonder<br />

peper, zonder angel, is Anansi zich zelf niet meer.<br />

Gelukkig is het regeneratievermogen van Anansi onbegrensd en verzet hij zich<br />

van nature tegen domesticatie en vertrut ting. Zodat bij al dat reizen over de oceaan,<br />

eerst met de slaven schepen mee naar het Caribisch gebied, en in de twintigste eeuw<br />

naar West-Europa, zijn ambi valente karakter gelukkig grotendeels onaangetast<br />

is gebleven. En dat terwijl de Anansiverhalen een duide lijke functie veran dering<br />

hebben onder gaan en de schelm als een ware kameleon uiterlijk steeds de kleur<br />

heeft aangeno men van de samenleving waarin hij te recht kwam.<br />

Meer dan monumentenzorg<br />

De laatste jaren wordt er baanbrekend werk verricht door Anansi Masters,<br />

een initiatief van Stichting Vista Far Reaching Visuals te Amsterdam. In het<br />

mediaproject waarbij Anansiverhalen vastgelegd worden op video is samengewerkt<br />

met partners als stichting Sankofa, het Meertens Instituut te Amsterdam,<br />

het Tropenmuseum en het Tropentheater in Amsterdam, het Museon in Den<br />

Haag, het Koninklijk Instituut voor Land- en Volkenkunde te Leiden, Stichting<br />

Beeldende Kunst te Amsterdam, Profor, Kalebas Produkties.<br />

Niet alleen zijn er in Ghana negentig vertellers van Anansesem op video<br />

vastgelegd, ook in Nederland zijn Surinaamse en Antilliaanse Anansivertellers<br />

tijdens diverse vertelestafettes op video opgenomen; dit zal ook nog gebeuren<br />

op Curaçao en Aruba. Alle vertellingen zijn op video te bekijken via<br />

www.anansimasters.net. Daar is ook een educatief traject te raadplegen voor<br />

basis- en middelbaar onderwijs. Verder verscheen er een Anansi Masters dvd,<br />

zijn er tentoonstellingen van beeldende kunst rond Anansi georganiseerd, zijn<br />

er jongerenworkshops geweest en is er in 2007 een wetenschappelijk symposium<br />

over de Anansiverhalen gehouden. Wat Monumentenzorg is voor de bouwkunst,<br />

is Anansi Masters voor de Anansivertelkunst. Maar Anansi Masters doet niet<br />

alleen aan behoud van de traditie, maar ook aan ontwikkeling, internationalisering<br />

en modernisering. Het laat zien dat Anansi actueel en springlevend is.<br />

Anansi als trickster<br />

Hierboven is Anansi al terloops een trickster genoemd. Voordat we ons nader<br />

verdiepen in wat dat betekent, volgt hier een authentiek Ghanees verhaal over

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!