Het dynamische leven met het water - Voet van Oudheusden

59
cultuurhistorie diefdijk-noord vianen e.o.
Behoud van historische elementen, patronen
en sferen in het landschap
Om de rijke historische gelaagdheid van gebied Diefdijk-Noord
te behouden is het van belang om respectvol
om te gaan met de nog aanwezige cultuurhistorische
lijnen, objecten en sferen in het landschap.
De gouden structurenkaart geeft de essenties
weer. Het betreft op hoofdlijnen behoud en, waar
mogelijk, herstel en gepaste bestemming – ook waar
belangrijke cultuurhistorie niet zichtbaar is – van:
• Waterstaatshistorische elementen behorend tot de
categorie van voorzieningen in de strijd tegen het
water: dijken, kaden, watergangen, sluizen en terpen.
• Waterstaatshistorische elementen herinnerend
aan dijkverdediging, bruut watergeweld en
watersnood, zoals wielen, uitgedijkt land, oudhoevig
land en waterpeilmerken.
• Agrohistorische elementen verwijzend naar de
ontginningen, zoals de verkavelingsrichtingen,
het ‘Wasbord-DNA’ op de kavels, de boerderijlinten
en de blokachtige polderstructuren.
• Agrohistorische elementen herinnerend aan het
eeuwenlange bewerken van het land, zoals grienden,
eendenkooien en bongerdjes.
• Militairhistorische elementen getuigend van middeleeuwse
verdediging, zoals relicten van kastelen
en grachten.
• Militairhistorische elementen verwijzend naar de
NHW, het bonte geheel van verdedigings- en inundatiewerken
van de waterlinie.
• Openheid en landelijkheid van de Verboden Kringen
van de nhw.
• Historische plekken die vooral betekenis hebben
door het verhaal en de sfeer en die veelal ook nog
archeologische relicten herbergen, zoals de locaties
van de verdwenen wachthuizen langs de Diefdijk
of die van de verdwenen kastelen en ontginningskerkjes
en de door het water geplaagde nederzettingen
die als een nachtkaars zijn uitgegaan.
De uitkomsten van deze cultuurhistorische quickscan
kunnen ook worden gebruikt bij het aanscherpen
van het planologisch beleid.
Eigentijdse gebiedsontwikkeling
geïnspireerd op de historische identiteit
In de toekomst zullen delen van het landschap van
plangebied Diefdijk-Noord veranderen van functie.
De cultuurhistorie kan een dankbare inspiratiebron
vormen. Het is van belang dat de toekomstige ontwikkelingen
op een vloeiende wijze voortbouwen op
de historische ontwikkelingen. Hierbij dient in het
bijzonder aandacht te zijn voor:
ontwikkeling westrand culemborg
Ter afronding van de westrand van Culemborg is het
aan te bevelen een groen-blauwe zone in te richten
waarin verschillende functies, zoals landbouw,
waterbeheer en recreatie, kunnen worden gecombineerd.
Dit vraagt om een herinrichting van het
gebied. De historische ontginningselementen en
-principes van het komgebied kunnen een passende
inspiratiebron vormen voor deze herinrichting.
Hierbij wordt vooral gedacht aan het systeem van de
cope-ontginningen en het beeld van natte graslanden
met historisch verkavelings- en ‘wasbordpatroon’
en oude weteringen, grienden, eendenkooien
en kaden.