Het dynamische leven met het water - Voet van Oudheusden
Het dynamische leven met het water - Voet van Oudheusden
Het dynamische leven met het water - Voet van Oudheusden
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
17<br />
cultuurhistorie diefdijk-noord vianen e.o.<br />
De Culemborgsche Vliet<br />
bij Acquoy.<br />
dijk. Zijn hoofdwetering – de Culemborgsche Vliet<br />
– liep daarbij door de dorpspolder Acquoy. Op haar<br />
oevers rezen kaden op die moesten verhinderen dat<br />
ze zou overlopen en <strong>het</strong> omliggende boerenland zou<br />
overstromen. De confrontatie tussen Culemborgse<br />
<strong>water</strong>lossing en Hollandse <strong>water</strong>kering leidde vaak<br />
tot herrie. Zoals in 1497 toen bij Zijderveld een doorbraak<br />
was gevallen in de Diefdijk en de Waai was<br />
gevormd. De Hollanders zagen er geen been in om<br />
een vingerling, een nooddijkje, dwars door de<br />
Culemborgsche Vliet en de Goilberdingsche Wetering<br />
heen aan te leggen. Opgezadeld <strong>met</strong> stagnatie<br />
in de <strong>water</strong>lossing, protesteerden de Culemborgers<br />
fel. Maar ze moesten bij de rechter bakzeil halen.<br />
Toen <strong>het</strong> gigantische dijkgat bij de Waai weer eenmaal<br />
was gerepareerd, stond niets meer een herstel<br />
<strong>van</strong> de Culemborgse af<strong>water</strong>ing in de weg.<br />
Achtermolens<br />
De Waai werd daarbij onderdeel <strong>van</strong> die <strong>water</strong>lossing.<br />
Dat kwam goed <strong>van</strong> pas. De reuzenkolk bood<br />
namelijk de kans tot opslag <strong>van</strong> <strong>water</strong> dat niet<br />
<strong>met</strong>een kon worden geloosd op de Linge bij Asperen.<br />
Vanaf de 15 e eeuw werd <strong>het</strong> steeds moeilijker af te<br />
<strong>water</strong>en via de Linge. Boosdoener was de toenemende<br />
activiteit <strong>van</strong> de Waal/Merwede. <strong>Het</strong> werd<br />
daardoor almaar lastiger om Linge<strong>water</strong> te slijten<br />
aan de rivier bij Gorkum. Steeds vaker kwam <strong>het</strong><br />
zelfs voor dat de Waal/Merwede zich via <strong>het</strong> Wijdschild<br />
ontlastte naar de Linge. Culemborg zette alle<br />
zeilen bij om zijn af<strong>water</strong>ing te stimuleren. Dat<br />
gebeurde vooral door inzet <strong>van</strong> molens, al <strong>van</strong>af de<br />
16 e eeuw. Tenslotte klapwiekten vier achtermolens<br />
op de huidige Molenkade en drie voormolens rond<br />
de uitmonding <strong>van</strong> de Culemborgsche Vliet in de<br />
Linge, bij De Horn.<br />
Oude Vliet<br />
Maar ook deze oplossing zette geen zoden aan de<br />
dijk. Reden waarom de stad besloot om de <strong>water</strong>lossing<br />
maar te verleggen naar de Lek. De hoofdafvoer<br />
verliep nu via de Oude Vliet. Op de themakaart is te<br />
zien dat die <strong>van</strong>af <strong>het</strong> Culemborgse Veld naar een<br />
sluis in de dijk bij ’t Spoel liep. Maar de oplossing<br />
was een kort <strong>leven</strong> beschoren. Door de opening <strong>van</strong><br />
<strong>het</strong> Pannerdensch Kanaal begin 18 e eeuw werd de Lek<br />
weer overstelpt <strong>met</strong> <strong>water</strong>. De Culemborgse af<strong>water</strong>ing<br />
bij ’t Spoel liep in <strong>het</strong> honderd. Vandaar dat ze<br />
weer verhuisde naar de Linge! Door een bochtafsnijding<br />
in de Molenkade ontstond er wel meer kans om
Change language