Dichter bij de burger - Bureau de Helling

Recommendations

Info

DICHTER BIJ DE BURGER bevolkingssamenstelling, voldoende middelen naar gemeenten gaan. Twee voorwaarden, het oormerken van de budgetten en de zorgplicht, zijn er niet doorgekomen. Maar voor de zorgplicht is een ruim geformuleerde compensatieplicht in de plaats gekomen: gemeenten zijn verplicht mensen met hun beperkingen te compenseren. Het wetsartikel 4 luidt: ‘Ter compensatie van de beperkingen die een persoon (...) ondervindt in zijn zelfredzaamheid en zijn maatschappelijke participatie, treft het college van burgemeester en wethouders voorzieningen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning die hem in staat stellen: a. een huishouden te voeren b. zich te verplaatsen in en om de woning c. zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel’ Compensatie Kernbegrippen zijn daarmee geworden zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. In een eerder stadium had het kabinet al eens een definitie van het begrip zelfredzaamheid gegeven: het vermogen om het leven in te richten zonder dat hulp van anderen nodig is. Onder maatschappelijke participatie verstaat het kabinet het aangaan van sociale verbanden zowel ten eigen bate (materieel via werk bijvoorbeeld en immaterieel via vrienden en kennissen) als ten gunste van anderen (vrijwilligers, mantelzorgers) (Nota naar aanleiding van het verslag: 9-10). Daarmee vormen niet langer eigen verantwoordelijkheid en meer informele zorg de uitgangspunten van de WMO. De wet kan met het compensatieuitgangspunt een brede participatiewet worden: zorg en welzijn kunnen op lokaal niveau op maat – dicht bij de burger – worden aangeboden. Gemeenten houden daarbij veel beleidsvrijheid. Zij hoeven niet langer landelijk vastgestelde rigide protocollen uit te voeren, maar kunnen per burger bepalen wat die burger nodig heeft om zelfredzaam te zijn en maatschappelijk te kunnen participeren. Door decentralisering van taken en ontschotting van de verschillende budgetten kunnen college en raad nu lokaal sociaal beleid voeren en samenhang brengen in de verschillende voorzieningen en loketten. De gemeente is immers de democratische bestuurslaag die het dichtst bij de burgers staat en die de zorgvraag van haar eigen inwoners het beste kent. Er lijkt sprake te zijn van een balans tussen voldoende beleidsvrijheid voor gemeenten en voldoende rechtszekerheid voor burgers; burgers krijgen die ondersteuning die ze nodig hebben om volwaardig mee te kunnen doen. Daarmee lijkt 20 de emancipatie van mensen met beperkingen fundamenteel omarmd. Daar past wel een kanttekening bij: de grenzen van de toelaatbare ongelijkheid moeten zich – via de rechtsgang naar de bestuurlijke rechter – nog uitkristalliseren. Gemeenten hebben bovendien een strenge motiveringsplicht opgelegd gekregen: rechters mogen gemeentelijke WMO-besluiten inhoudelijk, en niet alleen op procedurele zuiverheid, toetsen. Dat belooft veel interessante jurisprudentie en een potentieel dure WMO voor gemeenten. Die zien zich vooralsnog geconfronteerd met een toenemende vergrijzing van de bevolkingssamenstelling, terwijl voorzien wordt dat de budgetten op langere termijn niet toereikend zullen zijn. De WMO kan wellicht op termijn het gewenste inverdieneffect (welzijn voorkomt zorg) sorteren: het langer thuis wonen van mensen kan mogelijk worden gemaakt, dat kan pas op de lange termijn goedkoper zijn. Lokaal sociaal beleid Lokale politiek wordt daarmee interessant, want het politieke debat over de invulling van de verschillende prestatievelden van de WMO, verschuift daarmee naar het lokale niveau. Gemeenten kunnen nu een eigen politieke agenda uitvoeren en prioriteiten stellen. Minder goed of niet-georganiseerde burgers, zoals psychiatrische patiënten, verslaafden, oudere allochtonen en allochtone mantelzorgers, dreigen echter weer aan het kortste eind te trekken. Niet de solidariteit tussen de verschillende bevolkingsgroepen, maar de concurrentie tussen de goed georganiseerde en de minder of niet georganiseerde burgers wordt door de WMO bevorderd. Aan de wet is weliswaar een bepaling toegevoegd die stelt dat in het vierjarige beleidsplan de gemeenteraad en het college zich van de behoeften van kleine groepen moeten vergewissen, maar hun belangen zijn niet behartigd bij het invoeringsproces. Niettemin lijkt de wet haar doelstelling – op papier – eindelijk waar te maken: de WMO is een brede participatiewet en moet het meedoen van iedereen – jong, oud, gehandicapt, nietgehandicapt – mogelijk maken. Want de keuzevrijheid voor gemeenten blijft: zij kunnen kiezen voor een brede aanpak en het lokale zorg- en welzijnsbeleid herijken en bundelen, of opteren voor een smalle invoering en volstaan met het ondersteunen van mantelzorgers en het inrichten van informatieloketten. Wie als burger of raadslid in een WMO-zwakke gemeente woont, maar een ander lokaal sociaal beleid wil, heeft nu geen aanspraken meer op de rijksoverheid, maar zal zich daar in zijn of haar gemeente zelf hard voor moeten maken. De burger is immers niet alleen klant, maar ook medebepaler en kiezer!
Epiloog Sinds 1 juli 2004 functioneert binnen de rijksoverheid de Visitatiecommissie Emancipatie. Deze commissie is ingesteld door Minister De Geus van SZW met als taak het volgen, beoordelen en stimuleren van het emancipatiebeleid bij de rijksoverheid. 22 Lange tijd ging het debat rondom de invoering van de WMO uitsluitend over de AWBZ-verzekerde rechten en uiteindelijk zelfs uitsluitend over de huishoudelijke zorg. Weinig partijen en organisaties hebben zich geroerd op het onderwerp emancipatie. Herhaaldelijk heeft GroenLinkskamerlid Evelien Tonkens de motie met het verzoek een emancipatie-effectenrapportage uit te laten voeren, ingediend. 23 Uiteindelijk heeft de Kamer in juni 2005 ingestemd met de motie die resulteerde in het rapport van onderzoekster Morée. 24 De onderzoeksresultaten formuleerden een antwoord op de vraag wat de WMO betekent voor de positie van mannen en vrouwen. De WMO zou de emancipatie van zowel vrouwen als mensen met een beperking tegenwerken en ook zouden er te weinig vrijwilligers zijn. VCE- 4. DE WMO-NIEUWE STIJL voorzitter Tineke Lodders hierover: ‘Anderzijds wordt op departementen ‘niet consequent nagedacht’ over de gevolgen die het beleid kan hebben voor de posities van mannen en vrouwen. Daarbij gaat het om emancipatoire effecten van wet- en regelgeving. Opmerkelijk is dat bij belangrijke dossiers − de Wet maatschappelijke ondersteuning of de majeure wijzigingen in het zorgstelsel – geen emancipatie-effectrapportage gedaan wordt, tenzij de Tweede Kamer (de GroenLinks-fractie, AS) hier langdurig om vraagt.’ (Financieel Dagblad, 8 februari 2006, ‘Den Haag dreigt emancipatiedoelstelling te missen’). Het oorspronkelijke wetsvoorstel was gericht op ‘eigen verantwoordelijheid’ en bezuinigingen. Met de emancipatie-effectenrapportage werd zonneklaar dat het kabinet daarmee vooral vrouwen trof: het oorspronkelijke wetsvoorstel werkte de emancipatie van vrouwen, ouderen en gehandicapten tegen. Het is daarom zaak ook in de toekomst te blijven kijken naar de emancipatoire effecten van nieuwe wetgeving. 22 Persbericht VWS 23 december 2005, ‘Emancipatie-effecten van de WMO’. Zie ook haar brief aan de kamer via de link http://www.minvws.nl/images/dlb- 2627428_tcm10-79460.pdf met het kenmerkDLB-2627428 23 Motie met nummer 29538, nr. 24. 24 Morée, M. (2005), Een EER voor de Wmo. Emancipatie-effectenrapportage inzake de Wet maatschappelijke ondersteuning, Utrecht: Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn. 21
Page 1: A y s e l S a b a h o g˘ l u Dicht
Page 4 and 5: Personalia Aysel Sabahoglu ˘ (1973
Page 6 and 7: DICHTER BIJ DE BURGER Inhoudsopgave
Page 8 and 9: DICHTER BIJ DE BURGER 6
Page 10 and 11: DICHTER BIJ DE BURGER van procedure
Page 14 and 15: DICHTER BIJ DE BURGER bijvoorbeeld
Page 18 and 19: DICHTER BIJ DE BURGER haar bewierro
Page 26 and 27: DICHTER BIJ DE BURGER decentraliser
Page 28 and 29: DICHTER BIJ DE BURGER Om dicht bij
Page 32 and 33: DICHTER BIJ DE BURGER SGBO (2005),
Page 34: DICHTER BIJ DE BURGER Colofon Uitga

Dichter bij de burger - Bureau de Helling

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?