Download PDF - Limburgse Natuurgidsen

ERICA, 6de JAARGANG N° 2/1978.
Driemaandelijkse uitgave van de WERKGROEP LIM8URGSE NATUURGIDSEN.
aangesloten bij NAL: NatuurbeschermingsActie Limburg.
ZETEL: Natuurwetenschappelijk Museum 8okrijk.
REDAKTIE: alle Limburgse Natuurgidsen.
CONTACTADRES: Jef Leijssen, 8emvaartstraat, 36, 3583 Overpelt.
VOORZITTER: Roger Schoubben, Dorpsstraat, 62, 3745 Eigenbilzen.
VERZENDSTER EN VERANTWOORDELIJKE UITGEEFSTER:
Marijke Van Houtte, Spoorwegstraat, 75, 3500 Hasselt.
SECRETARIAAT: Telefoon: 011/ 73.52.79.
PENNINGMEESTERES: bankrekening: 235-00102 48-75.
COORDINATIE VAN DE WANDELINGEN:
COORDINATIE VAN DE VORMINGSACTIVITEITEN:
Cécile Ulenaers, Steenweg Linde, 24, 3570 Peer.
******************************************************************
IN DEZE UITGAVE:
Dag lieve mensen, dag allemaal •••••• tt ••••••• •• ft •••
Goed voor een gRimlach. • ••••••. •••
Op wandel........ •• • ••• . .
Vaste wandelingen • •• • •••••• •• ••
Vormingsactiviteiten •• t ••• t .t. tt
Zomergedicht •..••.•• •• • .•••
Hete hangijzers:
Oe boswetgeving (1) ft •••••• •••••••• 't •• ,
· . .
• ••
• •
.2.
,

VORMINGSACTIVITEITEN
7'
Tijdens het verloF gaan er geen vormingsactiviteiten door. Dan rusten
we oF we gaan ergens anders kijken hoe het er reilt en zeilt.
In september gaat er nochthans weer iets belangrijks door. Te Neer ­
pelt wordt in het Cultureel Vormingscentrum DommelhoF een grootse
tentoonstelling georganiseerd onder I,et mottu: ECOLOGISCH LEVEN IS
BELANGRIJKER DAN ECONOMISCH STERVEN. De tentoonstelling zal het ganse
gebouwencomplex van het Centrum in beslag nemen. Ze gaat door v an
8 TOT17 SEPTEMBER 1978. De opbrengst gaat naar de Stichting Limburgs
Landschap. Daarom zal ook ingangsgeld worden gevraagd.
Wie doen allemaal mee???
De Wielewaal, Ornithologisc h Werkgroep 4 Neerpelt, Stichting Limburgs
Landschap, WWF Belgium en Pandaclub, Belgische Natuur- en Vogelreser
vaten, Waters en Bossen, Vlaamse bosbouwer, Coördinatiecomitee
voor de bescherming van de vogels, Veeweyde, Limburgse imkersbond ,
Werkgroep Limburgse Natuurgidsen , VELT, Ministerie van Volksgezondheid
en het Gezin, Vegetariërsbond, Nieuw Leven,VAK S , ATLANTA NOS,
Natuur 2000, Nal, BBL, ISIS, Zachte technologi e .
Wat gebeurt er allemaal???
Elke avond gedurende de ga se duur van de tentoonstelling gaat een
maniFestatie doorover een onderwerp dat iets met natuurbehoud oF
natuurstudie te maken heeFt. We s ommen even op: spreekbeurt door ProF.
Libbrecht, Misschien Mellie Uyldert, Filmavond Marcel Verbruggen,
voordr achten door: de imkersbond, VELT, VAKS, z achte technologie, enz.
En vergeten we de kinderen niet???
Driemaal neen, want zij zijn de toekomst. Da a rom ••• een teke nw edstrijd
over milieuproblemen, een milieuvriendelijk poppenspel, een ballonwedstrijd
met een natuurboodschap e n een heel grote verrassing ••• ???
Een en ander moet natuurlijk nog geregeld worden en wordt beke nd gemaakt
langs de pers, radio, reclamebladen, enz •••
Toch worden jullie nu reeds allemaal v an harte uitgenodigd op de receptie
voor de opening op VRIJDAG 8 SEPTEMBER 197B. En die dan niet
kunnen komen, die bezoeken zeker de tentoonstelling eens gedure nde
de volgende dagen. Wij staan er ook met on ze stand.
In de weekenden van deze periode worden in de natuurgebieden van de
steek allerlei wandelingen geleid. Dus, o.gjes open en we verwachten
jullie natuurlijk ook.
*******************************************************************
ECOLUGISCH LEVEN IS BELANGRIJKER DAN ECONOMISCH STERVEN ••••••••••• •
*******************************************************************

8.
zomergedicht.
ZOMERFEEST.
Rietgezang
meeuwgeklap
visgeplons
een reigerbek
omhoog gespitst
een zilveren beek
waarin het zonlicht f li tst -i/--j/L/I-------
IJaterlissen
mezenstaartjes
ritselend groen
een zomerbries
zoemend gezoen •••
hoge sparren
bundels licht
knarsend hars
vogelgedruis
krekelgesuis
een rode klaproos
schuchter trillend
en dan ••
woest voetgetrappel
_____ -+!-l!_!I--_dreigende mensentaal.
verminkt
sterft de klaproos
rood schreiend
in mijn hand
ik weet het
het leven is wreed.
LOUISA AVONDS.

, /
/ /
/;1 A
"
'-.
'"
.. ..
.... M A AR TOCH .... r.1011
N (. i.i Z EU S
WETEI
En nog maar eens, lieve mensen, starten we met een nieuwe rubriek.
Het zal gaan over de boswetgeving en aanverwanten. Wat weten wij,
natuurgidsen, over die dingen? Hoe is dat ontstaan? Geen mens die
er kop aan krijgt. Het zal in alle geval gene vette zijn.
Daarom heb ik wat staan zagen aan de mooie kop van Lambert Hubrechts
ge kent hem allemaal. Hij zal voor ons een en ander uit de doeken
doen op zijn bekende degelijke manier. En dat minstens in 3 afleveringen,
zegt hij. We danken hem voor de moeite. Toch merkwaardig:
sommige mensen moet je maar iets suggereren en ze doen geestdriftig
mee. Prachtig Lambert.
DE 80SWETGEVING
***************. Eerste deel.
Het thans nog van kracht zijnde boswetboek, dateert van 1854.
en is in principe alleen toepasselijk op de bossen der openbare
besturen. Reeds in de vroege middeleeuwen beschermden enkele
voorschriften het bos tegen beroving en ontginning.
Om een inzicht te krijgen in de historiek van de boswetgeving,
blijkt een kennismaking met de vroeger, hier ten lande, heersende
gebruiken noodzakelijk. Van oudsher heeFt het bos een belangrijke
rol vervuld in het leven van de mens. Wij weten van de geschiedschrijvers
dat, bij de verovering van Gallië onze streek bezet was Md
grote en ondoordringbare wouden. De vernielende invloed van de mens
deed zich reeds vroegtijdig gelden. Door de aanleg van heirbanen
en de vestiging van vaste woonkernen werd het bos op vele plaatsen
gerooid.
Om de in standhouding van de snelgroeiende nederzettingen te verzekeren,
was meer akkergrond nOdig. Grote oppervlakten, resultaat
van een natuurlijke vegetatie, werden omgezet in kultuurland.
VanaF de derde tot de vijFde eeuw bedreigden Lermaanse stammen
onophoudelijk de grenzen van het Romeinse Rijk, dat door binnenen
buitenlandse twisten ontwricht, niet meer bij machte was de
grote volksverhuizingen het hoofd te bieden.
9·

· .-1",
In die troebele tijden werden grote uitgestrektheden kultuurland
verlaten. Mede door het vochtiger worden van het klimaat ontstonden
op die plaatsen de grote heidevelden met opslag van eik en
berk, overblijfsel van het voormalig eikenbos.
Bij de inval der Franken werd het grootgrondbezit de basis der
maatschappij (ontstaan van het eigendomsrecht). Stilaan steeg
het belang van het bosbezit, dat voonamelijk in handen was van de
adel, krijgslieden en geestelijken.
De Frankische koningen legden grote bosgebieden in een "ban",
wat inhield dat zij zich alle rechten op het gebruik, in zonderheid
van de jacht voor-behielden. Daarbij kwam dan nog de visvangst,
het gebruik van eikels en beukennoten voor de varkensmesterij
en verder het zeer belangrijk recht om bijen te houden
voor de productie van honing en was.
Dit voorbeeld werd gevolgd door d. r •• dale heren, de bisschoppen
en de hertogen. Het was de onderdanen en de niet-vrije mannen,
onder bedreiging van de zwaarste straffen, verboden in die wouden
te jagen, te vissen, varkens te weiden of hout te vellen.
In de beroemde Capitularia van Karel de Grote werd in 813 het beheer
van d.ze wouden (forestae) vastgelegd. Meerdere artikelen
handelen over de verdediging van de wouden, de bescherming van
het wild en van de vissen.
Tot de taak van het toenmalige bospersoneel behoorde dus v66r
alles de hoede over het bos, het jachtwild en de vissen. Het is
veelbetekenend dat voor kort in Frankrijk
en in Belgie nog steeds, voor het bosbeheer, de term EAUX ET FO­
RETS, Waters en 8ossen, gangbaar is.
Het vervolgt.
Lambert Hubrechts.
****************************************************************
WAAR HET GAAT TUSSEN DE STERKEN EN DE ZWAKKEN, LEIDT DE VRIJHEID
NAAR VERDRUKKING EN DE WET TOT BEVRIJDING. Lammenais.
****************************************************************

EEN BLOEM IN HET VERWEER.
**************************
deel één.
PLEIDOOI VOOR ALLE LEVEN of het probleem van de bespuitingen.
------------------------------------------------------------
Alhoewel de overheid meer en meer de be sp itingen opgeeft, voor een
milieuvriendelijker maaien, meken we toch nog geregeld massale spuitcampagnes
mee, waarbij dan volledige grachtkanten, rivieroevers •••••
het frisgroene levenstintje ruilen voor een belegen doodsprentjeskleur,
die een troosteloze aanblik biedt.
Sommige mochten het wel eens meemaken, dat in parklandschappen en
natuurgebieden, de giftspuit met gulle hand geledigd werd, terwijl
vanwege de beleidsmensen toch een meer verantwoorde houding mocht
worden verwacht.
Hoe hiertegen reageren?
Enkele motieven ZlJn:
1. ESTETISCH: het is zonder meer duidelijk, dat dood gespoten planten
---een-ver-van opmonterend gezicht zijn voor wandelaars die de natuur
opzoeken.
2. BOTANISCH: bespuiten leidt tot faunistische verarming:
---:zeidzàme-planten met een ingewikkelde levenscyclus verdwijnen;
-de meer resistente overwoekeraars komen massaal opzetten. We denken
aan kleefkruid, paardenstaarten, kweekgras, enz •••
3. FAUNISTISCH: waar insecticides een nog enigzins selectief karakter
----hebben;-verniele herbicides een biotoop volledig:
-insecten verdwijnen door een gebrek aan specifieke waardplanten;
-vogels verliezen hun biotoop;
-pelsdieren worden aangetast;
-bijen verliezen hun wilde plantenvoeding.
4. PLAGENTOENAME: een soortenrijker biotoop is evenwichtiger. Flora­
---veràrmIng-betekent eenzijdigheid en trekt plagen aan.
5. PEDAGOGISCH: de eerbied voor het leven wordt zo zeker niet aange­
---möedIgd:-Öe-particulier spiegelt zich aan de gemakkelijksoplosssing
van de overheid en" zal dan zeker niet achter een andere oplossing
zoeken. De wetgever wacht hier een grote taak.
En nu in de pen en antwoorden, a.u.b. Werk mee, laat uw stem horen,
zeg wat ge denkt.
Jean-Louis Gilissen.
1'.

ll1·
afweermiddel, dat ook dikwijls zlJn redding betekent.
-Wordt het ree gevonden, dan wordt het omring door de honden,
die het niet aanraken (zegt hij). De heer Van de Poel beschikt
nochtans over een film, die dit tegnsprëëkt-en-aIë-ääntoonE;--aäE-hëE-reë-wëI-aegëIIJk-aöor-aë-honaen-woraE-versëheürd:--
-RëE-rëë-wordE-aän-ïogenääma-üIE-ïI]n-ïIJaën-verlöst-aoor een doodsteek
met een mes, men spreekt hier dan van "servire".
-Het beest wordt gevild, in stukken gesneden en aan de honden opgevoerd,
als beloning voor het gepresteerde werk.
-Soms volgt dan nog een heel inwijdingsritueel voor pas beginnende
jagers, waarvan de symboliek der gebruiken ver terugloopt in
het grijze verleden van de vroege eeuwen. Men eet daarbij het
hart en besmeurt het gelaat met het bloed der dieren.(N.v.d.R.)
Bijnens(N) trekt de spoortechniek in twijfel. Het ree beschrijft eerst
cirkels om te ontsnappen en blijft daarbij bij voorkeur in zijn
territorium, omdat het dit uiteraard het beste kent. Totaal uitgeput
verliest het tenslotte zijn waakzaamheid en zijn weerbaarheid,
kiest de weg van de minste weerstand en loopt door brandgangen,
wegen en beken, Soms wil het zelfs ontsnappen door een kanaal over
te zwemmen, waprbij het meestal jammerlijk verdrinkt van uitputting
Bergmans(N)duidt erop, dat de overleveringskansen in een natuurlijke
omgeving veel groter zijn. De moderne jachttechniek is bovendien
niet meer te vergelijken met die van een horde wolven. Deze kiezen
alleen de zwakste en doden deze snel met een keelbeet, wat veel
vlugger gaat als de dood bij een chasse à courre. De dieren hebben
in de maatschappij van vandaag te weinig ruimte en er zijn
teveel obstakels. Van jachtetiek is helemaal geen sprake meer in
de wereld die vandaag de dag gekenmerkt wordt door een mateloze
prestatiedrang.
Volgen daarna enkele vragen, beantwoord door Van Wassenhove(J).
-Hoe groot is het territorium van een ree? 20 Ha.
-Hoe groot is het jachtterrein van het clubje? BDOO Ha.
-Welke overleveringskansen heeft het ree? De ree is aangepast aan
het leefklimaat van vandaag en maakt gebruik van de obstakels die
er in voorkomen: wegen waardoor het spoor onderbroken wordt, huisgeuren,
landbouwmeststoffen en hun specifieke geuren, enz ••••
-Hoe gebeurt de keuze van het ree? Op basis van sportiviteit. Men
kiest een flinke ree, want men wil de honden zien werken. Voor de
jagers is de vangst onbelangrijk. Door de omstandigheden is het
ree waakzaam en het vangen moeilijk, maar dit is nodig voor de honden
om te-gemoet te komen aan het instinct van de jagers die zij
zijn.
Faasen(N) twijfeit aan het aantal slachtoffers. Uit betrouwbare gegevens
weet hij, dat ten Noorden van As-Rotem alleen reeds 9 exemplaren
zouden zijn gevangen. En de rest?
Lecocq(N), dierenarts, geeft enkele verduidelijkingen over het leven
van de ree. De omschrijving van de territoriumgrootte klopt. 20
Ha. Maar de jacht gebeurt in de herfst en dan is er geen sprake
van een territorium. De dieren zijn verenigd in groepjes, sprong
genoemd. Lopen is een verdedigingstechniek van herten, niet van

eeën. Dat zlJn eigenlijk sluipers, wat overduidelijk is af te
leiden uit hun lichaamsbouw (overbouw v?n de achterpoten),
-Een bedreigd ree zoekt dekking door weg te sluipen in de struiken.
De snelheid wordt daardoor een minder relevant begrip. Ze
hebben trouwens een gering uithoudingsvermogen en zijn bovendien
heel erg gevoelig en onderhevig aan stress. De verstoring van de
sprong wordt als dodelijk ervaren, want ze zijn te zeer op elkaar
ingesteld. Hetbewegen in de winter is eveneens nefast. Ze zijn het
in die periode nietgewoon, omdat ze aan energiebesparing doen door
ZO weinig mogelijk te bewegen. De koude van dit jaargetijde vraagt
dat, en er is minder voedsel.
-De reestand bedraagt thans 25.000 stuks, wat zeer hoog is in vergelijking
met het oerbiotoop, waar slechts één ree voorkomt per
100 Ha.
-Oe wolventheorie past niet. Deze jagen wel in meute, maar selecteren
niet of zeer weinig. Het toeval speelt een zeer grote rol.
Meestal vallen jonge dieren ten prooi door hun gebrek aan ervaring
en omdat die er nu eenmaal meer zijn. Die is heel natuurlijk
en onder alle soorten voorkomend.
-Tot slot een paar persoonlijke vragen?
Waarom duurt de jacht tot 1 mei? Het ree is dan reeds zwanger.
Waarom niet overschakelenop vossenjacht, het zou nut hebben?
Reulens(J), voorzitter van de St. Hubertusclub, drukt zlJn spijt uit
over het feit, dat de mensen dikwijls slecht of verkeerd zijn geinformeerd
op vergaderingen of debatten, zodat ze met verkeerde
denkbeelden huiswaarts keren. Hij vraagt dus vooral duidelijkheid.
-Hij heeft 6 ge improviseerde jachten ingericht en wil dit nog verder
uitbreiden. Iedereen wordt ter kennismaking uitgenodigd op het
vliegveld van Zutendaal, dat daarvoor enkele dagen wordt ter beschikking
gesteld.
-Hij wil de jacht op een meer vreedzame manier zien beoefenen en
meer de honden zien werken op de zogenaamde sleepjacht, waarbij
zakken waarop vossen hebben geslapen,over de grond worden gesleept
door een mens te paard, die in feite vos speelt.
Van Massenhove(J) begrijpt de stress niet. Als voorbeeld haalt hij het
ree-vervoer in dozen vanuit Denemarken en Engeland aan, waaruit het
ree toch nog levend te voorschijn komt.
-Alhoewel de jacht toegelaten is van 20 september tot 1 mei, wordt
door zijn groepje slechts gejaagd van 3 november tot 15 maart.
-Oe sleepjacht vindt hij erzatz. Het is eerder Ben ruiterssport
dan een jagerssport. Het hondenwerk is te eenvoudig en te gemakkelijk
van opzet. De mens is eBn mens, geen vos.
-Het jagen op vossen vindt hij nadelig voor het ecologisch evenwicht,
want het is nog één van de weinig overblijvende praedatoren.
Verdwijnt hij bovendien in een hol, dan is het gedaan met
het plezier van de jacht.
Bijnens(N) vertelt dan van de afwijkingen die hij persoonlijk heeft
gekend. Te Waterschei zag hij sen ree in sen warmwaterbak springen,
door de uitputting was het onderscheidingsvermogen totaal
25

de jacht afschaffing kunnen bewijzen en ik zal de eerste zlJn om
op te houden. Persoonlijk ziet hij de jacht als een hoogstaande
vorm van sport.
Hij verklaart zich verheugd over de bijeenkomst en de humane bereidheid
naRr elkaar te willen luisteren.
NABESCHOUWINGEN.
Het initiatief van gemeenteraadslid Jas Langers, vinden W1J waardevol.
Het zal door Nal worden gesteund. Hij durfde voor zijn
stelling uitkomen en zinvolle principes verdedigen, principes
die hem zeker geen stemmen zullen opleveren. Wij vrezen zelfs,
dat hij last zal ondervinden van de jachtvoorstanders, die op
de maatschappelijke ladder nogal wat in de pap hebben te brokkelen.
Moderator Reeskens was nog minder dan slecht. Een houding van:
ik zal het hier rap eens allemaal klaren. Dikwijls arrogant,
altijd hard en ijskoud van toon, meestal uit de hoogte ten opzichte
van de natuurmannen, kortom: een man die over lijken gaat.
Zou in Rusland niet misstaan.
Stond duidelijk aan de kant van de voorstanders. Keek als advokaat
duidelijk naar de kant van de kapitaalkrachtigste. ZeI van
ons geen kaas eten, laat hij de heren maar in de ogen kijken.
Brak de pleidooien van de natuurmannen te snel af en dit op een
soms brutale wijze. Een schoolmeester kon er wat van leren.
Wij kregen maar de helft van de tijd ten opzichte van de tegenpartij.
De paneelleden zelf hielden hun pleidooien op een kalme waardige
wijze, gereserveerd en zonder passie, bereid naar elkaar te luisteren.
Dit valt te waarderen. Het snibbig gedoe van Reeskens viel
daardoor nog meer uit de toon. Wat beeldt die man zich in?
De voorstanders hadden nochtans een zekere neerbuigende houding
over zich, zo van: dat verstaan jullie toch niet. Inderda8d, ze
hebben gelijk: wij verstaan niet dat zoiets in 197B nog in discussie
moet worden gesteld. Bovendien leek het de oude techniek
van de heersers over de minderen, de high society ten opzichte
van de werkman, de eeuwige kloof. Maar wij zijn niet onder de
indruk, in tegendeel.
De heren Van Wijmeersch en Arhnem stuurden hun kat en dat zelfs
zonder eens te bellen, en dat terwijl we ze zo hard nodig hadden.
Niet te begrijpen en onverantwoord. Op een paar uitzonderingen
na, waren wij de stof niet machtig, want we hadden ons nooit
kunnen voorstellen dat zoiets nog mogelijk was in deze tijd. Oe
aanwezigheid van een paar geroutineerde sprekers was dan ook
meer dan nodig. Of leeft er in de natuur niets anders meer dan
vogeltjes?
Het was inzake informatie anders een leerrijke avond. Het contact
en de kans om ook eens andere meningen te horen was zeker
positief.
q.

Op de laatste meiavond ....................... .
Flikkerend in alle tonen
van groengrijs tot grijsgroen
ratelen de jonge populierebiaderen
rillend in de lauwe avondwind.
Met een minimum
aan inspanning
willen ze een maximum
aan lichtenergie vangen.
De dartele wind klimt, klimt klepperend
in de hoge canadabomen
en valt weer dronken uit de takken,
zat van strelende geuren.
De bruidswitte kroon van de lijsterbesbloesems
is zwangerbruin geworden.
De maagdelijke bloemkelken worden
fier gekroonde bolle vruchtbeginsels.
Een mus klimt van een prikdraad
naar de holte onder de dakrand.
Moeizaam meegesleepte pluisjes paardehaar
zullen aan het nest een nieuw tintje geven.
Zwaluwen gieren als torpedo's
in een halve mnansikkel
met schelle kreten
langs ronde vluchtprofielen.
Heel, heel hoog wentelen ze
in grote bogen door de ruimte
en scheren langs het rode lichtbord
van de vallende avond.
Voor wie een cosmische binding heeft,
is dit de voorspelling
van een warme dag,
die wacht op de eerste junimorgen •
• 6 ••••••••••••••••••• o •••••• jef leijssen.
************************************************************************
ZON IS OM VAN TE GENIETEN EN REGEN DIENT OM ONS DAT TE LEREN. M.V.Houtte.
************************************************************************
29·

MUISJESMOS (1). Het heeft lange glashaartjes. Maar de ovale
kapsels versteken zich tussen de plantjes die samen een grauw
kussentje vormen. Daarom liegt ook weer de naam niet: muisjesmos.
Tussen andere mos jes ingefoefeld, maar ook pleksgewijze, vallen
de mini-sparrekegelvormige plantjes op v/h ZILVERMOS (8). Het
blauwgroene ding "blinkt" omdat de bladgroenloze bladtopjes
licht doorlaten. Zilvermos vind je vaak overvloedig op een steenachtige
bodem, op beton en stoepen. Oe kapsels knikken. Want het
mos behoort tot het geslacht Bryum:knikmos. De bryums hebben allemaal
zo een vriendelijk knikkend kapsel.
In datzelfde geslacht zijn we, als vanzelf, aangeland bij een ander
knikmos, met name het GEDRAAID KNIKMOS (16). Het hoort vooral
thuis op vochtige muren, daarom vaak onderaan de muren. De
droogte doet zijn blaadjes over elkaar draaien. Van-daar de nederlandse
naam. Vochtig voelen de plantjes mals aan. Een ander
goed kenmerk: een opvallend stompe, rondachtige top van de vrij
brede blaadjes, zit er een glashaar. Daarop LliJst de Latijnse
naam: Bryum capillare. Soms vind je er nogal grote peervormige
kapsels op. ---------
Veelal beneden aan muurtjes en grotere losliggende stenen, vaak
wat verborgen, groeit een vochtlievend schaduwmosje, het PLUIS­
DRAADMOS (31). Een wirwar, zo lijkt het, van heel fijne stengeltjes
met fijne, spitse blaadjes, aid rand iets getand (microscoop).
Het ding hoort thuis bij de slaapmossen. Dat het geveerd
is- alhoewel minder reglmatig- merk je pas op wanneer je een stengeltje
peutert uit het pluizig planten-matje. Het pluisdraadmos
krijgt gemakkelijk kapsels. Ze zijn niet knikkend. Eerder lijken
ze op een ietwat gebogen, lang pijpekopje.
Met de volgende soort belanden we in de iets zeldzamere slaapmossenwereld.
Mocht je op een oude verweerde muur, op een droog gedeelte
ervan, het ZIJDEMOS (27) ontdekken, dan hoor ik je jubelen.
Oe tint is een mooi mengsel van smaragdgroen en geelbruin, natuurlijk
met een zijdeachtige glans. Lange stengels met grillige,
krulachtige- ik zei haast "vlechten".
Al de hierboven behandelde soorten worden gerekend tot de bladmossen.
Over naar de korstmossen. Beide soorten, waar we het hier
over zullen hebben, zien er uit als acngedrukte, korrelachtige
plakken of korsten, met, in het midden, veel mini-schoteltjes,
sporendragers of apotheciën, en met een krans stijve blaadjes
op de randen. Je behoeft niet te zoeken naar de eerste soort. Je
kan ze niet voorbij zien op beton en op de dakpannen. We heten ze
het liefst: GEWOON MUURKORSTMOS, met de Latijnse naam Lecanora
muralis. In de "sleutel" werd het niet opgenomen, gewoon uit verstrooiheid,
sorry. Het beste kenmerk is de grijsblauwgroenachtige
tint en de mooi uitstralende ronde of ovale vorm vld korstige plak.
In de "sleutel" vind je wel het MUURKORSTMOS met de Latijnse naam
Xanthoria parietina(63). Deze soort komt heel wat minder voor
en is, in tegenstelling met de vorige oranjegeel. Om dit te onderscheiden
v/h gewoon korstmos, herdopen we het liefst met de
33·

3'1.
naam GEEL MUURKORSTMUS, ofwel, die nRam vond ik ergens, SCHILDMOS.
Bij wijze van voorlopig afscheid zeg ik Gezelle na: Hier stoppe ik.
Een ander dichtte nu een voois ••• " Die andere ben jij, zo ge wenst,
lezer(es). Want voor jou begint nu pas het exploratiewerk. Gelukkig
kunnen mossen in ieder seizoen bestudeerd worden in de natuur.
Veel succes en tot de volgende maal.
Landewald Janssen o.f.m.