ZOMERNACHTEN - Helders Kamerorkest

Mozartiana
‘Ongeveer één uur per dag orkestreer ik Mozarts pianowerken, waaruit aan het einde van
de zomer een suite zal ontstaan. Ik denk dat deze suite een grote toekomst zal hebben
dankzij de gelukkige keuze der stukken en de waarde die deze vernieuwing er aan zal
geven (oude muziek in een nieuw jasje)”, schreef Tschaikovski in juni 1887.
In zijn begeleidend schrijven bij de eerste uitgave van de partituur benadrukte Tschaikovski
nogmaals zijn bijzondere betrokkenheid met betrekking tot dit werk: ‘De maker van deze
suite genaamd Mozartiana hoopt dat deze ‘Parels van de muziekkunst’ een groot gehoor
zal weten te bereiken; muziek die in essentie van een onvergelijkbare schoonheid is.
Het eerste deel is een vrolijke Gigue, gebaseerd op ‘Eine Kleine Gigue’ die Mozart in 1789
voor piano schreef als ode aan deze barokke dansvorm. Het tweede deel is een Menuet,
ook een oude dansvorm. Het meest opval/ende aan dit deel is het sterke contrast tussen
forte en piano in dit korte stukje. Het derde deel, Preghiera, is eigenlijk een bewerking van
een bewerking. Liszt schreef in 1862 een bewerking van Mozart’s bekende ‘Ave Verum’
voor piano. Tschaikovsky bewerkte op zijn beurt dit stuk van Liszt voor orkest, met dit
meditatieve deel als resultaat. Het laatste, en langste, deel van deze suite is een set van
variaties op een thema van Mozart. Tschaikovsky maakt hierbij handig gebruik van het feit
dat het oorspronkelijke melodietje van Mozart als het ware in stukjes kan worden gehakt.
Deze verschillende onderdelen van de melodie vormen de basis voor de tien variaties die
Tschaikovsky schreef. De melodie komt aan het eind weer in min of meer oorspronkelijke
vorm terug, al weet Tschaikovsky er een mooi jubelend eind van te maken.
Met dank aan
het Haags Symphonie Orkest Euterpe en
het Apeldoorns Symphonie Orkest
7