Het dynamische leven met het water - Voet van Oudheusden

33
cultuurhistorie diefdijk-noord vianen e.o.
Kade met wetering en lintbebouwing
in Bolgerijen.
Hofstede langs de voorkade
van Bolgerijen.
was al heel vroeg doorgedrongen tot de stroomgordel
van Redichem, waar ook Culemborg zou ontluiken.
Rond 1100 moet de ontginningsgolf vanaf de
Beusichemse stroomgordel ook zijn opgerukt via
Lanxmeer, Paveien en Rietveld richting Prijs. IJveraars
van deze cultivering moeten de familie Van
Bosinchem en de uit dit geslacht voortkomende
heren van Culemborg zijn geweest. Deze ontginningsbeweging
kreeg wereldlijke prikkels.
Verrassend
Nog iets over de kwaliteit van de relicten van het
eeuwenlange boerenleven, van de ontworsteling van
het land aan het water. Om een beeld te krijgen van
die relicten zijn oude en actuele topkaarten naast
elkaar gelegd. Ook zijn luchtfoto’s uit de wo ii bekeken
en de patronen daarop vergeleken met ahn- en
Google-Earth kaartbeelden. Beperkingen in tijd en
budget maakten dat dit slechts steekproefsgewijs
kon. De uitslagen waren verrassend voor het Gelderse
deel van het plangebied door de aanwezigheid
van nog relatief veel sporen van vroege cultivering.
Niet verrassend was de constatering dat een deel van
het oude boerenland in de Moderne Tijd was opgeslokt
door het uitdijende Culemborg. De themakaart
toont waar dit cultuurland plaatsmaakte voor stadsuitbreiding.
Meer nog dan de relicten zijn hier de
verhalen over dat eeuwenoude boerenland een inspiratiebron
voor vernieuwing zoals stedenbouwkundige
ontwikkeling. Zo kan via creatieve verbeelding
worden ontdekt dat de wieg van Culemborg in Redichem
staat. Dat kan aansporen tot extra aandacht
voor de cultuurhistorie van die polder in het plan
‘Culemborg aan de Lek’.
Drager van identiteit
Er was reden om te menen dat de ruilverkavelingen
afbreuk hadden gedaan aan het oude boerenland.
Nader onderzoek leerde dat nog vrij veel van dat cul-