Het dynamische leven met het water - Voet van Oudheusden

tuurland intact is gebleven. Natuurlijk zijn er kavels
opgeschaald, zijn er veel slootjes gedempt en verruild
voor drainagebuizen, zijn er weteringlopen
afgedankt en vervangen door nieuwe brede watergangen.
Maar wat blijkt is dat de grove structuur van
kaden en wegen en de oriëntatie van de verkaveling
de ruilverkaveling goeddeels hebben overleefd. Bijzonder
is dat die vlieger deels ook opgaat voor de
fijne structuur van het middeleeuwse boerenland,
het ‘wasbord’ van rabatten en greppels. Vooral lijkt
dat het geval rond het zeldzaam grote aantal oude
grienden en eendenkooien. De ruilverkaveling lijkt
bedachtzaam op het oude cultuurlandschap te hebben
voortgebouwd. Aan de Culemborgse kant van de
Diefdijk ligt dan ook nog een kostbaar en monumentwaardig
agro-historisch landschap, hoofdbestanddeel
van het cultuurlandschap van de Nieuwe
Hollandse Waterlinie. Het heeft daardoor extra grote
betekenis als drager van identiteit voor allerlei ruimtelijke
vernieuwingen. Vernieuwingen op het vlak
van stedenbouw, water, groen en klimaatadaptatie.
Precieus ensemble
Ten westen van de Diefdijk is de structuur van leven
van het land zelfs nog gaver gebleven. In sommige
polders zijn wel percelen geëgaliseerd en vergroot en
is de afwatering wat aangepast om de melkveehouderij
een duwtje in de goede richting te geven. Het
nagenoeg intacte oude boerenland vormt hier een
uniek en precieus ensemble met de lintbebouwing
van boerderijen en hofsteden langs eeuwenoude
dijk- en kadewegen als de Diefdijk, de Zijderveldse
Laan (Steeg) en de doorgaande wegen in Boeicop en
Heicop. Ook kent het gebied nog tal van oude grien-
den, resten van hakhoutteelt op rabatten. Daarnaast
bevinden zich rond de boerenerven van de lintbebouwing
nog overblijfselen van hakhoutcultuur,
soms zelfs van hennepteelt. Met name in Vianen
maakte deze teelt in de Gouden Eeuw furore door de
grote vraag naar touw en zeildoek voor de schepen
van de voc, wic en de Staatse oorlogsvloot. De relicten
ervan kunnen bestaan uit met windsingels
omlijste hennepakkertjes bij boerderijen en overblijfselen
van brede rootsloten (roten = het wateren
of rotten van hennepstengels). Al met al vormt het
agro-historische landschap in het westelijk deel van
het plangebied een ware cultuurhistorische parel.
Dit oude boerenlandschap belichaamt op-en-top de
functie van de Diefdijk als beschermer van Hollands
welvaart. Het verdient in samenhang met het landschap
van de dwarsdijk en dat van de waterlinie zonder
meer de status van gemeentelijk en Rijksmonument!
34
cultuurhistorie diefdijk-noord vianen e.o.