HOOFDSTUK 3 - Bakker van de Ven

HOOFDSTUK 3
Willem van de Ven
Willem (Wilhelmus, Petrus) van de Ven
GEBOREN 29-01-1873 Lith
OVERLEDEN 20-10-1947 Boekel, 74 jaar
1E HUWELIJK 22.05.1903 Hanna (Johanna Wilhelmina) Maas
*07.01.1874 Hernen
+26.12.1913 Boekel, 39 jaar
KINDEREN (6) Piet 1904-45, Anna 1905-97, Cor 1907-89,
Koos 1908-98, Wim 1910-66 en Toontje 1912-13
2E HUWELIJK 14-09-1915 Mie, (Josephina Maria Francisca)
Verheijen
* 10-07-1882 Milheeze
+07-09-1954 Helmond, 72 jaar
KINDEREN (6) Mien 1916, Louis 1918-96, Lies 1919,
Antonia 1921-21, Toon 1923 en Fien 1925-
2008
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 21

Willem heeft, vanaf zijn vierde jaar, bij deze molen gewoond
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven
De molen in de Molenwijk te Boekel
Cor van de Ven, Wim van de Ven,
Gerard Coppens in de bakkerij op
De Logt te Boekel

3.1 HET WaRME BaKKERNEST
Cor van de Ven, de 1e bakker in Venhorst, kwam uit een warm bakkersnest. Zijn vader Willem was molenaar, bakker en
eerst caféhouder, later kruidenier op De Logt. Zijn oom Sjef van de Ven was bakker in Horst. Daarnaast werden twee broers
van Cor bakker: Wim (Boekel) en Louis (Den Bosch). En trouwden drie zussen met een bakker: Mien (Grard Coppens,
Helmond) , Lies (Jan Kerkhof, De Logt) en Fien (Marcel van Eldonk, Valkenswaard). De maalderij op De Logt en in Venhorst
werd overgenomen door achtereenvolgens zijn broers Piet en Toon.
1873 Willem van de Ven, het 4e kind van Cornelis van de Ven en Johanna Driessen, werd geboren op 29 januari in Lith.
1875 Op 30 april, negen dagen na de geboorte van het 5e kind, Sjef, stierf zijn moeder. Een jaar later, verhuisde zijn vader
Cornelis als weduwnaar met 5 kinderen, naar zijn ouderlijk huis te Nistelrode, het Laar, waar op dat moment zijn broer
Adrianus (landbouwer) en zijn zus Petronella (winkelierster) woonden. Tien dagen later, in 1876, ging Willem naar tante
Maria Anne van de Ven, een zus van Cornelis. Zij was getrouwd met Nicolaus van der Sande, molenaar, bakker en handelaar
in Boekel, Molenwijk.
De familie Van der Sande
Nicolaus had een café, toen Gewanthuis geheten, waar de opkopers van laken kwamen, dat de boeren in de winter
hadden geweven. Verder runde hij een transportbedrijf met hoogkarren op twee wielen getrokken door paarden, een
taxibedrijf bestaande uit drie rijtuigen, een boterfabriek en een kolenhandel. Verder was hij molenaar. Theodorus, zijn
zoon, werd de latere molenaar en stond op 28 april 1883 thuis ingeschreven als bakker.
In 1920 werd de molen, in de Molenwijk, verkocht aan de familie Van Grinsven. Omdat de windmolen niet meer
voldeed aan de eisen van een modern molenaarsbedrijf, werd deze in 1955 afgebroken.
Willem werd ook wel Willem Klosse genoemd, vernoemd naar Nicolaus, roepnaam Klaas, van der Sande. Toen Willem
daar in huis kwam bij van de familie Van der Sande, was hij 4 jaar oud. Zijn vader Cornelis ging vanuit Nistelrode, als
bakker(knecht), de wijde wereld in. Terwijl zijn zoon Willem zich in Boekel ontwikkelde, trok hij als bakkersknecht van plaats
naar plaats. Twee jaar na het overlijden van Nicolaus van der Sande (13.12.1884) ging Willem (13 jaar) voor een jaar van
Boekel naar Horst (Limburg), en ging waarschijnlijk wonen bij de familie Driessen, waar zijn zus Til en broer Sjef al woonden.
1890 Op 26 februari stond Willem (17 jaar) in het gemeentearchief van Boekel ingeschreven als bakker en woonde bij zijn
tante Maria Anna van der Sande, geboren Van de Ven, hoofd van het gezin.
1898 Op 18 december kwam zijn tante Maria Anna te overlijden. Twee jaar later trouwde haar zoon Theodorus en vertrok
Willem, op 11 december 1900, naar Bergharen. Hij stond daar ingeschreven bij Johannes van Lith, molenaar. Daar ging
hij waarschijnlijk werken als molenaarsknecht. Vlakbij Bergharen ligt Hernen, daar woonde zijn toekomstige vrouw Hanna
Maas; waarschijnlijk heeft hij haar, in die tijd, leren kennen.
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 23

ansichtkaart:
Molen op De Logt
Luchtfoto gemaakt door KLM van Huize Padua met links op de voorgrond Bakkerij van de Ven
Huize “Elshof” te Druten. Met in de deuropening v.l.n.r.:
Koos met oom Wim op haar arm, Mien en Grard Coppens
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven
Willem van de Ven en zijn eerste vrouw Hanna Maas

1902 In dit jaar verhuisde Willem (28 j) van Bergharen naar Handel en huurde de (wind)molen in Handel op De Logt 4
(tegenover “Huize Padua”) en ging onder in de molen wonen. Een jaar later kocht hij de molen.
Zie het verhaal van oud-molenaar Toon van der Ven (paragraaf 3.5): “De geschiedenis van de molen op De Logt.”
1903 Op 22 mei trouwde Willem met Hanna Maas, 29 jaar oud, een dochter van een molenaar uit Hernen. Zij kregen zes
kinderen: Piet 1904-45, Anna 1905-97, Cor 1907-89, Koos 1908-98, Wim 1910-66 en Toontje 1912-13.
Na hun huwelijk gingen Willem en Hanna in Gemert wonen, op de Strijbosscheweg te Handel. Hier werd Piet, hun eerste
kind, geboren. Een jaar later verhuisden ze naar De Logt bij de molen. Ze gingen wonen op een oude boerderij met café die
lag langs de weg Boekel-Handel op De Logt, tegenover Huize Padua. Achter het huis stond een grote schuur met paardenstal
en varkensstal. Langs een pad naar de graanmolen lag een groot weiland, een boomgaard (meestal appels) en een
kippenren. Aan de rand van het bos stond de windmolen, waar graan werd gemalen.
1905 In dit jaar vroeg Willem een vergunning aan:
“Dat hij voornemens is op te richten eene Brood, Koek en Kleingoed-bakkerij te Boekel in Wijk A, Nr 4, Logt. Kadastraal bekend
Sectie F, Nr 960” De vergunning was aangevraagd op 17 april en verleend op 16 mei. Direct kwam zijn jongste broer
Sjef twee maanden bij hem werken als bakkersknecht. In 1909 kreeg de molen een graanmaalinrichting met petroleum /
benzinemotor, 14 pk. Afwisselend werd gemalen met wind en motor.
1913 Negen maanden na het overlijden van hun jongste zoon Toonje (9 maanden oud), overleed op 26 december zijn
vrouw Hanna Maas, te jong, 39 jaar oud. Willem bleef achter met vijf kinderen: Piet 9 j., Anna 8 j., Cor 6 j., Koos 5 j. en
Wim 3 jaar.
In verband met de drukte thuis, verhuisde de jongste dochter, Koos, naar Druten en ging tijdelijk
wonen bij de vrijgezelle dames Elsen. Later, in april 1915, is Koos definitief
op Huize “Elshof” gaan wonen. Het was in die tijd de mode
dat vrijgezelle dames een kind adopteerden en deze adoptie
is waarschijnlijk door de familie Maas, zijn schoonfamilie,
geadviseerd.
Anna, de oudste dochter, 8 jaar, moest direct na het overlijden
van haar moeder helpen met de was, schrobben en de geit
melken. De geit zette ze tussen de sporten van een leer, zodat
ze niet met haar poten kon trappen.
Binnen twee jaar vond Willem een nieuwe vrouw.
Men zei: “Daar in Milheeze, bij Verheijen, hebben ze nog vijf vrouwen,
daar kunnen ze er nog best een missen.”
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 25

Willem van de Ven met zijn tweede vrouw Mie Verheijen
Familie Willem van de
Ven thuis aan tafel.
V.l.n.r. Mien, Toon, Cis
van Hoorn (vaste hulp),
Mientje (nicht, dochter
van Sjef), Willem (vader),
Mie (moeder), Els
van Wel (vriendin van
Mien) en Lies
Familie van de Ven, 1940, zittend v.l.n.r. anna, Willem (vader), Mie (moeder), Piet.
Staand v.l.n.r. Cor, Wim, Louis, Fien, Lies en Mien. Op de foto ontbreken Toon en Koos.
Toon van der Ven,
18 jaar oud
Koos van de Ven,
23 jaar oud
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven

De broodbon, voor-
en achterzijde
1915 Op 4 september trouwde Willem met Mie Verheijen, 32 jaar oud, een dochter van een molenaar uit Milheeze. Zij
kregen zes kinderen: Mien 1916, Louis 1918-96, Lies 1919, Antonia 1921-21 (3 maanden oud), Toon 1923 en Fien 1925-
2008.
Door een fout in de Burgerlijke Stand van Boekel ging Willem vanaf toen “Willem van der Ven” heten. Dus alle kinderen die
hij kreeg met zijn tweede vrouw, gingen “van der Ven” heten. Toon, de jongste zoon, vond dat lastig en heeft dit vermeden
door consequent zijn naam verkort te schrijven als Toon v/d Ven, molenaar. Zijn oudere broer heette Piet van de Ven en hij
zou dan Toon van der Ven heten en dat voelde niet goed..
1929 Het café (uitgebaat door dochter Anna, 24 j.) in de boerderij werd omgebouwd tot winkel. Volgens Toon: “Toen ik
zes jaar oud was, brak ik mijn been met schommelen. Heb toen in Helmond in het ziekenhuis gelegen. Bij terugkomst deed
vader de deur open van het café en wat zag ik: het café was veranderd in een winkel.”
1933 In dit jaar liet Willem een pakhuis met maalinrichting bouwen langs de weg Boekel – St. Jozefpeel buiten het dorpscentrum,
tegen de Hoekstraat aan. Zijn zoon Piet ging dit bedrijf runnen. (Later is dit bedrijf omgebouwd tot een eendenslachterij.)
Met het pakhuis beconcurreerde Piet het pakhuis van de CHV-NCB dat een jaar later (mei 1934) in het dorpscentrum
werd geopend.
1934 Willem liet een woonhuis/bakkerij annex winkel bouwen aan het dorpscentrum in St. Jozefpeel. Zoon Cor ging dit
bedrijf runnen. Later bleek er een duidelijke samenwerking: de boeren lieten hun graan malen bij molenaar Willem van de
Ven en na het afleveren van het meel, bij bakker Cor van de Ven, kregen ze broodbonnen.
1937 In september koopt Willem het café van Piet van den Elzen aan het dorpscentrum in Venhorst.
1937 28 september Het Huisgezin: “Feestelijke opening Café. De heropening van het nieuwe Café van de Ven, heeft
zondag op feestelijke wijze plaats gehad. De aloude Brabantsche tradities getrouw, werd gratis bier gedronken en
sigaren gerookt, terwijl van 4 tot 10 uur het accordeon-humoristen-ensemble van Brussel-Meijers de pret danig
verhoogde. Een en ander bracht in ons rustige dorp een gezellig vertier teweeg.”
Willem laat zijn dochter anna het café met pension uitbaten, met de ervaring die ze thuis op De Logt had
opgedaan. Later, in 1945, toen Anna trouwde en in Gemert ging wonen, is Willie Verstegen caféhouder
geworden. Het café is nu omgebouwd tot woonhuis en “Servicebedrijf (Karl) Van der Ven”. (Wel naamgenoot
maar geen familie.)
Volgens zijn zus Mien: “Voordat Willem (OPA MOLEN) een schone kiel aandeed, werd deze eerst
“ingewreven” met een meelzak. Als je hard werkt dan ziet een kiel er toch gebruikt uit….! De bakkermuts
werd gebruikt als poetslap. Wanneer je iets fout deed dan kon hij de muts/pet naar je toe
gooien. Deze moest je dan netjes komen terugbrengen. Dat deed je dan met lood in de schoe-
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 27

De jonge familie Willem van de Ven in de tuin, met op de achtergrond
de molen. V.l.n.r.: Mien, Willem (vader), Toon (voor Willem),
Wim, Louis, Koos, Mie (moeder) Piet, Fien (op schoot van moeder)
en Lies. Op de foto ontbreken Cor en Toon
Kwekerij Elshof te Druten
nen…!”
Zoals het in die tijd de gewoonte was, werkte iedereen thuis of,
als ze thuis niet nodig waren, gingen ze “op een ander” werken,
totdat men trouwde.
Zo werkten de kinderen van Willem, vanaf de leeftijd van 12
jaar, als hulp in de huishouding, winkel of bakkerij of ze gingen
elders werken om te leren en te verdienen. In totaal hebben
ze samen “ca. 150 jaren” thuis gewerkt, voordat ze gingen
trouwen.
Willem was een groot ondernemer Op De Logt kocht hij een
windmolen met bouwland (januari 1903) en een boerderij met
café, schuur, tuin en bouwland (mei 1903). Verbouwde een
gedeelte van de boerderij tot bakkerij (1905) en verbouwde
het café tot kruidenierswinkel (1929).
In de jaren ’20 ging hij, vanuit De Logt, winkelwaar rondbrengen
in de Boekelse Peel. En ten slotte…hij was al 60…bouwde hij in St.
Jozefpeel (het latere Venhorst) een pakhuis/maalderij (1933) en een kruidenierwinkel/bakkerij
(1934) en kocht hij een café (1937).
Daarnaast heeft Willem al zijn 10 kinderen gemotiveerd tot ondernemen: drie
zonen werden bakker, drie dochters trouwden met een bakker, twee zonen
werden molenaar. De oudste dochter Anna runde een café, eerst op De Logt
en later in Venhorst. En dochter Koos, die al jong naar Druten was verhuisd
maar toch regelmatig op De Logt was te vinden, was de stimulerende kracht
naast haar man Therus van der Zandt bij het opzetten van een prachtige kwekerij
Elshof in Druten.
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven

De bakkers. 1935.
V.l.v.r. Cor, Grard
Coppens, Wim en
Louis
Bakkerij van de Ven
in Boekel, 1954,
v.l.n.r. Leo van de
Valk (zoon van Klaas),
Ties van Dooren,
Klaas van de Valk en
Wim van de Ven
3.2 DE BaKKERS
Cor (1907-1989), Wim (1910-1966) en Louis (1918–1996)
Cor van de Ven, het 3e kind van Willem van de Ven, wordt in het
volgende hoofdstuk besproken.
Wim van de Ven, het 5e kind van Willem van de Ven, werd geboren
op 27 augustus 1910. In de jaren dertig werd hij molenaarsknecht bij
Hein Jacobs in Berlicum, waar hij ook zijn vrouw leerde kennen. Hoewel
het er aanvankelijk op leek dat hij molenaar zou worden, kocht hij
op 1 april 1937 van Carolus van den Bogaert een broodbakkerij met
winkel aan de Kerkstraat B42 in Boekel, voor 6000 gulden.
Op 29 juli 1937 trouwde Wim met agnes van de Rijt, 32 jaar oud en
dochter van een aannemer in Sint-Oedenrode. Zij kregen zes kinderen.
De bakkerij bleek al snel te klein. Daarom werd aan de achterkant van
het pand een nieuwe bakkerij gebouwd. De heetwater-oven, gestookt
met briketten en tijdens de oorlog met turf, werd later omgebouwd
tot een oven die met olie werd gestookt. Nog voor de oorlog werd er ook een pakhuis bij gebouwd, waarin een korenmalerij
werd ondergebracht. Dit was voor de lokale boeren die er hun rogge of tarwe lieten malen. Omdat tijdens de oorlog
het brood was gerantsoeneerd, werd gemalen met dichte deuren, zodat controleurs daar geen zicht op hadden. Tijdens de
jaren vijftig werd er een diepvrieskluis ingericht waardoor het mogelijk werd om het brood langer op voorraad te houden.
In 1947 werd de winkel aangepast aan de moderne eisen van toen. Veel artikelen
waren niet voorverpakt (suiker, bloem, vermicelli en dergelijke) en moesten met
de hand worden afgewogen. Daarom kwamen er ruime toonbanken en voldoende
weegschalen om de klant snel te kunnen helpen. Voor dure luxeproducten zoals
vlees en bonbons werden weegschalen met een extra fijne schaalverdeling gebruikt.
Na het overlijden van Wim van de Ven op 19 november 1966 werden winkel en
bakkerij gesloten. Niet één van zijn kinderen had er interesse in om de zaak over
te nemen of had daartoe een opleiding gevolgd. In het voorjaar van 1967 werd de
bakkerij (goodwill) verkocht aan Wim van de Ven in Venhorst. Dit kwam toentertijd
in bakkerstermen neer op 35 baaltjes per week (1 baaltje is 50 kg bloem). Het
bedrijf behoorde daarmee tot de grotere bakkerijen in Boekel. Met de verkoop
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 29

Winkel, woonhuis en bakkerij van Wim van de Ven in
Boekel, Kerkstraat. Een pentekening van zoon Christ,
1975
Winkel van Louis
van der Ven in
Den Bosch,
Vughterstraat
Bakker Louis van der Ven
Kruideniers- en bakkerswinkel van
Bakker van de Ven in Boekel
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven

gingen ook de medewerkers Ties van Doren en Theo Smits over naar Venhorst. Zijn vrouw Agnes trok in het huis naast de
voormalige winkel, dat zij en Wim eerder al gekocht hadden met de bedoeling daar later samen in te gaan wonen. Agnes is
in 1983 naar het verzorgingstehuis Annenborgh in Rosmalen verhuisd en daar op 90-jarige leeftijd overleden.
Het bedrijfspand werd verkocht aan een steenhouwerij en later aan een fotograaf. Momenteel is er een computersoftwarebureau
gevestigd en heeft het pand een onherkenbare verandering ondergaan. De pentekening die zoon Christ in 1975
maakte, geeft een fraai beeld van de oorspronkelijke situatie.
Louis van der Ven, het 8e kind van Willem van de Ven, werd geboren op 16 juni 1918.
Als kind ging Louis al niet graag naar school. Hij mocht gaan studeren, maar moest dan wel
priester worden. Ook hier had hij geen zin in. Louis heeft toen gekozen voor werken in de
bakkerij bij zijn vader en volgde zijn halfbroers Cor en Wim op, nadat deze waren getrouwd.
Op 15 juli 1947 trouwde Louis met Bets van Eldonk, 29 jaar oud en dochter van de
caféhouder/kruidenier Petrus Johannes van Eldonk in Handel. Zij kregen acht kinderen.
Drie jaar later, in 1950, huurde hij in Den Bosch, Vughterstraat 29, een pand met daarin
een bakkerij, winkel en woonhuis en werd daar brood- en banketbakker. In het contract
met verhuurder Godefridus van Vugt stond o.a. “huur met recht tot koop voor 67 duizend
gulden na 10 jaar”. In de bakkerij lag een driedubbele heetwateroven, merk “Probat”, met
bijbehorend twee stookijzers.
Toch wilde hij wat anders gaan doen en hij is daarom in zijn vrije tijd voor huizenmakelaar gaan studeren. In
1955 stopte hij als bakker (37j.) en ging het bedrijfspand over naar zijn opvolger De Koning. Het gezin heeft
nog een jaar boven de winkel gewoond. In die tijd handelde hij in bakkerijmachines. Een rozijnenwasmachine,
KEROEWa (krenten-en- rozijnen-ontsteen- en was-apparaat), was een prachtige uitvinding van Louis, die hij op
de markt heeft gebracht. In 1956 ging hij als beëdigd makelaar/taxateur in St.-Anthonis wonen aan de Molenstraat
9 in een huis genaamd De Bloe- menhof. Momenteel is hier een restaurant in gevestigd.
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 31

Bakker Grard Coppens
De bakkersvrouwen
Mien, Lies en Fien met
een militair en Louis
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven
Winkel van Grard
Coppens in
Helmond, Markt 28
3.3 DE BaKKERSVROUWEN
Mien (1916), Lies (1919) en Fien (1925-2008).
Mien van der Ven is het 7e kind van Willem van
de Ven, geboren op 19 augustus 1916. Na 7
jaar lager onderwijs ging Mien naar de tweejarige
kweekschool, intern in Schijndel. Die opleiding
heeft ze niet kunnen afmaken omdat ze langdurig
erg ziek is geweest, ernstige griep. Lies mocht toen
in haar plaats dat jaar invullen.
Mien werkte, bij haar broer Cor, in de kruidenierswinkel,
was daar dag en nacht. Cor die overdag op
De Logt werkte in de bakkerij, ging ‘s avond naar
de winkel om er ook te gaan slapen. Als knecht bij
haar vader Willem van de Ven leerde Mien Grard
Coppens kennen. Grard kwam uit een gezin van
15 kinderen. Vader, Bert Coppens, was molenaar
in Volkel en daarnaast veekoopman. Grard heeft het bakkersvak geleerd op
de bakkersschool in Eindhoven. Daarnaast was hij in verschillende plaatsen
bakkersknecht: Nistelrode, Uden, St.- Michielsgestel, Best, Handel en Liessel.
In Best werkte Grard in klooster Nazareth, samen met zijn broer Sjef, die later
hoofdbakker werd. Grard heeft ca. 6 jaar in Liessel gewerkt bij Hoeben, een
handelsman die een kruidenierswinkel had. Hij bouwde een bakkerij bij de
zaak en vroeg aan Grard om zijn zoon Mathieu (Broer Hoeben) het bakkersvak
te leren. Grard ging met Houben machines kopen voor de bakkerij. Toen vroeg
Hoeben aan Mien om in de zaak te komen werken, maar Mien voelde daar
niks voor. Ze wilde samen met Grard een zelfstandige zaak beginnen. Maar
voordat ze zelfstandig in Helmond konden beginnen, ging Mien een kruidenierscursus
volgen in Den Bosch. Ze kon regelmatig meerijden met haar broer
Piet op de motor. Bij een late cursus bleef ze regelmatig overnachten bij haar
nicht Truus van de Ven. Deze had een bontzaak,“DE ZILVERVOS” op de Markt,
schuin tegenover het gemeentehuis.
Op 6 mei 1943 trouwde Mien met Grard Coppens, 30 jaar en zoon van een
molenaar en veekoopman uit Volkel. Ze kregen zeven kinderen. In datzelfde

Kruideniers- en bakkerswinkel
in Boekel,
De Logt. Met achter
de toonbank Lies en
Jan Kerkhof
jaar begonnen ze met een bakkerij, in Helmond op de Noord Koninginnenwal 27. Een oude bakkerij, op de hoek van het
Ketsegangske, dat naar de markt loopt. Het bedrijf was van Le Blanc, die in het ziekenhuis lag, zijn dochter Lien runde het
bakkersbedrijf. Cor was met Grard naar het pand gaan kijken en hij zei: ”Wedde da di dur got, ’t is zo’n oud gebouw.” Ze
hebben dit pand kunnen huren en hier ca. 6 jaar een bakkerij gerund. Daarna hebben ze op Markt 28 in Helmond een bakkerij
gekocht.
Om gezondheidredenen is Grard, 53 jaar oud, gestopt als bakker in 1966. Toen had hij ineens
veel tijd om aan zijn grote passies te werken: viool bouwen en erop spelen en portretschilderen.
Ze zijn toen verhuisd naar de Warandalaan 32. In 1998 verhuisden ze naar een appartement
op Zuidkoninginnenwal 88 en woonden ze weer vlakbij het Ketsegangske.
Lies van der Ven is het 9e kind van Willem, geboren op 5 november 1919. Na de lagere school ging Lies naar kostschool
in Schijndel. Haar oudere zus Mien zat op deze school, maar omdat die ziek werd, mocht Lies haar plaats innemen. Dit
heeft ze maar een jaar volgehouden. Lies kreeg wel eens van de zuster een “Sientje” voor onbeleefd gedrag, dat was een
ongunstige aantekening in het schrift. Zo ging ze een keer brutaal opstaan en keek in het schrift en zei: “Ze schrijf niks op.”
Deze brutaliteit kostte haar een aantal negatieve aantekeningen. En dat betekende, na een aantal “Sientjes”, een behoorlijke
straf. Na elk trimester kwam ze thuis en moest ze van vader goede dag gaan zeggen bij de burgemeester. Meestal was alleen
de vrouw van de burgemeester thuis. Ze ging ook “dag” zeggen bij de buren Dries Umke en Mieke Moetje. Dries vroeg
dan steevast: “Hé Lies, kende ge nou ’n letter zo groot as ’n hous(huis)? ” Bij Dries en Mieke woonde ook nicht Grarda,
dochter van zus Tonia, getrouwd met Frans Melis, en hun moeder Grutje. Tante Lies ging wel eens als “rus” op de eg zitten
van Dries. Lies ging elke week met de fiets naar Venhorst, naar haar
broer Cor, om te helpen met de was. Als er veel sneeuw lag, ging ze te
voet. Op maandag was het wasdag en dan deed ze samen met Nolda
Bevers, die ze Nulleke noemde, de was. Als Lies thuiskwam, ging ze
vaak nog naar tante Mies om daar weer mee te helpen met de was.
Jan Kerkhof was tien jaar lang, dag en nacht, bakkersknecht in de
bakkerij bij Willem, de vader van Lies. In Handel heeft hij de praktijk
geleerd en hij ging op de bakkerscursus in Eindhoven, waar hij op de
fiets naar toe ging.
Op 24 oktober 1950 trouwde Lies met Jan Kerkhof, 34 jaar oud en
zoon van een caféhouder en winkelier uit Keldonk. Zij kregen drie
kinderen. In 1950 hebben Lies en Jan het bakkersbedrijf bij het
stamhuis overgenomen van Louis, die in Den Bosch een bakkerij was
begonnen.
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 33

Winkel van Marcel van Eldonk in Valkenswaard,
Eindhovenseweg
Bakker Marcel van Eldonk
Winkel, woonhuis en bakkerij van
Marcel van Eldonk in Valkenswaard,
Eindhovenseweg 125
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven
Lili vertelt: “In de bakkerij hadden we een heel grote tafel, waar je
omheen kon lopen. Daarop werden een keer per jaar de carnavalskranten
gevouwen. Alle stapels lagen naast elkaar, je raapte van
elke stapel een blad, tot je uiteindelijk een hele krant bij elkaar had.
De Raad van Elf heeft zo heel wat rondjes gelopen.
Op zaterdag kwam Marie van Deursen uit Handel vaak bij ons. Ze
had zelf thuis deeg gemaakt met krenten en bracht dit mee in een
theedoek. Ze wist dat de oven nog warm was en vroeg onze vader
(Jan) om dit krentenbroodje mee te bakken.”
In 1962 werd er een nieuwe bakkerij met een elektrische oven gebouwd
op het erf achter het huis. Maar na 6 jaar moest Jan (52 j.), om gezondheidsredenen,
stoppen als bakker. Enkele jaren later werd ook de winkel
gesloten. Jan Kerkhof heeft nog 26 jaar genoten van zijn vrije tijd samen
met Lies.
Fien van der Ven, 12e en jongste kind van Willem, geboren op 5 januari
1925. Na de lagere school heeft ze ‘schriftelijke algemene ontwikkeling
gedaan’ en kreeg ze privéles Engels, op zondagochtend bij een leraar in
Gemert. Ook Frans, maar dat heeft ze niet lang volgehouden. Daarna
volgde ze avondcursussen, de
kruidenierscursus en haalde ze haar
middenstandsdiploma. Daarvoor
ging ze op de fiets naar Helmond. 15
jaar oud wilde en mocht ze naar Wageningen
om voortgezet onderwijs
te gaan volgen, maar dat ging helaas
niet door, omdat de oorlog uitbrak.
Ze was erg boos en teleurgesteld.
Later wilde ze alsnog doorstuderen,
maar dat lukte niet meer omdat vader
daarvoor geen toestemming gaf.
Daarom ging ze overal in de familie
werken. Als voorbeeld: twee weken
bij Anna, toen deze een miskraam
kreeg. Nadat Mien trouwde, ging ze

thuis bij haar ouders in de kruidenierswinkel werken, ze was toen 18 jaar. Daarnaast hielp ze veel in de winkel van Cor en
Martina in Venhorst.
Fien ging graag, met haar vriendin Johanna Mertens, naar de kermis, dat was iets aparts. Ze moesten dan wel eerst naar
de mis. Fien heeft op de Gemertse kermis in de zweefmolen Marcel van Eldonk echt leren kennen. Waarschijnlijk kenden ze
elkaar al van het huwelijk van Bets van Eldonk (een oudere zus van Marcel) met haar broer Louis in 1947.
Op 5 juni 1951 trouwde Fien met Marcel van Eldonk, 29 jaar, zoon van caféhouder/kruidenier Petrus Johannes van Eldonk
in Handel. Jeanne en Wies, de dochters van haar broer Cor, waren de bruidsmeisjes.
Na het trouwen gingen ze in Valkenswaard wonen aan de Eindhovenseweg 125. Ze namen een bakkerij met winkel over van
de familie Van Heeswijk en huurden de benedenverdieping om te wonen. Ze begonnen met het bedrijf op 1 juli 1951.
Tot beginjaren ‘90 heeft Marcel gewerkt als zelfstandige brood- en banketbakker. De winkel was al eerder (1977, zie hieronder)
dichtgegaan. Dit moest omdat zijn gezondheid het niet meer toeliet om honderd procent te werken.
Fien is, op 15 oktober 2003, verhuisd naar een appartement in de Hoogstraat 4, Valkenswaard.
Jeugdherinneringen van Marja (dochter van Fien):
“Wij hebben vaak ‘moeten’ werken in de winkel of in de bakkerij. Meewerken op drukke dagen zoals met Kerstmis. Op
vrijdagavond het brood snijden dat de volgende ochtend bezorgd werd bij klanten thuis. Er kwamen na sluitingstijd
ook regelmatig klanten achterom die nog iets nodig hadden uit de winkel. Vaak gebeurde dit tijdens het eten en dan
ging de klant toch voor en werd het eten koud. Omdat pa en ma veel in de zaak moesten werken, mochten wij in het
huis en in de tuin volop spelen. Ze wilden dat we het thuis fijn hadden, ook al konden zij niet zo vaak iets met ons
samen doen. Wij hadden een heel grote tuin. Deze was omheind en de poort naar de straat achter de tuin was altijd
dicht. Veel buurkinderen speelden vaak bij ons. De zolder van het huis was voor ons ook een speelpaleis. Er hingen
een schommel, rekstok en ringen. Ook bouwden we daar vaak tenten met allerlei lappen en sliepen daar dan ook in.”
TER KENNISGEVING!
Met ingang van 5 september 1977 zal de winkel van onze brood- en Banket zaak gesloten zijn.
Wel willen wij nog graag vanaf deze datum telefonische bestellingen van banket voor verjaardagen
– bruiloften – recepties e.d. voor U verzorgen. Hierbij danken wij onze klanten voor het
gedurende ruim 25 jaar in ons gestelde vertrouwen.
Met vriendelijke groet, MARCEL VAN ELDONK
Valkenswaard, Eindhovenseweg 125 tel.: 04902 - 12992
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 35

De molenaars Piet en Toon op de
wieken van de molen in Handel,
op De Logt
Piet temidden van mooie
dames, 1941. V.l.n.r. Mien,
Jeanne (eerste dochtertje van
Cor), Els van Wel (vriendin van
Mien), Piet en Fien
Gezin van Toon van der Ven,
1957. V.l.n.r Jose, Toon (vader),
Vincent, Gerard, Bernadette,
Els, Mies (moeder), Wim, Maria.
Richard en Rene ontbreken, zijn
dan nog niet geboren
3.4 DE MOLENaaRS
Piet (1904-1945) en Toon (1923).
Piet van de Ven, het 1e kind van Willem van de Ven, werd geboren op 22
april 1904. Hij volgde zijn vader op als molenaar op De Logt. In 1933 werd
door zijn vader in St. Jozefpeel een pakhuis met maalinrichting gebouwd.
1933 11 juli De Zuidwillemsvaart: “De eerste graanmaalderij van Dhr.
W.P. van de Ven in St. Jozefpeel is onder grote belangstelling voor het
eerst in werking gesteld. Tegenwoordig waren de eigenaar met gezin,
Burgemeester Schafrat, Kapelaan
Breukel, als vervanger van de Z.E. Hr.
Pastoor, de algemene Vader Overste
van “Huize Padua”, Dhr. Jaspers uit
Aarle-Rixtel als leverancier van stenen
en Grosleij-motor, vele molenaars uit
geheel den omtrek en bewoners uit de
buurt. Na inzegening van een kruisbeeld
door Kapelaan Breukel, werd
door Burgemeester Schafrat de motor
aangezet en het eerste graan werd
tot meel gemalen. Hierop werden alle
aanwezigen
onthaald
op een fris
glaasje.
Deze
maalderij
is een
uitkomst
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven

De Plechtige
Communie 1933,
Toon van der Ven,
de jongste zoon van
Willem, op de lagere
school in Handel
voor de boeren van dit afgelegen gewest.”
Op 2 mei 1944 trouwde Piet met Bertha Hendriks, 36 jaar oud en dochter van een aannemer in
Gemert. Zij kregen een kind, Marianne. Helaas is Piet, een jaar later, veel te vroeg overleden, 41 jaar
oud.
Toon van der Ven, het 11e kind van Willem van de Ven, werd geboren op 28 augustus 1923. Toon
ging naar de lagere school te Handel. Daarna ging hij met de fiets naar de mulo in Veghel. In Eindhoven
volgde hij een opleiding tot bakker en hij werkte als bakkersknecht bij Cor in Venhorst en bij Wim
in Boekel. Toon leerde Mies Hendriks, een jongere zus van Bertha, kennen op de bruiloft van zijn
broer Piet.
Nadat Piet was gestorven “moest” Toon molenaar worden, maar hij was liever bakker gebleven. De molen was, na het overlijden
van Piet, het eigendom van Bertha. Zij vroeg Toon om haar te helpen op de molen, hij heeft toen 2 jaar als knecht bij
Bertha gewerkt. Hij volgde verschillende cursussen in het molenaarsvak.
Op 10 september 1948 trouwde Toon met Mies Hendriks, 31 jaar oud en dochter van een aannemer in Gemert. Zij kregen
negen kinderen. In datzelfde jaar kocht hij de molen. Na hun trouwen woonden ze in een groen “huisje” op het terrein
voor de molen. In 1951 zijn ze verhuisd naar het hoekhuis aan de weg. In december 1954 zijn ze verhuisd naar een nieuw
gebouwd huis, Daniel de Brouwerstraat 14. Daar hebben ze vele jaren gewoond. De maalderij in Venhorst werd omgebouwd
tot kippenslachterij. Kippen werden uitgezet bij boeren. In Uden werd een slachterij opgericht in de vorm van een stichting
door een groep molenaars: Toon van der Ven, Cor van Grinsven uit Boekel en Jan van Dieten uit Uden. Toon werd bestuurslid
van deze stichting. De slachterij in Venhorst werd verkocht aan deze stichting.
Na verloop van tijd ging men over van “windmalen” naar “elektrisch malen”. De molen werd overbodig en in 1960 afgebroken.
Van maalderij ging het naar een mengvoederbedrijf. Er werd steeds minder gemalen, maar wel veel voer e.d.
verkocht aan boeren. Dit werd thuisgebracht of de boeren kwamen het ophalen. Er werd kant-en-klaar mengvoeder gekocht
van grote bedrijven, zoals UTD. Toon had ’n knecht, Bertje van Dooren (een broer van Jan en Ties van Dooren, die
bij Cor in Venhorst werkten) uit Venhorst, die meer dan 25 jaar bij het bedrijf heeft gewerkt. Het wegbrengen ging eerst
met paard en wagen, daarna met een trekker met aanhanger en met een vrachtwagen en op den duur met een busje. Het
was zwaar sjouwen. Zeker met de zware kunstmestzakken. Ook de kinderen moesten daarbij meehelpen, vooral Gerard.
Later werd steeds meer niet alleen voer verkocht, maar ook grote flessen zeep, bezems, e.d. Het werd steeds meer een
dierenspeciaalzaak.
Het bedrijf werd overgenomen door zoon Vincent op 1 augustus 1981. Door meer concurrentie en minder omzet is Vincent
gestopt met het bedrijf in 2000.
Toon vertelt: “Als er een reiziger of een de kapelaan op bezoek kwam, werd wel eens bij het afscheid met een “meel”hand
een schouderklopje geven. Dan liep de bezoeker onbewust weg, met een...!
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 37

Vergezicht op de molen op De Logt
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven
Als iemand op de maalderij kwam en aan Toon vroeg: “Ik zuuk den
baas,” dan zei ome Toon standaard: “Die zit binnen.” Na verloop van tijd
kwamen ze toch naar Toon... nadat ze van Tante Mies een kopje koffie
hadden gekregen.
Als een vertegenwoordiger aan Toon een sigaar aanbood, zei hij: “Ik
heb er liever van Willem twee, dan van Karel één.”
In 1991 zijn Toon en Mies verhuisd naar een seniorenwoning in Handel, Rector
Meeuwsstraat 32.
3.5 DE GESCHIEDENIS VaN DE MOLEN OP “DE LOGT”
Publicatie in “De Wanmeule” , december 1990 Boekel.
Geschreven door oud-molenaar Toon van der Ven.
Deze molen die stond op Logt 4, wat later veranderde in Daniel de Brouwerstraat
14, heeft altijd op Gemerts grondgebied gestaan terwijl de diverse
eigenaars in Boekel woonden. De molen was een achtkantige grondzeiler die
in 1899 opgebouwd is
door Toontje Verheyen,
molenaar uit Nistelrode.
Hij had de molen gekocht
in Noord-Holland. In die
streek was men in die tijd
al overgegaan op stoommotoren
en zodoende
waren deze voor afbraak
bestemde molens vaak
goedkoop. Ik kan me nog
wel herinneren dat er
balken in lagen, waarin
het jaartal 1772 gegrift
was. Toontje Verheyen was
vermoedelijk een opkoper
van dergelijke molens uit
de Zaanstreek, want hij
heeft in meerdere dorpen
oude molens opgebouwd.

De grond waarop de molen werd gebouwd, kocht hij van een zekere Franciscus Janssen uit Boekel. Waarschijnlijk heeft de
molenbouwer Verheyen zelf nog enige jaren op de molen gewerkt.
In 1902 heeft mijn vader W.P. van de Ven de molen met 22 are grond gekocht voor 4.250,= guldens van molenaar Verheyen.
Mijn vader kwam uit een bakkersfamilie. Een tijd lang heeft mijn vader onder in de molen gewoond, tot hij
in 1902 trouwde met een molenaarsdochter uit Hernen bij Wijchen en op de Strijbosscheweg in Handel ging wonen. Twee
jaar later kocht hij de boerderij tegenover Huize Padua. De molen was opgebouwd met een stel houten roeden (wieken),
die werden later vervangen door stalen roeden. Om het achtkantige skelet van de molen op te bouwen, werd eerst een
fundering gemaakt die bestond uit een greppel wit zand waar losse zongebakken stenen op elkaar werden gelegd, die later
weer met kalk werden besmeerd. In het stenen gedeelte waren zowel aan de voor- als achterkant grote deuren gehangen,
wat nodig was om zowel een voor- als een achteruitgang te hebben, daar de wieken bijna tot de grond kwamen en de
molen altijd naar de windzijde gedraaid moest kunnen worden. Het draaien naar de windzijde noemt men “kruien”. Aan de
voorkant was in de grote deur een klein deurtje aangebracht dat als ingang diende. De buitenkant van de molen was bedekt
met asfaltpapier, dat elke zomer weer opnieuw werd geteerd. Met een houten trap kwam men op de eerste verdieping (de
maalzolder) waar het graan in een houten pijp werd opgevangen. Op de tweede verdieping lagen de twee maalstenen, die
de ligger en de loper werden genoemd. Er lag ook nog een maalsteen die alleen werd gebruikt voor het malen van tarwe
en boekweit en dat was een blauwe natuursteen. De volgende trap leidde naar de zogenaamde luizolder, waar de zakken
naar boven werden gehesen. Dit kon men nauwelijks een zolder noemen, omdat het niet meer was dan een paar losse
planken die op wat balken lagen. Vanaf de luizolder kon men met het zogenaamde kippenleertje naar de kapzolder waar
de grote as lag, waar de roeden (wieken) waren bevestigd. De kap moest iedere morgen naar de wind gezet worden en de
as ingesmeerd met reuzelvet of met een zwezerik. De voorkant van de as lag in een houten lager (pakhout) terwijl het einde
of pineind van de as in een hardstenen lager lag. Rondom de as was een groot wiel bevestigd met allemaal houten tanden,
kammen genaamd. Deze dienden voor de aandrijving van de verschillende raderen en stenen. Rondom dit grote wiel was
een vang (rem) gemaakt die door een zware balk om het grote wiel werd geklemd als de wieken moesten stoppen. Men kon
deze vang zowel van binnen als van buiten bedienen. Wanneer er weinig wind was, kon men met behulp van doeken (zeilen)
de molen toch laten draaien. Als in de winter de zeilen moesten worden gebruikt, kon het wel eens gebeuren dat men eerst
met een moor (ketel) met heet water naar boven moest klimmen om de zeilen te ontdooien. Dat was niet zo’n leuk werkje.
Rond 1930 werd de molen nog van een stroomlijn voorzien, wat inhield, dat de achterzijden van de wieken die haaks tegen
de wind in draaiden, nu tot helemaal de voorkant rond gemaakt werden met gegalvaniseerde platen waardoor men met
minder wind toch nog kon malen. Het binnenste van de molen was allemaal van hout. Dikwijls werden er namen, versjes of
tekeningen op het hout getekend of ingekerfd. De maalzolder leek één groot schilderij. De spreuk die ik me nog heel goed
kan herinneren, was: “Vandaag voor geld, morgen voor niets.” Er waren wel eens mensen die daags daarna terugkwamen en
dan pas zagen dat er nog steeds hetzelfde stond geschreven. In de oorlog gebeurde het wel eens dat we vanwege werkweigering
voor de bezetter als onderduiker ‘s nachts de toevlucht in de molen zochten. In die tijd werden ook wel eens overdag
de wieken in een bepaalde stand gezet, als er controle in aantocht was. Men mocht immers alleen maar op vergunning
malen.
In 1944 is de molen overgegaan naar mijn halfbroer Piet van de Ven, die helaas in 1945 op vrij jonge leeftijd is gestorven.
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 39

De molens waar de vrouwen van Willem zijn opgegroeid
zijn behouden gebleven.
Molen in Hernen. Geboortegrond van Hanna Maas 1e
vrouw van Willem van de Ven. Voor de molen staan v.l.n.r.
Will (zoon van Wim), Fien, Mien en Egi (zoon van anna).
Molen in Milheeze. Geboortegrond van Mie Verheijen,
tweede vrouw van Willem van de Ven
warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven
Pas in 1947 heb ik, Toon van der Ven, de molen met bijbehoren overgenomen
en in 1960 vanwege de enorm grote onderhoudskosten moeten slopen.
De overheid had toen geen belangstelling voor oude molens. De wieken zijn
overgeplaatst naar de molen “De Koning”in Middelburg.
Orkest van de Ven. V.l.n.r. Louis, Anna, Hans Dobis, Mien, Wim,
Cor, Grard en Piet
Orkest Van de Ven.
Nagespeeld in 2009.
V.l.n.r. Jos (zoon
van Louis), Anneke
(dochter van Koos),
Lili (dochter van
Lies), Leonie (dochter
van Mien), Will (zoon
van Wim, Jef (zoon
van Cor),
Marianne (dochter
van Piet) en Egi
(zoon van Anna). De
“dirigent” was Marja
(dochter van Fien)
en de fotograaf Wim
(zoon van Toon).

3.6 FaMILIEWaPEN VaN DE® VEN.
De kleinkinderen van Opa Molen (Willem van de Ven), totaal 56 personen, hebben elke twee jaren een OPA MOLEN-reünie.
Tijdens deze reünies wordt er aandacht besteed aan een stukje geschiedenis van de familie in de vorm van een toneelstuk,
voordracht. Zo werd in 2007 het leven van Willem samengevat in een familiewapen en in 2009 het Orkest Van de Ven
“nagespeeld”.
Het wapen werd ontworpen door Jos (zoon van Louis en onderwijzer op de St. Cornelius-school in Venhorst), Lili (dochter
van Lies), Ton (echtgenoot van Mia, dochter van Cor) en onder supervisie van Will (zoon van Wim).
Zie hier de beschrijving van het familiewapen:
Het schild met de molen Willem van de Ven (1873 – 1947) verdiende de kost in een molen en bakkerij op De Logt in
Boekel. Schoonzoon Gerard Coppens maakte een pentekening van “de zwarte dame”, zoals Willem zijn molen noemde.
De aren molenaar, bakker, vruchtbaarheid
Helmstuk De poffer met strikken staat symbool voor zijn beide Brabantse vrouwen, Johanna Maas en Josephina Verheijen
Franjes De strikken eindigen in handen met zes vingers. Elk huwelijk schonk hem zes kinderen. De korte vingers laten zien
dat in beide echtverbintenissen een kind binnen het eerste levensjaar stierf.
Banier De witte kruisjes op het zwart staan voor de dorpen Bergharen, Leur en Hernen. Hernen, gevangen in het hart van
de strikken, is de geboorteplaats van Johanna Maas. Het geblokte Brabants bont vinden we ook in het wapen van Milheeze,
de herkomst van Josephina Verheijen.
Bergharen Milheeze
Willem, de derde bakker 1873 | 1947 PAG 41

warme toewijding
De geschiedenis van familiebedrijf Van de Ven