Dichter bij de burger - Bureau de Helling

6. WAALWIJK: PIONIERSGEMEENTE
6. Waalwijk: pioniersgemeente
Wie meer wil weten over de Wet Maatschappelijke
Ondersteuning, moet in Waalwijk wezen. Ook de
landelijke pers heeft Waalwijk als pioniersgemeente
op het gebied van welzijn en zorg ontdekt. Barth van
Eeten is de verantwoordelijke wethouder. Wie is deze
WMO-ambassadeur van GroenLinks-huize die zelfs
CDA-staatssecretaris Ross wist te enthousiasmeren
over haar eigen wet? Een verslag van een dag uit het
leven van een bevlogen wethouder.
Om half een word ik in het markante stadhuis
van Waalwijk ontvangen. De wethouder heeft er
dan al twee afspraken op zitten: een overleg met
een woningbouwcorporatie en een vergadering
met de stuurgroep centrum. In zijn sobere
werkkamer, met uitzicht op het marktplein, is
de sfeer ontspannen. Het is verkiezingstijd en de
wethouder weet op 22 februari 2006 nog niet of
hij straks door mag gaan. Van Eeten is echter,
zo valt te lezen op de campagneposter in zijn
kamer, niet wethouder voor GroenLinks maar voor
GroenLinksaf, een lokale partij die in de traditie
van GroenLinks staat. Van Eeten is pas sinds 2004
wethouder en dat met maar twee raadszetels.
Daarvoor was hij acht jaar raadslid (1982-1990) en
negen jaar statenlid (1995-2003).
De WMO moet nog ingevoerd worden, maar in
Waalwijk heeft de wet een lange geschiedenis. Van
Eeten: ‘Al in 1995 is Waalwijk begonnen met buurt-
en wijkbeheer. Daarbij maakten twee factoren
het een en ander eenvoudiger. Allereerst waren
de wijk- en dorpsraden niet geïnstitutionaliseerd,
dus waren er niet zes buurtkoningen. De tweede
factor is dat al in 1998 een eerste
bewonerstevredenheidsonderzoek is uitgevoerd.
Niet langer was het aantal wipkippen in een wijk
doorslaggevend, maar de beleving van inwoners
op het gebied van veiligheid en voorzieningen in
de wijk. In 2003 is dat onderzoek herhaald. De
vraag wat er geleverd is bleek niet interessant
te zijn, het ging om beleving en vertrouwdheid
in de buurt. In 2004 zijn we begonnen met het
combineren van alle ontwikkelingen in de stad
in de zogenoemde gebiedsgerichte aanpak. Het
werd zaak om bewoners bij elkaar te brengen om
te beoordelen wat de behoefte was. De een wil
rust in de wijk, de ander wipkippen, maar er moet
daardoor geen frictie in de wijk komen. Door de
mensen bij elkaar te brengen en de verschillende
behoeften bespreekbaar te maken, leren mensen
ook rekening met elkaar houden. Mensen moeten
ook leren hun behoefte beter te formuleren: een
vijftiental mensen in Waalwijk worden geschoold
in wat wij noemen ‘vraagarticulatie’.’
Voor Barth Van Eeten is zelfredzaamheid het
uitgangspunt, niet de eigen verantwoordelijkheid.
Hij heeft het over mensen die in Waalwijk wonen
en niet over ‘burgers’. Van Eeten: ‘Je moet luisteren
naar mensen en doorvragen, maar niet op verzoek
draaien, dat is de LPF-methode. Je moet aanbieders
en vragers van diensten bij elkaar brengen,
dat betekent bijeenkomsten organiseren. Mensen
moeten bovendien ook fouten kunnen maken.
Het gaat erom als gemeente zo dicht mogelijk
bij de mensen te komen. De meeste ambtenaren
worden enorm enthousiast van initiatieven van
mensen. Andere ambtenaren kunnen niet meer
negatief doen, want dan worden ze niet meer bij
projecten betrokken. Ook de raadsleden moeten
de wijken in, nieuwe initiatieven ontplooien. Met
instellingen moeten concrete afspraken worden
gemaakt: ze moeten fysiek in de wijk aanwezig
zijn, een callcenter ergens in Den Bosch is niet
voldoende. En als er iets aan de hand is in een
bepaalde wijk, dan moet je ernaar toe en niet
eerst vragen gaan stellen in de raad. Gemeenten
weten bovendien niet altijd wat goed is voor
de mensen. Vaak hebben ambtenaren voor een
probleem oplossingen bedacht, die in de praktijk
niet blijken te werken omdat ze niet eerst met
de bewoners zijn gaan praten. Het mooie van de
WMO is dat het zo breed is: het is er niet alleen
voor ouderen en gehandicapten.’
12. 30-13.30 uur: Regulier overleg woonzorgontwikkeling
De wethouder heeft een voortgangsafspraak staan
met Arthur Smits, de gemeentelijke
sectordirecteur inwonerszaken. Van Eeten: ‘Je
moet de WMO vooral zien als bestuurlijke
vernieuwing, als een nieuwe manier van werken
voor gemeenten. Het gaat erom zoveel mogelijk
verschillende ontwikkelingen in de stad bij elkaar
te brengen. Omdat straks alle verschillende potten
bijelkaar geschoven gaan worden, kun je als
gemeente veel meer doen. Het gaat erom alle
kansen in een wijk bij elkaar te brengen. Daarmee
vergroot je de samenhang in een wijk. Zo hoort
bij een nieuwe school kinderopvang, dan moet
het geld er gewoon komen, door de budgetten
bij elkaar te schuiven is dat straks heel goed
mogelijk. De buurthuizen bereiken mensen al
lange tijd onvoldoende, terwijl het bekend is dat
welzijnswerk vereenzaming tegengaat en er voor
zorgt dat mensen minder beroep doen op dure zorg.
25