Roofvogels van Belgie.
Roofvogels van Belgie.
Roofvogels van Belgie.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Roofvogels</strong> en uilen in België (en Nederland)<br />
Torenvalk<br />
Gebouwd om te jagen.<br />
Hun imposante verschijning, hun kracht en spectaculair vliegvermogen imponeren de mens<br />
al eeuwen. In België en Nederland zitten er heel wat <strong>van</strong> deze prachtige vogels. Er komen<br />
bij ons maar liefst 15 soorten roofvogels en 7 soorten uilen voor. Sommigen onder hen<br />
zie je zelden omdat ze er een verborgen levenswijze op na houden, maar ze zijn er wel.<br />
We kunnen ze alsvolgt onderverdelen:<br />
- 11 soorten SPERWERS of Accipitridae:<br />
Sperwer<br />
Havik<br />
Buizerd<br />
Ruigpootbuizerd<br />
Bruine kiekendief<br />
Blauwe kiekendief<br />
Grauwe kiekendief<br />
Rode wouw<br />
Zwarte wouw<br />
Visarend<br />
Wespendief<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
- 4 soorten VALKEN of Falconidae:<br />
Smelleken<br />
Torenvalk<br />
Boomvalk<br />
Slechtvalk<br />
- 1 UIL <strong>van</strong> de Tytonidae:<br />
Kerkuil<br />
- 6 UILEN <strong>van</strong> de Strigidae:<br />
Ransuil<br />
Bosuil<br />
Steenuil<br />
Oehoe<br />
Ruigpootuil<br />
Velduil<br />
SPERWERS of Accipitridae<br />
Sperwer<br />
Accipiter Nisus, Sparrowhawk<br />
L Man: 29-34cm Vrouw: 35-41cm<br />
SW Man: 58-65cm Vrouw: 67-80cm<br />
Gewicht: 140-300g<br />
De sperwer is een vrij kleine roofvogel met vrij korte, brede vleugels en een lange staart.<br />
Grijsbruine bovenzijde en fijne, dwars gestreepte onderzijde. Hij broedt in bossen en<br />
bouwt elk jaar een nieuw nest. Soms broeden ze ook in bosjes in of nabij dorpen en<br />
steden. Ze zijn door hun leven in bossen minder makkelijk te zien, maar toch komen ze<br />
ook wel in dorpen en tuinen, met name in de herfst en winter.<br />
Sperwers zijn echte vogeljagers. Mannetjes (160gr) eten kleinere soorten zoals vink,<br />
groenling en koolmees. Vrouwtjes (300gr) jagen op bijvoorbeeld lijsters, turkse tortels en<br />
gaaien. Sperwers jagen vaak doldriest achter prooien aan waarbij het niet zelden<br />
voorkomt dat zowel sperwer als prooi met een fikse klap tegen een raam vliegen. Ook onze<br />
sperwers zijn standvogels (d.w.z. ze blijven hier) en zijn ook in de winter vele male<br />
talrijker door gasten <strong>van</strong>uit het noorden.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Havik<br />
Accipter Gentilis, Goshawk<br />
L Man: 49-56cm Vrouw: 58-64cm<br />
SW Man: 93-105cm Vrouw: 108-127cm<br />
Gewicht Man: 520-900g Vrouw: 1000-1300g<br />
De havik is de grote versie <strong>van</strong> een sperwer, met ook weer een aanzienlijk grootteverschil<br />
tussen mannetje en vrouwtje. Bovenzijde mannetje is grijsbruin, bij het vrouwtje leigrijs,<br />
onderzijde bij volwassen vogels dwarsgebandeerd. Jonge vogels zijn bruiner met een<br />
druppelvormige, donkerbruine lengte strepen op de onderzijde. Een havik is, nog meer<br />
dan een sperwer, een echte bosvogel maar broedt soms toch al in een klein bosje in open<br />
terrein. Ze jagen op vogels en zoogdieren zoals gaai, fazant en haas. De bouw <strong>van</strong> een<br />
havik lijkt ook behoorlijk op een sperwer (korte ronde vleugels, relatief lange staart) alleen<br />
groter en krachtiger. Vliegt met enkele slagen afgewisseld met korte rechtlijnige<br />
glijvluchten, in tegenstelling tot de sperwer die hoogte verliest tijdens de glijvluchten. Ze<br />
bouwen zelf een nest, dat vaak meerdere jaren achter elkaar wordt gebruikt en dus kan<br />
uitgroeien tot een fors bouwsel. Onze haviken zijn standvogels d.w.z. het hele jaar door in<br />
hun territorium aanwezig. Haviken uit noordelijke streken overwinteren in ons land.<br />
Buizerd<br />
Buteo buteo, Common Buzzard<br />
L 46-58cm<br />
SW 110-140cm<br />
Gewicht: 620-1360 g<br />
Vaak zit de buizerd op een paaltje langs de weg of op een lage tak in een boom te wachten<br />
tot dat hij een prooi voorbij ziet komen. Ze zijn overheersend bruin <strong>van</strong> kleur. Er zijn hele<br />
donkere exemplaren en hele lichte maar bijna allemaal hebben ze een lichtere band over<br />
hun borst. Man en vrouwtje buizerd zien er hetzelfde uit. Ze eten voornamelijk muizen en<br />
mollen maar ook wormen, vogels en konijnen. Buizerds broeden in een (meestal zelf<br />
gebouwde) nest in een boom. Ze blijven het gehele jaar in hun territorium. ’s Winters zien<br />
we aanmerkelijk meer buizerds omdat er een gedeelte <strong>van</strong> hen uit Scandinavië en<br />
Duitsland hier overwinteren. Buizerds kunnen prachtig zweven, moeiteloos schroeven zij<br />
omhoog in de thermiek (warme luchtstroom).<br />
Ruigpootbuizerd<br />
Buteo lagopus, Rough-legged<br />
L 49-59cm<br />
SW 123-140cm<br />
Gewicht: 850-1000g<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Broedt in Scandinavië en Rusland op hooggelegen toendra's, in bergvalleien, soms in<br />
laaglandbossen. Nestelt op (rots)hellingen of in bomen. De ruigpootbuizerd is in<br />
september - april schaars in België en Nederland te bewonderen en is vooral te herkennen<br />
aan zijn witte staart met een brede eindband. De ruigpootbuizerd bidt tijdens het jagen,<br />
gewone buizerds doen dit zelden. Ze eten voornamelijk kleine zoogdieren.<br />
Bruine Kiekendief<br />
Circus Aeruginosus, Marsh Harrier<br />
L 43-56cm<br />
SW 115-130cm<br />
Gewicht: 400-800g<br />
De bruine kiekendief is een vogel <strong>van</strong> rietkragen (waar hij in broedt) en open land. De<br />
‘bruine kiek’ is ongeveer zo groot als een buizerd, alleen lichter <strong>van</strong> bouw met langere<br />
vleugels en staart. Mannetje bovenzijde donkerbruin, vleugels grijs met zwarte punten,<br />
staart lichtgrijs. Onderzijde roodbruin, licht kop met donkere strepen. Vrouwtje is<br />
donkerbruin. Nek, keel, schouder en bovenzijde kop zijn gelig <strong>van</strong> kleur. Kieken jagen<br />
laag over het land en langs slootjes vliegend op kleine zoogdieren en vogels. Ze vliegen<br />
gemakkelijk en met een licht kantelende beweging. Als ze een stukje zweven houden ze<br />
hun vleugels in een zeer ondiepe V. Vrijwel alle bruine kieken overwinteren in Afrika en<br />
zijn ’s winters hier dus haast niet te zien.<br />
Blauwe kiekendief<br />
Circus cyaneus, Hen Harrier<br />
L 45-55cm<br />
SW 97-118cm<br />
Gewicht: 350-530g<br />
Kleiner dan de bruine kiekendief. Het mannetje is lichtgrijs met witte buik en brede witte<br />
stuit en zwarte vleugelpunten. Vrouwtje is aan de bovenzijde bruin met witte stuit, aan de<br />
onderzijde licht met bruine streping. Leeft in heidevelden, moerassen en<br />
duinlandschappen, in Nederland vnl. in de Flevopolder en op de Waddeneilanden. In het<br />
totaal met zo'n 10-20 broedparen, helaas afnemend. Eet kleine zoogdieren (ratten en<br />
muizen en jongen konijnen en hazen) en vogels. In de winter slapen ze op gezamelijke<br />
slaapplaatsen.<br />
Grauwe kiekendief<br />
Circus pygargus, Montagu's Harrier<br />
L 39-50cm<br />
SW 96-116cm<br />
Gewicht: 227-445g<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
De kleinste <strong>van</strong> onze kiekendieven. Slanker en met smallere vleugels dan de blauwe<br />
kiekendief. Lijkt sterk op de blauwe kiek maar het mannetje heeft donkere lengte strepen<br />
op de vleugels. Vrouwtje grauwe kiek is moeilijk <strong>van</strong> het vrouwtje blauwe kiek te<br />
onderscheiden. Ze eten kleine zoogdieren, vogels en insecten. Europese grauwe kieken<br />
overwinteren in Afrika of India.<br />
Rode Wouw<br />
Milvus milvus, Red Kite<br />
L 61-72cm<br />
SW 140-165cm<br />
Gewicht: 900-1200g<br />
De rode wouw is in België een doortrekker, voornamelijk in maart-mei. Het is een<br />
middelgrote roofvogel die goed te herkennen is aan zijn karakteristieke lange, diepgevorkte<br />
staart en de kenmerkende witte vlakken op de ondervleugels. Tijdens het vliegen<br />
wordt de staart dikwijls <strong>van</strong> links naar rechts gedraaid. De meest nabije broedlokatie is<br />
Oost-België, net boven Luxemburg. Ze eten kleine zoogdieren, vissen, vogels maar ook<br />
aas. Helaas worden ze in België daardoor nog al eens slachtoffer <strong>van</strong> uitgelegd vergiftigd<br />
aas.<br />
Zwarte Wouw<br />
Milvus migrans, Black Kite<br />
L 48-58cm<br />
SW 130-155cm<br />
Gewicht: 750-900g<br />
Doortrekker in België in lagere aantallen dan de rode wouw. Overwintert in Afrika. Komt<br />
bijna over de gehele wereld verspreid voor, soms in grote groepen. In noord Australië<br />
wordt hij wel vergeleken met een meeuw omdat ze daar het vlees <strong>van</strong> de barbeque stelen.<br />
Ongeveer zo groot als een buizerd met een licht gevorkte staart (veel minder dan bij de<br />
rode wouw, bij geheel gespreide staart is het nauwelijks zichtbaar). Over het geheel<br />
donkerbruin, met lichtere vlakken onder aan de vleugel maar die zijn veel minder opvallend<br />
dan bij de rode wouw. De zwarte wouw eet vis, kleine zoogdieren en afval (vaak op<br />
vuilstortplaatsen).<br />
Visarend<br />
Pandion haliaetus, Osprey<br />
L 52-60cm<br />
SW 152-167cm<br />
Gewicht: 1400-1600g<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
De visarend doet zijn naam eer aan: hij eet vrijwel alleen vis en slechts sporadisch kikkers,<br />
vogels of kleine zoogdieren. In ons land tot nu toe vrijwel alleen als doortrekker in met<br />
name aug-okt. Het is een onmiskenbare vogel met een spierwit onderlichaam en met hele<br />
lange slanke vleugels. De visarend bidt veel bij het jagen, waarna hij zich met vooruit<br />
gestoken klauwen op de vis stort.<br />
Wespendief<br />
Pernis apivorus, Honey Buzzard<br />
L 52-59cm<br />
SW 113-135cm<br />
Gewicht: 730-790g<br />
Broedt in België in gebieden met wat meer bossen, overwintert in Afrika. De wespendief<br />
eet, zoals de naam al doet vermoeden, vooral wespenlarven en wespennesten die uit de<br />
grond worden opgegraven. Is op afstand gemakkelijk te verwarren met buizerd. De<br />
wespendief heeft een langere "duifachtige" kop en de staart is anders gebandeerd: één<br />
brede eindband en twee banden bij de staartbasis. De buizerd daarentegen heeft 10-12<br />
smalle banden en een bredere eindband (volwassen vogels). Om het eenvoudig te maken<br />
zijn zowel buizerds als wespendieven er in verschillende kleurvormen, variërend <strong>van</strong> licht<br />
tot heel donker.<br />
VALKEN of Falconidae<br />
Smelleken<br />
Falco columbarius, Merlin<br />
L 26-33cm<br />
SW 55-69cm<br />
Gewicht: 160-220g<br />
Kleinste valk <strong>van</strong> Europa, mannetje is aan de bovenzijde leigrijs, onderzijde licht roestrood.<br />
Vrouwtje bovenzijde donkerbruin met een witachtige onderzijde met donkere lengte<br />
strepen. Komt voor in open, boomarme streken met struikgewas in bijvoorbeeld Noord-<br />
Amerika en de toendra's <strong>van</strong> Eurazie. Eet vogels tot de grote <strong>van</strong> lijsters. Wordt in de<br />
winter "regelmatig". Jaagt veelal laag vliegend over akkers.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Torenvalk<br />
Falco Tinnunculus, Kestrel<br />
L 31-37cm<br />
SW 68-78cm<br />
Gewicht: 150-290g<br />
De torenvalk is ook één <strong>van</strong> de talrijkere roofvogelsoorten in België. Ze zijn, door hun<br />
manier <strong>van</strong> jagen, redelijk makkelijk te zien en te herkennen. Vaak "hangen" ze namelijk<br />
op één punt in de lucht te fladderen (bidden). Bijvoorbeeld boven akkers of grasstroken<br />
langs de wegen. Daar jagen ze op muizen, die ze goed kunnen zien omdat torenvalken<br />
UV-licht kunnen onderscheiden. Muizen laten een spoor <strong>van</strong> urine achter en dat reflecteert<br />
nou net weer veel UV-licht. Verder eten torenvalken ook insecten en vogels, bijvoorbeeld<br />
jonge spreeuwen. Ze jagen, net als de buizerd, ook zittend, bijvoorbeeld <strong>van</strong>af een<br />
lantaarnpaal. Ze broeden in speciale kasten, holtes of in oude nesten <strong>van</strong> andere vogels<br />
(b.v. <strong>van</strong> kraai). Ook onze torenvalken blijven hier en ’s winters hebben we hier vele<br />
Scandinavische exemplaren op bezoek. Torenvalken hebben spitse vleugels, de bovenzijde<br />
is bruin met zwarte vlekken, de onderzijde creme met zwarte vlekken. Het mannetje heeft<br />
een blauwgrijze kop en staart, terwijl die bij het vrouwtje bruin zijn.<br />
Boomvalk<br />
Falco Subbuteo, Hobby<br />
L 29-35cm<br />
SW 70-84cm<br />
Gewicht: 150-340g<br />
De boomvalk is een veel schaarsere broedvogel. Omdat ze allemaal in Afrika overwinteren<br />
zijn ze sowieso alleen maar in de zomer aanwezig. Ze bouwen zelf geen nest maar<br />
broeden in verlaten nesten <strong>van</strong> andere vogels, vaak kraaiennesten. Jaagt met een<br />
duikvlucht of achtervolging op vogels en insecten. Zowel man als vrouw boomvalk zien er<br />
hetzelfde uit: donkergrijze bovenzijde met een prachtige koptekening, gestreepte<br />
onderzijde met een roestrode broek. Jonge boomvalken zijn een bruinige versie <strong>van</strong> de<br />
oudervogels.<br />
Slechtvalk<br />
Falco Peregrinus, Peregrine Falcon<br />
L 33-51cm<br />
SW 90-113cm<br />
Gewicht: 550-1100g<br />
De slechtvalk maakt momenteel een stormachtige come-back. Vroeger was de soort heel<br />
gewoon (slecht betekende ‘gewoon’) maar er is echter een periode geweest dat er bijna<br />
geen slechtvalken meer broedden in België. Het zijn grote valken, de volwassen vogels<br />
zijn leigrijs <strong>van</strong> boven met een dwars gebandeerde onderzijde. Man en vrouw zien er<br />
hetzelfde uit. Ze broeden <strong>van</strong> oorsprong op een rand <strong>van</strong> steile rotsen, maar nemen<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
tegenwoordig ook genoegen met gebouwen of koeltorens e.d. of zelfs een oud kraaiennest<br />
in een hoogspanningsmast. Jaagt in achtervolging of met spectaculaire stootduiken (met<br />
topsnelheden <strong>van</strong> meer dan 380Km/uur!) op vogels.<br />
UIL <strong>van</strong> de Tytonidae<br />
Kerkuil<br />
Tyto Alba, Barn owl<br />
L 33-39 cm<br />
SW 85-93 cm<br />
Deze prachtige uil nestelt veelal in schuren, bijgebouwen, ruïnes en dergelijke, soms ook in<br />
boomholten. De kerkuil jaagt 's nachts. Hij vliegt dan laag over de grond met een lichte<br />
veerkrachtige slag, verandert vaak <strong>van</strong> richting en blijft soms boven een bepaald punt<br />
hangen. Enkel op zijn uitzonderlijke scherpe gehoor kan hij zijn prooi lokaliseren en<br />
grijpen. Hij <strong>van</strong>gt meestal kleine knaagdieren. Schommelingen in het aantal prooidieren<br />
bepalen gedeeltelijk het broedsucces en de talrijkheid <strong>van</strong> de kerkuil.<br />
UILEN <strong>van</strong> de Strigidae<br />
Ransuil<br />
Asio Otus, Long eared Owl<br />
L 35-37 cm<br />
SW 84-98 cm<br />
Bij ons een talrijke broedvogel. De soort heeft oorpluimen die goed opvallend zijn en is<br />
daardoor gemakkelijk <strong>van</strong> de andere uilen te onderscheiden. Ransuilen broeden in oude<br />
kraaiennesten of op roofvogelhorsten. Meestal in dichte naaldbossen. De ransuil jaagt 's<br />
nachts en in de schemering voornamelijk op woelmuizen. Hij komt voor in heel Europa en<br />
Azië tot op Spitsbergen en Groenland en tot in Afrika. 's Winters verzamelen de ransuilen<br />
zich vaak in groepen <strong>van</strong> enkele tientallen op gemeenschappelijke slaapplaatsen. Dit zijn<br />
de zogenaamde roestplaatsen.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Bosuil<br />
Strix aluco, Tawny Olw<br />
L 37-39 cm<br />
SW 94-104 cm<br />
De bosuil is iets groter dan de ransuil. Bosuilen broeden al heel vroeg in het jaar in holle<br />
bomen of nestkasten. De bosuil laat zich vroeg in het jaar goed waarnemen en verraad<br />
zijn aanwezigheid door zijn luide kenmerkende geroep. De soort leeft <strong>van</strong> kleine<br />
knaagdieren, egels, vogels en zelfs kikkers. Zijn verspreidingsgebied beslaat heel Europa<br />
en Azië en een deel <strong>van</strong> Noord-Afrika. De bosuil een vrij algemene broedvogel in België.<br />
Steenuil<br />
Athena noctua, Little owl<br />
L 21-23 cm<br />
SW 50-56 cm<br />
De steenuil is met een lengte <strong>van</strong> zo'n 22 centimeter de kleinste uil <strong>van</strong> ons land. Hij is<br />
zeer gehecht aan zijn nesthol in een knotwilg of onder een dak. Steenuilen jagen 's nachts<br />
op de grond op wormen, grote insecten of reptielen. Ze komen voor <strong>van</strong> Zuid-Rusland tot<br />
en met Engeland, <strong>van</strong> het Middenoosten tot Noord-Afrika. In ons land is de Steenuil een<br />
algemene broedvogel.<br />
Oehoe<br />
Bubo bubo,Eagle owl<br />
L 60-75 cm<br />
SW 160-188 cm<br />
De oehoe is de grootste uil. Hij heeft lange oorpluimen en feloranje grote ogen. Hij leeft in<br />
bergen en bossen, het liefst bij rotsen, steile kliffen en oude bomen (vooral naaldbomen).<br />
Overdag rust de oehoe in oude sparren of dennen, in holen of holtes in de rotsen. Zijn<br />
nest bouwt hij op rotsrichels, af en toe in verlaten roofvogelnesten of in een schuur. De<br />
oehoe eet muizen, ratten, egels, hazen, vogels en zelfs katten. Dankzij herintroductieprogramma's<br />
is de laatste jaren het aantal oehoes in België sterk toegenomen.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Ruigpootuil<br />
Aegolius Funereus, Tengmalms owl<br />
L24-26 cm<br />
SW 52-58 cm<br />
De Ruigpootuil komt voor in Noord- en Midden-Europa . In Midden-Europa broedt de uil in<br />
uitgestrekte bossen. Sinds 1960 is er een uitbreiding <strong>van</strong> het verspreidingsgebied<br />
vastgesteld in West-Duitsland, Oost-België en Frankrijk. De Ruigpootuil is aangewezen op<br />
oude, bestaande holten <strong>van</strong> vooral de Zwarte Specht (in den en beuk). Overdag heeft hij<br />
als roestplaats naaldbomen nodig. In Scandinavië broedt de uil ook in hooggelegen<br />
berkenbossen. Noodzakelijk zijn open plekken in het bos om te kunnen jagen. De jacht<br />
vindt plaats <strong>van</strong>uit een uitkijkpost. Hij lokaliseert de prooien uitsluitend op het gehoor. Het<br />
voedsel <strong>van</strong> de Ruigpootuil uit Midden-Europa bestaat voor 90% uit muizen en 9% uit<br />
vogels.<br />
Velduil<br />
Asio Flammeus, Short eared owl<br />
L 34-42 cm<br />
SW 90-105 cm<br />
De velduil heeft strenge gele ogen. Ze eten vooral veldmuizen, maar ook andere muizen<br />
en vogels. Het zijn echte zwervers. In België geboren vogels trekken soms weg tot in<br />
Rusland, maar andere blijven hun leven lang hier. Velduilen broeden op de grond in<br />
duinvalleien en rietmoerassen. Er zijn helaas steeds minder velduilen in België, omdat er<br />
steeds minder rustige plekken te vinden zijn.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Goed om weten<br />
Accipitridae – Sperwers 11 soorten in België: Doden met de klauwen<br />
Onze 11 sperwerachtigen <strong>van</strong>gen niet alleen hun prooidieren met<br />
hun klauwen, maar zij doden ze er ook mee. Als een havik<br />
bijvoorbeeld een duif ge<strong>van</strong>gen heeft, maken zij met de klauw<br />
instinctief een knellende beweging. Daarbij dringen de<br />
vlijmscherpe nagels in het lichaam <strong>van</strong> het slachtoffer en brengen<br />
dodelijke verwondingen toe aan hart, longen of andere inwendige<br />
organen. Het ge<strong>van</strong>gen dier sterft snel aan inwendige bloedingen.<br />
De snavel <strong>van</strong> de sperwer dient uitsluitend als 'scheurapparaat' en<br />
komt pas in actie als de prooi dood is. De jager plukt de buit met<br />
zijn snavel zeer zorgvuldig en scheurt vervolgens het vlees uit het<br />
lichaam.<br />
Falconidae - Valken 4 soorten in België: Doden met de snavel<br />
Strigidae - Uilen 6 soorten: Jagers bij nacht<br />
Tytonidae - Uilen 1 soort<br />
Heel anders ziet het doden door valken eruit. De klauwen dienen<br />
uitsluitend om de prooi vast te houden. Bij soorten die jacht<br />
maakt op vogels, zoals de slecht- en boomvalk, zijn de tenen -<br />
vooral de middelste - erg lang en dun. Zij moeten een flink deel<br />
<strong>van</strong> het lichaam <strong>van</strong> het slachtoffer kunnen omspannen om de<br />
prooi goed vast te kunnen houden. Heeft de valk zijn slachtoffer<br />
eenmaal in de 'tang', dan buit hij zich voorover en bijt met de<br />
snavel de wervelkolom (halswervels), vlak achter de kop door,<br />
zodat de dood ogenblikkelijk intreedt. Voor dit doel is de<br />
haaksnavel voorzien <strong>van</strong> scherpe snijranden; bij valken zijn deze<br />
tevens nog voorzien <strong>van</strong> een groef.<br />
Uilen zijn door hun lichaamsbouw, hun zintuigen en hun gedrag<br />
uitstekend aangepast aan hun nachtelijke levenswijze.<br />
Zien: Uilen zijn in het bezit <strong>van</strong> grote, evenwijdig naar voren gerichte ogen, die in<br />
telescoopachtige, naar voren gerichte beenvormige kokers zitten en daardoor vrijwel<br />
onbewegelijk zijn. Door een dergelijke plaatsing <strong>van</strong> de ogen, bezitten ze een ongewoon<br />
goed ruimtelijk zicht. Bij de jacht komt dit goed <strong>van</strong> pas, omdat de afstand tot de prooi<br />
uitstekend geschat kan worden. Hun gezichtsveld is evenwel bijzonder klein en om<br />
zijwaarts of naar achteren te kunnen zien, moeten ze de kop draaien. Zelfs tot 270°! Het<br />
aantal lichtgevoelige cellen (staafjes) op het netvlies is bij uilen dan ook veel groter dan bij<br />
vogels die overdag actief zijn. Het vermogen in de schemering te zien is daardoor vele<br />
malen groter dan bij andere vogels. De verschillende kleuren <strong>van</strong> de ogen die we bij uilen<br />
aantreffen (oranjerood, geel of donker), hebben - in tegenstelling tot wat men vaak<br />
aanneemt - niets te maken met de zichtcapaciteit of de lichtgevoeligheid <strong>van</strong> de ogen.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Horen: Op nog verbazingwekkender wijze dan de ogen zijn de oren aangepast aan de<br />
nachtelijke manier <strong>van</strong> jagen. De ooropeningen zitten bij de soorten die uitsluitend 's<br />
nachts jagen, asymmetrisch in de kop, de ene hoger dan de andere. Door deze asymmetrie<br />
bereiken de geluidsgolven <strong>van</strong> een geluidsbron het ene oor driehonderdste seconde eerder<br />
dan het andere. Dit minieme tijdsverschil is voor de uil voldoende om de plaats <strong>van</strong> de<br />
prooi tot op een graad nauwkeurig te lokaliseren. Zelfs wanneer in een pikdonkere nacht<br />
een uil nets meer kan zien, kan hij toch, uitsluitend op zijn gehoor, nog succesvol jagen.<br />
De vaak aanwezige grote gezichtssluiers dienen als geluidstrechters. Zij zijn verstelbaar en<br />
kunnen de geluidsgolven naar het oor leiden.<br />
Vliegen: Ook het zachte verenkleed <strong>van</strong> de uilen is een aanpassing aan de nachtelijke<br />
jacht. Om eventuele prooidieren niet vroegtijdig te waarschuwen en om eigen akoestiek<br />
niet te verstoren, is de vlucht bij jagende uilen vrijwel geruisloos.<br />
Heb je nog vragen, aarzel niet en stuur een mailtje: vogels<strong>van</strong>belgie@gmail.com<br />
terug<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Torenvalk
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Buizerd<br />
Steenuil
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Blauwe Kiekendief<br />
Bruine Kiekendief
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Buizerd
terug<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Canadagans<br />
Steenuil
Change language