Uitgave 5 / 2012 Editor: dr. M.D. Njoo - Huidarts.com

4 Kompakt
Dermatologie - Uitgave 5 / 2012
Poolse vlecht
Verwarring, verzinsels, en de dood van een aandoening
Sinds de 16e eeuw hebben artsen en wetenschappers
de etiologie en therapeutische
opties onderzocht van een aandoening
die bekend staat als plica polonica,
ofwel Poolse vlecht. De aandoening werd
in 1584 voor het eerst beschreven door Johannes
Schenck von Grafenberg als een
onomkeerbare vervlechting van het haar,
die samenging met het optreden van
hoofdluis, hoofdpijn, een verminkende
artritis, scoliose, en onychogryfose
(klauwnagel). De aandoening stond ook
bekend als trica incubarus (duivelshaar),
weichselzopf en plica polonica, Poolse
vlecht. De vroege beschrijvingen betroffen
zowel de spirituele achtergronden als
medische oorzaken.
Plica polonica werd inderdaad beschouwd
als een belangrijk dermatologisch probleem,
en vroege medische handboeken
bevatten altijd een discussie van de aandoening.
Aan het eind van de 17e eeuw
werd aan deze aandoening aandacht besteed
door Tobias Cohn, een arts die was
opgeleid aan de universiteit van Padua en
die dienst deed als hofarts van de Turkse
sultan Mehmet II. Cohn nam een uitgebreide
verhandeling op over deze kwaal
Sclerotherapie van telangiëctasieën: een pijnloze tweestaps techniek
Alleen nuttig voor de angsthazen
Sclerotherapie van telangiëctasieën en reticulaire
beenaders kan voor sommige patiënten
onaangenaam en pijnlijk zijn. Dit
prospectieve, gerandomiseerde onderzoek
betrof het pijnniveau bij twee verschillende
sclerotherapie technieken. De hierbij
betrokken patiënten hadden allen symmetrische
telangiëctasieën en reticulaire
aders aan beide benen. Zij werden random
toegewezen aan één van de volgende behandelingen.
Een groep kreeg een standaardbehandeling
met successieve injecties
van gechromeerde glycerine gemengd
met 1/3 lidocaïne-epinefrine 1%. De andere
groep werd behandeld met een tweestaps
techniek, waarbij eerst alleen de re-
in zijn Ma’aseh Tuviya, een medisch handboek
dat was bestemd voor Hebreeuws lezende
leken. Hij wijdde meer pagina’s aan
plica polonica dan aan enig andere ziekte,
wat aangaf hoe algemeen de aandoening
voorkwam onder Oost-Europese joden, de
doelgroep van Cohn. In lijn met de ideeën
van eminente 17e eeuwse medische auteurs
zoals Daniel Sennert, beschreef
Cohn de rol van boze geesten en duivels
als oorzakelijke factoren, maar hij gaf ook
aan dat slechte hygiënische praktijken in
Polen verantwoordelijk waren voor het
endemische karakter van de aandoening.
Zijn uitgebreide discussie van deze aandoening,
gekoppeld aan de wijdverbreide
onkunde omtrent het Latijn waarin de medische
verhandeling was gepubliceerd,
heeft geleid tot talrijke onjuiste beweringen,
met name dat het werk van Cohn de
eerste beschrijving van de kwaal was.
In 1850 verrichte de Franse dermatoloog
Pierre Louis Alphée Cazenave een diepgaand
onderzoek naar de ontelbare opvattingen
over de Poolse vlecht en concludeerde
dat het geen op zichzelf staande
ziekte is, maar slechts een vorm van seborrhea.
Deze theorie werd overgenomen
ticulaire aders werden behandeld met één
injectie aan de basis van elke cluster van
telangiëctasieën, waarna enkele minuten
later de overige telangiëctasieën successief
werden geïnjiceerd. Het pijnniveau
werd vastgesteld met behulp van een
100-punt visuele analoge pijnschaal (0 =
geen pijn, 100 = maximale pijn).
Van 53 consecutieve patiënten konden de
gegevens worden verwerkt. De tweestapsbehandeling
was significant minder pijnlijk
(28,2) dan de standaardbehandeling
(40,6; p