handboek basisnormen | brandpreventie - Rf-Technologies

handboek basisnormen | brandpreventie
editie 2010
Samenvatting uit KB 07/07/1994 | KB 04/04/1996 | KB 18/12/1996 | KB 19/12/1997 | KB 04/04/2003 | MB 06/06/2006 | KB 13/06/2007 |
KB 01/03/2009

Voorwoord
De publicatie op 15 juli 2009 in het Belgisch Staatsblad van het Koninklijk Besluit van 1 maart
2009 tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen
voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen, heeft
ons ertoe aangezet een nieuwe editie van de “Basisnormen Brandpreventie” te publiceren.
Als fabrikant van een uitgebreid gamma van brandwerende producten voor brand compartimentering
en ontroking, zien wij het als onze plicht om mensen te sensibiliseren voor een proactief
brandpreventiebeleid.
Dit boek bevat het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994, dat de wetgeving inzake brandpreventie
vastlegt. Hier werden de Koninklijke Besluiten (van 4 april 1996, 18 december 1996, 19 december
1997, 4 april 2003, 13 juni 2007 en 1 maart 2009) alsook het Ministrieel Besluit van 6 juni 2006
tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 en de Omzendbrief 'Weerstand tegen brand
van doorvoeringen van bouwelementen' van 15 april 2004 geheel of gedeeltelijk opgenomen. In
deze publicatie vindt u ook de bijlagen van het Koninklijk Besluit van 19 december 1997, waarin
de wijzigingen, bepaald in het Ministrieel Besluit van 6 juni 2006, het Koninklijk Besluit van 13
juni 2007 en ook het Koninklijk Besluit van 1 maart 2009 zijn verwerkt.
'Basisnormen Brandpreventie' wil een praktisch werkinstrument zijn voor alle architecten,
studiebureaus, tekenaars, brandpreventieadviseurs, onderhouds- en veiligheidsdiensten, de
brandweer, eigenaars, uitbaters en controleorganismen. Het moet u in staat stellen te bouwen
aan een veilige toekomst voor ons allen.
Rf-Technologies
Open to innovation, closed to fire
www.rft.be 1

2 www.rft.be

Koninklijk Besluit 7 juli 1994
Koninklijk Besluit 4 april 1996
Koninklijk Besluit 18 december 1996
Koninklijk Besluit 19 december 1997
Koninklijk Besluit 4 april 2003
Ministrieel Besluit 6 juni 2006
Koninklijk Besluit 13 juni 2007
Koninklijk Besluit 1 maart 2009
BIJLAGE 1: TERMINOLOGIE
1. Algemene definities ___________________________________________________________________________________________________________30
1.1 Brand
1.2 Definities inzake het geheel van het gebouw
1.3 Bouwmateriaal
1.4 Bouwelement
1.5 Wand
1.6 Compartiment
1.7 Onafgewerkte vloer
1.8 Plafond
1.9 Afgewerkte vloer
1.10 Vals plafond
1.11 Bouwlaag
1.12 Gebouw
1.13 Open parkeergebouw
1.14 Industriegebouw
1.15 Structurele elementen
1.16 Lokalen met nachtbezetting
1.17 Lokalen met dagbezetting
1.18 Duplex
1.19 Looplijn
2. Brandwerendheid _______________________________________________________________________________________________________________31
3. Definities inzake reactie bij brand _____________________________________________________________________________________32
3.1 Reactie bij brand van een bouwmateriaal
3.2 Niet-brandbaarheid van een bouwmateriaal
3.3 Brandbaarheid van een bouwmateriaal
3.4 Ontvlambaarheid van een bouwmateriaal
4. Terminologie inzake thermische en aëraulische uitrustingen __________________________________________32
4.1 Lokaal verbrandingstoestel
4.2 Versterkte gasmeter
4.3 Hardsoldering
4.4 Kanaal
4.5 Pijp
4.6 Leidingen
4.7 Koker
4.8 Weerstand tegen brandvoort planting van een luchtkanaal (Ro)
4.9 Ventilatieklep met weerstand tegen brand
4.10 Geteisterde bouwlaag
5. Allerlei ________________________________________________________________________________________________________________________________33
5.1 Deur
5.2 Technisch lokaal of ruimte
5.3 Autonome stroombron
5.4 Noodverlichting
5 5 Veiligheidsverlichting
5.6 Evacuatie
5.7 Ontdekking, detectie, melding, waarschuwing, alarm
5.8 Veilige plaats
5.9 Bluswatervoorziening
www.rft.be 3

4 www.rft.be
6. Terminologie inzake industriële gebouwen ______________________________________________________________________34
6.1 Brandbelasting q fi,k
BIJLAGE 2: LAGE GEBOUWEN H < 10M
0. Algemeen ___________________________________________________________________________________________________________________________35
0.1 Doel
0.2 Toepassingsgebied
0.3 Terminologie
0.4 Reactie bij brand van de materialen
1. Inplanting en toegangswegen ____________________________________________________________________________________________35
2. Compartimentering en evacuatie _______________________________________________________________________________________35
2.1 Verdeling in compartimenten
2.2 Evacuatie van de compartimenten
3. Voorschriften voor sommige bouwelementen ___________________________________________________________________36
3.1 Doorvoeringen door wanden
3.2 Structurele elementen
3.3 Verticale binnenwanden en binnendeuren
3.4 Plafonds en valse plafonds
3.5 Gevels
4. Voorschriften inzake constructie van compartimenten en evacuatieruimten ___________________36
4.1 Compartimenten
4.2 Binnentrappenhuizen
4.3 Buitentrappen
4.4 Evacuatiewegen en vluchtterrassen
4.5 Signalisatie
5. Constructievoorschriften voor sommige lokalen en technische ruimten _________________________37
5.1 Technische lokalen en ruimten
5.2 Parkeergebouwen
5.3 Zalen
5.4 Winkel- of handelscomplex
5.5 Collectieve keukens
6. Uitrusting van de gebouwen ______________________________________________________________________________________________39
6.1 Liften en goederenliften
6.2 Paternosterlift, containertransport en goederenlift met laad- en- losautomatisme
6.3 Roltrappen
6.4 Hydraulische liften
6.5 Elektrische laagspannings installaties voor drijfkracht, verlichting en signalisatie
6.6 Installaties voor brandbaar gas verdeeld door leidingen
6.7 Aëraulische installaties
6.8 Inrichtingen voor melding, waarschuwing, alarm en brandbestrijdings -
middelen

BIJLAGE 3: MIDDELHOGE GEBOUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
0. Algemeen ___________________________________________________________________________________________________________________________45
0.1 Doel
0.2 Toepassingsgebied
0.3 Terminologie
0.4 Reactie bij brand van de materialen
0.5 Platen
1. Inplanting en toegangswegen ____________________________________________________________________________________________45
2. Compartimentering en evacuatie _______________________________________________________________________________________46
2.1 Verdeling in compartimenten
2.2 Evacuatie van de compartimenten
3. Voorschriften voor sommige bouwelementen ___________________________________________________________________46
3.1 Doorvoeringen door wanden
3.2 Structurele elementen
3.3 Gevels
3.4 Verticale wanden en binnendeuren
3.5 Plafonds en valse plafonds
3.6 Daken
4. Voorschriften inzake constructie van compartimenten en evacuatieruimten __________________________ 47
4.1 Compartimenten
4.2 Binnentrappenhuizen
4.3 Buitentrappenhuizen
4.4 Evacuatiewegen en vluchtterrassen
4.5 Signalisatie
5. Constructievoorschriften voor sommige lokalen en technische ruimten _________________________52
5.1 Technische lokalen en ruimten
5.2 Parkeergebouwen
5.3 Zalen
5.4 Winkel- of handelscomplex
5.5 Collectieve keukens
6. Uitrusting van de gebouwen ______________________________________________________________________________________________53
6.1 Liften en goederenliften
6.2 Paternosterlift, containertransport en goederenlift met laad- en losautomatisme
6.3 Roltrappen
6.4 Hydraulische liften
6.5 Elektrische laagspanningsinstallaties voor drijfkracht, verlichting en signalisatie
6.6 Installaties voor brandbaar gas verdeeld door leidingen
6.7 Aëraulische installaties
6.8 Inrichtingen voor melding, waarschuwing, alarm en brandbestrijding
BIJLAGE 4: HOGE GEBOUWEN H > 25M
0. Algemeen ___________________________________________________________________________________________________________________________59
0.1 Doel
0.2 Toepassingsgebied
0.3 Terminologie
0.4 Reactie bij brand van de materialen
0.5 Platen
1. Inplanting en toegangswegen ____________________________________________________________________________________________59
2. Compartimentering en evacuatie _______________________________________________________________________________________59
2.1 Verdeling in compartimenten
2.2 Evacuatie van de compartimenten
3. Voorschriften voor sommige bouwelementen ___________________________________________________________________63
www.rft.be 5

6 www.rft.be
3.1 Doorvoeringen door wanden
3.2 Structurele elementen
3.3 Gevels
3.4 Verticale wanden en binnendeuren
3.5 Plafonds en valse plafonds
3.6 Daken
4. Voorschriften inzake constructie van compartimenten en evacuatieruimten ________________________ 64
4.1 Compartimenten
4.2 Binnentrappenhuizen
4.3 Buitentrappenhuizen
4.4 Evacuatiewegen en vluchtterrassen
4.5 Signalisatie
5. Constructievoorschriften voor sommige lokalen en technische ruimten _________________________66
5.1 Technische lokalen en ruimten
5.2 Parkeergebouwen
5.3 Zalen
5.4 Winkel- of handelscomplex
5.5 Collectieve keukens
6. Uitrusting van de gebouwen ______________________________________________________________________________________________68
6.1 Liften en goederenliften
6.2 Paternosterlift, containertransport en goederenlift met laad- en losautomatisme
6.3 Roltrappen
6.4 Hydraulische liften
6.5 Elektrische laagspanningsinstallaties voor drijfkracht, verlichting en signalisatie
6.6 Installaties voor brandbaar gas verdeeld door leidingen
6.7 Aëraulische installaties
6.8 Aëraulische installaties voor rookafvoer
6.9 Inrichtingen voor melding, waarschuwing, alarm en brandbestrijding
BIJLAGE 5: REACTIE BIJ BRAND VAN DE MATERIALEN
0. Algemeen ___________________________________________________________________________________________________________________________76
0.1 Doel
0.2 Toepassingsgebied
1. Definitie ______________________________________________________________________________________________________________________________76
2. Proefmethoden ___________________________________________________________________________________________________________________76
2.1 Methode nr. 1
2.2 Methode nr. 2
2.3 Methode nr. 3
3. Indeling van materialen _____________________________________________________________________________________________________76
4. Wanden van lokalen ___________________________________________________________________________________________________________76
5. Trappen ______________________________________________________________________________________________________________________________77
6. Stortkokers _________________________________________________________________________________________________________________________77
7. Gevels _________________________________________________________________________________________________________________________________77
8. Daken _________________________________________________________________________________________________________________________________78
8.1 Daken van het gebouw
8.2 Daken van de bijgebouwen
8.3 Hellende daken

BIJLAGE 6: INDUSTRIEGEBOUWEN
1. Algemeen ___________________________________________________________________________________________________________________________78
1.1 Doelstelling
1.2 Toepassingsgebied
2. Indeling van de industriegebouwen ___________________________________________________________________________________78
3. Structurele elementen en grootte van het compartiment _________________________________________________78
3.1 Stabiliteit bij brand van de structurele elementen
3.2 Grootte van de compartimenten
3.3 Typeoplossingen
3.4 Compartimentwand
3.5 Stabiliteit bij brand van buiten- en compartimentswanden
4. Industriegebouw met verschillende delen _________________________________________________________________________80
4.1 Compartimenten
4.2 Verticale compartimentwanden
5. Actieve brandbeveiliging ___________________________________________________________________________________________________________ 80
5.1 Algemeenheden
5.2 Branddetectie, waarschuwing, melding
5.3 Rook-en warmteafvoerinstallatie
5.4 Automatische blusinstallatie
5.5 Doormelding van de brand
5.6 Centrale controle- en bedieningspost
6. Afstand tussen gebouwen _________________________________________________________________________________________________81
6.1 Algemeenheden
6.2 Spiegelsymmetrie ten opzichte van de perceelsgrens
6.3 Brandbare gestapelde goederen
6.4 Gebouwen uitgerust met een automatische blusinstallatie
6.5 Gemeenschappelijke wanden
6.6 Brandgedrag van daken
7. Evacuatie ____________________________________________________________________________________________________________________________81
7.1 Aantal uitgangen
7.2 Af te leggen weg tot een uitgang
7.3 Breedte van de uitgangen en ontruimingswagen
7.4 Veiligheidssignalering en -verlichting
7.5 Alarm en melding
8. Veiligheid van de hulpploegen __________________________________________________________________________________________81
8.1 Bereikbaarheid en toegankelijkheid
8.2 Blusmiddelen en bluswatervoorziening
8.3 Monodisciplinaire interventieplannen
www.rft.be 7

8 www.rft.be
OMZENDBRIEF 'WEERSTAND TEGEN BRAND VAN DOORVOERINGEN VAN BOUWELEMENTEN'
15 APRIL 2004
1. Toepassingsgebied ____________________________________________________________________________________________________________84
2. Terminologie ______________________________________________________________________________________________________________________84
2.1 Doorvoering
2.2 Afdichting
2.3 Enkelvoudige doorvoering
2.4 Onbrandbaar isolatiemateriaal
2.5 Brandbaar isolatiemateriaal
2.6 Mortel
3. Algemeenheden _________________________________________________________________________________________________________________85
3.1 Vereiste criteria
3.2 Vereiste tijdsduur
4. Beoordeling van brandweerstand van doorvoeringen ______________________________________________________85
5. Oplossingen - Types voor de doorvoeringen die de vereiste weerstand tegen brand
niet nadelig beïnvloeden ____________________________________________________________________________________________________85
5.1 Oplossing A - Afdienen van een enkelvoudige doorvoering met mortel of steenwol
5.2 Oplossing B - Enkelvoudige doorvoering met een mantelbuis
5.3 Oplossing C - Rechtstreekse aansluiting op een hangtoilet
VERDUIDELIJKING VAN OMZENDBRIEF DOOR RF-TECHNOLOGIES _________________________________________89

7 JULI 1994 – KONINKLIJK BESLUIT TOT
VAST-STELLING VAN DE BASISNORMEN
VOOR DE PREVENTIE VAN BRAND EN
ONTPLOFFING WAARAAN DE NIEUWE
GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN.
Albert II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 mei 1990;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor beveiliging
tegen brand en ontploffing;
Gelet op het advies van de commissie van de Europese
Gemeenschappen;
Gelet op het advies van de Raad van State;
Op de voordracht van onze Minister van Binnenlandse
Zaken en gelet op het advies van Onze in Raad
vergaderde Ministers,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij:
Artikel 1. De nieuwe gebouwen moeten voldoen aan
de bestaande technische specificaties die opgenomen
zijn in de bijlagen bij dit besluit. Voor de toepassing
van dit besluit wordt verstaan:
1° 'nieuwe gebouwen': de op te richten gebouwen
alsmede de uitbreidingen en renovaties aan bestaande
gebouwen voor wat betreft het deel uitbreiding of
renovatie.
2° 'renovatie': de werkzaamheden die de structurele
elementen van het gebouw wijzigen, zoals bedoeld in
punt 3.2 van de bijlage 2.3 en 4 bij dit besluit.
3° 'uitbreiding': de werkzaamheden tot vergroting van
de bestaande constructie.
Art. 2. Deze technische specificaties zijn van toepassing
op alle nieuwe gebouwen zoals gedefinieerd in de
bijlagen bij dit besluit ongeacht hun bestemming.
Art. 3. De test- en klasseringsmethoden bedoeld in
de bijlagen bij dit besluit zijn van toepassing zolang
zij niet zijn vervangen door technische specificaties
geconcretiseerd ter uitvoering van de Richtlijn van de
Raad van de Europese Gemeenschappen (89/106/
EGG) van 21 december 1988, betreffende de
onderlinge aanpassing van wettelijke reglementaire
en bestuursrechtelijke bepalingen der Lidstaten inzake
de voor de bouw bestemde producten.
Wanneer, gedurende diezelfde periode, met de nodige
documenten wordt bewezen dat een product voldoet
aan de eisen van onderhavig besluit, overeenkomstig
met gelijkwaardige test- en klasseringsmethoden in
een andere Lidstaat van de E.E.G., wordt dit product
geacht te voldoen aan de technische specificaties
vastgesteld in dit besluit.
Art. 4. Onverminderd de bepalingen van artikel 3,
kan de Minister van Binnenlandse Zaken, indien
het onmogelijk is te voldoen aan een of meerdere
specificaties van de bijlagen bij dit besluit, afwijkingen
toestaan.
Alternatieve oplossingen moeten een veiligheidsniveau
bieden dat ten minste gelijk is aan het niveau vereist
in de voorschriften waarvoor een afwijking wordt
gevraagd.
Voor de gebouwen waarin werknemers worden
tewerkgesteld, is het voorafgaande gunstig advies van
de Minister van Tewerkstelling en Arbeid vereist.
Art. 5. Het Koninklijk Besluit van 4 april 1972 houdende
vaststelling van de algemene eisen, vervat in de norm
NBN. 713-010 betreffende de brandbeveiliging in de
hoge gebouwen, zoals gewijzigd bij Koninklijk Besluit
van 10 november 1974, wordt opgeheven.
Art. 6. Dit besluit met de bijlagen 1, 3, 4 en 5 treedt
in werking één maand na de bekendmaking ervan in
het Belgisch Staatsblad.
Bijlage 2 treedt in werking één jaar na de bekendmaking
ervan in het Belgisch Staatsblad.
Art. 7. Onze Minister van Binnenlandse zaken, Onze
Minister van Wetenschapsbeleid en van Infrastructuur
en Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid zijn,
ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van
dit besluit.
Gegeven te Brussel, 7 juli 1994.
ALBERT
Van Koningswege:
De Minister van Binnenlandse Zaken,
L. TOBBACK
De Minister van Wetenschapsbeleid
en van Infrastructuur,
J.-M. DEHOUSSE
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
Mevr. M. SMET
De bijlagen 1, 2, 3, 4 en 5 verschijnen in het bijvoegsel
tot het Belgisch Staatsblad van vandaag onder folio’s
1 tot 127.
4 APRIL 1996 – KONINKLIJK BESLUIT TOT
WIJZI-GING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONT-PLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN.
ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 mei 1990;
Gelet op het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, inzonderheid op artikel 6;
Gelet op het advies van 25 januari 1996 van de Hoge
Raad voor beveiliging tegen brand en ontploffing;
Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën,
gegeven op 11 maart 1996;
Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd
op 12 januari 1973, inzonderheid op artikel 3, §1,
gewijzigd bij de wet van 4 juli 1989;
Gelet op de dringende noodzakelijkheid;
Overwegende dat bijlage 2 van het voormelde
Koninklijk Besluit betreffende de lage gebouwen vanaf
26 april 1996 in werking treedt;
Overwegende dat de technische voorschriften die
in deze bijlage zijn vervat, momenteel worden
onderworpen aan een herziening;
Overwegende derhalve dat het noodzakelijk is de
datum van inwerkingtreding van de voormelde bijlage
uit te stellen en dat deze maatregel moet worden
genomen voor 26 april 1996;
Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse
Zaken, Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid en
Onze Staatssecretaris voor Veiligheid en op het advies
van Onze in Raad vergaderde Ministers,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij:
Artikel 1. In het tweede lid van artikel 6 van het
Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling
van de basisnormen voor de preventie van brand
en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, worden de woorden “één jaar na
de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad”
vervangen door de woorden “op 1 januari 1997”.
Art. 2. Dit besluit treedt in werking de dag waarop het
in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.
Art. 3. Onze Minister van Binnenlandse Zaken, Onze
Minister van Tewerkstelling en Arbeid en Onze
www.rft.be 9

10 www.rft.be
Staatssecretaris voor Veiligheid zijn, ieder wat hem
betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.
Gegeven te Ciergnon, 4 april 1996.
ALBERT
Van Koningswege:
De Minister van Binnenlandse Zaken,
J. VANDE LANOTTE
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
Mevr. M. SMET
De Staatssecretaris voor Veiligheid
J. PEETERS
18 DECEMBER 1996 – KONINKLIJK BESLUIT
TOT WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONTPLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN.
ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 mei 1990;
Gelet op het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, gewijzigd door het Koninklijk Besluit
van 4 april 1996, inzonderheid op de artikelen 5 en
6;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor beveiliging
tegen brand en ontploffing, uitgebracht tijdens
zijn vergaderingen van 24 oktober 1996 en van 28
november 1996;
Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën,
gegeven op 2 december 1996;
Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd
op 12 januari 1973, inzonderheid op artikel 3, §1,
vervangen door de wet van 9 augustus 1980 en
gewijzigd bij de wetten van 16 juni 1989, 4 juli 1989,
6 april 1995 en 4 augustus 1996;
Gelet op de dringende noodzakelijkheid;
Overwegende dat artikel 5 van het Koninklijk Besluit
van 7 juli 1994 het Koninklijk Besluit van 4 april 1972
houdende vaststelling van de algemene eisen, vervat in
de norm NBN 713-010 betreffende de brandbeveiliging
in de hoge gebouwen, gewijzigd bij het Koninklijk
Besluit van 1 november 1974 heeft opgeheven;
Overwegende dat het noodzakelijk is om zo snel
mogelijk maatregelen te treffen die het mogelijk maken
om in voorkomend geval afwijkingen toe te staan voor
werken waarvoor een geldige bouwvergunning bestaat
afgeleverd onder het stelsel van hogergenoemd
Koninklijk Besluit van 4 april 1972;
Overwegende dat bijlage 2 van het voormelde
Koninklijk Besluit betreffende de lage gebouwen vanaf
1 januari 1997 in werking treedt;
Overwegende dat de technische voorschriften die
in deze bijlage zijn vervat, momenteel worden
onderworpen aan een herziening;
Overwegende dat het onmogelijk is deze herziening af
te ronden en over te gaan tot de vereiste raadplegingen
voor 1 januari 1997;
Overwegende dat het derhalve noodzakelijk is om de
datum van inwerkingtreding van de voormelde bijlage
uit te stellen en dat deze maatregel moet worden
genomen voor 1 januari 1997;
Overwegende dat de voorschriften betreffende de
industriële gebouwen eveneens aan een herziening
onderworpen worden;
Overwegende tenslotte dat het belangrijk is de
toepassing van de basisnormen met betrekking
tot de industriële gebouwen zo snel mogelijk op te
schorten;
Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse
Zaken, Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
Onze Minister van Vervoer en Onze Staatssecretaris
voor Veiligheid en op het advies van Onze in Raad
vergaderde Ministers,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij:
Artikel 1. Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 7
juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor de
preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe
gebouwen moeten voldoen, wordt aangevuld met de
volgende leden:
“Voor de werken waarvoor een bouwvergunning
werd uitgereikt onder het stelsel van het voormelde
Koninklijk Besluit van 4 april 1972, kan de Minister
van Binnenlandse Zaken afwijkingen toekennen
van de door het Koninklijk Besluit van 4 april 1972
voorgeschreven normen.
De vraag om afwijking is echter slechts aanvaardbaar
wanneer de bouwvergunning geldig is op de dag van
de aangetekende verzending van de vraag aan de
voorzitter van de Commissie voor gelijkwaardigheid
en afwijking, opgericht bij ministerieel besluit van 5
mei 1995.
De Minister wint het advies in van deze Commissie
die haar advies uitbrengt overeenkomstig artikel 1,
derde lid van het voormelde Koninklijk Besluit van 4
april 1972”.
Art. 2. In het tweede lid van artikel 6 van hetzelfde besluit,
worden de woorden “één jaar na de bekendmaking
ervan in het Belgisch Staatsblad” vervangen door de
woorden “op 31 december 1997”.
Art. 3 tem Art. 6 betreffen wijzigingen in de bijlagen
van het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994.
Art. 7. Dit besluit treedt in werking de dag waarop het
in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.
Art. 8. Onze Minister van Binnenlandse Zaken, Onze
Minister van Tewerkstelling en Arbeid, Onze Minister
van Vervoer en Onze Staatssecretaris voor Veiligheid
zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering
van dit besluit.
Gegeven te Brussel, 18 december 1996.
ALBERT
Van Koningswege:
De Minister van Binnenlandse Zaken,
J. VANDE LANOTTE
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
Mevr. M. SMET
De Minister van Vervoer,
M. DAERDEN
De Staatssecretaris voor Veiligheid,
J. PEETERS
19 DECEMBER 1997. KONINKLIJK BESLUIT
TOT WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONTPLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN
ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 mei 1990;
Gelet op het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, gewijzigd bij het Koninklijk Besluit
van 18 december 1996;
Gelet op het advies d.d. 22 mei en 11 september
1997 van de Hoge Raad voor beveiliging tegen brand
en ontploffing;
Gelet op het advies van de Commissie van de
Europese Gemeenschappen gegeven krachtens de
richtlijn 83/189/EEG van de Raad van de Europese
Gemeenschappen van 28 maart 1983 betreffende een
informatieprocedure op het gebied van normen en
technische voorschriften, gewijzigd door de richtlijnen
88/182/EEG van 22 maart 1988, 94/10/EEG van 23
maart 1994, en door het besluit 96/139/EG van 24

januari 1996;
Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën,
gegeven op 19 november 1997;
Gelet op de dringende noodzakelijkheid gemotiveerd
door de noodzaak om vóór 31 december 1997 nieuwe
technische voorschriften inzake lage gebouwen te
bepalen en te publiceren in het Belgisch Staatsblad
en zodoende te vermijden dat een verouderde tekst
in werking zou treden;
Gelet op het advies van de Raad van State gegeven
op 5 december 1997, met toepassing van artikel 84,
eerste lid, 2°, van de wetten op de Raad van State,
gecoördineerd op 12 januari 1973, vervangen door
de wet van 4 augustus 1996;
Op de voordracht van Onze Vice-Eerste Minister en
Minister van Binnenlandse Zaken, Onze Minister
van Tewerkstelling en Arbeid en de Staatssecretaris
voor Veiligheid, toegevoegd aan de Minister van
Binnenlandse Zaken, en op het advies van Onze in
Raad vergaderde Ministers,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij:
Artikel 1. De bijlagen 1 tot 5 van het Koninklijk Besluit
van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen
voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de
nieuwe gebouwen moeten voldoen worden vervangen
door de bijlagen 1 tot 5 van dit besluit.
Art. 2. Artikel 6 van het Koninklijk Besluit van 7 juli
1994 tot vaststelling van de basisnormen voor de
preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe
gebouwen moeten voldoen, gewijzigd bij artikel 2 van
het Koninklijk Besluit van 18 december 1996, wordt
opgeheven.
Art. 3. Dit besluit treedt in werking op 31 december
1997.
Art. 4. Onze Vice-Eerste Minister en Minister van
Binnenlandse Zaken, Onze Minister van Tewerkstelling
en Arbeid en de Staatssecretaris voor Veiligheid,
toegevoegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken
zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering
van dit besluit.
Gegeven te Brussel, 19 december 1997.
ALBERT
Van Koningswege :
De Vice-Eerste Minister en Minister
van Binnenlandse Zaken,
J. VANDE LANOTTE
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
Mevr. M. SMET
De Staatssecretaris voor Veiligheid,
J. PEETERS
4 APRIL 2003. - KONINKLIJK BESLUIT TOT
WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONTPLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN
ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 mei 1990;
Gelet op het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, gewijzigd bij de Koninklijke Besluiten
van 18 december 1996 en 19 december 1997;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor beveiliging
tegen brand en ontploffing van 18 maart 1999;
Gelet op de uitvoering van de formaliteiten die
voorgeschreven zijn door de richtlijn 98/34/CE van
het Europese Parlement en van de Raad die een
informatieprocedure voorziet op het gebied van
normen en technische voorschriften;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën,
gegeven op 11 maart 2003;
Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd
op 12 januari 1973, inzonderheid op artikel 3, §1,
vervangen bij de wet van 4 juli 1989 en gewijzigd bij
de wet van 4 augustus 1996;
Gelet op de dringende noodzakelijkheid;
Overwegende dat het voormelde Koninklijk Besluit
van 7 juli 1994 de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing vaststelt;
Overwegende dat het voormelde besluit de installatie
van liften die niet over een machinekamer beschikken,
niet toelaat;
Overwegende evenwel dat de bouwsector thans de
installatie van dit type liften, in de meeste nieuwe
gebouwen, aanbeveelt, rekening houdend met de
veiligheidsgraad ervan;
Overwegende dat de installatie van deze liften thans
slechts mogelijk is door een beroep te doen op de
afwijkingsprocedure, die een termijn van drie tot zes
maanden oplegt aan de ondernemingen;
Overwegende dat de installatie van dit type liften, om
veiligheidsredenen, zo vlug mogelijk reglementair
gemaakt moet worden;
Overwegende dat de naleving van adequate
veiligheidsmaatregelen tijdens de installatie van deze
toestellen, even dringend opgelegd moet worden;
Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse
Zaken, Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
en op het advies van Onze in Raad vergaderde
Ministers,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij:
Artikel 1. Artikel 1 van het Koninklijk Besluit van 7
juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor
de preventie van brand en ontploffing waaraan de
nieuwe gebouwen moeten voldoen wordt vervangen
als volgt:
« Artikel 1. De technische specificaties die opgenomen
zijn in de bijlagen van dit besluit zijn van toepassing
op:
- de op te richten gebouwen;
- de uitbreidingen aan bestaande gebouwen maar
beperkt tot het gedeelte van de uitbreiding.
De basisnormen zijn niet van toepassing op bestaande
gebouwen.
Als « bestaande gebouwen » worden beschouwd:
- de hoge en middelhoge gebouwen waarvoor de
bouwaanvraag werd ingediend vóór 26 mei 1995;
- de lage gebouwen waarvoor de bouwaanvraag werd
ingediend vóór 1 januari 1998. »
Art. 2 tem Art. 19 betreffen wijzigingen in de bijlagen
van het Koninklijk Besluit van 19 december 1997.
Art. 20. Dit besluit treedt in werking op 4 april
2003.
Art. 21. Onze Minister van Binnenlandse Zaken en
Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid zijn,
ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van
dit besluit.
Gegeven te Brussel, 4 april 2003.
ALBERT
Van Koningswege:
De Minister van Binnenlandse Zaken,
A. DUQUESNE
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid,
Mevr. L. ONKELINX
6 JUNI 2006. - MINISTRIEEL BESLUIT TOT
VAST-STELLING VAN DE OVEREENSTEMMING
TUSSEN DE BELGISCHE EN EUROPESE
KLASSEN INZAKE REACTIE BIJ BRAND
VOR EEN REEEKS VAN PRODUCTEN VOOR
THERMISCHE ISOLATIE VAN GEBOUWEN
De Minister van Binnenlandse Zaken,
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
www.rft.be 11

12 www.rft.be
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, vervangen bij de wet van 22 december
2003;
Gelet op het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, inzonderheid op punt 2 van bijlage
5, gewijzigd bij het Koninklijk Besluit van 19 december
1997;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor beveiliging
tegen brand en ontploffing, gegeven op 30 maart
2006;
Gelet op de uitvoering van de vormvoorschriften
voorgeschreven bij de Richtlijn 98/34/EG van het
Europees Parlement en van de Raad betreffende een
informatieprocedure op het gebied van normen en
technische voorschriften;
Gelet op het advies 39.830/4 van de Raad van State,
gegeven op 27 februari 2006, met toepassing van
artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, vervangen bij de wet van
4 augustus 1996, gewijzigd bij de wet van 8 september
1997 en vervangen bij de wet van 2 april 2003,
Besluit :
Artikel 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt
verstaan onder :
1° basisnormen: de normen vastgelegd in het Koninklijk
Besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van
de basisnormen voor de preventie van brand en
ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten
voldoen, gewijzigd bij de Koninklijke Besluiten van 18
december 1996, 19 december 1997 en 4 april
2003;
2° zichtbaar: rechtstreeks in aanraking met de lucht,
op de verticale wanden, bovenop de vloeren of
onder de plafonds of valse plafonds van lokalen en
evacuatiewegen;
3° Belgische klasse: klasse inzake reactie bij brand
zoals bepaald in bijlage 5 bij het Koninklijk Besluit
van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen
voor de preventie van brand en ontploffing waaraan
de nieuwe gebouwen moeten voldoen, gewijzigd bij
het Koninklijk Besluit van 19 december 1997;
4° Europese klasse: klasse inzake reactie bij brand
zoals bepaald in de beschikking van de Commissie
2000/147/EG van 8 februari 2000 ter uitvoering van
Richtlijn 89/106/EEG van de Raad wat de indeling
betreft van voor de bouw bestemde producten in
klassen van materiaalgedrag bij brand.
Art. 2. Dit besluit is van toepassing op de producten
voor thermische isolatie van gebouwen zoals
gedefinieerd in de normen NBN EN 13162 tot 13171,
waarvan de titels zijn opgesomd in bijlage I bij dit
besluit.
Art. 3. De vereisten van tabel 3 van bijlage 5 van
de basisnormen worden, voor de producten voor
thermische isolatie die zichtbaar gebruikt worden in
gebouwen waarop de basisnormen van toepassing
zijn, vervangen door de vereisten van tabel 1 van
bijlage II van dit besluit.
Art. 4. De producten voor thermische isolatie waarvoor
een Belgische klasse aangetoond werd vóór de
inwerkingtreding van dit besluit en die een Europese
klasse verkrijgen - met uitzondering van de Europese
klasse waarvoor geen enkele prestatie vastgelegd is
- waardoor ze, overeenkomstig dit besluit, niet meer
aanvaard kunnen worden voor het gebruik waarvoor
deze overeenkomstig bijlage 5 van de basisnormen
toegelaten waren, mogen blijven worden aangewend
onder de voorwaarden vastgelegd door bijlage 5
van de basisnormen, zoals deze bestond vóór de
inwerkingtreding van dit besluit. Het behoud van hun
oorspronkelijke prestatie moet evenwel aangetoond
worden door een, krachtens artikel 21 van het
Koninklijk Besluit van 19 augustus 1998 betreffende
de voor de bouw bestemde producten, erkend
organisme of door een gelijkwaardig organisme.
Deze bepaling zal slechts van toepassing zijn tot de
inwerkingtreding van een nieuwe formulering van
de vereiste van reactie bij brand betreffende het
voormelde gebruik van deze producten, met een
maximum van twee jaar na de bekendmaking van dit
besluit in het Belgisch Staatsblad.
Brussel, 6 juni 2006.
P. DEWAEL
Bijlage I
Geharmoniseerde normen betreffende de producten
voor thermische isolatie van gebouwen. De volgende
geharmoniseerde normen zijn in het kader van
de richtlijn 89/106/EEG bekendgemaakt in het
publicatieblad van de Europese gemeenschappen.
Datum van toepasselijkheid van de volgende normen
als geharmoniseerde Europese normen volgens artikel
4.2 a) van Richtlijn 89/106/EEG is vastgesteld op 1
maart 2002.
NBN EN 13162 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van minerale wol (MW) -Specificaties
NBN EN 13163 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van geëxpandeerd polystyreenschuim (EPS)
- Specificatie
NBN EN 13164 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van geëxtrudeerd polystyreenschuim (XPS)
- Specificatie
NBN EN 13165 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van hard polyurethaanschuim (PUR) -
Specificatie
NBN EN 13166 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van fenolschuim (PF) - Specificatie
NBN EN 13167 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van cellulair glas (CG) - Specificatie NBN EN
13168 (2001) Producten voor de warmte-isolatie van
gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van
houtwol (WW) - Specificatie
NBN EN 13169 (2001) Producten voor thermische
isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van geëxpandeerd perliet (EPB) -
Specificatie
NBN EN 13170 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van geëxpandeerde kurk (ICB) - Specificatie
NBN EN 13171 (2001) Producten voor de warmteisolatie
van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde
producten van houtvezel (WF) - Specificatie
Gezien om te worden bijgevoegd bij het Ministerieel
besluit tot vaststelling van de overeenstemming tussen
de Belgische en Europese klassen inzake reactie bij
brand voor een reeks van producten voor thermische
isolatie van gebouwen.
P. DEWAEL

Bijlage II
Reactie bij brand voor de producten voor thermische
isolatie van gebouwen
Technische lokalen
en ruimten
Parkeerruimten
Collectieve keukens
Machinekamer
en schachten
- van de liften en goederenliften
- van paternosterliften, containertransport
en goederenliften met
laad- en losautomatisme
- van hydraulische liften
Binnentrappenhuizen (met inbegrip
van sassen en overlopen)
Evacuatiewegen
Overlopen van liften
Huiskeukens, behalve in de lage
gebouwen
Vloer-bekledingen Bekledingen van
verticale wanden
Plafonds
en valse plafonds
A2 FL-s1 A2-s1,d0 A2-s1,d0
B FL-s2 B-s3,d1 B-s3, d1
Liftkooien en goederenliften C FL-s2 C-s3, d1 C-s3, d1
Zalen C FL-s2 C-s3, d1 B-s3, d1
Alle andere lokalen die hierboven
niet vermeld werden
- in de hoge gebouwen
- in de middelhoge gebouwen
- in de lage gebouwen
Gezien om te worden bijgevoegd bij het Ministerieel
Besluit tot vaststelling van de overeenstemming
tussen de Belgische en Europese klassen inzake
reactie bij brand voor een reeks van producten voor
thermische isolatie van gebouwen.
P. DEWAEL
13 JUNI 2007. - KONINKLIJK BESLUIT TOT
WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONTPLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN
ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 december
2003;
Gelet op het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, gewijzigd bij de Koninklijke Besluiten
D FL-s2
EFL
EFL
D-s3,d1
E-d2
E-d2
C-s3, d1
C-s3, d1
C-s3, d1
van 18 december 1996, 19 december 1997 en 4 april
2003;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor beveiliging
tegen brand en ontploffing van 24 november 2005;
Gelet op de uitvoering van de formaliteiten die
voorgeschreven zijn door de Richtlijn 98/34/EG
van het Europees Parlement en van de Raad die een
informatieprocedure voorziet op het gebied van
normen en technische voorschriften;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën,
gegeven op 10 november 2006;
Gelet op advies 42.307/4 van de Raad van State,
gegeven op 7 maart 2007;
Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse
Zaken en op het advies van Onze in Raad vergaderde
Ministers,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij:
www.rft.be 13

14 www.rft.be
Artikel 1. Punt 2 van bijlage 1 van het Koninklijk Besluit
van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen
voor de preventie van brand en ontploffing waaraan
de nieuwe gebouwen moeten voldoen, gewijzigd bij
het Koninklijk Besluit van 19 december 1997, wordt
vervangen door de volgende bepaling :
“ 2. BRANDWERENDHEID
De brandwerendheid behelst het vermogen van een
bouwelement om gedurende een bepaalde tijdsduur
te voldoen aan de voor de standaardproef voor de
brandwerendheid gespecificeerde criteria ten aanzien
van de dragende functie, de vlamdichtheid en/of
thermische isolatie.
Het indelingssysteem voor het gedrag bij brand van
voor de bouw bestemde producten, bouwwerken
en delen daarvan is beschreven in de bijlage van de
beschikking van de Commissie 2000/367/EG van 3
mei 2000 ter uitvoering van de richtlijn 89/106/EEG
van de Raad inzake de indeling van voor de bouw
bestemde producten, bouwwerken en delen daarvan
in klassen van materiaalgedrag bij brand, gewijzigd
door de beschikking 2003/629/EG van 27 augustus
2003.
2.1 Algemene beoordeling van bouwelementen
De prestatie met betrekking tot de brandwerendheid
van een bouwelement wordt geattesteerd :
1° door de informatiegegevens bij de CE-markering;
2° bij gebrek aan CE-markering :
a) door een classificatierapport voor de desbetreffende
toepassing opgemaakt door een laboratorium of een
certificatieorganisme uit een Lidstaat van de Europese
Unie of uit een ander land dat deel uitmaakt van de
Europese Economische Ruimte, dat de waarborgen
inzake onafhankelijkheid en bekwaamheid zoals
vastgelegd in de normen van de reeks EN 45000 of
NBN EN ISO/IEC 17025 aantoont;
Dat classificatierapport is gebaseerd op één van de
volgende evaluatieprocedures :
1) één of meerdere beproevingen uitgevoerd volgens
de Europese norm ter zake;
2) één of meerdere beproevingen uitgevoerd volgens
de norm NBN 713-020;
3) één of meerdere beproevingen uitgevoerd volgens
een norm of technische specificatie van een andere
lidstaat van de Europese Unie of van een ander land
dat deel uitmaakt van de Europese Economische
Ruimte, waarbij een gelijkwaardige graad van
bescherming wordt gegarandeerd;
4) een analyse van beproevingsresultaten die leidt
tot een welbepaald toepassingsgebied;
b) door een berekeningsnota uitgewerkt volgens
een methode goedgekeurd door de Minister van
Binnenlandse Zaken, volgens de procedure en de
voorwaarden die hij vastlegt;
c) door de informatie bij een BENOR- en/of
ATG-goedkeuring, of door een gelijkwaardige
beoordeling aanvaard in een andere lidstaat van
de Europese Unie of in een ander land dat deel
uitmaakt van de Europese Economische Ruimte.
2.2 Specifieke beoordeling van de brandwerende
deuren
§ 1 Vereisten betreffende de brandwerende deuren
1° De brandweerstand van de deuren wordt getest
volgens de normen NBN EN 1634-1 en NBN EN
13501-2.
2° Bovendien worden de brandwerende deuren getest :
a) volgens de testnormen NBN EN 951 en NBN EN
1294 voor wat betreft de afmetingen;
b) volgens de testnormen NBN EN 952 en NBN EN
1294 voor wat betreft de vlakheid;
c) volgens de testnormen NBN EN 947, NBN EN 948,
NBN EN 949 en NBN EN 950 voor wat betreft de
mechanische prestaties;
d) volgens de testnormen NBN EN 1191 en NBN EN
12046-2 wat betreft de mechanische duurzaamheid.
3° De minimale vereiste prestaties voor de in punt 1°
geteste kenmerken zijn, respectievelijk, de volgende :
a) klasse (D)2 volgens de classificatienorm NBN EN
1529;
b) klasse (V) 2 volgens de norm NBN EN 1530, en
klasse (V)1 naargelang van het klimatologische
sollicitatieniveau volgens de classificatienorm NBN
EN 12219;
c) klasse (M)2 volgens de classificatienorm NBN EN
1192;
d) klasse (f)4 volgens de classificatienorm NBN EN
12400.
De vereisten betreffende de mechanische duurzaamheid
worden naargelang van het gebruik van de
deur strenger gemaakt, overeenkomstig de aanbevelingen
van de norm NBN EN 12400.
4° De brandwerende deuren maken, met betrekking
tot de vereisten inzake brandwerendheid en de
minimale vereisten bepaald in punt 2°, het voorwerp
uit van een verklaring van overeenstemming volgens
het systeem beschreven in punt 2, i) van de bijlage
II van het koninklijk besluit van 19 augustus 1998
betreffende de bouwproducten, met uitzondering van
de steekproefsgewijze controle van in de fabriek, op
de markt of op de bouwplaats genomen monsters.
§ 2 Vereisten betreffende de plaatsing van de
brandwerende deuren
De brandwerende deuren moeten geplaatst worden
volgens de plaatsingsvoorwaarden waarvoor ze
hun classificatie inzake brandwerendheid bekomen
hebben.
Art. 2. Dit besluit treedt in werking op de eerste
dag van de zesde maand na die waarin ze is
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.
Art. 3. Onze Minister van Binnenlandse Zaken is
belast met de uitvoering van dit besluit.
Gegeven te Brussel, 13 juni 2007.
ALBERT
Van Koningswege:
De Minister van Binnenlandse Zaken,
P. DEWAEL

Sire,
1 MAART 2009. - KONINKLIJK BESLUIT TOT
WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONTPLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN
VERSLAG AAN DE KONING
Dit ontwerp wijzigt het koninklijk besluit van 7
juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor
de preventie van brand en ontploffing waaraan de
nieuwe gebouwen moeten voldoen.
De wijziging bestaat enerzijds uit een toevoeging
van een nieuwe bijlage 6, waarin de technische
specificaties zijn opgenomen waaraan het ontwerp, de
bouw en de inrichting van nieuwe industriegebouwen
moeten voldoen en anderzijds uit een wijziging van
de definities in bijlage 1 zodat deze aangepast zijn
aan de termen die in de nieuwe bijlage 6 worden
gebruikt.
De toevoeging van een specifieke bijlage voor
industriegebouwen is nodig omdat deze uitgesloten
zijn van het toepassingsgebied van de bestaande
bijlagen 2, 3 en 4 bij het voormelde koninklijk besluit
van 7 juli 1994. Het algemene brandveiligheidsconcept
zoals bepaald in de bijlagen 2, 3 en 4 is immers
niet geschikt als brandveiligheidsconcept voor
industriegebouwen.
Het ontwerp van koninklijk besluit heeft het voorwerp
uitgemaakt van het advies 44.188/4 van 19 maart
2008 van de Raad van State. De tekst werd aangepast
aan de opmerkingen van de Raad van State.
Echter, bij het ontwerpbesluit worden diverse normen
verplicht verklaard. De Raad van State merkt op dat
de integrale publicatie van deze documenten in
het Belgisch Staatsblad moet worden verricht. Het
ontwerp volgt hieromtrent het advies van de Raad
van State niet.
Een norm geeft de regels van goed vakmanschap
weer die, op het moment dat ze worden aangenomen,
gelden voor een bepaald product, een bepaald
procédé of een bepaalde dienst.
Op zich is het naleven van een norm niet verplicht.
Het wordt dit wel wanneer dit door afdwingbare
regelgeving zo wordt voorgeschreven. Artikel 2
van het koninklijk besluit van 25 oktober 2004
betreffende de uitvoeringsmodaliteiten van de
normalisatieprogramma’s evenals de bekrachtiging
of registratie van normen, genomen in uitvoering van
de wet van 3 april 2003 betreffende de normalisatie,
bepaalt in dit verband dat de Staat en de andere
publiekrechtelijke personen aan de door het Bureau
voor Normalisatie gepubliceerde normen kunnen
refereren in besluiten, verordeningen, administratieve
handelingen en bestekken door een eenvoudige
verwijzing naar het indicatief van deze normen.
Een integrale bekendmaking van de norm in het
Belgisch Staatsblad is niet mogelijk. Krachtens artikel
5 van het koninklijk besluit van 25 oktober 2004
beschikt het bureau voor Normalisatie over de
exploitatierechten van de gegevensbanken en van
de werkdocumenten. Overeenkomstig artikel 2 van
het voormeld koninklijk besluit van 25 oktober 2004
kan de Staat in besluiten alleen maar aan de door het
Bureau gepubliceerde normen refereren door een
eenvoudige verwijzing naar het indicatief van deze
normen.
De Raad van State merkt op dat verscheidene
ontworpen bepalingen de minimale nauwkeurigheid
ontberen die vereist is voor een tekst waarvan de
schending een strafbaar feit oplevert; deze opmerking
geldt voor de bepalingen van punt 5.1, eerste en derde
lid en punt 5.2.1, eerste lid, eerste zin.
De uitleg wordt hieronder gegeven bij de betreffende
artikelen. De Raad van State merkte tevens op dat het
stelsel van afwijkingen, waarin artikel 2 van de wet van
30 juli 1979 voorziet, onvoldoende georganiseerd was.
Inmiddels werden de volgende besluiten gepubliceerd
om hieraan tegemoet te komen :
— het koninklijk besluit van 18 september 2008 tot
bepaling van de procedure en de voorwaarden volgens
welke de afwijkingen op de basispreventienormen
worden toegestaan;
— het koninklijk besluit van 18 juli 2008 tot vaststelling
van de samenstelling en de werking van de commissie
voor afwijking.
DEFINITIE VAN EEN INDUSTRIEGEBOUW
Met de bekendmaking van het koninklijk besluit van
19 december 1997 tot wijziging van het koninklijk
besluit van 7 juli 1994 is in punt 1.14 van bijlage 1
de definitie van een industriegebouw opgenomen.
Industriegebouwen die onder deze definitie vallen
kennen een zeer grote diversiteit in aard van
industriële activiteiten :
— bewerking en verwerking van grondstoffen en (half)
afgewerkte producten (bv. productiehal voor PVCprofielen,
verbrandingsoven voor afvalverwerking,
assemblagehal van huishoudelektro, brouwerij,
schrijnwerkerij, werkplaats voor herstellingen,
naaiatelier, drukkerij,...);
— opslag, overslag en distributie van grondstoffen en
(half)afgewerkte producten (bv. havenopslagplaatsen,
houtopslag, koelruimtes voor diepvriesproducten,
opslag van oud papier en afval, stelplaats van
bussen,...);
—kweken en opslaan van gewassen (bv. tuinbouwserres,
bulkopslag van graan,...);
— kweken en houden van dieren (bv. kippenkwekerij,
paardenstoeterij,...).
Gebouwen waarin commerciële activiteiten plaatsvinden
zoals de verkoop van goederen (bv. grootwarenhuizen,
tuin- en plantencentrum, detailhandel,...) of het
verlenen van diensten (bv. bankkantoor, administratie
van een bedrijf,...) worden volgens de voormelde
definitie niet beschouwd als industriegebouwen.
ARTIKELSGEWIJZE BESPREKING
1.1 Doelstelling
De voorschriften in deze nieuwe bijlage beogen
dat de industriegebouwen beantwoorden aan de
doelstellingen van de wet van 30 juli 1979 betreffende
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen.
Deze voorschriften dekken niet alle risico’s (bv.
opslag van ontvlambare producten). In functie van
andere doelstellingen zoals bv. de bescherming van
het leefmilieu zullen nog bijkomende maatregelen
nodig zijn (bv. bluswateropvang, gebruik en opslag
van gevaarlijke producten).
Het is mogelijk dat een andere bevoegde overheid (bv.
gewest of gemeente) bijkomende of strengere eisen
oplegt voor risico’s die niet door deze basisregelgeving
gedekt zijn. Dit kan bv. :
www.rft.be 15

16 www.rft.be
—als de industriële activiteiten vallen onder de wet
van 21 januari 1987 inzake de risico’s van zware
ongevallen;
—als de doelstelling van deze bijkomende voorschriften
verschillend is van deze vermeld onder punt 1.1 van de
bijlage (bv. bescherming van het leefmilieu,...);
— als de aanwezige risico’s hoger liggen dan deze
die aan de basis van deze voorschriften liggen (bv.
opslag van ontvlambare vloeistoffen, aerosols,
moeilijk met water te blussen materialen, gevaar voor
ontploffing,...);
— als het ontwerp van het gebouw sterk afwijkt van
de gemiddelde bouw van een industriegebouw (bv.
high bay storage);
— als deze bijkomende voorschriften niet of
onvoldoende in deze bijlage zijn uitgewerkt.
De lokaal bevoegde overheid kan bijvoorbeeld de
maximaal toelaatbare oppervlakte niet zonder meer
voor alle industriegebouwen verminderen, maar
kan dit bijvoorbeeld wel voor de opslag van licht
ontvlambare vloeistoffen.
De voorschriften uit deze bijlage kunnen een goede
uitgangsbasis vormen voor specifieke maatregelen
zoals deze verbonden aan het voorkomen van zware
ongevallen.
Met het oog op de bescherming van de inhoud (goederen,
machines,...) kunnen verzekeringsmaatschappijen
contractueel bijkomende voorwaarden opleggen
in functie van de beperking van de te verwachten
financiële en economische schade.
Dit kan zich in de praktijk vertalen naar :
— een kleinere maximale oppervlakte van de
compartimenten voor bijzondere risico’s (opslag van
ontvlambare producten, aerosols, gevaarlijke stoffen,
dure machines ...);
— het gebruik van actieve brandbeveiliging;
— grotere tussenafstanden tussen tegenoverstaande
gebouwen.
1.2 Toepassingsgebied
Deze bijlage is van toepassing op nieuwe industriegebouwen.
Indien een aanvraag tot stedenbouwkundige
vergunning werd ingediend vóór de inwerkingtreding
van deze bijlage dan is de bijlage niet van toepassing.
Dit geldt voor :
— de op te richten industriegebouwen;
— de uitbreidingen aan bestaande industriegebouwen.
Men kan de voorschriften wel als leidraad gebruiken
bij wijzigingen aan bestaande industriegebouwen
(verbouwingen of bestemmingswijzigingen).
Constructies die niet als gebouw ingedeeld worden,
vallen evenmin onder toepassing van deze bijlage.
Deze bijlage geldt dus niet voor :
— chemische installaties
— tankparken in open lucht
— open overdekte constructies - waarbij bv. de helft van
de geveloppervlakte open is en waarvan de maximale
afstand van elk punt tot de open gevel slechts 30 m
bedraagt. Rook en warmte worden in geval van brand
van dergelijke constructies gemakkelijk afgevoerd
waardoor niet dezelfde maatregelen noodzakelijk
zijn.
Op industriegebouwen met beperkte omvang (één
bouwlaag, totale oppervlakte kleiner dan of gelijk
aan 100 m 2 ) en open constructies is dit besluit niet
van toepassing.
Een kantoor, eetzaal, leslokaal, toonzaal en elk andere
lokaal dat niet rechtstreeks voor de industriële activiteit
nodig is, kan vallen onder het toepassingsgebied van
bijlage 2, 3 of 4 van het koninklijk besluit van 7 juli
1994. Hier dient onder meer gekeken te worden of de
totale oppervlakte meer dan 100 m 2 bedraagt.
Kleine ruimten zoals een klein kantoortje voor bv.
de magazijnier, controlekamers, labo’s, technische
lokalen die rechtstreeks nodig zijn voor de industriële
activiteit vallen onder de bijlage industriegebouwen.
2. INDELING VAN DE INDUSTRIEGEBOUWEN
Door de industriegebouwen in te delen in klassen en
de voorschriften per klasse te bepalen, zijn wijzigingen
aan het gebouw of de activiteit slechts belangrijk
indien daardoor het gebouw van klasse verandert.
De maatgevende brandbelasting is het middel dat
als maatstaf voor het bepalen van de eisen voor de
indeling van de industriegebouwen aangenomen
wordt.
Maatgevende brandbelasting
De brandbelasting is een maat voor de bij brand
maximaal vrijgegeven energie per oppervlakteeenheid.
Bij de bepaling van de brandbelasting dient men geen
rekening te houden met de brandbare bouwelementen
van het gebouw, zolang de hoeveelheid brandbare
bouwelementen verwaarloosbaar is ten opzichte van
de brandbelasting van de goederen en installaties (bv.
< 100 MJ/m 2 ).
De inhoud van een gebouw varieert voortdurend
zodat het moeilijk is om de totale hoeveelheid van
de aanwezige materialen nauwkeurig te bepalen. Een
totale hoeveelheid die tijdens 80 % van de tijd niet
overschreden wordt, volstaat; met andere woorden,
tijdelijke pieken van de totale hoeveelheid zijn
toegestaan.
Materialen die opgeslagen zijn in ruimtes, containers,
kasten,... die bestand zijn tegen brand, moeten
niet meegerekend worden (ψ i =0). In het geval van
brandbare materialen opgeslagen in onbrandbare
kisten, metalen vaten en dergelijke dient slechts met
een gedeelte van deze brandbare materialen rekening
gehouden te worden.
Voor de bepaling van de vloeroppervlakte A, wordt
geen rekening gehouden met de oppervlakte van
hoger gesitueerde open vloeren die vrij spel laten aan
de vlammen en de rook (minimaal 25 % gelijkmatig
verdeelde openingen), maar wel met de brandbelasting
die op deze vloeren aanwezig is. Deze brandbelasting
wordt bijgevolg bij de onderliggende vloer opgeteld
(q fi,k verhoogt).
Tussenvloeren zijn per definitie geen open vloeren
en worden wel bij de bepaling van de totale
vloeroppervlakte A meegerekend. Meer informatie
over tussenvloeren is te vinden in dit verslag op het
einde van punt 3.1.
De berekening van de maatgevende brandbelasting
q fi,d = q fi,k . m gebeurt zonder rekening te houden met
de correctiefactoren δ q1 , δ q2 en δ n zoals beschreven

in NBN EN 1991-1-2 : 2003. De verschillen tussen
de voorschriften (bv. al dan niet gesprinklerd)
weerspiegelen immers in meer of mindere mate de
factoren die invloed hebben op de correctiefactoren
δ q1 , δ q2 en δ n .
In het geval van de verbranding van voornamelijk
cellulosematerialen mag m aan 0,8 worden gelijkgesteld.
De bepaling van de verbrandingswarmte volgens NBN
EN ISO 1716 : 2002 gebeurt in omstandigheden die
niet vergelijkbaar zijn met een werkelijke brand.
Daarom is soms voor moeilijk brandbare materialen
een correctie nodig om te komen tot de maatgevende
brandbelasting.
Er bestaan twee manieren om de maatgevende
brandbelasting te bepalen :
— ofwel kan men deze waarde opzoeken in lijsten
met richtwaarden waarin per bestemming een
maatgevende brandbelasting wordt opgegeven. Deze
lijsten worden door de minister van Binnenlandse
Zaken bekendgemaakt;
— ofwel vindt men de specifieke bestemming niet in
deze lijsten terug en is een gedetailleerde studie en
berekening noodzakelijk.
Het kan zijn dat de brandbelasting niet gelijkmatig
verdeeld is over de totale oppervlakte van het
compartiment en dat de brandbelasting over een
willekeurig rechthoekig deeloppervlak van 1000 m 2
meer dan 50 % hoger ligt dan de brandbelasting
over de totale oppervlakte. In dat geval wordt de
maatgevende brandbelasting gelijk gesteld aan
de hoogste brandbelasting voor dit willekeurig
rechthoekig deeloppervlak van 1000 m 2 waarvan de
breedte-lengteverhouding groter is dan 70 % (B/L >
0.7) - dus geen lange smalle rechthoeken.
Indien plaatselijk een grote brandbelasting aanwezig
is, kan een compartimentering van deze grote
brandbelasting ervoor zorgen dat eventuele strengere
voorschriften slechts beperkt zijn tot het desbetreffende
compartiment en niet uitgebreid worden tot het gehele
gebouw.
Indeling
De indeling van de industriegebouwen in klassen laat
toe om gebouwen niet voor een specifieke activiteit
op te richten, maar voor een ruimere groep van
activiteiten. Deze klassering blijft geldig zolang de
maatgevende brandbelasting van deze activiteiten niet
buiten de grenzen van de klasse valt.
Een wijziging van de activiteiten in een industriegebouw
of in een compartiment daarvan, die tot een hogere
brandbelasting leidt, is enkel toegelaten indien het
industriegebouw of compartiment - al dan niet na
aanpassingswerken - beantwoordt aan de voorschriften
die overeenstemmen met de overeenstemmende
klasse.
Activiteiten in een industriegebouw geven aanleiding
tot een maatgevende brandbelasting. Het is mogelijk
om het gebouw op maat te ontwerpen voor deze
maatgevende brandbelasting. Het resultaat van
dit ontwerp zal verschillend zijn van het resultaat
gebaseerd op de indeling in klassen.
Bij lage maatgevende brandbelastingen zal dit
ontwerp het in sommige gevallen mogelijk maken
om grotere compartimentsoppervlakten toe te staan.
Bij wijziging van industriële activiteit heeft dit als
nadeel dat de nieuwe activiteit een gelijke of lagere
maatgevende brandbelasting moet hebben dan de
maatgevende brandbelasting waarmee bij het ontwerp
rekening werd gehouden.
Een industriegebouw kan uit één of meerdere delen
bestaan. Enkel indien deze delen afzonderlijke
compartimenten vormen, mag elk deel/compartiment
afzonderlijk ingedeeld worden.
Indien de voorschriften van meerdere bijlagen bij het
besluit tegelijkertijd van toepassing zijn gelden de
strengste voorschriften voor de gemeenschappelijke
delen.
De ’strengste’ dient hierbij geïnterpreteerd te
worden als die voorschriften waarbij de hoogste
brandweerstand van de compartimentswand vereist
wordt. Voor de verbindingen, deuren en doorgangen
moeten de voorschriften uit bijhorende bijlage worden
toegepast. Een mengeling van voorschriften is niet
toegelaten zoals bv. sassen met brandwerende wanden
en deuren volgens bijlage 3 combineren met een
brandwerende wand EI 120 volgens bijlage 6.
Omdat deze bijlage geldt voor nieuwe industriegebouwen
zal de constructie het voorwerp uitmaken
van een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning
ingediend door een bouwheer. Deze bouwheer hoeft
niet noodzakelijk op het ogenblik van het indienen van
de aanvraag te weten welke activiteit in het gebouw
zal plaatsvinden (bv. indien dit later verhuurd of
verkocht wordt). De bouwheer dient bij de aanvraag
met betrekking tot het industriegebouw de klasse
of eventueel de maatgevende brandbelasting te
bepalen rekening houdend met de wijze waarop hij
het industriegebouw zou willen gebruiken.
3 STRUCTURELE ELEMENTEN EN GROOTTE VAN HET
COMPARTIMENT
3.1 Stabiliteit bij brand van de structurele elementen
De structurele elementen van een industriegebouw
moeten zo ontworpen en uitgevoerd worden dat de
volgende doelstellingen worden verwezenlijkt :
— de gebruikers en hulpverleners mogen niet bedolven
raken bij een instorting van het gebouw. Dit is slechts
gedurende een zekere tijdspanne noodzakelijk, omdat
www.rft.be 17

18 www.rft.be
na verloop van tijd en met het groeien van de brand
waarschijnlijk geen gebruikers of hulpverleners meer
in het gebouw of, in voorkomend geval, compartiment
aanwezig zullen zijn.
— de bouwdelen en installaties die van belang zijn
voor de brandveiligheid (bv. compartimentswanden,
bluswaterleidingen,...) mogen niet beschadigd raken
bij de instorting van een deel van het gebouw. Het
bezwijken van de structurele elementen mag de
stabiliteit van de compartimentswanden niet nadelig
beïnvloeden;
— bij het instorten van het gebouw of delen daarvan
mag de veiligheid van de hulpverleners en gebruikers
die zich rondom het gebouw bevinden niet in het
gedrang komen. Ze mogen niet bedolven raken onder
vallende bouwelementen.
Algemene stabiliteit
Bij de bepaling van de stabiliteit bij brand van
structurele elementen volstaat het niet langer om de
analyse uit te voeren voor elk element afzonderlijk,
maar dient in de eerste plaats de algemene stabiliteit
van het gebouw in geval van brand te worden
nagekeken. De uitzetting van liggers of vloerplaten
kan immers aanleiding geven tot de instorting van
de kolommen of wanden, ook wanneer deze een
voldoende stabiliteit vertonen als ze afzonderlijk
nagekeken worden.
Dit geldt niet alleen als er voor de bepaling van
de stabiliteit bij brand wordt gebruik gemaakt van
een berekeningsmethode, maar ook wanneer de
brandweerstand van structurele elementen aan
de hand van een of meerdere beproevingen wordt
aangetoond.
Onderscheid tussen elementen van type I en II
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie
verschillende soorten dragende bouwelementen :
— dragende bouwelementen die geen structurele
elementen zijn omdat ze geen aanleiding geven tot
een voortschrijdende instorting (bv. gevelelementen
of dragende elementen van de dakstructuur die bij
bezwijken geen aanleiding geven tot bezwijken van
de rest van de dakconstructie);
— structurele elementen type II die bij bezwijken
weliswaar aanleiding geven tot een voortschrijdende
instorting, maar niet over de compartimentsgrenzen
heen (bv. dragende elementen van de dakstructuur die
bij bezwijken geen aanleiding geven tot beschadigingen
aan de compartimentswanden);
—structurele elementen type I die bij bezwijken aanleiding
geven tot een voortschrijdende instorting die zich kan
uitstrekken over de compartimentsgrenzen heen of die
aanleiding geeft tot de beschadiging van de compartimentswanden
(bv. dragende compartimentswanden en
compartimentsvloeren alsook de dragende elementen
die deze compartimentswanden dragen).
De voorschriften voor elk van deze types stemmen
overeen met een bepaalde aanvaardbare kans
van instorting van het bouwelement. Deze kans
is groter voor een structureel element van type II
dan voor een structureel element van type I omdat
een instorting van dit laatste ook gevolgen heeft
voor de compartimentering waardoor er strengere
voorschriften aan gekoppeld zullen zijn om de
instorting te voorkomen.
Voor de industriegebouwen wordt voor de structurele
elementen van type II rekening gehouden met een
aanvaardbare kans dat een bouwelement instort gelijk
aan 10 -3 per jaar.
Behalve in een aantal gevallen (bv. een industriegebouw
uitgevoerd als één compartiment) is het enkel via een
analyse mogelijk om te bepalen tot welk type een
bepaald structureel element behoort. Het is immers
geen eigenschap van het structureel element zelf,
maar hangt samen met de belasting, de afmetingen,
de verbindingen,...
Een onafhankelijke compartimentswand blijft
behouden ook als een naastgelegen compartiment
instort, zodat a fortiori de structurele elementen van
het compartiment - met uitzondering van diegene die
volgens de typeoplossing tot type I behoren - tot type II
behoren. De Minister van Binnenlandse Zaken zal een
overzicht van deze typeoplossingen bekend maken,
met inbegrip van een toelichting betreffende de
definitie van een ’structureel element’ en de bepaling
van type I of type II.
Indien geen gebruik gemaakt wordt van deze
typeoplossingen, voegt de bouwheer een gedetailleerde
studie toe waarbij voor elk structureel element het
juiste type bepaald is.
Bij ontstentenis van deze studie, worden alle
structurele elementen in type I ingedeeld.
Stabiliteit bij brand van elementen van type I
De stabiliteit bij brand van de structurele elementen
van type I dient ten minste gelijk te zijn aan de vereiste
brandweerstand van de compartimentswanden, omdat
deze bij bezwijken mogelijk de compartimentering
kunnen teniet doen.
Stabiliteit bij brand van elementen van type II
De voorschriften voor de minimale stabiliteit bij brand
van de structurele elementen van type II zijn variabel
in functie van de hevigheid van de brand. Als maat
voor die ’hevigheid’ wordt gebruik gemaakt van het
concept van de equivalente tijdsduur, dat toelaat om
de invloed van een verschillend brandverloop af te
wegen ten opzichte van de standaard temperatuurtijdkromme.
De structurele elementen van type II mogen bij
blootstelling aan de standaard temperatuur-tijdkromme
niet instorten binnen een tijdspanne gelijk aan de
equivalente tijdsduur.
Voor hevige branden waar de temperatuur in het
gebouw hoog zal zijn, zal de equivalente tijdsduur
ook hoog zijn. Voor branden in goed geventileerde
gebouwen zal de temperatuur in het gebouw lager zijn
en dit vertaalt zich ook in de equivalente tijdsduur die
eerder laag zal zijn.
Aan de hand van de berekening van de equivalente
tijdsduur t e,d volgens EN 1991-1-2 : 2002 kan een
onderscheid gemaakt worden in functie van de
hevigheid van een brand. Deze zal immers van een
aantal factoren afhankelijk zijn (brandbelasting,
actieve maatregelen, oppervlakte, ventilatie,...).
De berekeningswijze voor de aangepaste δ q1 is in
de ANB (nationale bijlage) van de NBN EN 1991-1-2 :
2003 opgenomen.
Stabiliteit bij brand van tussenvloeren
Tussenvloeren zijn gesloten vloeren die niet enkel voor
circulatie dienstig zijn, maar waarop ook machines
of goederen kunnen staan. In tegenstelling tot de
structurele elementen van type II die in bepaalde
gevallen slechts het dak dragen, is het meer dan
waarschijnlijk dat deze tussenvloeren en ook hun

draagstructuur onderhevig zijn aan een zekere
belasting.
Bovendien kan ook de ’thermische’ belasting in geval
van brand van deze vloeren, liggers en kolommen
significant verschillen van een doorsnee structureel
element van type II. De evacuatie van de gebruikers en
de hulpverlening door de brandweer mag echter niet in
het gedrang komen door het snel bezwijken van deze
tussenvloeren en hun draagstructuur, zodat steeds een
minimale stabiliteit bij brand vereist is.
3.2 Grootte van de compartimenten
De snelheid van de brandontwikkeling en de
verspreiding van de brand en rook in het gebouw dient
beperkt te worden, zodat de personen in het getroffen
compartiment en in naburige compartimenten
voldoende tijd hebben om te vluchten en zodat de
brandweer de brand kan beheersen voordat deze te
groot wordt.
Hiervoor dient onder andere :
— voorkomen te worden dat brand ontstaat;
— de ontwikkeling en verspreiding van brand en rook
in het getroffen compartiment beperkt te worden;
— de verspreiding van de brand en rook buiten het
getroffen compartiment beperkt te worden.
Om ervoor te zorgen dat de brandweer de brand kan
beheersen dient de oppervlakte van het gebouw te
worden beperkt of dient het gebouw in compartimenten
van beperkte oppervlakte te worden onderverdeeld.
Daartoe wordt de totale brandbelasting in het compartiment,
beperkt tot 5700 GJ voor niet-gesprinklerde
compartimenten of 34200 GJ voor gesprinklerde
compartimenten.
De maximaal toelaatbare oppervlakte bedraagt dan :
Indien de brandweerstand van de structurele
elementen van type II kleiner is dan R 30, is deze
toelaatbare oppervlakte bovendien beperkt als gevolg
van de eisen voor stabiliteit bij brand van structurele
elementen zoals besproken onder punt 3.1.
Indien binnen een compartiment tussenvloeren
aanwezig zijn die meegerekend worden voor de
bepaling van de totale vloeroppervlakte van een
compartiment (zie punt 1.9.1 van bijlage 1), dit wil
zeggen gesloten vloeren die niet uitsluitend voor
circulatie dienen, en deze tussenvloeren slechts een
gedeelte van de ruimte innemen zodat de rook- en
verbrandingsgassen nog gemakkelijk tot het dak
geraken, wordt de totale vloeroppervlakte van het
compartiment beperkt. Als daarentegen de rook-
en verbrandingsgassen niet gemakkelijk tot het dak
geraken, dan geldt een beperking zoals voor boven
elkaar gelegen compartimenten.
Het aantal tussenvloeren is het maximale aantal
tussenvloeren dat door een willekeurige verticale lijn
wordt doorlopen.
Indien het gebouw bestaat uit meerdere boven elkaar
gelegen compartimenten, dan wordt de maximale
oppervlakte van het compartiment beperkt (bv. tot een
vierde van de maximale compartimentsoppervlakte
voor een laag of middelhoog industriegebouw).
Als in een industriegebouw zowel compartimenten
als tussenvloeren aanwezig zijn, wordt de maximaal
toegelaten oppervlakte gereduceerd door
vermenigvuldiging van de beide factoren.
Voorbeeld voor 2 compartimenten boven elkaar
gelegen in een laag of middelhoog industriegebouw.
De maximaal toelaatbare oppervlakte wordt als volgt
verminderd :
— bovenste compartiment 0.25 (tabel 1b) x 0.75 (tabel
1a B 1 tussenvloer);
— onderste compartiment 0.25 (tabel 1b) x 0.5 (tabel
1a B 2 tussenvloeren).
3.3 Typeoplossingen
De maatgevende brandbelasting is niet altijd
gekend (bv. als de activiteit op het ogenblik van de
bouwplannen nog niet gekend is), de berekening
van de equivalente tijdsduur is niet gemakkelijk
en bovendien laten oplossingen op maat weinig
flexibiliteit toe.
Daarom zijn in deze regelgeving typeoplossingen
uitgewerkt die beantwoorden aan algemene
voorschriften betreffende de stabiliteit bij brand
van de structurele elementen en de grootte van de
compartimenten. Deze typeoplossingen kunnen
worden toegepast zonder de berekeningen te moeten
uitvoeren.
In functie van de klasse (en dus de maatgevende
brandbelasting), de (laagste) brandweerstand van de
structurele elementen en het al dan niet aanwezig
zijn van een sprinklerinstallatie, zijn de maximaal
toelaatbare oppervlaktes berekend waarbij een
’gemiddeld’ industriegebouw nog voldoet aan de
voormelde voorschriften. In principe spelen nog
een aantal andere variabelen een rol, maar daarvoor
wordt een bepaalde waarde verondersteld voor een
’gemiddeld’ industriegebouw.
Als de oppervlakte van een industriegebouw of
compartiment ervan kleiner is dan de in tabel
2 vermelde maximaal toelaatbare oppervlakte,
mag verondersteld worden dat voldaan is aan
voorschriften van punt 3.1 en 3.2, ook als a posteriori
bijvoorbeeld blijkt uit de berekening op basis van
de maatgevende brandbelasting dat de maximaal
toelaatbare oppervlakte kleiner uitvalt.
www.rft.be 19

20 www.rft.be
Tabel 2 is gebaseerd op berekeningen van t e,d voor
een ’gemiddeld’ industriegebouw, daarbij is q fi,d een
variabele en zijn k b en w f bepaald voor een ’gemiddeld
industriegebouw’ waarbij de volgende parameters
gelden :
In het dak zijn over 5 % van de oppervlakte openingen
voorzien, bestaande uit :
— openingen horende bij de rook- en warmteafvoerinstallatie
(ongeveer 1,5 %) en
— lichtopeningen (ongeveer 3,5 %).
In de verticale wanden zijn openingen voorzien ten
belope van :
— een poort 5 m x 5 m en een deur 0,95 m x 2,2 m
per 20 m en een bovenlicht van 1,2 m hoog over de
volledige lengte in de buitenwand van de langste
gevel;
— een poort 5 m x 5 m per 50 m en een deur 0,95 x
2,2 m per 18 m in de langste binnenwand;
— een poort 5 m x 5 m en een deur 0,95 m x 2,2
m per 18 m in de buitenwanden van de kortste
buitengevel.
Bij de berekening van de tabel is voor de respectieve
klassen en oppervlaktes rekening gehouden met
de actieve brandbeveiligingsinstallaties die in
overeenstemming met bijlage 6 worden opgelegd (bv.
detectie met doormelding naar permanentie, rook- en
warmteafvoerinstallatie,...).
De brandweerstand van de structurele elementen
die bepalend is voor de tabel, is diegene van het
structureel element met de laagste brandweerstand.
In de meeste gevallen zal dit een element van type II
zijn, behalve als alle elementen in het gebouw van
type I zijn.
Indien de berekende equivalente tijdsduur gelijk aan
of kleiner dan 15 minuten is, volstaat een stabiliteit
bij brand R 15 voor de structurele elementen van
type II. De overgrote meerderheid van de structurele
elementen voldoet hier echter aan, zodat deze
brandweerstand niet specifiek dient te worden
aangetoond. Dit wordt in de tabel weergegeven met
’Geen R bepaald’. Voor zeer slanke structuren is echter
een controleberekening aangewezen om na te gaan of
voldaan is aan R 15.
Indien het industriegebouw of delen ervan in
belangrijke mate afwijken van het ’gemiddelde’ industriegebouw,
is een berekening van de equivalente
tijdsduur aangewezen. Dit geldt bv. voor koelcellen
- minder en kleinere ventilatieopeningen (wf ) en
goed isolerende wanden (kb ) - of serres - grotere
ventilatieopeningen (wf ).
De definitie van opslagplaatsen wordt vermeld in
Bijlage 1. Zo is een opslagplaats een constructie waarin
bijna uitsluitend goederen worden opgeslagen. Deze
goederen worden er ofwel tijdelijk opgeslagen (bv.
overslag), ofwel langdurig (bv. opslag en distributie).
In de opslagplaats mogen slechts zeer beperkt activi-
teiten plaatsvinden die bovendien geen verhoogd risico
voor brand met zich meebrengen.
Het onderscheid tussen opslagplaatsen en productiehallen
houdt rekening met een lagere waarschijnlijkheid
op het ontstaan van brand in een opslagplaats door de
beperkte aanwezigheid van ontstekingsbronnen.
Rekening houdend met een ’gemiddelde’ maatgevende
brandbelasting (resp. 225, 625 en 1250 MJ/m 2 voor
de verschillende klassen van gebouwen) leidt dit
in het geval van typeoplossingen tot een maximale
oppervlakte zoals in volgende tabel :
Voor een aantal klassen kan de maximale oppervlakte
uit de typeoplossing nog verhoogd worden met 60 %
als de brandweer het gebouw en de brand goed kan
bereiken waardoor de brandbestrijding gemakkelijker
wordt.
3.4 Compartimentswand
De verticale wanden en de vloerplaten tussen de
verschillende compartimenten moeten een voldoende
brandweerstand hebben opdat de brand niet van het
ene naar het andere compartiment kan uitbreiden.
De grootte van deze brandweerstand is afhankelijk
van de klasse van het compartiment met de hoogste
brandbelasting.
Wanneer de brandweerstand van de wand wordt
beproefd in een oven, dan zijn de afmetingen van deze
wand vaak beperkt. De vervormingen die bijgevolg
optreden zijn beperkt in verhouding tot de dikte
van het element, maar in werkelijkheid kunnen deze
vervormingen voor grote elementen zo groot worden
dat de wand vroegtijdig bezwijkt. In industriegebouwen
waar wanden een hoogte van meerdere meters kunnen
bereiken is het daarom belangrijk om ook rekening
te houden met de vervorming en de uitzetting van de
wand of de invloed van de uitzetting van de liggers.
Openingen voor leidingen, luchtkanalen,... mogen de
vereiste brandweerstand van de compartimentswand
niet nadelig beïnvloeden. Men kan wanddoorvoeringen
vermijden door met de leidingen onder de wand
door te gaan. Indien dit niet mogelijk is, moet men
gebruik maken van brandwerende kleppen, moffen
en dergelijke.
Om de plaats van de compartimentswanden van
buitenaf te visualiseren voor de hulpdiensten, dienen
de contouren van het compartiment op de gevels
zichtbaar te zijn, ofwel door de wand die doorloopt,
ofwel door een lijn (min. 0,20 m breed) in een contrasterende
kleur.
3.5 Stabiliteit bij brand van buiten- en compartimentswanden
Om te vermijden dat brandweerlui die langs de
buitenzijde van een compartiment opgesteld staan
bedolven raken onder het puin van een instortende
buiten- of compartimentswand, dienen deze zo
ontworpen en uitgevoerd te zijn dat deze in geval van
brand naar de vuurhaard toe bezwijken.

4. INDUSTRIEGEBOUW MET VERSCHILLENDE DELEN
Industriële activiteiten (soms ook in combinatie
met commerciële activiteiten) worden soms met
meerdere onder éénzelfde dak uitgevoerd, bv. twee
of meerdere bedrijven die in hetzelfde gebouw zijn
gevestigd. In die gevallen waarbij het gebouw daartoe
in verschillende delen wordt opgedeeld dient tussen
de bedrijven onderling een compartimentswand te
worden voorzien.
Wanneer onder eenzelfde dak geen fysische scheiding
is tussen de verschillende entiteiten omdat er
samenwerking is tussen deze entiteiten worden zij niet
beschouwd als verschillende industriële activiteiten.
Dit is bv. het geval wanneer in een productiehal de
werknemers die de machines bedienen tot een ander
bedrijf behoren als de werknemers die instaan voor het
onderhoud van deze machines : deze werken samen
voor dezelfde industriële activiteit.
Als een gebouw wordt opgedeeld in verschillende delen,
gescheiden door wanden, vaak met afzonderlijke in- en
uitgangen, waarbij de gebruikers van de verschillende
delen tot verschillende entiteiten behoren en geen
band met elkaar hebben, dan is er sprake van
verschillende industriële activiteiten (bv. een groot
industriegebouw dat achteraf wordt opgedeeld in
verschillende bouwdelen die afzonderlijk worden
verhuurd met in het ene deel een drukkerij en in het
andere een opslag van verzorgingsproducten).
De term ’verschillende’ wijst op een verschil in
activiteit in de delen, niet enkel op het feit dat er
’meerdere’ delen zijn.
Als de verschillende bedrijven die onder één dak
gelegen echter zeer beperkt van oppervlakte zijn,
dan mogen deze samen één compartiment vormen.
Een brandwerende scheiding tussen de verschillende
bedrijven is dan wel aangewezen, maar dit moeten
geen echte compartimentswanden zijn. Het opdelen
van een industriegebouw in kleinere afzonderlijke
entiteiten heeft ook gevolgen voor het ontwerp van de
actieve brandbeveiligingsinstallaties (detectie, RWA,
sprinklers,...).
Een dergelijke oplossing kan gecombineerd worden
met grotere aanpalende compartimenten, waarbij de
brandweerstand van de compartimentswand voldoet
aan de voorschriften.
Verschillende ondernemingen of instellingen die
bedrijvig zijn onder eenzelfde dak, moeten bovendien
volgens artikel 7 van de wet van 4 augustus 1996
betreffende het welzijn van de werknemers bij de
uitvoering van hun werk, samenwerken bij de uitvoering
van de maatregelen met betrekking tot de veiligheid
en de gezondheid van de werknemers en moeten hun
optreden op dit vlak coördineren. Deze samenwerking
en coördinatie kan onder meer betrekking hebben
op de brandweerstand van de scheiding tussen de
verschillende delen, op de afspraken omtrent het
alarmeren van de werknemers,...
Om te vermijden dat de grenzen van de verschillende
bedrijven een doolhof vormen voor de brandweer,
dienen compartimentswanden over de volledige
hoogte van een bedrijf in een verticaal vlak door te
lopen. Ze mogen niet verspringen. Ze mogen wel op
een bepaalde bouwlaag eindigen.
5 ACTIEVE BRANDBEVEILIGING
5.1 Algemeenheden
De verschillende actieve brandbeveiligingsinstallaties
(branddetectieinstallatie, alarminstallatie, rook-
en warmteafvoerinstallatie, sprinklerinstallatie,
doormelding, en dergelijke) moeten ontworpen en
uitgevoerd zijn volgens de geldende normen en regels
van goed vakmanschap.
In punt 5. van advies 44.188/4 van de Raad van
State gegeven op 19 maart 2008 merkt deze op
dat verscheidene bepalingen van punt 5.1 niet
voldoende nauwkeurig zijn. Hieronder wordt toegelicht
wat er verstaan wordt onder de ’regels van goed
vakmanschap’ en ’bevoegd persoon’.
De ’regels van goed vakmanschap’ zijn de kennis en
zorgzaamheid naar de gebruiken van het vak en de
stand van de wetenschap.
In de praktijk betreft het het geheel van de bepalingen
beschreven in normen opgesteld of geregistreerd door
het Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN) (of ook
in toepasselijke Europese of buitenlandse normen),
in voorschriften van verzekeraars, in specifieke
cursussen, in vakbladen, etc...
Dit impliceert dat eerst nagekeken wordt in hoeverre
er voor de installatie in kwestie Belgische normen
voorhanden zijn, waarna bij ontstentenis van passende
Belgische normen nagekeken wordt welke algemeen
aanvaarde regels er bestaan (bv. gerespecteerde
Europese of internationale normen (CEN, ISO,...),
voorschriften van verzekeraars (CEA, VdS, FM,...)).
Deze normen en regels van goed vakmanschap dienen
daarbij in hun geheel te worden toegepast zonder
dat specificaties van verschillende regels van goed
vakmanschap door elkaar toegepast worden.
Verschillende actieve brandbeveiligingsinstallaties
zijn vaak gekoppeld (bv. een alarminstallatie wordt
automatisch door de branddetectieinstallatie aangestuurd
als niet manueel wordt ingegrepen, bij brand
zelfsluitende deuren zullen automatisch sluiten na
detectie door de branddetectie-installatie, rookluiken
moeten automatisch openen na detectie door de
branddetectie-installatie,...). De verschillende componenten
moeten daarbij op elkaar afgestemd zijn
zodat bij het uitvallen van één component de andere
componenten verder kunnen functioneren.
Daarnaast dient de goede werking van de verschillende
actieve brandbeveiligingsinstallaties op regelmatige
tijdstippen door daartoe bevoegde personen te worden
nagezien. Zowel in de voorschriften van de fabrikant
als in de verschillende normen en regels van goed
vakmanschap zijn vaak voorschriften opgenomen voor
zowel de routinetesten als de periodieke keuringen.
De tijdstippen, de namen van de uitvoerders en de
vaststellingen van de controles en keuringen worden
bijgehouden. Deze controles en keuringen worden
uitgevoerd door een bevoegd persoon. Een ’bevoegd
persoon’ is een persoon die door de werkgever,
eigenaar, bouwheer,... wordt aangeduid om bepaalde
taken uit te voeren en daartoe over de nodige kennis
www.rft.be 21

22 www.rft.be
en vaardigheden beschikt alsook de noodzakelijke
middelen (d.w.z. materieel en tijd) te zijner beschikking
heeft om deze taken uit te voeren.
De competentie van de ter zake bevoegde personen of
organismen staat in verhouding tot de frequentie en
de moeilijkheidsgraad van de controles. Eenvoudige
frequente controles kunnen uitgevoerd worden door
een bevoegd persoon die voldoende onderricht
werd. Meer doorgedreven controles met een lagere
frequentie vereisen echter meer ervaring en kennis.
5.2 Branddetectie, waarschuwing en melding
Om de ontwikkeling en verspreiding van brand en rook
in het getroffen compartiment te beperken, moet een
brand zo vroeg mogelijk en bij de eerste betrouwbare
aanwijzing worden gedetecteerd.
Hierdoor kunnen verschillende acties worden ingeleid
zoals :
— de evacuatie van het industriegebouw;
— het melden van de brand aan de brandweer;
— het waarschuwen van de organisatorisch daarbij
betrokken personen;
— het automatisch in werking stellen van actieve
brandbeveiligingsinstallaties.
In het geval van een gebouw van klasse A, wordt
rekening gehouden met de totale oppervlakte van het
gebouw om na te gaan of een algemene automatische
branddetectie-installatie noodzakelijk is.
De technische specificatie NBN S 21-100 wordt
momenteel herzien in functie van CEN/TS 54-14 :
2004 en bevat regels en voorschriften waaraan het
ontwerp, de uitvoering, de werking en het onderhoud
van zowel de handmatig bediende als de automatische
branddetectieinstallaties moeten voldoen.
Zoals gesteld in punt 5.1, dient de branddetectieinstallatie
te beantwoorden aan de geldende normen
en regels van goed vakmanschap.
In de eerste plaats gaat het hier om de Belgische
norm NBN S 21-100. Zolang er voor een specifieke
branddetectie-installatie geen passende maatregelen
in deze norm zijn opgenomen bv. voor installaties met
lijndetectoren of aanzuigdetectie (sampling), kunnen
deze installaties ontworpen en uitgevoerd worden
volgens andere regels van goed vakmanschap.
In CEN/TS 54-14 : 2004 zijn in punt 6.4 richtlijnen
opgenomen betreffende de keuze van de detectoren.
De snelheid van de detectie is daarbij een belangrijke
factor, zodat de voorkeur dient te gaan naar rook- in
plaats van warmtedetectoren.
5.3 Rook- en warmteafvoerinstallaties
Om de verspreiding van rook in het compartiment te
beperken, moet een industriegebouw uitgerust zijn
met een rook- en warmteafvoerinstallatie (RWA).
In een aantal uitzonderingen is geen RWA-installatie
vereist in het industriegebouw of in de respectieve
compartimenten.
Dit is bv. het geval voor industriegebouwen met :
— een beperkte brandbelasting (klasse A) met een
vloeroppervlakte kleiner dan of gelijk aan 10 000
m 2;
— een gemiddelde brandbelasting (klasse B) met een
vloeroppervlakte kleiner dan of gelijk aan 500 m 2 .
In het geval van een gasblusinstallatie in een lokaal
moet het lokaal voldoende luchtdicht zijn. De vereiste
van een rook- en warmteafvoer is in dat geval moeilijk
te verwezenlijken. Ook de werking van watermistsystemen
en ESFR-sprinklers kan door het starten van
de rook- en warmteafvoer nadelig worden beïnvloed.
De blusinstallaties genieten in dat geval de voorkeur,
zodat deze compartimenten niet dienen te worden
uitgerust met een RWA-installatie.
Het moet mogelijk zijn om de ruimte te verluchten
nadat de brand is geblust. Dit kan voor ondergrondse
of ingesloten compartimenten wel aanleiding geven
tot een verluchtingsinstallatie.
5.3.1 Uitvoering
De algemene regel stelt dat de RWA-installatie moet
voldoen aan NBN S 21-208-1 (of NBN CR 12101-5 met
nationaal toepassingsdocument die daar sterk mee
overeenstemt).
De punten 18 en 19 worden echter niet verplicht
gesteld. Punt 18 handelt over de oplevering van de
installatie, de controle van het ontwerp en het nazicht
van de gelijkvormigheid door gecertificeerde personen
en door geaccrediteerde instellingen. Punt 19 handelt
over het periodieke nazicht van de installatie door een
geaccrediteerde instelling.
Daarnaast is er een uitzondering voorzien voor kleine
compartimenten die slechts één rookvak omvatten
(maximale vloeroppervlakte 2000 m 2 ). In deze gevallen
dient, bij natuurlijke verluchting, geen berekening
gemaakt te worden van de aërodynamische oppervlakte
van de RWA-verluchters en de luchttoevoer, alsook
van het aantal RWA-verluchters. Het volstaat dat de
aerodynamische oppervlakte van de RWA-verluchters
en de luchttoevoer minstens 2 % van de dakoppervlakte
bedraagt, wat ook de vrije hoogte en de temperatuur
is. In dat geval zal de rooklaag zich waarschijnlijk in
de bovenste 30 % van het gebouw bevinden. Deze
zone dient vrij te blijven van brandbare goederen en
luchttoevoeropeningen dienen zich onder deze zone te
bevinden. De oppervlakte van de RWA-verluchters, de
luchttoevoer en de rookvrije hoogte kunnen uiteraard
meer nauwkeurig worden berekend door toepassing
van NBN S 21-208-1 (of NBN CR 12101-5 met nationaal
toepassingsdocument).
Voor kleine compartimenten :
— dient de bediening van de RWA-verluchters en de
luchttoevoer te beantwoorden aan de principes van
de NBN S 21-208-1;
— zijn rookschermen niet vereist.
5.3.2 Bediening
De automatische branddetectie-installatie bedient de
RWA-installatie, zoals beschreven in NBN S 21-208-1.
Om de optimale werking van de sprinklerinstallatie ter
bescherming van de goederen te verzekeren, is het
belangrijk om eerst de sprinklerinstallatie te activeren
alvorens de RWA-verluchters te openen. In die gevallen
moet de bediening van de RWA-verluchters gebeuren
door de werking van de sprinklerinstallatie.
5.4 Automatische blusinstallaties
Automatische blusinstallaties zijn door deze
voorschriften niet verplicht. Indien men automatische
blusinstallaties toepast dan moeten ze worden
ontworpen en uitgevoerd volgens de regels van goed
vakmanschap.
Indien er gebrek is aan een geschikte Belgische norm
in dit domein, verwijst men naar de desbetreffende

toepasselijke internationale normen (CEN, NFPA, ISO)
of regels van verzekeraars (CEA, VdS, LPCB, FM).
5.5 Doormelding van de brand
Het voordeel van een automatische branddetectieinstallatie
zou grotendeels verloren gaan als de detectie
niet naar de brandweer zou worden doorgemeld.
Daarom is in die gevallen vereist dat de detectiecentrale
doorlopend onder toezicht staat van personen die
de brandweer kunnen op de hoogte stellen van de
branddetectie.
Het melden van ongewenste branddetecties, zijnde
deze die niet het gevolg zijn van brand, dient daarbij
zoveel mogelijk te worden beperkt.
Om het begin van de brand daadwerkelijk te kunnen
melden aan de brandweer, is het noodzakelijk dat het
signaal van de automatische branddetectie-installatie
ook daadwerkelijk door iemand opgemerkt wordt die
de nodige acties kan inleiden zoals het bellen van de
brandweer. Dit kan zowel gebeuren door personen die
doorlopend ter plaatse in het gebouw aanwezig zijn
(bv. bewaking en toegangscontrole) als door personen
in een centrale alarmcentrale van het bedrijf of in een
erkende alarmcentrale op afstand. Afhankelijk van de
werkuren in het bedrijf kan ook een combinatie van
beide (bv. tijdens de werkuren naar de personen die
doorlopend in het gebouw aanwezig zijn en buiten de
werkuren naar een alarmcentrale).
Als het industriegebouw enkel is uitgerust met
een handbediende branddetectie-installatie is de
doormelding niet verplicht aangezien er in dat geval
ook telkens gebruikers aanwezig zijn die de nodige
acties kunnen inleiden.
Om het aantal ongewenste detecties zoveel mogelijk
te beperken, is het aangewezen om :
— de branddetectie-installatie volgens de regels van
goed vakmanschap te ontwerpen, uit te voeren, te
gebruiken en te onderhouden;
— een controle uit te voeren (bv. telefonische
bevestiging), tweede detectie (zonder te wachten
op een tweede detectie waarbij in bepaalde gevallen
teveel tijd verloren gaat), visuele controle ter plaatse
of via CCTV,...);
— het personeel sensibiliseren over het werken
met vuur (bv. vuurvergunning, waarschuwen van
betrokkenen,...)
5.6 Centrale controle- en bedieningspost
In deze bijlage zijn enkele actieve brandbeveiligingsinstallaties
verplicht gesteld. Het is belangrijk
dat de verschillende controle- en bedieningspanelen
van deze installaties niet her en der over het gebouw
verspreid zijn. De brandweer moet tijdens de
interventie op een centrale en gemakkelijk bereikbare
locatie, toegang hebben tot deze controle- en
bedieningspanelen.
In punt 5.6 zijn de voorschriften voor deze locatie
opgenomen.
6. AFSTAND TUSSEN GEBOUWEN
De brandoverslag naar belendende gebouwen dient
te worden voorkomen om de veiligheid van personen
die zich in deze belendende gebouwen bevinden te
verzekeren en om de hulpdiensten in staat te stellen
de brand meester te worden.
Hiervoor dient onder andere :
— de straling van de brand te worden beperkt tussen
gebouwen die los van elkaar staan;
— de branddoorslag te worden tegengegaan tussen
gebouwen met een gemeenschappelijke wand;
— de verspreiding van de brand van en naar het dak
te worden beperkt.
Een van de manieren om de kans op een brandoverslag
tussen verschillende gebouwen te beperken is het
voorzien van een voldoende tussenafstand tussen deze
gebouwen. Deze afstand is voornamelijk afhankelijk
van de grootte van de straling van brand ter hoogte
van de blootgestelde gebouwen.
De grootte van deze straling dient kleiner te zijn dan of
gelijk aan 15 kW/m 2 . Deze waarde is kenmerkend voor
het ontsteken van hout dat bovendien is blootgesteld
aan vliegvuur.
Deze straling is afhankelijk van de grootte van de
uitgaande straling I EC , de vormfactor ф, de oppervlakte
van het stralend oppervlak A V en de oppervlakte A E
van de omgeschreven rechthoek, zijnde deze die de
bouwdelen zonder REI 60 omschrijft (bv. vensters,
geprofileerde staalplaten,...).
I EC bedraagt, bij afspraak, 45 (respectievelijk 170
kW/m 2 ) voor branden die door toevoer van brandstof
(respectievelijk van lucht) worden beheerst.
Na het bezwijken van de gevels van het gebouw is de
brand brandstofbeheerst.
www.rft.be 23

24 www.rft.be
waarbij :
X, de halve breedte van de gevel of van de omgeschreven
rechthoek
Y, de halve hoogte van de gevel of van de omgeschreven
rechthoek
Z, de tussenafstand.
Voor verschillende karakteristieke gevels is deze
berekening weergegeven in Tabel 4. Daarbij is
uitgegaan van een breedte van 60 m en een hoogte van
12 m van de omgeschreven rechthoek en de volgende
waarden voor α :
— gevel zonder specifieke brandwerendheid - α = 1,00
(en I EC = 45 kW/m 2 )
— gevel EI (i o) 60 met openingen - α = % openingen
in de omgeschreven rechthoek (en I EC = 170 kW/m 2 ).
Voor de brandoverslag via straling volstaat het vaak dat
slechts één van de gevels de vereiste brandwerendheid
vertoont. Doch hiermee kan slechts rekening gehouden
worden als er zekerheid is dat de brandwerendheid van
deze gevel niet verandert in de loop der jaren.
Voor gebouwen die op verschillende percelen liggen
en tot verschillende eigenaars behoren bestaat
deze zekerheid niet. Indien de beide gevels van de
tegenoverstaande gebouwen op eenzelfde perceel
E 60 hebben, volstaat een tussenafstand gelijk aan
de hoogte van de hoogste gevel, om bij instorting te
vermijden dat beide gevels beschadigd geraken.
6.2 Spiegelsymmetrie
De tussenafstand wordt in beginsel berekend tussen
tegenoverstaande gebouwen. Wanneer deze gebouwen
op eenzelfde perceel gelegen zijn, dan geldt deze
afstand zonder meer. Maar wanneer deze gebouwen
op verschillende percelen liggen behorende bij
verschillende gebruikers, dan is enkel de afstand tot
de perceelgrens van belang. Deze afstand bedraagt de
helft van de tussenafstand tussen het industriegebouw
en een denkbeeldig identiek industriegebouw dat om
de perceelsgrens gespiegeld is.
Als een naburig perceel nog niet is bebouwd, dient
bijgevolg toch een afstand te worden verzekerd.
6.3 Brandbare gestapelde goederen
De brand kan niet alleen overslaan naar tegenoverstaande
gebouwen, maar ook naar brandbare goederen die
in de buurt zijn opgeslagen.
Brandbare goederen die tussen de beide gebouwen
zijn opgeslagen, kunnen vuur vatten en op hun
beurt de brand doen overslaan. Dit geldt vnl. voor
systematische en langdurige opslag van brandbare
goederen (bv. houten laadborden) tussen de beide
gebouwen. Eventueel aanwezige vrachtwagens
of verrijdbare afvalcontainers zijn hiermee niet
geviseerd.
In het geval het gebouw uitgerust is met een
sprinklerinstallatie, is het risico op een brandoverslag
door straling aanzienlijk kleiner. Men dient er
echter over te waken dat de bescherming van het
gesprinklerde gebouw niet teniet wordt gedaan door
een brand in een naburig gebouw. De regels van
goed vakmanschap voor sprinklerinstallaties leggen
daarom meestal een minimale afstand op tussen een
gesprinklerd gebouw en niet-gesprinklerde risico’s.
Rekening houdende met het principe van de spiegelsymmetrie
en de halvering van de afstand mogen
gesprinklerde gebouwen waarvan de gevels geen
specifieke brandweerstand hebben tot op 4 m van de
perceelsgrens worden ingeplant.
Volgens NBN EN 12845 dient er een afstand van
minimaal 10 m, of 1,5 maal de hoogte van de
gestapelde goederen, te worden verzekerd tussen een
gesprinklerd gebouw en niet-gesprinklerde risico’s.
7. EVACUATIE
Het ontwerp en de ligging van de ontruimingswegen
en uitgangen evenals het aantal zijn van die aard dat
de gebruikers op elke plaats in het gebouw zich op
een veilige manier naar een veilige plaats kunnen
begeven.
7.1 Aantal uitgangen
De kans dat gebruikers door een brand ingesloten
raken dient beperkt te zijn. Daarom geldt als algemeen
principe dat de gebruikers steeds over een tweede
ontruimingsmogelijkheid beschikken die kan worden
gebruikt als de eerste door de brand onbruikbaar
geworden is.
De ontruimingsmogelijkheden leiden naar een
veilige plaats. De veilige plaats kan volgende vormen

aannemen :
— een naastliggend compartiment van waaruit de
ontruiming naar buiten kan verder gezet worden;
—een met brandwerende wanden en deuren beveiligde
ontruimingsweg die naar een naastliggend
compartiment of naar buiten leidt;
—een ruimte in de buitenlucht als men vanaf die ruimte
de openbare weg kan bereiken.
Buiten is niet altijd een veilige plaats. Ingesloten
binnenkoeren of vluchtwegen over daken bieden niet
dezelfde veiligheid.
De uitgangen binnen eenzelfde compartiment of
lokaal moeten :
in tegenovergestelde zones liggen. Het bepalen van
de tegenovergestelde zones voor elk willekeurig punt
binnen het compartiment kan als volgt gebeuren : het
punt (zie figuur bv. punt 2) wordt verbonden met alle
uitgangen. Als de hoek tussen twee verbindingslijnen
groter is dan 45° dan liggen deze uitgangen in
tegenovergestelde zones. Dit moet het geval zijn voor
elk willekeurig punt in het compartiment.
via afzonderlijke wegen naar buiten leiden. Daarbij mag
een gedeelte van de af te leggen weg gemeenschappelijk
zijn voor de twee ontruimingsmogelijkheden (bv. zie
figuur - punt 1 naar punt 2).
Afhankelijk van de aanwezigheid van personen, het
aantal personen en de af te leggen weg tot een uitgang,
is in sommige gevallen slechts één uitgang nodig.
Het mogelijke aantal aanwezige personen wordt
bepaald op basis van de werkelijke situatie.
In bepaalde gevallen zullen deze cijfers nog niet gekend
zijn en dan wordt het aantal mogelijk aanwezige
personen bepaald in functie van de oppervlakte van
het gebouw :
— 1 persoon per 10 m 2 voor kleine compartimenten
(oppervlakte < 1 600 m 2 );
— 160 personen voor middelgrote compartimenten
(1 600 m 2 ≤ oppervlakte ≤ 4 800 m 2 );
— 1 persoon per 30 m 2 voor grote compartimenten
(oppervlakte > 4 800 m 2 ).
In grotere compartimenten is een kleinere bezetting
waarschijnlijk omdat zij vaak brede transportwegen
bevatten en grote machines die veel plaats innemen.
7.2 Af te leggen weg tot een uitgang
De af te leggen weg is de in werkelijkheid af te
leggen afstand en dus niet noodzakelijk de afstand
in vogelvlucht. Indien de indeling van het gebouw
nog niet gekend is, kan men de af te leggen weg ook
schatten. Deze afstand bedraagt 1.5 maal de afstand
in vogelvlucht.
De maximale afmetingen van een compartiment
zullen deels worden bepaald door de afstanden tot
de uitgangen.
De maximale afstanden zijn afgestemd op normale
risico’s en normale mobiliteit van de gebruikers.
Bij aanwezigheid van de risico’s die aanleiding kunnen
geven tot een zeer snelle branduitbreiding (bv. het
gebruik, de productie of de opslag van ontvlambare
vloeistoffen of brandbare gassen) zullen sneller
kritieke omstandigheden ontstaan die de ontruiming
verhinderen. Dit geldt ook indien de mobiliteit van de
gebruikers beperkt is (bv. in beschutte werkplaatsen of
in hoogovens en koelhuizen waar de bewegingsvrijheid
beperkt wordt door de specifieke kledij). In beide
gevallen zullen kleinere afstanden noodzakelijk zijn.
In een industriegebouw kan men ontruimen over
trappen en ladders. In die gevallen kan het traject
langs een trap of ladder ’omgerekend’ worden naar
een horizontale afstand gelijk aan de te overbruggen
hoogte vermenigvuldigd met respectievelijk 2.5 en 5
(deze factoren zijn bepaald in functie van het verschil
in snelheid waarmee de ontruiming gebeurt in een
gang, op een trap of ladder).
In geval van brand of een ander incident dat de
ontruiming van het gebouw vereist, moeten de
gebruikers van het gebouwen de uitgangen of
ontruimingswegen onmiddellijk kunnen gebruiken.
Daartoe moeten de deuren van de ontruimingswegen,
evenals de buitendeuren, op elk moment, al dan niet
onder controle, kunnen worden geopend om het
gebouw te ontruimen.
Indien deze deuren vergrendeld zijn, dienen zij te
beantwoorden aan de volgende voorwaarden :
— de vergrendeling gebeurt door middel van
elektromechanische of elektromagnetische sloten en
voldoet aan de principes van de positieve veiligheid;
— alle vergrendelde deuren van het gebouw worden
automatisch ontgrendeld in geval van branddetectie,
alarm of stroomonderbreking;
— elke deur kan ter plaatse worden ontgrendeld.
7.4 Veiligheidssignalering en -verlichting
De uitgangen en de ontruimingswegen die naar deze
uitgangen leiden en de brandbeveiligingmiddelen (bv.
brandblussers, handbrandmelders,...) dienen te worden
voorzien van de pictogrammen zoals vastgesteld voor
de veiligheids- en gezondheidssignalering op het
werk. Deze pictogrammen dienen voldoende groot
te zijn (zie NBN EN 1838). Dit betekent dat de hoogte
www.rft.be 25

26 www.rft.be
van het pictogram (of de zichtafstand) voldoet aan de
volgende formule :
Daarnaast worden de ontruimingswegen en uitgangen
verlicht (dit is een vluchtroute verlichting volgens NBN
EN 1838) zodat de gebruikers ook bij het uitvallen
van de normale verlichting de uitgangen nog op een
veilige manier kunnen bereiken. De regels van goed
vakmanschap van deze verlichting zijn vastgelegd in
NBN EN 1838 en NBN EN 50172.
7.5 Alarm en melding
Het spreekt voor zich dat alle gebruikers tijdig op
de hoogte worden gebracht dat er brand is en dat
het gebouw dient te worden ontruimd. Voor kleinere
gebouwen tot 500 m 2 kan men veronderstellen dat
de gebruikers elkaar nog kunnen verwittigen (bv.
met de menselijke stem) zonder de tussenkomst
van een alarminstallatie bestaande uit geluidsen/of
lichtsignalen.
Het is belangrijk dat de personen die in een luidruchtige
of een geluidsdichte omgeving werken het alarm
kunnen onderscheiden. Daartoe zal het geluidssignaal
voldoende sterk moeten zijn en al dan niet aangevuld
met lichtsignalen.
8. VEILIGHEID VAN DE HULPPLOEGEN
De brandweer moet de reddingsoperaties en de
brandbestrijding op een veilige wijze kunnen
uitvoeren.
Daartoe dient :
— het gebouw en de verschillende delen ervan
gemakkelijk bereikbaar en toegankelijk te zijn;
— de bluswatervoorziening aangepast te zijn aan de
aanwezige risico’s.
8.1 Bereikbaarheid
De brandweervoertuigen moeten het industriegebouw
tot vlakbij kunnen benaderen om gemakkelijk te
kunnen werken. Voor de kleinere gebouwen volstaat
vaak een opstelplaats in de buurt (max. 40 m) van
de brandweertoegang tot de centrale controle- en
bedieningspost van het industriegebouw.
Voor de grotere gebouwen geldt daarenboven dat
een gedeelte van de gevels bereikbaar moet zijn.
Dit veronderstelt bijkomende opstelplaatsen vanaf
waar de brandweer deze gevels kan bereiken (max.
40 m).
De opstelplaatsen zijn bereikbaar via wegen die geschikt
zijn voor de voertuigen van de brandweer en liggen op
maximaal 15 m van een ondergrondse of bovengrondse
hydrant van de primaire bluswatervoorziening.
De toegangswegen tot deze opstelplaatsen en de opstelplaatsen
zelf moeten aan bepaalde eigenschappen
inzake nuttige breedte, vrije hoogte, draagkracht,...
voldoen.
In de praktijk zal één van de toegangswegen en
opstelplaatsen vaak de berijdbare rijweg van de
openbare weg zijn. Deze zijn qua draagkracht en
afmetingen vaak voldoende gedimensioneerd voor de
voertuigen van de brandweer. Als er daarnaast nog
bijkomende toegangswegen noodzakelijk zijn, dan
vertonen deze bij voorkeur de volgende kenmerken :
— minimale vrije breedte : 4 m; zij bedraagt 8 m indien
de toegangsweg over meer dan 30 m doodloopt; deze
breedte laat toe dat een persoon een brandweervoertuig
kan kruisen op een weg tussen
twee obstakels (bv. muren); een weg die niet tussen
twee muren gelegen is maar langs beide zijden vrij
van obstakels is, kan smaller worden uitgevoerd; ook
lokale versmallingen zijn toegestaan;
— minimale draaistraal : 11 m aan de binnenkant en
15 m aan de buitenkant op voorwaarde dat er geen
obstakels zijn binnen een afstand van 1 m van de
binnen- of buitenkant ter hoogte van de bocht;
— minimale vrije hoogte : 4 m;
— maximale helling : 6 %;
— draagvermogen : derwijze dat voertuigen, zonder
verzinken, met een maximale asbelasting van 13 t
er kunnen rijden en stilstaan, zelfs wanneer ze het
terrein vervormen, met de mogelijkheid tegelijkertijd
3 autovoertuigen van 15 t te dragen (vooral belangrijk
voor bv. bovenste platen van ondergrondse reservoirs
of parkings).
Voor kunstwerken welke zich op de toegangswegen
bevinden, richt men zich naar de NBN B 03-101;
Voor de afmetingen van de opstelplaatsen dient
minstens rekening te worden gehouden met volgende
afmetingen :
— 20 m x 5 m als de voertuigen achter elkaar geplaatst
worden (8 m indien doodlopend);
— 10 m x 10 m als de voertuigen naast elkaar worden
geplaatst.
8.2 Blusmiddelen en bluswatervoorziening
In het industriegebouw moeten ten behoeve van de
eerste interventieploegen en de gebruikers gepaste
en voldoende (draagbare en mobiele) blusmiddelen

zijn voorzien die mogelijk maken om een begin van
brand snel te blussen. De keuze en de plaatsing
van de draagbare en mobiele blustoestellen dient te
beantwoorden aan de regels van goed vakmanschap
ter zake.
Daarnaast kan de brandweer verzoeken om voor
de brandbestrijding door de brandweer specifieke
blusmiddelen ter beschikking te houden. Het
kan daarbij gaan om grote hoeveelheden (die de
brandweer niet ter beschikking heeft) of specifieke
brandblusmiddelen, aangepast aan het aanwezige
risico.
De bluswatervoorziening wordt onderverdeeld in drie
verschillende soorten bronnen :
— de primaire bluswatervoorziening die snel inzetbaar
is door het eerste voertuig dat ter plaatse komt
en dient voor een eerste aanval (bv. het openbaar
leidingnet met onder- of bovengrondse hydranten);
— de secundaire bluswatervoorziening die mogelijk
iets verder van het industriegebouw gelegen is en
waarbij het langer duurt om aan te sluiten en die de
brandweer voldoende tijd moet bieden om de tertiaire
bluswatervoorziening operationeel te krijgen (bv. een
grotere waterleiding op enkele honderden meters of
een waterreservoir op het industriegebied);
— de tertiaire bluswatervoorziening die voorziet in
een quasi onbeperkte hoeveelheid bluswater maar
mogelijk op grotere afstand ligt (bv. een kanaal op
enkele kilometers).
De primaire bluswatervoorziening is meestal te
voorzien op niveau van het perceel en bestaat
doorgaans uit het openbaar net waarop ondergrondse
en bovengrondse hydranten zijn aangesloten. Deze
dient minimaal te beantwoorden aan de voorschriften
van de ministeriële omzendbrief van 14 oktober 1975
betreffende de watervoorraden voor het blussen
van branden. Deze bluswatervoorziening moet snel
kunnen worden ingezet. Daartoe mogen de hydranten
zich niet te ver van de opstelplaatsen bevinden (max.
15 m).
De secundaire bluswatervoorziening kan worden
voorzien op niveau van een bedrijventerrein, waarbij
een gemeenschappelijke bluswatervoorraad redelijk
snel door de brandweer kan worden gebruikt.
Deze voorraad dient voldoende groot te zijn om
gedurende de tijdspanne nodig voor het aanboren
van de tertiaire bluswatervoorziening ten minste 90
m3/h ofwel 1 500 l/min te leveren. De secundaire
bluswatervoorziening kan enkele honderden meters
ver van het industriegebouw liggen, maar niet te ver
zodat het water nog met een eenvoudige opstelling
bestaande uit een haler en een blusser tot aan het
industriegebouw kan worden gebracht.
Meestal is nog een tertiaire bluswatervoorziening
noodzakelijk die de rest van het benodigde bluswater
kan leveren nodig om een volontwikkelde brand onder
controle te krijgen. De volgende figuur geeft een
indicatie van het debiet in functie van de oppervlakte
van het grootste compartiment en de klasse waartoe
het compartiment behoort.
Indien het compartiment uitgerust is met een
sprinklerinstallatie volstaat een bijkomende
bluswatervoorraad (bovenop de watervoorraad van
de sprinklerinstallatie) van 150 m3/h ofwel 2 500 l/
min.
www.rft.be 27

28 www.rft.be
8.3 Monodisciplinaire interventieplannen
De territoriaal bevoegde brandweer heeft voor heel
wat industriegebouwenvoorafgaandelijke interventieplannen
ter beschikking die het mogelijk
maken om op een snelle en veilige manier de
brandbestrijding aan te pakken. Deze voorafgaandelijke
interventieplannen zijn een aanvulling van de
monodisciplinaire interventieplannen van de brandweer
zoals bepaald in het koninklijk besluit van 16 februari
2006 betreffende de nood- en interventieplannen.
Een voorafgaandelijk interventieplan biedt kennis
aan over de situatie en de procedures en bevat
beslissingsondersteunende opties. Het voorafgaandelijk
interventieplan dient geïntegreerd te zijn in het
volledige opzet van de nood- en interventieplanning
en sluit bijgevolg aan bij zowel het intern noodplan
als het monodisciplinair interventieplan. Het is
gebruiksvriendelijk en snel te raadplegen met
informatie die onmiddellijk nuttig en ondersteunend
is zonder regelend te zijn.
Deze voorafgaandelijke interventieplannen voorzien
bijvoorbeeld in :
— een inplantingsplan van het gebouw met de straten,
de toegangen tot het terrein (met inbegrip van de
manier waarop men zich toegang tot het terrein kan
verschaffen - conciërge, nachtwaker, sleutelkluis,
code,...), de nabijgelegen gebouwen, de bruikbare
bluswatervoorzieningen,...
— de grondplannen van de verschillende bouwlagen
van het gebouw met vermelding van de bouwwijze
van draagstructuur, dak en gevels, de aanwezigheid
van gevaarlijke stoffen en andere risico’s (bv.
putten, HS-installatie,...), de aanwezige actieve
brandbeveiligingsinstallaties (RWA, sprinklers,
detectie,...), de ligging van de compartimentswanden,
de ingangen, de centrale controle- en bedieningspost,
de hoofdafsluiters van de nutsvoorzieningen en andere
leidingen met gevaarlijke stoffen,...
— de specifieke uitrukprocedures (bv. afspraken
over bijstand en versterking, groot watertransport,
meetploegen,...), te contacteren/ waarschuwen
personen,...
Ik heb de eer te zijn,
Sire,
van Uwe Majesteit,
de zeer eerbiedige
en zeer getrouwe dienaar,
De Minister van Binnenlandse Zaken,
G. DE PADT
1 MAART 2009. - KONINKLIJK BESLUIT TOT
WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT
VAN 7 JULI 1994 TOT VASTSTELLING VAN
DE BASISNORMEN VOOR DE PREVENTIE VAN
BRAND EN ONTPLOFFING WAARAAN DE
NIEUWE GEBOUWEN MOETEN VOLDOEN
ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze
Groet.
Gelet op de wet van 30 juli 1979 betreffende de
preventie van brand en ontploffing en betreffende
de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, inzonderheid
op artikel 2, gewijzigd bij de wet van 22 mei 1990;
Gelet op het koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot
vaststelling van de basisnormen voor de preventie van
brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen
moeten voldoen, gewijzigd bij de koninklijke besluiten
van 18 december 1996 en 19 december 1997, 4 april
2003 en 13 juni 2007;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor beveiliging
tegen brand en ontploffing van 18 januari 2007;
Gelet op de uitvoering van de formaliteiten die
voorgeschreven zijn door de Richtlijn 98-34-EG van
het Europese Parlement en van de Raad die een
informatieprocedure voorziet op het gebied van
normen en technische voorschriften;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën,
gegeven op 12 april 2007;
Gelet op het advies 44.188/4 van de Raad van State
gegeven op 19 maart 2008, met toepassing van artikel
84, § 1, eerste lid, 1°, van de gecoördineerde wetten
op de Raad van State;
Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse
Zaken en op het advies van Onze in Raad vergaderde
Ministers,
Besluit :
Artikel 1. In bijlage 1 van het koninklijk besluit van
7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor
de preventie van brand en ontploffing waaraan de
nieuwe gebouwen moeten voldoen, gewijzigd bij de
koninklijke besluiten van 18 december 1996 en 19
december 1997, 4 april 2003 en 13 juni 2007, wordt
punt 1.15 vervangen als volgt :
« 1.15 Structurele elementen
De structurele elementen zijn de bouwelementen die
de stabiliteit van het geheel of van een gedeelte van
het gebouw verzekeren, zoals kolommen, dragende
wanden, hoofdbalken, afgewerkte vloeren en andere
essentiële delen die het geraamte of skelet van het
gebouw vormen, en die bij bezwijken aanleiding geven
tot voortschrijdende instorting. Voortschrijdende
instorting treedt op indien het bezwijken van een
constructieonderdeel aanleiding geeft tot bezwijken
van onderdelen van het gebouw die zich niet
bevinden in de onmiddellijke omgeving van het
beschouwde onderdeel en indien de draagkracht van
het overblijvende bouwwerk onvoldoende is om de
optredende belasting te dragen.
De structurele elementen worden als volgt ingedeeld :
1° structurele elementen type I : elementen die bij bezwijken
aanleiding geven tot een voortschrijdende instorting die
zich kan uitstrekken over de compartimentgrenzen
heen of die aanleiding geeft tot de beschadiging van de
compartimentwanden;
2° structurele elementen type II : elementen die bij
bezwijken aanleiding geven tot een voortschrijdende
instorting, maar niet over de compartimentgrenzen
heen.
De voorschriften voor structurele elementen waarvan
het type niet is gepreciseerd zijn van toepassing op
alle structurele elementen. »
Art. 2. Punt 1.5 van dezelfde bijlage wordt aangevuld
als volgt :
« 1.5.1 Compartimentwand : een compartimentwand
is een binnenwand die zich bevindt tussen twee
compartimenten. »

Art. 3. Punt 1.9 van dezelfde bijlage wordt aangevuld
als volgt :
« 1.9.1 Tussenvloer : een tussenvloer is een horizontale
gesloten vloer, in een compartiment, die niet
uitsluitend voor circulatie gebruikt wordt, maar waarop
ook goederen en machines kunnen geplaatst zijn.
Het aantal tussenvloeren van een compartiment is
het maximaal aantal tussenvloeren dat door een
willekeurige verticale lijn wordt doorlopen.
1.9.2 Open vloer : een open vloer is voorzien van
gelijkmatig verdeelde openingen die minstens 25 %
van de oppervlakte bestrijken; die vloer wordt niet als
tussenvloer beschouwd. »
Art. 4. Punt 1.14 van dezelfde bijlage wordt aangevuld
als volgt :
« 1.14.1 Opslagplaats : een opslagplaats is een
overdekt geheel, dat hoofdzakelijk gebruikt wordt voor
de opslag, overslag en/of distributie van goederen,
ongeacht de duur ervan, bestaande uit één of meerdere
gebouwen met de eventueel daaraan verbonden luifels
en/of bijhorende constructies. »
Art. 5. Punt 5 van dezelfde bijlage wordt aangevuld
als volgt :
« 5.9 Bluswatervoorziening
5.9.1 Primaire bluswatervoorziening : bluswatervoorraden
die snel inzetbaar zijn door het eerste voertuig dat ter
plaatse komt en die dienen voor een eerste aanval;
5.9.2 Secundaire bluswatervoorziening : tappunt
waarvan het water met een eenvoudige opstelling
bestaande uit pompen tot aan het industriegebouw kan
gebracht worden en dat mogelijk enkele honderden
meters ver van het industriegebouw ligt;
5.9.3 Tertiaire bluswatervoorziening : watervoorraad
in een quasi -onbeperkte hoeveelheid die mogelijk op
grote afstand ligt. »
Art. 6. Bijlage 1 van hetzelfde besluit wordt aangevuld
als volgt :
« 6 TERMINOLOGIE INZAKE DE INDUSTRIELE
GEBOUWEN
6.1 Brandbelasting q fi,k [MJ/m 2 ]
De brandbelasting is een maat voor de bij brand
maximaal vrijgegeven energie per oppervlakteeenheid.
De brandbelasting q fi,k per eenheid vloeroppervlakte
wordt bepaald door :
waarbij :
q
fi , k
=
∑
M i massa [kg] van materiaal i
i
M . H
H ui netto verbrandingswarmte [MJ/kg] van materiaal i
(NBN EN ISO 1716 :2002)
H ui = PCI i (1 - 0,01 u) - 0,025 u (u is vochtigheid [%] in
i
A
.
ψ
u i
gewichtspercentage)
ψ i niet verplichte coëfficiënt [dimensieloos] die toelaat
rekening te houden met bescherming van het materiaal
i tegen brand.
A totale vloeroppervlakte van het compartiment [m 2 ]
of deeloppervlak van 1 000 m 2 .
6.2 Maatgevende brandbelasting q fi,d [MJ/m 2 ]
De maatgevende brandbelasting is gelijk aan de
brandbelasting q fi,k per m 2 vloeroppervlakte, die
rekening houdt met gehele of gedeeltelijke verbranding
van de materialen
q fi,d = q fi,k . m
waarbij :
m : coëfficient kleiner of gelijk aan 1 [dimensieloos]
(NBN EN 1991-1-2 :2003)
Indien de brandbelasting niet gelijkmatig over de
gehele vloeroppervlakte verdeeld is, is de maatgevende
brandbelasting gelijk aan de hoogste brandbelasting
per m 2 voor een willekeurig rechthoekig deeloppervlak
van 1 000 m 2 . »
Art. 7. Hetzelfde besluit wordt aangevuld door een
bijlage 6, genoemd « Industriegebouwen », gevoegd
als bijlage bij huidig besluit.
Art. 8. Worden opgeheven :
1° het derde lid van punt 0.2 van bijlage 2 van hetzelfde
besluit;
2° het derde lid van punt 0.2 van bijlage 3 van hetzelfde
besluit;
3° het derde lid van punt 0.2 van bijlage 4 van hetzelfde
besluit.
Art. 9. Dit besluit treedt in werking één maand na de
bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad.
Art. 10. Onze Minister van Binnenlandse Zaken is
belast met de uitvoering van dit besluit.
Gegeven te Nice, 1 maart 2009.
ALBERT
Van Koningswege:
De Minister van Binnenlandse Zaken,
G. DE PADT
www.rft.be 29

30 www.rft.be
BIJLAGE 1: TERMINOLOGIE
1. ALGEMENE DEFINITIES
1.1 Brand: geheel van de verschijnselen behorend
bij een niet- gecontroleerde schadebrengende
verbranding.
1.2 Definities inzake het geheel van het gebouw
1.2.1 Hoogte h van een gebouw
De hoogte h van een gebouw is conventioneel de
afstand tussen het afgewerkte vloerpeil van de
hoogste bouwlaag en het laagste peil van de door
de brandweerwagens bruikbare wegen omheen het
gebouw.
Het dak met uitsluitend technische lokalen wordt bij
deze hoogtemeting niet meegerekend.
1.2.2 Volgens hun hoogte onderscheidt men:
1.2.2.1 De hoge gebouwen HG: degene waarvan de
hoogte h groter is dan 25 m
HG: h > 25 m
1.2.2.2 De middelhoge gebouwen MG: degene waarvan
de hoogte h gelijk is aan of begrepen is tussen 10 m
en 25 m
MG: 10 m ≤ h ≤ 25 m
1.2.2.3 De lage gebouwen (LG): degene waarvan de
hoogte h kleiner is dan 10 m
LG: h < 10 m
1.3 Bouwmateriaal: materiaal gebruikt in de bouw,
de afwerking of de blijvende versiering van een
gebouw.
1.4 Bouwelement: element gevormd uit één of
meerdere bouwmaterialen met het doel in het
gebouw:
- hetzij een dragende functie (kolom, balk...),
- hetzij een scheidende functie (beschot, deur...),
- hetzij een dragende en een scheidende functie
(draagmuur...) te vervullen.
1.5 Wand: al dan niet verticaal bouwelement dat twee
volumes scheidt, een binnenwand bevindt zich tussen
twee binnenomgevingen; een buitenwand bevindt zich
tussen een binnen- en een buitenomgeving.
1.5.1 Compartimentwand : een compartimentwand
is een binnenwand die zich bevindt tussen twee
compartimenten.
1.6 Compartiment: deel van een gebouw begrensd
door wanden die de brandvoortplanting naar het
aanliggende compartiment of compartimenten
gedurende een bepaalde tijd dient te beletten.
Een compartiment is al dan niet onderverdeeld in
lokalen.
1.6.1 Oppervlakte S van een compartiment: horizontale
brutoppervlakte zonder enige aftrek gemeten tussen
de binnen- vlakken der compartimentswanden.
1.6.2 Aantal gebruikers np van een compartiment:
Stel: S = de oppervlakte van een compartiment,
uit gedrukt in m² (zie 1.6.1);
S” = de oppervlakte van een
compartimentsgedeelte waarvan het
aantal gebruikers nauwkeurig kan
bepaald worden op basis van het vast
meubilair, uitgedrukt in m²;
S’ = S - S”, uitgedrukt in m²;
n p = het aantal gebruikers van een
compartiment;
n r = het aantal gebruikers van een
compartiment dat nauwkeurig
kan bepaald worden op basis van het
vast meubilair.
Voor gebouwen zoals bedoeld in de bijlagen 2, 3
en 4 wordt de waarde van np conventioneel als volgt
bepaald:
- voor lokalen niet toegankelijk voor publiek wordt
het aantal gebruikers
np ten minste gelijkgesteld aan S/10;
- voor lokalen toegankelijk voor publiek wordt het
aantal gebruikers np ten minste gelijkgesteld aan
S/3.
Indien het aantal gebruikers nr van een
compartimentsgedeelte nauwkeurig
kan bepaald worden op basis van het vast
meubilair, dan is:
n p = n r + S’/10, voor lokalen niet toegankelijk
voor publiek, of
n p = n r + S’/3, voor lokalen toegankelijk voor
publiek.
1.7 Onafgewerkte vloer: horizontale ruwe wand,
dragend en scheidend, en omvattend: de dragende
delen, de vloerplaten, de tussenliggers en de eventuele
vulling, waarbij het geheel de ruwbouw van de vloer
vormt.
1.8 Plafond: bedekking en/of bescherming van het
ondervlak van de onafgewerkte vloer, die bijdragen
tot het bekomen van de vereiste Rf (zie 1.9) van de
afgewerkte vloer.
Tussen de onafgewerkte vloer en het plafond kan er
een afgesloten ruimte zijn.
1.9 Afgewerkte vloer: horizontale wand die de
scheiding vormt tussen een bouwlaag van een gebouw
en de onmiddellijk hogere of onmiddellijk lagere
bouwlaag; deze wand omvat gewoonlijk de volgende
drie delen:
a) de vloerbedekking (eventueel samen gesteld
uit: rokken, isolatielagen, zwevende vloeren, ...);
b) de onafgewerkte vloer;
c) het plafond.
Het is mogelijk dat de delen a) en c) niet bestaan.
1.9.1 Tussenvloer : een tussenvloer is een horizontale
gesloten vloer, in een compartiment, die niet
uitsluitend voor circulatie gebruikt wordt, maar waarop
ook goederen en machines kunnen geplaatst zijn.
Het aantal tussenvloeren van een compartiment is
het maximaal aantal tussenvloeren dat door een
willekeurige verticale lijn wordt doorlopen.
1.9.2 Open vloer : een open vloer is voorzien van
gelijkmatig verdeelde openingen die minstens 25 %
van de oppervlakte bestrijken; die vloer wordt niet als
tussenvloer beschouwd.
1.10 Vals plafond: horizontaal element, aangebracht
onder de afgewerkte vloer om een ruimte hieronder
te begrenzen.
1.11 Bouwlaag: bedoeld wordt de ruimte tussen een
vloer en het daarboven liggend plafond. De bouwlagen
gelegen onder het niveau Ei zijn kelderverdiepingen en
komen niet in aanmerking voor het bepalen van het
aantal bouwlagen van een gebouw.

1.12 Gebouw: elke bouwconstructie die een voor
mensen toegankelijke overdekte ruimte vormt, geheel
of gedeeltelijk met wanden omsloten; industriële
installaties (zoals chemische installaties en tankparken)
worden niet beschouwd als gebouwen.
1.13 Open parkeergebouw: een parkeer gebouw
waarvoor op elke bouwlaag de verluchtingsopeningen
gelegen zijn in tenminste twee tegenovergestelde
gevels en groter of gelijk zijn aan 1/3 van de totale
oppervlakte van al de verticale wanden en groter
of gelijk aan 5% van de vloeroppervlakte van een
bouwlaag.
1.14 Industriegebouw: een gebouw of gedeelte
van een gebouw, dat omwille van zijn constructie
en inrichting bestemd is voor doeleinden vanbedrijfsmatige
bewerking of opslag van materialen of
goederen, het bedrijfsmatig telen of opslaan van
gewassen of het bedrijfsmatig houden van dieren.
1.14.1 Opslagplaats : een opslagplaats is een overdekt
geheel, dat hoofdzakelijk gebruikt wordt voor de
opslag, overslag en/of distributie van goederen,
ongeacht de duur ervan, bestaande uit één of meerdere
gebouwen met de eventueel daaraan verbonden luifels
en/of bijhorende constructies.
1.15 Structurele elementen: de structurele elementen
zijn de bouwelementen die de stabiliteit van het geheel
of van een gedeelte van het gebouw verzekeren,
zoals kolommen, dragende wanden, hoofdbalken,
afgewerkte vloeren en andere essentiële delen die het
geraamte of skelet van het gebouw vormen, en die
bij bezwijken aanleiding geven tot voortschrijdende
instorting. Voortschrijdende instorting treedt op indien
het bezwijken van een constructieonderdeel aanleiding
geeft tot bezwijken van onderdelen van het gebouw die
zich niet bevinden in de onmiddellijke omgeving van
het beschouwde onderdeel en indien de draagkracht
van het overblijvende bouwwerk onvoldoende is om
de optredende belasting te dragen.
De structurele elementen worden als volgt ingedeeld :
1° structurele elementen type I : elementen die bij
bezwijken aanleiding geven tot een voortschrijdende
instorting die zich kan uitstrekken over de compartimentgrenzen
heen of die aanleiding geeft tot de
beschadiging van de compartimentwanden;
2° structurele elementen type II : elementen die bij
bezwijken aanleiding geven tot een voortschrijdende
instorting, maar niet over de compartimentgrenzen
heen.
De voorschriften voor structurele elementen waarvan
het type niet is gepreciseerd zijn van toepassing op
alle structurele elementen.
1.16 Lokalen met nachtbezetting: lokalen en hun
omgeving die door hun aard bestemd zijn voor
nachtrust.
1.17 Lokalen met dagbezetting: andere lokalen dan
de lokalen met nachtbezetting.
1.18 Duplex: het compartiment dat gevormd wordt
door twee boven elkaar geplaatste bouwlagen met
een binnenverbindingstrap.
1.19 Looplijn: de looplijn wordt conventioneel als
volgt bepaald:
- bij steektrappen en scheluwe trappen, ongeacht
hun breedte, ligt de looplijn in het midden van de
trap;
- bij spiltrappen, draaitrappen en spilsteek trappen
breder dan 0,75 m, ligt de looplijn op minstens 0,4
m en hoogstens 0,6 m van de binnenkant van de
leuningzone of van de spil, en op minstens 0,35 m
van de buitenranden van de treden;
- bij spiltrappen, draaitrappen en spilsteek trappen
smaller dan 0,75 m ligt de looplijn in het midden.
2. BRANDWERENDHEID
De brandwerendheid behelst het vermogen van een
bouwelement om gedurende een bepaalde tijdsduur
te voldoen aan de voor de standaardproef voor de
brandwerendheid gespecificeerde criteria ten aanzien
van de dragende functie, de vlamdichtheid en/of
thermische isolatie.
Het indelingssysteem voor het gedrag bij brand van
voor de bouw bestemde producten, bouwwerken
en delen daarvan is beschreven in de bijlage van de
beschikking van de Commissie 2000/367/EG van 3
mei 2000 ter uitvoering van de richtlijn 89/106/EEG
van de Raad inzake de indeling van voor de bouw
bestemde producten, bouwwerken en delen daarvan
in klassen van materiaalgedrag bij brand, gewijzigd
door de beschikking 2003/629/EG van 27 augustus
2003.
2.1 Algemene beoordeling van bouwelementen
De prestatie met betrekking tot de brandwerendheid
van een bouwelement wordt geattesteerd :
1° door de informatiegegevens bij de CE-markering;
2° bij gebrek aan CE-markering :
a) door een classificatierapport voor de desbetreffende
toepassing opgemaakt door een laboratorium of een
certificatieorganisme uit een Lidstaat van de Europese
Unie of uit een ander land dat deel uitmaakt van de
Europese Economische Ruimte, dat de waarborgen
inzake onafhankelijkheid en bekwaamheid zoals
vastgelegd in de normen van de reeks EN 45000 of
NBN EN ISO/IEC 17025 aantoont;
Dat classificatierapport is gebaseerd op één van de
volgende evaluatieprocedures :
1) één of meerdere beproevingen uitgevoerd volgens
de Europese norm ter zake;
2) één of meerdere beproevingen uitgevoerd volgens
de norm NBN 713-020;
3) één of meerdere beproevingen uitgevoerd volgens
een norm of technische specificatie van een andere
lidstaat van de Europese Unie of van een ander land
dat deel uitmaakt van de Europese Economische
Ruimte, waarbij een gelijkwaardige graad van
bescherming wordt gegarandeerd;
4) een analyse van beproevingsresultaten die leidt
tot een welbepaald toepassingsgebied;
b) door een berekeningsnota uitgewerkt volgens
een methode goedgekeurd door de Minister van
Binnenlandse Zaken, volgens de procedure en de
voorwaarden die hij vastlegt;
c) door de informatie bij een BENOR- en/of
ATG-goedkeuring, of door een gelijkwaardige
beoordeling aanvaard in een andere lidstaat van
de Europese Unie of in een ander land dat deel
uitmaakt van de Europese Economische Ruimte.
2.2 Specifieke beoordeling van de brandwerende
deuren
§ 1 Vereisten betreffende de brandwerende deuren
BIjLAGE 1 : TERMINoLoGIE
www.rft.be 31

32 www.rft.be
1° De brandweerstand van de deuren wordt getest
volgens de normen NBN EN 1634-1 en NBN EN
13501-2.
2° Bovendien worden de brandwerende deuren
getest :
a) volgens de testnormen NBN EN 951 en NBN EN
1294 voor wat betreft de afmetingen;
b) volgens de testnormen NBN EN 952 en NBN EN
1294 voor wat betreft de vlakheid;
c) volgens de testnormen NBN EN 947, NBN EN 948,
NBN EN 949 en NBN EN 950 voor wat betreft de
mechanische prestaties;
d) volgens de testnormen NBN EN 1191 en NBN EN
12046-2 wat betreft de mechanische duurzaamheid.
3° De minimale vereiste prestaties voor de in
punt 1° geteste kenmerken zijn, respectievelijk, de
volgende :
a) klasse (D)2 volgens de classificatienorm NBN EN
1529;
b) klasse (V)2 volgens de norm NBN EN 1530, en
klasse (V)1 naargelang van het klimatologische
sollicitatieniveau volgens de classificatienorm NBN
EN 12219;
c) klasse (M)2 volgens de classificatienorm NBN EN
1192;
d) klasse (F)4 volgens de classificatienorm NBN EN
12400.
De vereisten betreffende de mechanische
duurzaam-heid worden naargelang van het gebruik
van de deur strenger gemaakt, overeenkomstig de
aanbeve-lingen van de norm NBN EN 12400.
4° De brandwerende deuren maken, met betrekking
tot de vereisten inzake brandwerendheid en de
minimale vereisten bepaald in punt 2°, het voorwerp
uit van een verklaring van overeenstemming volgens
het systeem beschreven in punt 2, i) van de bijlage
II van het koninklijk besluit van 19 augustus 1998
betreffende de bouwproducten, met uitzondering van
de steekproefsgewijze controle van in de fabriek, op
de markt of op de bouwplaats genomen monsters.
§ 2 Vereisten betreffende de plaatsing van de
brandwerende deuren
De brandwerende deuren moeten geplaatst worden
volgens de plaatsingsvoorwaarden waarvoor ze
hun classificatie inzake brandwerendheid bekomen
hebben.
3. DEFINITIES INZAKE REACTIE BIj BRAND
Voor de klasseringsmethode is de bijlage 5 'Reactie
bij brand van de materialen' van toepassing.
3.1 Reactie bij brand van een bouwmateriaal:
geheel van eigenschappen van een bouw materiaal met
betrekking tot zijn invloed op het ontstaan en op de
ontwikkeling van een brand.
3.2 Niet-brandbaarheid van een bouwmateriaal:
een bouwmateriaal wordt niet-brandbaar genoemd
wanneer het geen enkel uitwendig verschijnsel van
merkbare warmteontwikkeling vertoont tijdens
een genormaliseerde proef, beschreven in bijlage
5 'Reactie bij brand van de materialen', gedurende
dewelke het aan een voorgeschreven verhitting
blootgesteld wordt.
3.3 Brandbaarheid van een bouwmateriaal: een
bouwmateriaal wordt als brandbaar beschouwd
wanneer het niet beantwoordt aan de bepaling van
niet-brandbaarheid.
3.4 Ontvlambaarheid van een bouwmateriaal: neiging
van een bouwmateriaal, tijdens een genormaliseerde
proef, beschreven in bijlage 5 'Reactie bij brand
van de materialen', gedurende dewelke het aan
een voorgeschreven verhitting blootgesteld wordt,
om gassen te ontwikkelen waarvan de aard en de
hoeveelheid een verbranding in gasvormige fase kunnen
veroor zaken, dat wil zeggen vlammen voortbrengen.
4. TERMINoLoGIE INZAKE THERMISCHE EN
AERAULISCHE UITRUSTING
4.1 Lokaal verbrandingstoestel: verbrandings toestel
geplaatst in het lokaal dat het bedient of in een ander
dan de gemeenschappelijke technische lokalen.
Voorbeelden: gasradiator of radiator met vloeibare
brandstof, kolenkachel, warmelucht generator met
verbranding in een appartement, appartementstookketel,
waterverwarmer met verbranding,
kooktoestel met verbranding.
4.2 Versterkte gasmeter: gasmeter uitgerust met
zijn toebehoren en die beantwoordt aan de volgende
drie criteria:
- is gasdicht onder een proefdruk van 150 mbar bij
omgevingstemperatuur;
- is zodanig opgevat of geplaatst dat hij bestand is
tegen corrosie en tegen toevallige mechanische
beschadigingen;
- vertoont, bij de gebruiksdruk en bij 670 °C, geen
groter lek naar buiten dan 0,0025 m³/min, gemeten
hij normale omstandigheden (0 °Cen 1013 mbar).
4.3 Hardsoldering: verbinding waarvan de laagste
temperatuur in de smeltzone, na het solderen, hoger
is dan 450 °C.
4.4 Kanaal: leiding waarin lucht of verbrandingsproducten
stromen.
4.5 Pijp: buisvormige leiding waarin een ander fluïdum
dan lucht of verbrandingsproducten stroomt.
4.6 Leidingen: algemene term die de elektrische
geleiders, de kanalen en de pijpen aanduidt.
4.7 Koker: omsloten ruimte waarin leidingen geplaatst
zijn.
4.8 Weerstand tegen brandvoortplanting van een
luchtkanaal (R o): tijd gedurende dewelke het kanaal
kan verhinderen dat de brand zich van het ene
compartiment naar het andere voortplant doorheen
het kanaal.
Deze weerstand wordt bepaald overeenkomstig de
Duitse norm DIN 4102 - Teil 6 - Lüftungsleitungen;
Begriffe, Anforderungen und Prüfungen.
4.9 Ventilatieklep met weerstand tegen brand: bij
brand zelfsluitende inrichting, geplaatst ter hoogte
van de doorgang van het Iuchtkanaal doorheen een
brandwerende wand, en bestemd om de voortplanting
van brand tegen te gaan (scheidende functie); de
weerstand tegen brand wordt bepaald overeenkomstig
NBN 713-020 - addenda 2.

4.10 Geteisterde bouwlaag: is een willekeurige
bouwlaag van een gebouw waar het brandt.
5. ALLERLEI
5.1 Deur: de deur is een bouwelement, dat in een
wandopening geplaatst wordt, bestemd om doorgang
mogelijk te maken en te verhinderen; de deur bevat
een vast gedeelte (deuromlijsting met of zonder
bovenpaneel en/of zijpanelen), een beweegbaar
gedeelte (deurvleugel), ophangings-, bedienings- en
sluitingsorganen en de verbinding met de ruwbouw.
5.1.1 Zelfsluitende deur: deur uitgerust met een
inrichting die in normale werkingsvoorwaarden
bestendig tot sluiten gedreven wordt.
5.1.2 Bij brand zelfsluitende deur: deur uitgerust met
een automatisch toestel dat zich bij brand tot sluiten
dwingt.
5.2 Technisch lokaal of ruimte: lokaal of ruimte
waarin vaste toestellen of installaties zijn opgesteld,
verbonden met het gebouw, en dat (die) enkel
toegankelijk is voor de personen belast met bediening,
toezicht, onderhoud of herstelling.
5.3 Autonome stroombron: elektrische energie bron
waarvan het debiet onafhankelijk is van de in normale
dienst gebruikte bronnen; zij is in staat om gedurende
een bepaalde tijd installaties of toestellen te voeden
waarvan het in dienst houden onmisbaar is.
Deze autonome stroombron kan bestaan uit een
aansluiting op het openbaar laagspanningsnet
wanneer, in normale dienst, de stroomvoeding
voortkomt van een statische transformator die
aangesloten is op het hoogspanningsnet en die in of
nabij het gebouw staat.
Deze oplossing is toegelaten indien bij onderbreking van
het hoogspanningsnet het openbaar laagspanningsnet
in werking blijft. Dit wordt geattesteerd door de
elektriciteits maatschappij.
5.4 Noodverlichting: kunstmatige verlichting die, bij
het uitvallen van de gewone kunstmatige verlichting,
toelaat bepaalde activiteiten op sommige plaatsen van
het gebouw voort te zetten.
5.5 Veiligheidsverlichting: kunstmatige verlichting
die, bij het uitvallen van de gewone kunstmatige
verlichting, de personen toelaat een veilige plaats en
de uitgangen van het gebouw te bereiken.
Zij volstaat om hindernissen zichtbaar te stellen en de
bij brand nodige acties te voeren.
5.6 Evacuatie
5.6.1 Evacuatieweg: maximum 10% hellende
weg, binnen het gebouw, die toegang geeft tot
trappenhuizen, vluchtterrassen of uitgangen.
5.6.2 Vluchtterras: maximum 10% hellende vluchtweg,
buiten het gebouw, die toegang geeft tot trappen.
5.6.3 Doorgangseenheid: minimale breedte die nodig
geacht wordt voor de doorgang van één persoon. Zij
bedraagt bij toepassing van dit besluit 0,60 m.
5.6.4 Nuttige breedte: de nuttige breedte van
een vluchtruimte (trappen, overlopen, sassen,
evacuatiewegen, vluchtterrassen,...) is de vrije breedte
zonder enige hindernis tot op een hoogte van ten
minste 2 m.
Men moet echter geen rekening houden met de
wanduitkraging door plinten, trapbomen en voetingen
voor zover zij niet meer dan 0,10 m bedraagt en voor
zover zij niet hoger dan 1 m boven de treden of boven
de vloer zit. Hetzelfde geldt voor de leuningen.
5.6.5 Volledige theoretische nuttige breedte: de
volledige theoretische nuttige breedte b t [m] van de
vluchtruimtes van een compartiment of geheel van
compartimenten wordt bepaald door de verhouding
b t = (n p) max x a
hierin zijn
n p het aantal gebruikers van een willekeurig
compartiment dat door de vluchtruimtes bediend
wordt;
(np) max de maximale waarde van n p rekening houdend
met alle compartimenten, op dezelfde bouwlaag
gelegen, bediend door de vluchtruimtes.
Hierbij bedraagt a, naargelang de aard der
vluchtruimtes:
- 0,01 m in geval van evacuatiewegen, deuren,
vluchtterrassen en hellende toegangen;
- 0,0125 m voor trappen die naar de uitgangen
dalen;
- 0,02 m voor trappen die naar de uitgangen
stijgen.
5.6.6 Werkelijke nuttige breedte: de werkelijke nuttige
breedte b e [m] is gelijk aan 0,60 m vermenigvuldigd
met het geheel aantal doorgangseenheden die de
nuttige breedte bevat.
5.6.7 Volledige vereiste nuttige breedte en vereiste
nuttige breedte:
de volledige vereiste nuttige breedte b tr [m] is gelijk
aan 0,60 m vermenigvuldigd met het geheel aantal
doorgangseenheden onmiddellijk groter dan de
volledige theoretische nuttige breedte b t of gelijk aan
de volledige theoretische nuttige breedte b t indien b t
een geheel veelvoud is van 0,60 m;
de vereiste nuttige breedte b r [m] van een vluchtruimte
is gelijk aan een geheel veelvoud van 0,60 m zodat:
a) de som van de werkelijke nuttige breedtes van alle
vluchtruimtes van éénzelfde compartiment gelijk is
aan de volledige vereiste nuttige breedte b tr
en
b) de nuttige breedtes van de vluchtruimtes van
éénzelfde compartiment niet meer dan één
doorgangseenheid van elkaar verschillen.
5.6.8 Evacuatieniveau: bouwlaag die de uitgang(en)
bevat waardoor de evacuatie naar buiten mogelijk
is. Deze bouwlaag wordt bouwlaag E genoemd. Deze
uitgangen leiden naar de openbare weg of naar een
ruimte vanwaar die bereikbaar is. In gebouwen met
verschillende evacuatieniveaus is:
Ei: het laagst gelegen evacuatieniveau,
Es: het hoogst gelegen evacuatieniveau.
5.6.9 De volledige breedte van de openbare
wegen en/of vluchtruimte waarop de evacuatiewegen
van de gebouwen aan sluiten, moet ten minste gelijk
zijn aan de volledige vereiste nuttige breedte van die
evacuatiewegen.
5.7 Ontdekking, detectie, melding, waar schuwing,
alarm.
Een brand kan worden:
- ontdekt door één of meer personen;
- gedetecteerd door één of meer automatische
middelen.
De melding bestaat erin de brandweer te informeren
over de ontdekking of de detectie van een brand.
De waarschuwing behelst het doorgeven van de
ontdekking of de detectie van een brand aan de
organisatorisch daarbij betrokken personen.
Het alarm beveelt de gebruikers hun com par ti ment
te verlaten.
BIjLAGE 1 : TERMINoLoGIE
www.rft.be 33

34 www.rft.be
5.8 Veilige plaats: een gedeelte van het gebouw buiten
het compartiment waar de brand zich bevindt en van
waaruit het gebouw kan verlaten worden zonder door
het door de brand getroffen compartiment te moeten
gaan.
5.9 Bluswatervoorziening
5.9.1 Primaire bluswatervoorziening : bluswatervoorraden
die snel inzetbaar zijn door het eerste voertuig
dat ter plaatse komt en die dienen voor een eerste
aanval;
5.9.2 Secundaire bluswatervoorziening : tappunt
waarvan het water met een eenvoudige opstelling
bestaande uit pompen tot aan het industriegebouw kan
gebracht worden en dat mogelijk enkele honderden
meters ver van het industriegebouw ligt;
5.9.3 Tertiaire bluswatervoorziening : watervoorraad
in een quasi - onbeperkte hoeveelheid die mogelijk
op grote afstand ligt.
6. TERMINoLoGIE INZAKE DE INDUSTRIELE GEBoUWEN
6.1 Brandbelasting q fi,k [MJ/m 2 ]
De brandbelasting is een maat voor de bij brand
maximaal vrijgegeven energie per oppervlakteeenheid.
De brandbelasting q fi,k per eenheid vloeroppervlakte
wordt bepaald door :
q
fi , k
waarbij :
M i massa [kg] van materiaal i
H ui netto verbrandingswarmte [MJ/kg] van materiaal i
(NBN EN ISO 1716 :2002)
H ui = PCI i (1 - 0,01 u) - 0,025 u (u is vochtigheid [%] in
gewichtspercentage)
ψ i niet verplichte coëfficiënt [dimensieloos] die toelaat
rekening te houden met bescherming van het materiaal
i tegen brand.
A totale vloeroppervlakte van het compartiment [m2]
of deeloppervlak van 1 000 m 2 .
6.2 Maatgevende brandbelasting q fi,d [MJ/m 2 ]
De maatgevende brandbelasting is gelijk aan de
brandbelasting q fi,k per m 2 vloeroppervlakte, die
rekening houdt met gehele of gedeeltelijke verbranding
van de materialen
q fi,d = q fi,k . m
=
∑
i
M . H
i
A
ψ
u i
waarbij :
m : coëfficient kleiner of gelijk aan 1 [dimensieloos]
(NBN EN 1991-1-2 :2003)
Indien de brandbelasting niet gelijkmatig over de
gehele vloeroppervlakte verdeeld is, is de maatgevende
brandbelasting gelijk aan de hoogste brandbelasting
per m 2 voor een willekeurig rechthoekig deeloppervlak
van 1 000 m 2 .
.

BIJLAGE 2: LAGE GEBOUWEN H

36 www.rft.be
Het aantal uitgangen van bouwlagen en lokalen wordt
bepaald zoals voor de compartimenten.
2.2.2 De uitgangen
De uitgangen zijn gelegen in tegenovergestelde zones
van het compartiment.
De evacuatiewegen leiden naar buiten of naar
trappenhuizen, of trappen, binnen of buiten het
gebouw gelegen (voor de horizontale afstanden zie
4.4).
Wat de ondergrondse bouwlagen betreft mag één
uitgang naar buiten via een evacuatieweg met wanden
en deuren Rf 1/2 h de vereiste toegang tot één der
trappenhuizen vervangen.
Voor het parkeergebouw: zie 5.2.
Op een evacuatieniveau leidt iedere trap naar buiten,
hetzij rechtstreeks, hetzij over een evacuatieweg die
beantwoordt aan de voorschriften van 4.4.
3. VooRSCHRIFTEN VooR SoMMIGE BoUWELEMENTEN
3.1 Doorvoeringen door wanden
Doorvoeringen doorheen wanden van lei dingen voor
fluïda of voor elektriciteit en de uitzetvoegen mogen de
vereiste weerstand tegen brand van de bouwelementen
niet nadelig beïnvloeden.
3.2 Structurele elementen
De structurele elementen hebben:
a) Rf 1/2 h voor gebouwen met één bouwlaag. Dit
voorschrift is echter niet van toepassing voor het
dak indien het aan de binnenkant beschermd is
door middel van een bouwelement met Rf 1/2 h;
b) voor gebouwen met meer dan één bouwlaag:
Rf 1 h boven het niveau Ei. De structuur van het
dak heeft een stabiliteit bij brand van 1/2 h. Dit
voorschrift is niet van toepassing indien het dak aan
de binnenkant beschermd is door een bouwelement
met Rf 1/2 h;
c) de structurele elementen in de kelder verdiepingen,
met inbegrip van de vloer van het niveau Ei, hebben
Rf 1 h.
Er worden geen eisen inzake brandwerendheid
gesteld aan de structurele elementen van open
parkeergebouwen waarvan de horizontale wanden Rf
1 h bezitten.
3.3 Verticale binnenwanden en binnendeuren
Voor de wanden en de deuren, die comparti menten
afbakenen, geldt 4.1; bakenen zij evacuatiewegen af,
dan geldt 4.4.
De verticale binnenwanden die lokalen of het geheel
van lokalen met nachtbezetting afbakenen, hebben
minstens de brandweerstand van de structurele
elementen. De deuren in deze wanden hebben Rf
1/2 h.
3.4 Plafonds en valse plafonds
3.4.1 In de evacuatiewegen, de voor het publiek
toegankelijke lokalen en de collectieve keukens
hebben de valse plafonds een stabiliteit bij brand van
een 1/2 h.
3.4.2 De ruimte tussen het plafond en het vals
plafond wordt onderbroken door de verlenging
van alle verticale wanden die ten minste
Rf 1/2 h bezitten.
Indien de ruimte tussen het plafond en het vals plafond
niet is uitgerust met een automatische blusinstallatie,
dient de ruimte derwijze onderbroken te worden door
verticale scheidingen met Rf 1/2 h dat er ruimten
ontstaan waarvan de horizontale projectie kan
ingeschreven worden in een vierkant van maximum
25 m zijde.
3.5 Gevels
De stijlen van het gordijngevelskelet (lichte gevel)
worden ter hoogte van elke bouwlaag aan het
gebouwskelet vastgezet.
De borstwering en de latel worden derwijze aan de
vloerplaat vastgezet dat het geheel gedurende 1/2 h
aan het criterium “vlamdichtheid” van NBN 713-020
beantwoordt; aan dezelfde vereiste voldoen ook de
penanten.
De verbinding van het gevelelement met de vloer
voldoet aan de vereisten opgelegd voor de vloer of
voor de wanden die de compartimenten scheiden.
4. VooRSCHRIFTEN INZAKE CoNSTRUCTIE VAN
CoMPARTIMENTEN EN EVACUATIERUIMTEN
4.1 Compartimenten
De wanden tussen compartimenten hebben ten minste
de brandweerstand van de structurele elementen.
De verbinding tussen twee compartimenten is
slechts toegestaan indien zij geschiedt via een zelfsluitende
of bij brand zelfsluitende deur
Rf 1/2 h.
4.2 Binnentrappenhuizen
4.2.1 Algemeen
De trappen die verscheidene compartimenten
verbinden zijn omsloten.
De grondbeginselen van 2. 'Compartimentering en
evacuatie' zijn erop van toepassing.
4.2.2 Opvatting
4.2.2.1 De binnenwanden van de trappenhuizen
hebben minstens de vereiste Rf van de structurele
elementen.
Hun buitenwanden mogen beglaasd zijn indien deze
openingen over tenminste 1 m zijdelings afgezet zijn
met een element dat een vlamdichtheid heeft van
1/2 h.
4.2.2.2 De trappenhuizen moeten toegang geven tot
een evacuatieniveau.
4.2.2.3 Op iedere bouwlaag wordt de verbinding
tussen het compartiment en het trappenhuis verzekerd
door een deur met Rf 1/2 h.
Een rechtstreekse verbinding van elke bouwlaag van
een duplex met het trappenhuis is niet vereist, op
voorwaarde dat:
- de totale oppervlakte van het compartiment kleiner
is dan of gelijk is aan 300 m²;
- de oppervlakte van de bouwlaag van de duplex die
rechtstreeks evacueert via het trappenhuis, groter
is dan de oppervlakte van de andere bouwlaag van
het duplex compartiment.
4.2.2.4 Indien verscheidene compartimenten in
eenzelfde horizontaal vlak liggen, mogen zij een
gemeenschappelijk trappenhuis hebben op voorwaarde
dat dit toegankelijk is vanuit elk compartiment via een
zelfsluitende of bij brand zelfsluitende deur met Rf
1/2 h.
4.2.2.5 De trappenhuizen die de ondergrondse
bouwlagen bedienen, mogen niet rechtstreeks het verlengde
zijn van degene die de bouwlagen boven een
evacuatieniveau bedienen.

Dit sluit niet uit dat het ene boven het andere mag
liggen, mits volgende voorwaarden:
1. De wanden die ze scheiden, hebben dezelfde
weerstand tegen brand als deze van de binnenwanden
der trappenhuizen.
2. De toegang tot ieder trappenhuis geschiedt via een
zelfsluitende of bij brand zelfsluitende deur met Rf
1/2 h.
4.2.2.6 Bovenaan elk binnentrappenhuis zit een
verluchtingsopening met een doorsnede van minimum
1 m² en die uitmondt in de open lucht.
Deze opening is normaal gesloten; voor het openen
gebruikt men een handbediening die goed zichtbaar
geplaatst is op het evacuatie niveau.
Deze eis geldt niet voor trappenhuizen tussen
evacuatieniveau en ondergrondse bouwlagen.
4.2.3 Trappen
4.2.3.1 Constructiebepalingen
De trappen hebben de volgende kenmerken:
1. evenals de overlopen hebben zij een stabiliteit
bij brand van 1/2 h of dezelfde opvatting van
constructie als een betonplaat met Rf 1/2 h;
2. zij zijn aan beide zijden uitgerust met leuningen.
Voor de trappen met een nuttige breedte, kleiner
dan 1,20 m, is één leuning voldoende, voor zover
er geen gevaar is voor het vallen;
3. de aantrede van de treden is in elk punt ten minste
0,20 m;
4. de optrede van de treden mag niet meer dan 18 cm
bedragen;
5. hun helling mag niet meer dan 75% bedragen
(maximale hellingsboek 37°);
6. zij zijn van het 'rechte' type. Maar, 'wentel trappen'
worden toegestaan zo ze verdreven treden hebben
en zo hun treden, naast de hiervoormelde vereisten,
met uitzondering van voornoemd punt 3, ten minste
24 cm aantrede hebben op de looplijn.
4.2.3.2 Nuttige breedte van traparmen, overlopen en
sassen
Deze nuttige breedte is ten minste gelijk aan 0,80 m
en bereikt ten minste de vereiste nuttige breedte b r
berekend volgens bijlage 1 'Terminologie'.
De traparmen en de overlopen der trappen huizen van
éénzelfde compartiment mogen in hun nuttige breedte
niet meer dan één doorgangseenheid verschillen.
Bevat een compartiment lokalen met speciale
bestemming, dan wordt de theoretische nuttige
trapbreedte (volgens bijlage 1 'Terminologie') op
basis van hun aantal gebruikers slechts berekend
over de hoogte tussen dit compartiment en het
evacuatieniveau.
4.3 Buitentrappen
Buitentrappen moeten toegang geven tot een
evacuatieniveau.
De voorschriften van 4.2.3 zijn erop van toepassing
met nochtans de volgende afwijking: er wordt geen
stabiliteit bij brand vereist, maar het materiaal behoort
tot de klasse A0.
De verbinding tussen het compartiment en een
buitentrap gebeurt:
- hetzij via een deur;
- hetzij via (een) vluchtterras(sen).
Voor de verbinding tussen het evacuatieniveau en de
onmiddellijk hoger gelegen bouwlaag mag een trap of
gedeelte van trap aangewend worden die inschuifbaar
of geleed is.
4.4 Evacuatiewegen en vluchtterrassen
In een compartiment gaat de verbinding tussen
en naar de trappen via evacuatiewegen of over
vluchtterrassen.
De lengte van doodlopende evacuatiewegen mag niet
meer dan 15 m bedragen.
De in open lucht af te leggen weg speelt geen rol bij
het berekenen van deze afstanden.
De nuttige breedte van de evacuatiewegen,
vluchtterrassen en van hun toegangs-, uitgangs-
of doorgangsdeuren is groter dan of gelijk aan de
vereiste nuttige breedte (zie bijlage 1 'Terminologie').
Zij bedraagt ten minste 0,80 m voor de evacuatiewegen
en de deuren, en ten minste 0,60 m voor de
vluchtterrassen.
De deuren op deze wegen mogen geen vergrendeling
bezitten die de evacuatie kan belemmeren.
Geen enkel punt van een compartiment mag zich
verder bevinden dan:
a) voor lokalen met uitsluitend dagbezetting:
- 30 m van de evacuatieweg die de trappen of
uitgangen verbindt;
- 45 m van de toegang tot de dichtst bijzijnde trap
of uitgang;
- 80 m van de toegang tot een tweede trap of
uitgang.
b) voor lokalen of geheel v an lokalen met
nachtbezetting:
- 20 m van de evacuatieweg die de trappen of
uitgangen verbindt;
- 30 m van de toegang tot de dichtstbij zijnde trap
of uitgang;
- 60 m van de toegang tot een tweede trap of
uitgang.
De uitgangen leiden naar buiten of naar een ander
compartiment.
De eventuele verticale binnenwanden van de evacuatiewegen
en de toegangsdeuren tot deze wegen hebben
Rf 1/2 h.
Deze vereiste geldt niet voor compartimenten met
uitsluitend dagbezetting waarvan de oppervlakte geen
1250 m² bereikt.
De evacuatie van lokalen of een geheel van lokalen met
nachtbezetting gebeurt via evacuatiewegen waarvan de
verticale wanden en de deuren een Rf 1/2 h hebben.
Deze eis is niet van toepassing voor de evacuatie van
deze lokalen indien deze behoren bij de uitbating van
een gebouw met een commerciële functie.
Op een evacuatieniveau mogen geen uitstalramen van
bouwdelen met een commerciële functie, die geen Rf
1/2 h hebben, uitgeven op de evacuatieweg die de
uitgangen van andere bouwdelen verbindt met de
openbare weg, met uitzondering van de laatste 3 m
van deze evacuatieweg.
Deze bepalingen zijn niet toepasselijk op
parkeergebouwen (zie 5.2).
4.5 Signalisatie
Voor alle bouwlagen wordt het volgnummer duidelijk
aangebracht op de overlopen en in de vluchtruimten
bij trappenhuizen en liften.
De aanduiding van de uitgangen en nooduitgangen
dient te voldoen aan de bepalingen betreffende de
veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk.
5. CoNSTRUCTIEVooRSCHRIFTEN VooR SoMMIGE
LoKALEN EN TECHNISCHE RUIMTEN
5.1 Technische lokalen en ruimten
5.1.1 Algemeen
Een technisch lokaal of een geheel van technische
lokalen vormt een compartiment. Zijn hoogte kan over
verscheidene opeenvolgende bouwlagen reiken.
5.1.1.1 Voor de technische lokalen gelden de
voorschriften inzake de compartimenten mits
volgende wijzigingen:
1. toegang tot twee uitgangen die leiden:
BIjLAGE 2 : LAGE GEBoUWEN H

38 www.rft.be
- hetzij naar een aanpalend compartiment via een
deur Rf 1/2 h;
- hetzij naar een trappenhuis via een deur Rf 1/2 h;
- hetzij naar buiten, derwijze dat een evacuatieniveau
bereikbaar is;
2. afwijkend van 4.4 mag geen enkel punt van het
compartiment zich verder bevinden dan:
- 45 m van de weg die in het technisch compartiment
de twee uitgangen verbindt;
- 60 m van de dichtstbijzijnde uitgang;
- 100 m van de tweede uitgang;
indien nochtans de oppervlakte van het technisch
compartiment niet groter is dan 1000 m², volstaat één
uitgang naar een trappenhuis, naar buiten of naar een
ander compartiment. In dit geval mag de af te leggen
weg naar deze uitgang niet groter zijn dan 60 m;
3. Indien de hoogte van het technisch comparti ment
over verscheidene opeenvolgende bouwlagen reikt
en zo het meer dan één dienstvloer omvat die
verbonden zijn door trappen of ladders:
- dan kan, voor zover de compartiments oppervlakte
kleiner is dan 1000 m², om de twee dienstvloeren,
en beginnend met de laagste, één toegang tot
een trappenhuis, naar buiten of tot een ander
compartiment volstaan;
- indien de compartimentsoppervlakte groter is
dan 1000 m², dan moet elke dienstvloer toegang
verlenen tot ten minste één van de twee uitgangen;
deze wisselen af van vloer tot vloer;
4. de nuttige breedte van evacuatiewegen, traparmen,
overlopen en sassen bedraagt ten minste 0,80 m.
5.1.2 Stookafdelingen en bijhorigheden
Hun opvatting en uitvoering voldoen aan de
voorschriften van de norm NBN B 61-001. Is het
totaal nuttig warmtevermogen van de generatoren
opgesteld in de stookplaats kleiner dan 70 kW doch
groter dan 30 kW, dan wordt dit lokaal beschouwd als
een technisch lokaal.
De stookafdelingen en hun verbindingen met de
andere gedeelten van het gebouw mogen geschieden
door een zelfsluitende deur Rf 1h op voorwaarde dat
deze niet uitgeeft op een trappenhuis noch op een
liftoverloop noch in een lokaal met bijzonder risico.
De deur draait in de vluchtzin.
De installaties voor opslag en ontspanning van
vloeibaar petroleumgas, gebruikt voor de verwarming
van het gebouw, liggen buiten het gebouw.
5.1.3 Transformatorlokalen
5.1.3.1 Algemeen
Zij voldoen aan de voorschriften van het Algemeen
Reglement op de Elektrische Installaties (AREI).
Verder geldt dat:
- de wanden Rf 1 h hebben, behalve de buitenmuren;
- de binnendeuren Rf 1/2 h hebben;
- indien water (van om het even welke herkomst, dus
ook bluswater) de vloer kan bereiken, bijvoorbeeld
door infiltratie of via kabelgoten, dan dienen
alle maatregelen te worden getroffen opdat het
waterpeil constant en automatisch beneden de
vitale gedeelten blijft van de elektrische installatie,
zolang ze in gebruik is.
Indien de olie-inhoud van het geheel der toestellen
50L of meer bereikt, moeten de voorschriften van NBN
C 18-200 'Richtlijnen voor de brandbeveiliging van
de lokalen van elektriciteitstransformatie' toegepast
worden.
5.1.3.2 Ter plaatse gemonteerde posten of prefabposten
Een ter plaatse gemonteerde post of een
prefab-post wordt opgesteld in een daartoe bestemd
lokaal, met wanden Rf 1 h. De toegang, zo die niet van
buitenaf geschiedt, gaat via een deur Rf 1/2 h.
5.1.4 Huisvuilafvoer
5.1.4.1 Stortkoker
Hij wordt bij voorkeur aan de buitenkant van het
gebouw aangebracht.
Zijn wanden zijn van niet-brandbare materialen en
hebben een glad binnenvlak.
De verluchtingsbuis van de stortkoker moet ten minste
1 m boven het dakniveau uitsteken.
De stortvaldeurtjes zijn zelfsluitend. Inzake weerstand
tegen brand:
1. is de koker binnen het gebouw opgesteld, dan
hebben de wanden Rf 1 h en de deurtjes Rf 1/2 h;
2. is de koker buiten het gebouw opgesteld met de
deurtjes aan de binnenzijde, dan hebben zij Rf
1/2 h; elk verbindingsstuk tussen deurtje en koker
heeft Rt 1 h.
5.1.4.2 Lokaal voor de opslag van het huisvuil
De wanden hebben Rf 1 h.
Geeft dit lokaal niet uit in de buitenlucht, dan is het
toegankelijk via een zelfsluitende deur Rf 1/2 h.
5.1.5 Leidingenkokers
5.1.5.1 Verticale kokers
Hun wanden hebben Rf 1 h.
De vrije verluchtingsdoorsnede van de koker is ten
minste gelijk aan 10% van de totale horizontale
doorsnede van de koker, met een minimum van
4 dm².
De valluiken en deurtjes hebben Rf 1/2 h.
Deze kokers mogen in de trappenhuizen gebouwd
worden.
Evenwel mogen hun wanden Rf 1/2 h hebben,
indien de kokers ter hoogte van elke bouwlaag
gecompartimenteerd zijn door horizontale schermen
met de volgende kenmerken:
- zij zijn van niet-brandbaar materiaal;
- zij beslaan de hele ruimte tussen de leidingen;
- zij hebben Rf 1/2 h.
In dat geval moet de koker niet verlucht zijn.
5.1.5.2 Horizontale kokers
Kokers die door verticale wanden dringen waarvoor
een Rf is voorgeschreven, hebben:
- ofwel wanden en deurtjes met dezelfde Rf als deze
verticale wanden;
- ofwel een bouwelement ter hoogte van elke wand
met dezelfde Rf als deze verticale wanden.
5.2 Parkeergebouwen
Bij afwijking van het in 2.1 gestelde grondbeginsel
kan een parkeergebouw een compartiment vormen
waarvan de oppervlakte niet beperkt is, zelfs wanneer
er verscheidene communicerende bouwlagen zijn.
De wanden tussen de parkeergebouwen en de rest van
het gebouw hebben ten minste de vereiste Rf van de
structurele elementen.
In het parkeercompartiment mogen evenwel sommige,
niet voor verblijf bestemde lokalen worden opgenomen,
zoals:
lokalen voor elektrische transformatie, archieflokalen,
technische ruimten
De wanden van deze lokalen vertonen Rf 1 h en de
toegang geschiedt door een zelfsluitende deur Rf
1/2 h.
Op elke bouwlaag is de evacuatie als volgt geregeld:
- ten minste twee trappenhuizen of buiten trappen
voldoen aan de voorschriften vervat in 4.2 of 4.3 en
zijn vanuit ieder punt van de bouwlaag toegankelijk;
de af te leggen weg naar de dichtstbijzijnde trap
mag niet meer dan 45 m bedragen; de minimale
nuttige breedte van deze trappen bedraagt 0,80 m;
- zoals gesteld in 2.2.2 alinea 3 mag op de
beschouwde bouwlaag de vereiste toegang tot
één van de twee trappenhuizen vervangen worden
door een rechtstreekse uitgang naar buiten;

- op de bouwlaag die het dichtst bij het uitritniveau
ligt, mag de hellende rijweg één der trappenhuizen
of buitentrappen vervangen indien de helling
gemeten in haar hartlijn niet meer dan 10%
bedraagt;
- de beperking van 10% geldt niet voor compartimenten
kleiner dan 500 m², indien evacuatie via de helling
mogelijk blijft;
- buiten de signalisatie bepaald in 4.5 worden
de evacuatiewegen, op elke bouwlaag, ook nog
aangeduid op de vloer of juist erboven.
In de gesloten parkeergebouwen met een totale
oppervlakte groter dan 2500 m², moeten de
maatregelen genomen worden die noodzakelijk zijn
om de verspreiding van rook te voorkomen.
5.3 Zalen
5.3.1 Kunnen er meer dan 500 personen in verblijven,
dan mogen deze zalen enkel ondergronds ingericht
worden wanneer het verschil tussen het laagste
vloerpeil van deze zalen en het dichtstbijzijnde
gelegen evacuatieniveau niet groter is dan 3 m.
Zijn voornoemde zalen bestemd voor maximum
500 personen, dan mogen zij ondergronds ingericht
worden op voorwaarde dat het voor het publiek
toegankelijke laagste vloerpeil niet meer dan 4 m
ligt beneden het gemiddelde peil der verschillende
evacuatieniveaus van de inrichting.
Het aantal uitgangen wordt bepaald zoals voor de
compartimenten.
5.3.2 Constructie
De wanden die deze lokalen of geheel van lokalen
vormen, voldoen niet alleen aan de reglementaire
voorschriften die op deze ruimten van toepassing zijn,
maar hebben bovendien de Rf waarde van de wanden
van een compartiment.
Elke doorgang in de verticale wanden is afgesloten
door een zelfsluitende deur of hij brand zelfsluitende
deur Rf 1/2 h. Deze deuren draaien open in de
vluchtzin. In de evacuatiewegen mogen zich geen
hindernissen bevinden.
5.4 Winkel- of handelscomplex
De inrichting van winkellokalen die op binnengalerijen
uitgeven, wordt toegelaten op een evacuatieniveau en
op de aangrenzende bouwlagenmits:
1. het complex met zijn galerijen van de overige
bouwdelen gescheiden is door wanden met Rf 1 h;
2. de overige bouwdelen hun eigen uitgangen hebben
onafhankelijk van de uitgangen van het winkel- of
handelscomplex;
De scheidingswanden tussen de handelslokalen
hebben Rf 1/2 h en lopen door in het eventuele vals
plafond. Dit voorschrift vervalt, zo het winkel- of
handelscomplex voorzien is van een automatisch
hydraulisch blussysteem (NBN S21-028).
5.5 Collectieve keukens
De collectieve keukens, eventueel met inbegrip van
het restaurant, worden van de andere gebouwdelen
gescheiden door wanden met Rf 1 h.
Wanneer de keuken niet gecompartimenteerd is ten
opzichte van het restaurant, is elk vast frituurtoestel
voorzien van een vaste automatische blusinstallatie die
gekoppeld wordt aan een toestel dat de toevoer van
energie naar het frituurtoestel onderbreekt.
Elke doorgang wordt afgesloten door een zelfsluitende
deur Rf 1/2 h of bij brand zelfsluitende deur Deze
deuren draaien in de vluchtrichting van de keuken.
Tussen keukens en restaurants mogen horizontale en
verticale transportsystemen voor vaatwerk ingericht
worden; loopt dit transport door andere lokalen, dan
dient het gevat te worden in kokers met wanden Rf
1/2 h.
6. UITRUSTING VAN DE GEBoUWEN
6.1 Liften en goederenliften.
6.1.1 Algemeen.
6.1.1.1 De machine en de bijhorende onderdelen
van een lift en/of goederenlift zijn niet toegankelijk,
behalve voor het onderhoud, de controle en de
noodgevallen. De aandrijving bevindt zich:
- ofwel in een machinekamer;
- ofwel in de schacht, met uitzondering van de
oleohydraulische liften, waarvoor de aandrijving,
met inbegrip van het oliereservoir, zich uitsluitend
in een machinekamer moet bevinden.
De controleorganen zullen toegankelijk kunnen zijn
vanaf de overloop als zij:
- geplaatst zijn in een ruimte die voldoet aan de
vereisten zoals vermeld in 5.1.5.1;
- deel uitmaken van de bordeswand.
6.1.1.2 Alle liften zijn op hun evacuatieniveau uitgerust
met een mechanisme dat het mogelijk maakt ze
terug te roepen naar dat niveau, waarna de lift buiten
werking gesteld wordt.
Dit mechanisme zal aangeduid worden.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.1.3 Het geheel bestaande uit één of meer schachten, en
uit hun toegangsbordessen die een sas moeten vormen
voor de ondergrondse bouwlagen, is omsloten door
wanden met Rf 1h.
De toegangsdeuren tussen het compartiment en
het sas zijn zelfsluitend of zelfsluitend bij brand en
hebben Rf 1/2h.
6.1.1.4 Het geheel van de schachtdeuren moet een
stabiliteit bij brand en een vlamdichtheid van 1/2h
hebben overeenkomstig de NBN 713-020. Dit wordt
beoordeeld door de deurwand aan de kant van het
bordes aan het vuur bloot te stellen.
De bordeswand zal getest worden met de eventuele
bedienings- en controleorganen die daarvan deel
uitmaken.
6.1.1.5 Wanneer de lift slechts één compartiment
aandoet, moeten de wanden van de schacht,
bedoeld in 6.1.1.3, en de schachtdeuren, bedoeld
in 6.1.1.4, niet voldoen aan de respectieve vereisten
inzake brandweerstand, stabiliteit bij brand en
vlamdichtheid.
Toch zijn de wanden van een liftschacht in een
trappenhuis massief, doorlopend en onbrandbaar.
6.1.1.6 In de schacht(en) mag geen enkele blusinrichting
met water opgesteld staan.
H

40 www.rft.be
6.1.1.8 Als het gebouw uitgerust is met een branddetectieinstallatie,
moeten de liften teruggeroepen worden naar
het evacuatieniveau als er een brand gedetecteerd is
buiten de liften en hun bijhorende onderdelen.
De schachtdeuren gaan open, en blijven net lang
genoeg open opdat de passagiers kunnen uitstappen,
dat wil zeggen minstens 15 seconden, waarna de lift
buiten werking gesteld wordt.
De mechanismen die het openen van de deuren
mogelijk maken, blijven actief.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.2 Liften en goederenliften waarvan de machinerie
zich in een machinekamer bevindt.
6.1.2.1 De wanden die het geheel dat gevormd wordt
door de schacht en de machinekamer omsluiten,
hebben Rf 1h.
Als de deur of het valluik van de machinekamer
uitgeeft in het gebouw, hebben zij Rf 1/2h. Men moet
in de nabijheid voorzien in een glazen, gesloten kastje
dat de sleutel bevat.
Het geheel schacht en machinekamer, of de
schacht worden op natuurlijke wijze verlucht via
buitenluchtmonden.
Als de schacht en de machinekamer afzon der lijk
verlucht worden, hebben de verluchtingsopeningen elk
een minimale doorsnede van 1 % van de respectieve
horizon tale oppervlakten.
Als het geheel schacht en machinekamer boven aan de
schacht verlucht wordt, heeft de verluchtingsopening
een minimale doorsnede van 4 % van de horizontale
oppervlakte van de schacht.
6.1.3 Liften en goederenliften waarvan de machinerie
zich in de schacht bevindt.
6.1.3.1 Er zal een rookdetectie-installatie geplaatst
worden boven aan de schacht. In geval van detectie
van rook in de schacht, zal de cabine stoppen
overeenkomstig 6.1.1.7. De detectie-installatie in de
schacht moet zo voorzien worden dat het onderhoud
en de controle ervan van buiten de schacht kunnen
geschieden.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.3.2 De schacht moet op een natuurlijke manier
verlucht worden via buitenluchtmonden.
De verluchtingsopening, die zich boven aan de schacht
bevindt, heeft een minimale doorsnede van 4 % van de
horizontale oppervlakte van de schacht.
6.1.4 Oleohydraulische liften.
De machinekamer is van de liftschacht gescheiden. De
wanden van de machinekamer hebben Rf 1h.
De toegang tot de machinekamer gebeurt door een
zelfsluitende deur Rf 1/2h.
De machinekamers en de liftschachten moeten
op een natuurlijke manier verlucht worden via
buitenluchtmonden.
De verluchtingsopeningen hebben een minimale
doorsnede van 4 % van de horizontale doorsnede van
de kamer.
Het peil van de verhoogd deurdrempels van de
machinekamer is zodanig dat de kuip die op die manier
gevormd wordt, een inhoud heeft die ten minste gelijk
is aan 1,2 maal de olie-inhoud van de machines.
De elektrische apparatuur evenals de elektrische en
hydraulische leidingen die van de machinekamer naar
de liftschacht lopen, zijn hoger aangebracht dan het
hoogste peil dat de uitgelopen olie in de machinekamer
kan bereiken. De ruimte rond de doorboringen voor
deze leidingen, moet gedicht worden met materialen
met minstens dezelfde Rf als de wand.
Een thermische onderbreker is voorzien in het oliebad
en in de wikkelingen van de aandrijfmotor van de
pomp.
Kenmerken van de olie:
Vlampunt in open vat: ≥ 190 °C
Verbrandingspunt: ≥ 200 °C
Zelfontbrandingspunt: ≥ 350 °C
Een vaste snelblusser, waarvan de inhoud wordt
bepaald in verhouding tot de gebruikte hoeveelheid
olie of tot het volume van de machinekamer,
beschermt de machines. Hij wordt bediend door een
thermische detector. In geval van detectie van brand
van de machine, zal de cabine stoppen overeenkomstig
6.1.1.7.
6.2 Paternosterlift, containertransport en
goederenlift met laad- en losautomatisme
6.2.1 Deze toestellen hebben hun eigen machinekamers,
schachten en bordessen.
De machinekamers bevinden zich bovenaan de
schacht. De binnenwanden van machinekamers en
van de schachten hebben Rf 1 h.
De binnentoegangsdeuren hebben Rf 1/2 h.
De bordeswanden van de schacht en hun toezichtsluiken
hebben Rf 1/2 h.
De schachtdeuren of toegangsluiken van deze
toestellen werken automatisch en zijn normaal
gesloten.
Zo de installatie van het containertransport een
horizontaal en/of verticaal traject volgt en daarbij
verdiepingen en compartimenten doorloopt, worden
deuren voorzien aan elk van deze doorgangen.
Hun luiken of deurtjes voldoen gedurende 1/2 uur aan
het criterium van vlamdichtheid. Ze worden getest met
de bordeszijde naar de oven gekeerd.
Ze werken automatisch en zijn normaal gesloten. Bij
brand worden de installaties buiten dienst gesteld.
6.2.2 Het installeren van paternosterliften voor
personenvervoer is verboden.
6.3 Roltrappen
6.3.1 Het trappenhuis van roltrappen heeft wanden
met Rf 1 h; indien de roltrap enkel een duplex bedient,
is geen omkokering vereist.
6.3.2 De toegang tot het trappenhuis geschiedt op
elke bouwlaag, via een zelfsluitende of bij brand
zelfsluitende deur Rf 1/2 h.
6.3.3 De roltrap wordt automatisch uitgeschakeld zodra
er brand gedetecteerd wordt in een compartiment
waarheen hij leidt.
6.4 Hydraulische liften
Wanneer een lift bestemd voor de evacuatie van
personen met beperkte mobiliteit, verplicht vereist
is, moet hij voldoen aan de volgende voorschriften,
bovenop de voorschriften die vermeld zijn in 6.1.
6.4.1 Op alle niveaus vormt het toegangsbordes een
sas; de deuren voor toegang van het compartiment
naar de liftbordessen hebben Rf 1/2h en zijn
zelfsluitend of zelfsluitend bij brand.
6.4.2 De minimale afmetingen van de liftcabine zijn
1,1 m (breedte) x 1,4 m (diepte).
6.4.3 De schachtdeuren openen en sluiten automatisch,
en hebben een nuttige breedte van ten minste 0,80 m.

6.5 Elektrische laagspannings installaties voor
drijfkracht, verlichting en signalisatie
6.5.1 Zij voldoen aan de voorschriften van de geldende
wettelijke en reglementaire teksten, evenals aan het
Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties
(AREI).
6.5.2 De elektrische leidingen die installaties of
toestellen voeden die bij brand absoluut in dienst
moeten blijven, worden zodanig geplaatst dat de
risico’s van algehele buitendienststelling gespreid
zijn.
Op hun tracé tot aan het compartiment waar de
installatie zich bevindt, hebben de elektrische
leidingen een Rf 1h overeenkomstig addendum 3 van
de norm NBN 713-020.
Deze vereisten zijn niet van toepassing indien de
werking van de installaties of toestellen verzekerd blijft
zelfs bij het uitvallen van de energievoeding.
De bedoelde installaties of toestellen zijn:
a) de veiligheidsverlichting en eventueel de
noodverlichting;
b) de installaties voor melding, waarschuwing en
alarm;
c) de installaties voor rookafvoer;
d) de waterpompen voor de brandbestrijding en
eventueel de ledigingspompen;
e) de liften bestemd voor de evacuatie van personen
met beperkte mobiliteit bedoeld in punt 6.4.
6.5.3 Autonome stroombronnen
De stroomkringen waarvan sprake in 6.5.2 moeten
kunnen worden gevoed door één of meer autonome
stroombronnen; het vermogen van die bronnen
moet voldoende zijn om gelijktijdig alle aan die
stroomkringen aangesloten installaties te voeden.
Zodra de normale stroom uitvalt, verzekeren de
autonome bronnen automatisch en binnen 1 minuut,
de werking gedurende één uur van de bovenvermelde
installaties.
6.5.4 Veiligheidsverlichting
De veiligheidsverlichting voldoet aan de voorschriften
van de NBN L 13-005 (fotometrische en colorimetrische
voorschriften) en C 71-100 (installatieregels en
instructies voor de controle en het onderhoud) en C
71-598-222 (autonome noodverlichtingstoestellen).
De evacuatiewegen, de vluchtterrassen, de overlopen
van de trappenhuizen, de liftkooien, de zalen of
lokalen die toegankelijk zijn voor het publiek, de
lokalen waarin de autonome stroombronnen of de
pompen voor de blusinstallaties opgesteld zijn, de
stookafdelingen en de voornaamste borden, zijn
voorzien van een veiligheidsverlichting met een
horizontale verlichtingssterkte van ten minste 1 lux
ter hoogte van de grond of van traptreden, in de
as van de vluchtweg; op plaatsen van de vluchtweg
waar een gevaarlijke toestand bestaat, bedraagt de
minimale horizontale verlichtingssterkte 5 lux. Deze
gevaarlijke plaatsen kunnen bijvoorbeeld zijn: een
richtingsverandering, een kruising, een overgang
naar trappen, onvoorziene hoogteverschillen in het
loopvlak.
Deze veiligheidsverlichting mag gevoed worden door
de normale stroombron, maar valt deze uit, dan moet
de voeding geschieden door één of meer autonome
stroombron(nen).
Autonome verlichtingstoestellen aangesloten op de
kring die de betrokken normale verlichting voedt,
mogen eveneens gebruikt worden voor zover zij alle
waarborgen voor een goede werking bieden.
6.6 Installaties voor brandbaar gas verdeeld door
leidingen
Deze installaties voldoen aan de reglementaire
voorschriften en regels van goed vakmanschap. De
installaties voor brandbaar gas lichter dan lucht
voldoen tevens aan:
* N B N D 51- 0 01 - C e n t r a l e v e r w a r m i n g ,
luchtverversing en kilmaatregeling - Lokalen voor
drukreduceerinrichtingen van aardgas.
* NBN D 51-003 - Installaties voor brandbaar gas
lichter dan lucht, verdeeld door leidingen.
* NBN D 51-004 - Installaties voor brandbaar
gas lichter dan lucht, verdeeld door leidingen -
Bijzondere installaties.
6.7 Aëraulische installaties
Indien er een aëraulische installatie aanwezig is, dient
deze te voldoen aan de volgende voorwaarden.
6.7.1 Opvatting van de installaties
6.7.1.1 Integratie van lokalen of gesloten ruimten in
de lokalen
Geen enkel lokaal of gesloten ruimte, zelfs niet op een
zolder of in een kelder, mag geïntegreerd worden in
het net van luchtkanalen, tenzij deze ruimten voldoen
aan de voorschriften opgelegd aan de kanalen.
6.7.1.2 Gebruik van de trappenhuizen voor
luchttransport
Geen enkel trappenhuis mag worden gebruikt voor de
aanvoer of de afvoer van lucht uit andere lokalen.
6.7.1.3 Beperking van het hergebruik van lucht
De lucht afgezogen uit lokalen met een bijzonder
brandgevaar, opslagplaats voor ontvlambare producten,
stookplaats, keuken, garage, parkeergebouw,
transformatorlokaal, lokaal voor de opslag van vuilnis,
mag niet opnieuw worden rondgestuurd; hij moet naar
buiten worden afgevoerd.
De lucht afgezogen uit andere lokalen mag:
- ofwel opnieuw rondgestuurd worden naar dezelfde
lokalen, op voorwaarde dat in het recyclagekanaal
een rookklep conform punt 6.7.5 wordt geplaatst;
- ofwel ingeblazen worden in nog andere lokalen om
er als compensatielucht te dienen voor mechanische
extractiesystemen met rechtstreekse afvoer naar
buiten, op voorwaarde dat bijkomend een rookklep
en een kanaalsysteem voor rechtstreekse afvoer
naar buiten van deze recyclagelucht wordt
voorzien.
In beide gevallen wordt de recyclagelucht automatisch
naar buiten afgevoerd, wanneer hierin rook aanwezig
is.
Bovenvermelde voorzieningen (rookklep op de
recyclagelucht en rookdetectie in het extractiekanaal)
zijn echter niet vereist voor luchtbehandelingsgroepen
met een debiet kleiner dan of gelijk aan 5 000 m³/h,
die slechts één enkel lokaal bedienen.
6.7.2 Bouw van de luchtkanalen
6.7.2.1 Luchtkanalen in evacuatiewegen
In de evacuatiewegen, alsook in de technische
kokers en op de plaatsen die niet bereikbaar zijn na
afwerking van het gebouw, zijn de kanalen en hun
binnen- of buitenisolatie vervaardigd van materialen
A0; de bekleding van de isolatie is ten minste van
materialen A1.
De soepele leidingen zijn ten minste van materialen
A1 en hun lengte is maximaal 1 m.
De kanalen en hun ophangsystemen hebben
bovendien een stabiliteit bij brand van 1/2 h in de
evacuatiewegen.
6.7.2.2 Afzuigkanalen van collectieve keukens
De kanalen voor de afvoer naar buiten van de
verontreinigde lucht van collectieve keukens zijn
vervaardigd van materialen van klasse A0. In de keuken
hebben deze afzuigkanalen en hun ophangsystemen
BIjLAGE 2 : LAGE GEBoUWEN H

42 www.rft.be
bovendien een stabiliteit bij brand van 1/2 h.
De horizontale afzuigkanalen, buiten de keuken en in
de andere compartimenten dan dit waarin de keuken
gelegen is, beantwoorden aan volgende eisen:
- ofwel zijn ze geplaatst in kokers met wanden Rf 1
h;
- ofwel zijn ze R o 1 h.
De verticale afzuigkanalen in de andere compartimenten
dan dit waarin de keuken gelegen is, beantwoorden
aan volgende eisen:
- ofwel liggen ze buiten het gebouw;
- ofwel zijn ze geplaatst in kokers met wanden Rf 1
h;
- ofwel zijn ze R o 1 h.
6.7.3 Doorgangen van luchtkanalen door wanden
6.7.3.1 Algemeen
De wanddoorgangen van luchtkanalen moeten
algemeen voldoen aan 3.1.
Dit voorschrift geldt niet voor de doorgang van
luchtkanalen door wanden met een Rf 1/2 h, onder
volgende voorwaarden:
- de luchtkanalen zijn vervaardigd uit materialen van
klasse A0 over een afstand van minstens 1 m aan
weerszijde van de doorboorde wand;
- de luchtkanalen die op deze doorgangen aansluiten
en die doorheen horizontale evacuatiewegen lopen,
mogen niet aangesloten zijn op de luchtmonden die
zich in deze evacuatiewegen bevinden;
- het betreft een compartiment met uitsluitend
lokalen met dagbezetting.
6.7.3.2 Doorgangen met brandwerende kleppen
Geen enkel luchtkanaal mag door een wand gaan
waarvoor een Rf groter dan of gelijk aan 1 h wordt
vereist, en geen enkel luchtkanaal mag door een
scheidingswand tussen twee compartimenten gaan
waarvoor een Rf groter dan of gelijk aan 1/2 h wordt
vereist of door een wand van een leidingenkoker gaan
waarvoor een Rf groter dan of gelijk aan 1/2 h wordt
vereist, tenzij het voldoet aan één van de volgende
voorwaarden:
a) e e n b r a n d w e r e n d e k l e p m e t d e z e l f d e
brandweerstand als de doorboorde wand en die
voldoet aan 6.7.4 wordt geplaatst ter hoogte van
de wanddoorgang;
b) het kanaal heeft een Ro gelijk aan de brandweerstand
van de doorboorde wand of is geplaatst in een koker
met dezelfde Rf over de hele lengte van de doorgang
doorheen het compartiment of doorheen de
bescherm de ruimte. Dit kanaal mag geen opening
hebben tenzij voorzien van een klep beschreven in
alinea a) hierboven;
c) het kanaal voldoet gelijktijdig aan volgende
voorwaarden:
- de doorsnede van de doorgang is niet groter dan
130 cm²;
- in de doorgang van de wand is het uitgerust met
een inrichting, die ingeval van brand de doorgang
afsluit en daarna een brandweerstand heeft gelijk
aan deze van de doorboorde wand.
De luchtkanalen die zich in uitsluitend voor hen
voorbehouden kokers bevinden en aan hun boveneinde
uitmonden in een technisch lokaal dat enkel de
luchtbehandelingsgroepen bevat die zij verbinden,
mogen zonder bijkomende voorzieningen door de
wanden van het technisch lokaal gaan. In dat geval
dient de verluchting van de kokers zoals vereist in
5.1.5.1 verwezenlijkt te worden via het technisch
lokaal.
6.7.4 Brandwerende kleppen
6.7.4.1 Bediening
Men onderscheidt twee bedieningstypes:
Type A: voor het sluiten van de klep wordt voorzien
in:
- ofwel een thermische detector.
De klep sluit automatisch wanneer de temperatuur
van de doorstromende lucht de grenswaarde
overschrijdt. Het sluiten gebeurt door het
smelten van één of meer smeltzekeringen bij een
temperatuur gelegen tussen 80 en 100 °C als de
detectie in het kanaal geschiedt. Bij detectie buiten
het kanaal is de reactietijd van de detector van de
graad 1 volgens NBN S 21-105;
- ofwel een rookdetector
De klep sluit automatisch wanneer er rook
gedetecteerd wordt in het kanaal.
- ofwel beide voornoemde detectoren.
Type B: de klep kan gesloten worden door afstandsbediening
door middel van een systeem met positieve
veiligheid. Ze is tevens uitgerust met een thermische
detectie die de klep bijkomend automatisch doet
sluiten onder de voorwaarden vermeld voor de klep
A. Het sluiten geschiedt door een systeem dat geen
externe energie vraagt.
De brandkleppen op de grenzen van de compartimenten
die uitgerust zijn met een branddetectie-installatie, dienen
te zijn van het bedieningstype B (= afstandsbediening
door middel van een systeem met positieve veiligheid).
Ingeval van detectie worden de kleppen van het
geteisterde compartiment gesloten. Onder 'grenzen van
de compartimenten' wordt bedoeld:
- de scheidingswanden naar andere compartimenten
- de wanden van de leidingkokers die doorheen het
compartiment gaan.
- de wanden tussen het compartiment en de
trappenhuizen.
6.7.4.2 Prestaties van de klep
De brandwerende klep geplaatst in de doorgangen van
wanden Rf 1 h (respectievelijk Rf 1/2 h) heeft volgende
prestaties:
a) na 250 opeenvolgende cyclussen van openen en
sluiten mag een klep van dezelfde fabricage nergens
vervormd of beschadigd zijn;
b) in gesloten stand en bij een drukverschil van 200 Pa
zijn de luchtlekken in de luchtstroomrichting niet
groter dan 10 m3/h per meter binnenomtrek;
c) de klep weerstaat aan de corrosieve atmosfeer
waarin ze geplaatst is;
d) geen enkele periodieke smering is vereist voor de
goede werking van de klep;
e) de klep in haar geheel heeft een stabiliteit bij brand
en een vlamdichtheid van 1 h (respectievelijk 1/2
h) volgens NBN 713-020. Bovendien voldoet ze
gedurende 1/2 h (respectievelijk 1/4 h) aan het
criterium van de thermische isolatie;
f) de klepkast bevat aan de bovenzijde een
klepstandaanwijzer en een onuitwisbare pijl die de
richting van de luchtstroom aanduidt. Een kenplaat
vermeldt de binnenafmetingen van de klep, de
naam van de constructeur, het fabricagenummer
en fabricagejaar; ze draagt tevens een goed
zichtbaar en onuitwisbaar merkteken dat een
brandbeveiligingstoestel aanduidt;
g) na werking van de klep moet ze terug kunnen
uitgeschakeld worden.
6.7.4.3 Plaatsing van de klep
De klep wordt zodanig in de wand bevestigd en
vastgezet dat de stabiliteit van de klep gewaarborgd
is, onafhankelijk van de twee aansluitkanalen, zelfs
indien één van de twee kanalen verdwijnt.
Voor het nazicht en onderhoud van de klep wordt
een gemakkelijk bereikbaar inspectiedeurtje op de
klepkast of op de koker in de onmiddellijke
nabijheid van de klep geplaatst. Dit deurtje heeft
dezelfde brandweerstand als het kanaal.
Om de lokalisatie van de brandwerende klep te
vergemakkelijken wordt een goed zichtbaar en
onuitwisbaar merkteken aangebracht dat een
brandbeveiligingstoestel aanduidt samen met de
woorden 'brandwerende klep'. Dit merkteken wordt op
het inspectiedeurtje of in het lokaal loodrecht onder
de klep geplaatst.

6.7.5 Rookkleppen
Een rookklep voldoet aan de volgende voor waarden:
- in gesloten stand en bij een statisch drukverschil
van 500 Pa mag het luchtverlies niet meer bedragen
dan 2% van het debiet dat overeenkomt met een
luchtsnelheid van 3 m/s in open stand;
- de pakking die gebruikt wordt om deze dichtheid
te bekomen moet gedurende 2 h bestand zijn
tegen temperaturen die schommelen van - 30 °C
tot 100 °C, waarna de klep aan de bovenvermelde
dichtheidsproef
nog voldoet.
6.7.6 Bediening bij brand van de aëraulische
installaties
In de zones van het gebouw, die uitgerust zijn
met een branddetectieinstallatie, worden de
luchtbehandelingsgroepen die enkel het geteisterde
compartiment bedienen, stilgelegd bij detectie van
brand.
De plaatsing van een centraal brand bedienings bord
om bepaalde elementen uit de aëraulische installaties
te bedienen, kan in bijzondere gevallen door de
bevoegde brandweerdienst opgelegd worden. In
dit geval wordt dit bord geplaatst op een punt dat
gemakkelijk bereikbaar is voor de brandweer en dat
gelegen is op het gebruikelijke toegangsniveau.
6.8 Inrichtingen voor melding, waarschuwing,
alarm en brandbestrijdingsmiddelen
Deze inrichtingen worden bepaald op advies van de
bevoegde brandweerdienst.
6.8.1 In de gebouwen zijn inrichtingen voor melding
en brand- bestrijding verplicht.
6.8.2 Aantal en plaats van de toestellen voor brandmelding,
waarschuwing, alarm en brandbestrijding
6.8.2.1 Het aantal toestellen wordt bepaald door de
afmetingen, de toestand en het risico in de lokalen.
De toestellen worden in voldoend aantal oordeelkundig
gespreid, zodat zij elk punt van de betrokken ruimte
kunnen bedienen.
6.8.2.2 De toestellen die menselijke inter ventie vergen,
worden aangebracht op zichtbare of helder aangeduide
plaatsen die in alle omstandigheden vrij bereikbaar
zijn. Zij bevinden zich ondermeer nabij uitgangen, op
overlopen, in gangen en worden derwijze aangebracht
dat zij de circulatie niet hinderen en niet beschadigd
of aangestoten kunnen worden.
De buiten geplaatste toestellen worden desnoods
tegen alle weersomstandigheden beschut.
6.8.2.3 De signalisatie voldoet aan de geldende
voorschriften.
6.8.3 Brandmelding
6.8.3.1 De melding van ontdekking of detectie van
brand moet terstond aan de brandweerdiensten
kunnen worden doorgegeven door een meldingstoestel
per compartiment; in de gebouwen waarvan de
oppervlakte per bouwlaag kleiner is dan 500 m²,
volstaat één meldingstoestel voor het gebouw.
6.8.3.2 De nodige verbindingen worden bestendig
en terstond verzekerd door telefoon- of elektrische
lijnen, of door elk ander systeem dat dezelfde
werkingswaarborgen en dezelfde gebruiksfaciliteiten
biedt.
6.8.3.3 Elk toestel dat de verbinding tot stand kan
brengen mits menselijke interventie, draagt een bericht
over zijn bestemming en gebruiksaanwijzing.
Gaat het om een telefoontoestel, dan vermeldt dit
bericht het te vormen oproepnummer, tenzij de
verbinding rechtstreeks of automatisch geschiedt.
6.8.4 Waarschuwing en alarm
De waarschuwings- en alarmseinen of -berichten
kunnen door alle betrokken personen opgevangen
worden en mogen niet onder elkaar noch met andere
seinen kunnen worden verward. Hun elektrische
kringen verschillen van elkaar.
6.8.5 Brandbestrijdingsmiddelen
6.8.5.1 Algemeen
De brandbestrijdingsmiddelen bestaan uit toestellen
of installaties die al dan niet automatisch zijn.
De snelblussers en de muurhaspels dienen voor eerste
interventie, dat wil zeggen dat zij bestemd zijn voor
gebruik door bewoners.
6.8.5.2 Draagbare of mobiele snelblussers
Deze toestellen worden bepaald door de aard en de
omvang van het gevaar.
6 . 8 . 5 . 3 M u u r h a s p e l s m e t a x i a l e v o e d i n g ,
muurhydranten
6.8.5.3.1 Het aantal en de plaats van deze toestellen
wordt bepaald door de aard en de omvang van het
brandgevaar. Het aantal muurhaspels met axiale
voeding voldoet aan de volgende voorwaarden:
- ieder compartiment groter dan 500 m² beschikt
over ten minste één haspel;
- ieder punt van het compartiment moet kunnen
bereikt worden door de waterstraal van de
straalpijp.
Het perskoppelstuk van de eventuele muurhydranten
beantwoordt aan de voorschriften van het Koninklijk
Besluit van 30 januari 1975 tot vaststelling van het
type koppelingen gebruikt inzake brandvoorkoming
en - bestrijding (BS 9 april 1975).
6.8.5.3.2 De stijgleiding die eventuele toestellen
voedt met water onder druk, heeft de volgende
kenmerken:
de binnendiameter en de voedingsdruk moeten
zodanig zijn dat de druk aan de minst bedeelde haspel
beantwoordt aan de voorschriften van
NBN EN 671-1, ermee rekening houdend dat 3 haspels
met axiale voeding gelijktijdig moeten kunnen werken
gedurende 1/2 h.
6.8.5.3.3 De eventuele toestellen worden zonder
voorafgaande bediening gevoed met water onder
druk. Deze druk bedraagt ten minste 2,5 bar op het
ongunstigste punt.
6.8.5.4 ondergrondse en bovengrondse hydranten
6.8.5.4.1 Ze worden gevoed door het openbaar
waterleidingnet via een leiding met minimale
binnendiameter van 80 mm. Kan het openbaar net
aan deze voorwaarden niet voldoen, dan wendt men
andere bevoorradingsbronnen aan met minimale
capaciteit van 50 m³.
BIjLAGE 2 : LAGE GEBoUWEN H

44 www.rft.be
ingang van elk gebouw of van elke inrichting en
de dichtstbijgelegen hydrant niet meer dan 200 m
bedraagt”.
6.8.5.4.3 De ondergrondse of de bovengrondse
hydranten worden aangebracht op een horizontaal
gemeten afstand van ten minste 0,60 m van de kant
der straten, wegen of doorgangen waarop voertuigen
kunnen rijden en parkeren.

BIJLAGE 3: MIDDELHOGE GEBOUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
0. ALGEMEEN
0.1 Doel
Deze basisreglementering bepaalt de minimale eisen
waaraan de opvatting, de bouw en de inrichting van
middelhoge (MG) gebouwen moeten voldoen om:
a) het ontstaan, de ontwikkeling en de voortplanting
van brand te voorkomen;
b) de veiligheid van de aanwezigen te waarborgen;
c) preventief het ingrijpen van de brandweer te
vergemakkelijken.
0.2 Toepassingsgebied
Deze bijlage is van toepassing op alle middelhoge
gebouwen waarvoor de aanvraag voor de
bouwvergunning na 31 december 1997 ingediend
is.
Uitgesloten van het toepassingsgebied van deze
bijlage zijn echter de industriegebouwen en de
eengezinswoningen.
0.3 Terminologie - zie bijlage 1.
0.4 Reactie bij brand van de materialen - zie
bijlage 5.
0.5 Platen
0.5.1 Plaat 1 - Gevels
0.5.2 Plaat II - Gevels
0.5.3 Plaat III - Daken van de aangrenzende
constructies
0.5.4 Plaat IV - Daken
1. INPLANTING EN ToEGANGSWEGEN
De toegangswegen worden bepaald in akkoord met de
brandweer, volgens de volgende leidraad:
1.1 Het gebouw is voortdurend bereikbaar voor
autovoertuigen.
Daartoe moeten de voertuigen beschikken over een
toegangsmogelijkheid en een opstelplaats:
- ofwel op de berijdbare rijweg van de openbare
weg;
- ofwel op een bijzondere toegangsweg vanaf de
berijdbare rijweg van de openbare weg en die de
volgende kenmerken vertoont:
- minimale vrije breedte: 4 m; zij bedraagt
8 m indien de toegangsweg doodloopt;
- minimale draaistraal: 11 m aan de binnenkant en
15 m aan de buitenkant;
- minimale vrije hoogte: 4 m;
- maximale helling: 6%;
- draagvermogen: derwijze dat voertuigen, zonder
verzinken, met een maximale asbelasting van 13t
kunnen rijden en stilstaan, zelfs wanneer ze het
terrein vervormen. Voor kunstwerken welke zich op
de toegangswegen bevinden, richt men zich naar
de NBN B 03-101;
- mogelijkheid tegelijkertijd 3 autovoertuigen van 15t
te dragen.
- de afstand vanaf de rand van de weg tot aan het
vlak van de gevel bedraagt tussen 4 m en 10 m.
Geparkeerde voertuigen mogen de doorgang en de
opstelling van de voertuigen van de brandweer op
deze toegangswegen niet verhinderen.
Op ten minste één van deze toegangswegen moeten
het materieel en de voertuigen van de brandweer
kunnen rijden, stilstaan en werken.
1.2 Ten minste één van de lange gevels moet langs
een weg lopen die toegankelijk is voor de voertuigen
van de brandweer en indien de lange gevel geen
hoofdingang bevat, dan moet de weg bovendien langs
een gevel waarin wel zulke ingang zit, lopen.
De afstand van de rand van deze weg tot aan het vlak
van de gevel dient, bij voorkeur, tussen 4m en 10m te
bedragen. Zo niet, kunnen de gevelopeningen als niet
bereikbaar voor de laddervoertuigen van de brandweer
beschouwd worden (zie 2.2.1).
Indien een sokkel één of meer gebouwen draagt, is één
van de volgende twee bepalingen van toepassing:
- het platform van de sokkel is toegankelijk voor de
voertuigen van de brandweer, met inachtneming van
de voorschriften van 1.1, maar met uitzondering van
de helling van de oprit die 12% mag bedragen;
- ten minste één van de gevels van elk gebouw is
toegankelijk via een weg voor gewoon verkeer in
open lucht of in een tunnel die om de 25 m een
openluchtsegment bevat van ten minste 15 m x
7 m
1.3 Bijgebouwen, uitspringende daken, luifels,
uitkragende delen of andere dergelijke
toevoegingen zijn enkel toegelaten indien daardoor
noch de evacuatie, noch de veiligheid van de gebruikers,
noch de actie van de brandweer in het gedrang
komen.
Indien de beglaasde gevels van het gebouw uitgeven
boven bouwdelen die al dan niet deel uitmaken
van dit gebouw, dan moeten de daken van deze
constructies:
- een Rf 1 h hebben over een minimale horizontale
afstand van 5 m vanaf deze gevels;
- en over deze afstand komen geen lichtkoepels,
luchtverversers, rookuitlaten en openingen voor,
tenzij
- die openingen gescheiden zijn van de openingen
in de gevels door een bouwelement Rf 1h (plaat
III);
of
- de totale oppervlakte van de openingen niet
groter is dan 100 cm².
Zo deze daken niet die kenmerken bezitten, dan
mag de gevel van het MG dat er boven uitsteekt, niet
beglaasd zijn.
25M
≤ H ≤ 10
1.4 De horizontale afstand, vrij van elk brandbaar
element en gelegen tussen een MG en een
tegenoverstaand gebouw, moet ten minste 8 m
bedragen, tenzij de wanden voldoen aan de voorwaarden
zoals bepaald voor aangrenzende gebouwen.
GEBoUWEN
De wanden die aangrenzende gebouwen scheiden,
hebben Rf 2 h.
In deze wanden mag een verbinding tussen deze
gebouwen bestaan via een sas, voor zover dit de
volgende kenmerken draagt:
1. het mag niet uitlopen op een trappenhuis;
2. het bevat twee zelfsluitende deuren die
beschikken over Rf 1/2 h;
MIDDELHoGE :
3. de wanden hebben Rf 1 h;
3
4. de oppervlakte bedraagt minimum 2 m².
De voorwaarde van de afstand tussen een MG en een
tegenoverstaand gebouw geldt niet voor gebouwen die
van elkaar gescheiden worden door bestaande straten,
wegen..., behorende tot het openbaar domein. BIjLAGE
www.rft.be 45

46 www.rft.be
2. CoMPARTIMENTERING EN EVACUATIE
2.1 Het gebouw is verdeeld in compartimenten
waarvan de oppervlakte kleiner is dan 2500 m²,
met uitzondering van de parkeergebouwen (zie
5.2).
Wat de gebouwen betreft, bedoeld in de bovenstaande
alinea, mag de oppervlakte van een compartiment
groter zijn dan 2500 m², indien het uitgerust is met
een automatische blusinstallatie en een rook- en
warmteafvoerinstallatie, die voldoen aan de normen
of aan de regels van goed vakmanschap terzake
die erkend zijn door de Minister van Binnenlandse
Zaken, volgens de procedure en de voorwaarden die
hij bepaalt.
De hoogte van een compartiment stemt overeen met
de hoogte van één bouwlaag.
De volgende uitzonderingen zijn nochtans toe gestaan:
- het parkeergebouw met bouwlagen (zie 5.2);
- een compartiment mag gevormd worden door
twee boven elkaar geplaatste bouwlagen met
binnenverbindingstrappen - duplex
- indien de gecumuleerde oppervlakte van die
bouwlagen niet groter is dan 2500 m²; ingeval de
duplex zich op de hoogste twee bouwlagen van
het gebouw bevindt, mag de oppervlakte van het
compartiment 2500 m² per bouwlaag bedragen;
- de benedenverdieping en de eerste verdieping
(of tussenverdieping) mogen eveneens één
compartiment vormen, op voorwaarde dat het
totaal volume niet groter is dan 25000 m³;
- de hoogte van een compartiment mag zich
uitstrekken over verscheidene boven elkaar
geplaatste bouwlagen, indien dit compartiment
slechts technische lokalen omvat (zie 5.1.1);
- de hoogte van een compartiment mag zich
uitstrekken over verscheidene bouwlagen
(atrium) op voorwaarde:
- dat dit compartiment is uitgerust met
een automatische blusinstallatie en een
rook- en warmteafvoerinstallatie, die voldoen
aan de normen of aan de regels van goed
vakmanschap terzake die erkend zijn door de
Minister van Binnenlandse Zaken, volgens de
procedure en de voorwaarden die hij bepaalt;
- en dat de evacuatiemogelijkheden van het
gebouw dienen te voldoen aan de bepalingen
van deze bijlage waarbij geen rekening mag
gehouden worden met de evacuatie via het
atrium-compartiment.
2.2 Evacuatie van de compartimenten
2.2.1 Aantal uitgangen
Elk compartiment heeft minimaal:
- één uitgang indien:
- de gebruikers zonder door het trappenhuis te
moeten gaan een gevelopening kunnen bereiken
die toegankelijk is voor de ladders van de
brandweer of indien zulke opening niet bestaat,
moeten de gebruikers een terras, toegankelijk
voor de brandweer, kunnen bereiken dat ten
minste 1 m² meet, een vloer heeft met Rf 1 h en
een leuning minimum 1 m hoog, die gedurende
1 h aan het criterium 'vlamdichtheid' van NBN
713-020 beantwoordt;
- en de maximale bezetting kleiner is dan 50
personen;
- twee uitgangen indien de bezetting 50 of meer dan
50 en minder dan 500 personen bedraagt;
- 2 + n uitgangen waarbij n het geheel getal is
onmiddellijk groter dan de deling van de maximale
bezetting van het compartiment door 1000, indien
de bezetting 500 of meer dan 500 personen
bedraagt.
Het minimumaantal uitgangen kan door de brandweer
verhoogd worden in functie van de bezetting en de
configuratie van de lokalen.
Indien de bezetting 50 of meer dan 50 personen
bedraagt, wordt het aantal uitgangen van bouwlagen
en lokalen bepaald zoals voor de compartimenten.
Voor de twee ondergrondse bouwlagen onmiddellijk
onder het evacuatieniveau volstaat één uitgang
indien deze bouwlagen enkel lokalen bevatten zoals
bergingen en indien de afstand vanuit ieder punt van
het compartiment tot de uitgang kleiner is dan 15m.
In geval van een compartiment zich uitstrekkend
over verscheidene bouwlagen (atrium) dienen de
evacuatiemogelijkheden van het gebouw te voldoen
aan de bepalingen van deze bijlage, waarbij geen
rekening mag gehouden worden met de evacuatie via
het atrium-compartiment.
2.2.2 De uitgangen
De uitgangen zijn gelegen in tegenovergestelde zones
van het compartiment.
Voor de compartimenten die niet op een evacuatieniveau
gelegen zijn, zijn de uitgangen met het evacuatieniveau
verbonden door middel van trappen binnen of buiten
het gebouw gelegen (voor de horizontale afstanden
zie 4.4).
Voor de ondergrondse bouwlagen mag een uitgang
die voldoet aan de vereisten van een uitgang voor
het evacuatieniveau, de vereiste toegang tot een
trappenhuis vervangen.
Voor het parkeergebouw: zie 5.2.
Op een evacuatieniveau leidt iedere trap naar buiten,
hetzij rechtstreeks, hetzij over een evacuatieweg die
beantwoordt aan de voorschriften van 4.4.3.
3. VooRSCHRIFTEN VooR SoMMIGE BoUWELEMENTEN
3.1 Doorvoeringen door wanden
Doorvoeringen doorheen wanden van leidingen voor
fluïda of voor elektriciteit en de uitzetvoegen mogen de
vereiste weerstand tegen brand van de bouwelementen
niet nadelig beïnvloeden.
3.2 Structurele elementen
De structurele elementen hebben:
Rf 1 h boven Ei;
Rf 2 h onder Ei met inbegrip van de vloer van Ei.
3.3 Gevels
3.3.1 Ter hoogte van de scheidingen tussen
compartimenten
De gevel omvat aan elke bouwlaag een bouwelement
dat gedurende 1 h beantwoordt aan het criterium
'vlamdichtheid' van NBN 713-020. Deze vereiste wordt
niet opgelegd aan het tussenniveau van de duplex.
De figuren van plaat 1 tonen de wijzen waarop dit
bouwelement aangebracht is.
Het omvat:
a) een doorlopend horizontaal overstek met breedte
'a', gelijk aan of groter dan 0,60 m en dat met de
vloer verbonden is;
b) een element samengesteld:
- uit een doorlopend horizontaal overstek met
breedte 'a' en met de vloer verbonden;
- in de bovenliggende bouwlaag, uit een doorlopende
borstwering met hoogte 'b';
- in de onderliggende bouwlaag, uit een doorlopende
latel met hoogte 'c'.
De som van de afmetingen a, b, c en d (vloerdikte) is
gelijk aan of groter dan 1 m; elk der afmetingen a, b
of c kunnen eventueel nul zijn.
De stijlen van het gordijngevelskelet (lichte gevel)
worden ter hoogte van elke bouwlaag aan het

gebouwskelet vastgezet.
De borstwering en de latel worden derwijze aan de
vloerplaat vastgezet dat het geheel gedurende 1 h
aan het criterium 'vlamdichtheid' van NBN 713-020
beantwoordt; aan dezelfde vereiste voldoen ook de
penanten.
De verbinding van het gevelelement met de vloer
voldoet aan de vereisten opgelegd voor de vloer of
voor de wanden die de compartimenten scheiden.
Ten einde te voorkomen dat de brand zich zou
voortplanten langs de gevels tussen compartimenten
die in éénzelfde vlak zijn gelegen of tussen verschillende
maar aanpalende gebouwen, wordt er bovendien een
gevelelement voorzien dat eveneens gedurende 1 h
aan het criterium 'vlamdichtheid' beantwoordt; dit
gevelelement wordt aangebracht tussen de beglaasde
openingen en wordt uitgevoerd op een wijze zoals
aangeduid in de figuren van plaat 11:
a) hetzij een doorlopend element dat zich in het
verlengde van de gevel bevindt; de breedte van dit
element (2h + a) (plaat 11, fig. 1 en 2) bedraagt ten
minste 1 m; de delen van dit element die links en
rechts van de hartlijn van de gemene muur gelegen
zijn, zijn ten minste 0,50 m breed, indien het gaat
om twee verschillende gebouwen;
b) hetzij een doorlopend vertikaal overstek dat zich
bevindt in de hartlijn van de muur die de scheiding
vormt tussen de twee gebouwen of compartimenten;
de lengte van dit element (2b + c) (plaat 11, fig. 3)
bedraagt ten minste 1 m;
c) ofwel een combinatie van de vorige elementen op
zulke wijze dat de som van de lengten ten minste
1 m bedraagt (plaat II, fig. 4).
3.3.2 Gevels die een tweevlakshoek vormen
Wanneer twee vlakken van de gevel van een gebouw,
of wanneer de gevels van het gebouw en van een
andere aangrenzende constructie een inspringende
tweevlakshoek vormen groter dan of gelijk aan 90°
(en kleiner dan 180°), dan hebben de geveldelen
waarvan de rib van de inspringende tweevlakshoek
deel uitmaakt ter hoogte van de scheidingen tussen
compartimenten, een Rf 1 h over een ontwikkelde
horizontale afstand van ten minste 1 m.
Voor de gevels die een inspringende tweevlakshoek
vormen kleiner dan 90°, worden de voorwaarden voor
tegenover elkaar staande gevels toegepast.
3.3.3 Tegenover elkaar staande gevels
Deze gevels zijn ofwel evenwijdig, ofwel vormen ze
een ingesloten hoek kleiner dan 90°.
Voor gevelgedeeltes van tegenover elkaar staande
gevels die de scheiding vormen tussen compartimenten,
is de kortste afstand (in m) gemeten tussen de
gevelgedeeltes die geen Rf 1 h bezitten, ten minste:
7 x cos(α) + 1
waarin α de ingesloten hoek is.
3.4 Verticale wanden en binnendeuren
Voor de wanden en de deuren die comparti menten
afbakenen, geldt 4.1;
bakenen zij evacuatiewegen af, dan geldt 4.4.
De verticale binnenwanden die lokalen of het geheel
van lokalen met nachtbezetting afbakenen, hebben
Rf 1 h.
De deuren in deze wanden hebben Rf 1/2 h.
De verticale binnenwanden van archieflokalen hebben
Rf 1 h; hun deuren zijn zelfsluitend en hebben Rf 1/2 h.
3.5 Plafonds en valse plafonds
3.5.1 In de evacuatiewegen, de voor het publiek
toegankelijke lokalen en de collectieve keukens
hebben de valse plafonds een stabiliteit bij brand van
een 1/2 h.
3.5.2 De ruimte tussen het plafond en het vals
plafond wordt onderbroken door de verlenging
van alle verticale wanden die ten minste
Rf 1/2 h bezitten. Indien de ruimte tussen het
plafond en het vals plafond niet is uitgerust met
een automatische blusinstallatie, dient deze ruimte
derwijze onderbroken te worden door verticale
scheidingen met Rf 1/2 h dat er ruimten ontstaan
waarvan de horizontale projectie kan ingeschreven
worden in een vierkant van maximum 25 m zijde.
3.6 Daken
De gebouwen hebben platte daken of hellende
daken. De platte daken of daken met lichte helling
(hellingshoek niet meer dan 10°) hebben een stabiliteit
bij brand van 1 h. Bij de hellende daken heeft de
onderdakvloer Rf 1 h (plaat IV); de eventuele toegang
tot de ruimte onder het dak geschiedt door deuren of
valdeuren met Rf 1/2 h.
In hellende daken mogen vensteropeningen voorzien
worden, indien voor de gedeeltes van de hellende daken
ter hoogte van de scheiding tussen compartimenten
voldaan wordt aan artikel 3.3 van dezelfde bijlage.
4. VooRSCHRIFTEN INZAKE CoNSTRUCTIE VAN
CoMPARTIMENTEN EN EVACUATIERUIMTEN
4.1 Compartimenten
De wanden tussen de compartimenten hebben Rf 1 h.
Voor de gevel- of buitenwanden geldt 3.3.
De verbinding tussen twee compartimenten is slechts
toegestaan indien zij geschiedt via een sas dat de
volgende kenmerken heeft:
1. het bevat zelfsluitende deuren met Rf 1/2 h;
2. de wanden hebben Rf 1 h;
3. de oppervlakte bedraagt minimum 2 m².
4.2 Binnentrappenhuizen
4.2.1 Algemeen
De trappen die verscheidene compartimenten
verbinden, zijn omsloten.
De grondbeginselen van 2. 'Compartimentering en
evacuatie' zijn erop van toepassing.
4.2.2 Opvatting
4.2.2.1 De binnenwanden van de trappenhuizen
hebben minstens de vereiste Rf van de structurele
elementen.
Hun buitenwanden mogen beglaasd zijn indien deze
openingen over ten minste 1 m zijdelings afgezet
zijn met een element dat een vlamdichtheid heeft
van 1 h.
4.2.2.2 De trappenhuizen moeten toegang geven
tot een evacuatieniveau en tot alle bovenliggende
bouwlagen.
4.2.2.3 Op iedere bouwlaag wordt de verbinding
tussen de evacuatieweg en het trappenhuis verzekerd
door een zelfsluitende deur met Rf 1/2 h die toegang
geeft tot een overloop in het trappenhuis. Deze deur
draait open in de vluchtzin en mag niet uitgerust zijn
met een vergrendelingssysteem dat haar opening
zou beletten. Haar nuttige breedte is groter dan of
gelijk aan de vereiste nuttige breedte en bedraagt ten
minste 0,80 m.
Een rechtstreekse verbinding van beide bouwlagen
van een duplexcompartiment met het trappenhuis is
niet vereist, op voorwaarde dat:
- de totale oppervlakte van het compartiment kleiner
is dan of gelijk is aan 300 m²; BIjLAGE 3 : MIDDELHoGE GEBoUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
www.rft.be 47

Planche I
Plaat I
1
3
48 www.rft.be
Saillie
Oversteek
a
a
d
c
a>0,6
Si a a+c+d >1,00
a
2
Si
a a+b+c+d >1,00
4
Si a a+b+d >1,00
5 6
7 c+d >1,00
De voeg moet
beantwoorden
aan de RF eisen
8
c
d b
c
b+c+d >1,00
d
Allège
Borstwering
Linteau
Latei
c + b
Dimensions en m
Afmetingen in m
b
a
b
d
d
c
d b
c
b+d >1,00
Le joint doit
répondre à
l'exigence de RF
b+b >1,00

Planche II
Plaat II
Fig. 1
COMPARTIMENT 1
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 1
b
Fig. 3
COMPARTIMENT 1
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 1
a
c
a+2b > 1
COMPARTIMENT 2
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 2
b
COMPARTIMENT 2
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 2
b
2b+c > 1
Fig. 2
Dimensions en m
Afmetingen in m
COMPARTIMENT 1 COMPARTIMENT 2
b
Fig. 4
COMPARTIMENT 1
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 1
c
a
a
a
b
a+2b > 1
2a+2b+c > 1
COMPARTIMENT 2
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 2
b
BIjLAGE 3 : MIDDELHoGE GEBoUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
www.rft.be 49

50 www.rft.be
PLANCHE III
PLAAT III
PLANCHE IV
PLAAT IV
Rf 1h
Bâtiment moyen (BM)
Middelhoog gebouw (MG)
Rf=1/2 h
Rf=1 h
10m < h < 25
Rf 1h
10m < h < 25

- de oppervlakte van de bouwlaag van de duplex
die rechtstreeks evacueert via het trappenhuis,
groter is dan de oppervlakte van de andere
bouwlaag van het duplex compartiment.
4.2.2.4 Indien verscheidene compartimenten in
eenzelfde horizontaal vlak liggen, mogen zij een
gemeenschappelijk trappenhuis hebben op voorwaarde
dat dit toegankelijk is vanuit elk compartiment via een
verbinding die voldoet aan de vereisten van 4.2.2.3.
4.2.2.5 De trappenhuizen die de ondergrondse
bouwlagen bedienen, mogen niet rechtstreeks het
verlengde zijn van degene die de bouwlagen boven
een evacuatieniveau bedienen.
Dit sluit niet uit dat het ene boven het andere mag
liggen, mits volgende voorwaarden:
1. de wanden die ze scheiden, hebben Rf 1 h;
2. de toegang van ieder trappenhuis tot het
evacuatieniveau geschiedt overeenkomstig de
vereisten van 4.2.2.3.
4.2.2.6 Trappenhuizen mogen geen voorwerpen
bevatten tenzij detectiemiddelen, draagbare
snelblussers, elektrische leidingen, veiligheidsverlichting,
signalisatie-, verlichtings- en verwarmingstoestellen,
ontrokingskokers of ontrokingsinrichtingen.
Enkel de toegangsdeuren van de evacuatiewegen tot
de trappenhuizen zijn toegelaten.
4.2.2.7 Bovenaan elk binnentrappenhuis zit een
verluchtingsopening met een doorsnede van minimum
1 m² en die uitmondt in de open lucht.
Deze opening is normaal gesloten;
voor het openen gebruikt men een hand bediening die
goed zichtbaar geplaatst is op het evacuatieniveau.
Deze eis geldt niet voor trappenhuizen tussen
evacuatieniveau en ondergrondse bouwlagen.
4.2.3 Trappen
4.2.3.1 Constructiebepaling
de trappen hebben de volgende kenmerken:
1. evenals de overlopen hebben zij een stabiliteit
hij brand van 1 h of zijn op dezelfde manier
geconcipieerd als een betonplaat met Rf 1 h;
2. zij zijn voorzien van massieve stootborden;
3. zij zijn aan beide zijden, ook langsheen de overlopen,
uitgerust met een leuning; voor de trappen met een
nuttige breedte, kleiner dan 1,20 m, is één leuning
voldoende, voor zover er geen gevaar is voor het
vallen;
4. de aantrede van de treden is in elk punt ten minste
0,20 m;
5. de optrede van de treden mag niet meer dan 18 cm
bedragen;
6. hun helling mag niet meer dan 75% bedragen
(maximale hellingsboek 37°);
7. zij zijn van het rechte type. Maar 'wentel trappen'
worden toegestaan zo ze verdreven treden hebben
en zo hun treden, naast de hiervoormelde vereisten,
met uitzondering van voornoemd punt 4, ten minste
24 cm aantrede hebben op de looplijn.
4.2.3.2 Nuttige breedte van traparmen, overlopen en
sassen
De nuttige breedte is ten minste gelijk aan 0,80 m
en bereikt ten minste de vereiste nuttige breedte br
berekend volgens bijlage 1 'Terminologie'.
De deurzwaai mag de nuttige breedte van de overlopen
niet beperken tot een waarde die kleiner is dan br.
De traparmen en de overlopen der trappen huizen van
éénzelfde compartiment mogen in hun nuttige breedte
niet meer dan één doorgangseenheid verschillen.
Bevat een compartiment lokalen met speciale
bestemming, dan wordt de theoretische nuttige
trapbreedte (volgens bijlage 1 'Terminologie') op
basis van hun aantal gebruikers slechts berekend
over de hoogte tussen dit compartiment en het
evacuatieniveau.
4.3 Buitentrappenhuizen
Buitentrappenhuizen beantwoorden aan de
voorwaarden van 4.2.2.2.
De buitentrappenhuizen zijn door wanden omsloten;
langs ten minste één zijde moet op elke bouwlaag de
buitenlucht vrij kunnen toetreden.
Geen enkel punt van de trap mag op minder dan 1
m gelegen zijn van een gevelgedeelte dat geen Rf 1
h heeft.
De voorschriften van 4.2.3 zijn erop van toepassing
met nochtans de volgende afwijking: de stootborden
zijn niet verplicht; er is geen stabiliteit bij brand
vereist, maar het materiaal behoort tot de klasse A0.
De verbinding tussen het compartiment en een
buitentrappenhuis gebeurt:
- hetzij via een deur;
- hetzij via (een) vluchtterras(sen).
Eén trappenhuis mag vervangen worden door twee
buitentrappen met rechte traparmen; deze trappen zijn
verbonden door vluchtterrassen waarop gebeurlijke
dwarsschotten geen moeilijke hindernissen mogen
vormen.
Deze buitentrappen hebben de volgende kenmerken:
1. breedte minimum 0,60 m;
2. hellingshoek niet groter dan 45°;
3. aantrede van de treden ten minste 0,10 m;
4. optrede der treden maximum 0,20 m;
5. bij iedere trap twee handgrepen.
Voor de verbinding tussen het evacuatieniveau en de
onmiddellijk hoger gelegen bouwlaag mag een trap of
gedeelte van trap aangewend worden die inschuifbaar
of geleed is.
4.4 Evacuatiewegen en vluchtterrassen
4.4.1 Algemene voorschriften
Geen enkel punt van een compartiment mag zich
verder bevinden dan:
a) voor lokalen met uitsluitend dagbezetting:
- 30 m van de evacuatieweg die de trappen of
uitgangen verbindt;
- 45 m van de toegang tot de dichtstbijzijnde
trap of uitgang;
- 80 m van de toegang tot een tweede trap of
uitgang;
b) voor lokalen of geheel van lokalen met
nachtbezetting:
- 20 m van de evacuatieweg die de trappen of
uitgangen verbindt;
- 30 m van de toegang tot de dichtstbijzijnde
trap of uitgang;
- 60 m van de toegang tot een tweede trap of
uitgang.
De uitgangen leiden naar buiten of naar een ander
compartiment.
De lengte van doodlopende evacuatiewegen mag niet
meer dan 15 m bedragen.
De in open lucht af te leggen weg speelt geen rol bij het
berekenen van deze afstanden.
De nuttige breedte van de evacuatiewegen, vluchtterrassen
en van hun toegangs-, uitgangs- of doorgangsdeuren is
groter dan of gelijk aan de vereiste nuttige breedte (zie
bijlage 1 'Terminologie'). Zij bedraagt ten minste 0,80
m voor de evacuatiewegen en de deuren, en ten minste
0,60 m voor de vluchtterrassen.
De deuren op deze wegen mogen geen vergrendeling
bezitten die de evacuatie kan belemmeren.
Deze bepalingen zijn niet toepasselijk op parkeergebouwen
(zie 5.2).
4.4.2 Op een bouwlaag die geen evacuatieniveau is
In een compartiment gaat de verbinding tussen en naar
de trappenhuizen via evacuatiewegen of over
BIjLAGE 3 : MIDDELHoGE GEBoUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
www.rft.be 51

52 www.rft.be
vluchtterrassen. Deze wegen mogen niet doorheen
trappenhuizen lopen.
De af te leggen weg tussen de trappenhuistoegangen
is groter dan 10 m en kleiner dan 60 m.
De verticale binnenwanden van de evacuatiewegen en
hun toegangsdeuren tot deze wegen hebben Rf 1/2
h. Deze vereiste geldt niet voor compartimenten met
uitsluitend dagbezetting waarvan de oppervlakte geen
1 250 m² bereikt.
4.4.3 Op een evacuatieniveau
De binnenwanden van elke evacuatieweg hebben Rf
1 h.
De deuren van de lokalen die op deze weg uitgeven,
zijn zelfsluitend en hebben Rf 1/2 h.
Op zulk niveau geschiedt de toegang tot het
trappenhuis overeenkomstig 4.2.2.3.
De evacuatieweg mag de ingangshall omvatten. Deze
hall mag de toegang tot de liften en niet afgesloten
ruimten omvatten bestemd voor het onthaal en
bijbehorende diensten, met uitzondering van
drankgelegenheden of restauratieplaatsen.
Op een evacuatieniveau mogen geen uitstalramen van
bouwdelen met een commerciële functie, die geen
Rf 1 h hebben, uitgeven op de evacuatieweg die de
uitgangen van andere bouwdelen verbindt met de
openbare weg, met uitzondering van de laatste 3 m
van deze evacuatieweg.
4.5 Signalisatie
Voor alle bouwlagen wordt het volgnummer duidelijk
aangebracht op de overlopen en in de vluchtruimten
bijtrappenhuizen en liften.
De aanduiding van de uitgangen en nood uitgangen
dient te voldoen aan de bepalingen betreffende de
veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk.
5. CoNSTRUCTIEVooRSCHRIFTEN VooR SoMMIGE
LoKALEN EN TECHNISCHE RUIMTEN
5.1 Technische lokalen en ruimten
5.1.1 Algemeen
Een technisch lokaal of een geheel van technische
lokalen vormt een compartiment en zijn hoogte
kan over verscheidene opeenvolgende bouwlagen
reiken.
5.1.1.1 Voor de technische lokalen gelden de
voorschriften inzake de compartimenten mits
volgende wijzigingen:
1. toegang tot twee uitgangen waarbij die leiden:
- hetzij naar een aanpalend compartiment via een
deur Rf 1 h;
- hetzij naar een trappenhuis via een sas volgens
4.1;
- hetzij naar buiten, derwijze dat een evacuatieniveau
bereikbaar is;
2. afwijkend van 4.4.1 mag geen enkel punt van het
compartiment zich verder bevinden dan:
- 45 m van de weg die in het technisch compartiment
de twee uitgangen verbindt;
- 60 m van de dichtstbijzijnde uitgang;
- 100 m van de tweede uitgang;
indien nochtans de oppervlakte van het technisch
compartiment niet groter is dan 1000 m², volstaat
één uitgang naar een trappenhuis, of naar buiten
of naar een ander compartiment. In dit geval mag
de af te leggen weg naar deze uitgang niet groter
zijn dan 60 m;
3. indien de hoogte van het technisch compartiment
over verscheidene opeen volgende bouwlagen (zie
2.1) reikt en zo het meer dan één dienstvloer omvat
die verbonden zijn door trappen of ladders:
- dan kan, voor zover de compartiments oppervlakte
kleiner is dan 1000 m², om de twee dienstvloeren,
en beginnend met de laagste, één toegang tot
een trappenhuis, of naar buiten of tot een ander
compartiment volstaan;
- indien de compartimentsoppervlakte groter is
dan 1000 m², dan moet elke dienstvloer toegang
verlenen tot ten minste één van de twee uitgangen;
deze wisselen af van vloer tot vloer;
4. de nuttige breedte van evacuatiewegen, traparmen,
overlopen en sassen bedraagt ten minste 0,80 m.
5.1.2 Stookafdelingen en bijhorigheden
Hun opvatting en uitvoering voldoen aan de
voorschriften van de norm NBN B 61-001. Is het
totaal nuttig warmtevermogen van de generatoren
opgesteld in de stookplaats kleiner dan 70 kW doch
groter dan 30 kW, dan wordt dit lokaal beschouwd als
een technisch lokaal.
De installaties voor opslag en ontspanning van
vloeibaar petroleumgas, gebruikt voor de verwarming
van het gebouw, liggen buiten het gebouw.
5.1.3 Transformatorlokalen
5.1.3.1 Algemeen
Zij voldoen aan de voorschriften van het Algemeen
Reglement op de Elektrische Installaties (AREI).
Verder geldt dat:
- de wanden Rf 2 h hebben, behalve de buitenmuren;
- de binnendeuren Rf 1 h hebben;
- indien water (van om het even welke herkomst, dus
ook bluswater) de vloer kan bereiken, bijvoorbeeld
door infiltratie of via kabelgoten, dan dienen
alle maatregelen te worden getroffen opdat het
waterpeil constant en automatisch beneden de
vitale gedeelten blijft van de elektrische installatie,
zolang ze in gebruik is.
Indien de olie-inhoud van het geheel der toestellen 50 1
of meer bereikt, moeten de voorschriften van NBN C 18-
200 “Richtlijnen voor de brandbeveiliging van de lokalen
van elektriciteitstransformatie” toegepast worden.
5.1.3.2 Ter plaatse gemonteerde posten of prefabposten
Een ter plaatse gemonteerde post of prefab-post
wordt opgesteld in een daartoe bestemd lokaal, met
wanden Rf 2 h.
De toegang, zo die niet van buitenaf geschiedt, gaat
via een deur Rf 1 h.
5.1.4 Huisvuilafvoer
5.1.4.1 Stortkoker
Hij wordt bij voorkeur aan de buitenkant van het
gebouw aangebracht.
Zijn wanden zijn van niet-brandbare materialen en
hebben een glad binnenvlak.
De verluchtingsbuis van de stortkoker moet ten minste
1 m boven het dakniveau uitsteken.
De stortvaldeurtjes zijn zelfsluitend. Inzake weerstand
tegen brand:
1. is de koker binnen het gebouw opgesteld, dan
heeft bij de volgende kenmerken: wanden Rf 1 h
en zelfsluitende deurtjes Rf 1/2 h;
2. is de koker buiten het gebouw opgesteld met de
deurtjes aan de binnenzijde, dan hebben zij Rf 1/2
h; elk verbindingsstuk tussen deurtje en koker heeft
Rf 1 h.
5.1.4.2 Lokaal voor de opslag van het huisvuil
De wanden hebben Rf 1 h.
Geeft dit lokaal niet uit in de buitenlucht, dan
is het toegankelijk via een sas met de volgende
kenmerken:
1. zelfsluitende deuren Rf 1/2 h;
2. wanden Rf 1 h;
3. minimale oppervlakte 2 m².
Indien het lokaal gelegen is onder een stortkoker,

is het voorzien van een automatisch hydraulisch
blussysteem dat voldoet aan de normen of aan de
regels van goed vakmanschap terzake.
5.1.5 Leidingenkokers
5.1.5.1 Verticale kokers
Hun wanden hebben Rf 1 h.
De valluiken en deurtjes hebben Rf 1 h.
Zij hebben aan hun boveneind een degelijke
verluchting.
De vrije verluchtingsdoorsnede van de koker is ten
minste gelijk aan 10% van de totale horizontale
doorsnede van de koker, met een minimum van
4 dm².
Deze kokers mogen in de trappenhuizen gebouwd
worden.
Evenwel mogen hun wanden, valluiken en deurtjes Rf
1/2 h hebben, indien de kokers ter hoogte van elke
bouwlaag gecompartimenteerd zijn door horizontale
schermen met de volgende kenmerken:
- zij zijn van niet-brandbaar materiaal;
- zij beslaan de hele ruimte tussen de leidingen;
- zij hebben Rf 1/2 h.
In dat geval moet de koker niet verlucht zijn.
5.1.5.2 Horizontale kokers
Kokers die door verticale wanden dringen waarvoor
een Rf is voorgeschreven, hebben:
- ofwel wanden en deurtjes met dezelfde Rf als
deze verticale wanden;
- ofwel een bouwelement ter hoogte van elke wand
met dezelfde Rf als deze verticale wanden.
5.2 Parkeergebouwen
Bij afwijking van het in 2.1 gestelde grondbeginsel
kan een parkeergebouw een compartiment vormen
waarvan de oppervlakte niet beperkt is, zelfs wanneer
er verscheidene communicerende bouwlagen zijn.
De wanden tussen de parkeergebouwen en de rest van
het gebouw voldoen aan de voorschriften van 4.1.
In het parkeercompartiment mogen evenwel sommige,
niet voor verblijf bestemde lokalen worden opgenomen,
zoals:
elektrische cabines, archieflokalen, technische
ruimten...
De wanden van deze lokalen vertonen een Rf 2 h en
de toegang geschiedt door een sas met Rf 2 h en
zelfsluitende deuren Rf 1/2 h.
Op elke bouwlaag is de evacuatie als volgt geregeld:
- ten minste twee trappenhuizen voldoen aan de
voorschriften vervat in 4.2 of 4.3 en zijn vanuit ieder
punt van de bouwlaag toegankelijk; de af te leggen
weg naar de dichtstbijzijnde trap mag niet meer dan
45 m bedragen; de minimale nuttige breedte van
deze trappen bedraagt 0,80 m;
- zoals gesteld in 2.2.2 alinea 3, mag op de
beschouwde bouwlaag de vereiste toegang tot
één van de twee trappenhuizen vervangen worden
door een rechtstreekse uitgang naar buiten;
- op de bouwlaag die het dichtst bij het uitritniveau
ligt, mag de hellende rijweg één der trappenhuizen
vervangen indien zijn wanden Rf 2 h hebben en de
helling gemeten in haar hartlijn niet meer dan 10%
bedraagt;
- de beperking van 10% geldt niet voor compartimenten
gelijk of kleiner dan 500 m², indien evacuatie via
de helling mogelijk blijft; - buiten de signalisatie
bepaald in 4.5 worden de evacuatiewegen, opelke
bouwlaag, ook nog aangeduid op de vloer of juist
erboven.
In de gesloten parkeergebouwen met een totale
oppervlakte groter dan 2500 m², moeten maatregelen
genomen worden die noodzakelijk zijn om de
verspreiding van rook te voorkomen.
5.3 Zalen
5.3.1 Kunnen er meer dan 500 personen in verblijven,
dan mogen deze zalen enkel ondergronds ingericht
worden wanneer het verschil tussen het laagste
vloerpeil van deze zalen en het dichtstbijzijnde
gelegen evacuatieniveau niet groter is dan 3 m.
Zijn voornoemde zalen bestemd voor maximum
500 personen, dan mogen zij ondergronds ingericht
worden op voorwaarde dat het voor het publiek
toegankelijke laagste vloerpeil niet meer dan 4 m
ligt beneden het gemiddelde peil der verschillende
evacuatieniveaus van de inrichting.
Het aantal uitgangen wordt bepaald zoals voor de
compartimenten.
5.3.2 Constructie
De wanden die deze lokalen of geheel van lokalen
vormen hebben Rf 1 h.
Elke doorgang in de verticale wanden is afgesloten
door een zelfsluitende of bij brand zelfsluitende deur
Rf 1/2 h.
Deze deuren draaien open in de vluchtzin.
Geen enkel voorwerp mag de evacuatie naar de
uitgangen hinderen.
5.4 Winkel- of handelscomplex
De inrichting van winkellokalen die op binnengalerijen
uitgeven, wordt toegelaten op een evacuatieniveau en
op de aangrenzende bouwlagen mits:
1. het complex met zijn galerijen van de overige
bouwdelen gescheiden is door wanden met Rf 1 h;
2. de overige bouwdelen hun eigen uitgangen hebben
onafhankelijk van de uitgangen van het winkel- of
handelscomplex.
De scheidingswanden tussen de handelslokalen hebben
Rf 1/2 h en lopen door in het eventuele vals plafond.
Dit voorschrift vervalt, zo het winkelcomplex voorzien
is van een automatisch hydraulisch blussysteem (NBN
S 21-028).
5.5 Collectieve keukens
De collectieve keukens, eventueel met inbegrip van
het restaurant, worden van de andere gebouwdelen
gescheiden door wanden met Rf 1 h.
Wanneer de keuken niet gecompartimenteerd is ten
opzichte van het restaurant, is elk vast frituurtoestel
voorzien van een vaste automatische blusinstallatie die
gekoppeld wordt aan een toestel dat de toevoer van
energie naar het frituurtoestel onderbreekt.
Elke doorgang tussen die lokalen en de rest van het
gebouw wordt afgesloten door een zelfsluitende of bij
brand zelfsluitende deur Rf 1/2 h.
Deze deuren draaien in de vluchtrichting van de
keuken.
Tussen keukens en restaurants mogen horizontale en
verticale transportsystemen voor vaatwerk ingericht
worden; loopt dit transport door andere lokalen, dan dient
het gevat te worden in kokers met wanden Rf 1 h.
6. UITRUSTING VAN DE GEBoUWEN
6.1 Liften en goederenliften
6.1.1 Algemeen.
6.1.1.1 De machine en de bijhorende onderdelen
van een lift en/of goederenlift zijn niet toegankelijk,
behalve voor het onderhoud, de controle en de
noodgevallen. De aandrijving bevindt zich:
- ofwel in de machinekamer;
- ofwel in de schacht, met uitzondering van de
oleohydraulische liften, waarvoor de aandrijving,
BIjLAGE 3 : MIDDELHoGE GEBoUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
www.rft.be 53

54 www.rft.be
met inbegrip van het oliereservoir, zich uitsluitend in
een machinekamer mag bevinden.
De controleorganen zullen toegankelijk kunnen zijn
vanaf de overloop als zij:
- geplaatst zijn in een ruimte die voldoet aan de
vereisten zoals vermeld in 5.1.5.1;
- deel uitmaken van de bordeswand.
6.1.1.2 Alle liften zijn op hun evacuatieniveau uitgerust
met een mechanisme dat het mogelijk maakt ze
terug te roepen naar dat niveau, waarna de lift buiten
werking gesteld wordt.
Dit mechanisme zal aangeduid worden.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.1.3 Het geheel bestaande uit één of meer
schachten, en uit hun toegangsbordessen die een
sas moeten vormen, is omsloten door wanden met
Rf 1h.
De toegangsdeuren tussen het compartiment en
het sas zijn zelfsluitend of zelfsluitend bij brand en
hebben Rf 1/2h.
Het toegangsbordes van de lift(en) mag deel uitmaken
van de evacuatieweg.
In een middelhoog gebouw met niet meer
dan 6 appartementen per bouwlaag die door
eenzelfde trappenhuis bediend worden, mag de
gemeenschappelijke hal van die appartementen als
sas van de liften dienen.
De deuren die uitgeven op de gemeenschappelijke
hal van die appartementen, mogen openen in de
tegengestelde richting van de evacuatie en niet
zelfsluitend zijn.
6.1.1.4 Het geheel van de schachtdeuren moet een
stabiliteit bij brand en een vlamdichtheid van 1/2h
hebben overeenkomstig de NBN 713-020. Dit wordt
beoordeeld door de deurwand aan de kant van het
bordes aan het vuur bloot te stellen.
De bordeswand zal getest worden met de eventuele
bedienings- en controleorganen die daarvan deel
uitmaken.
6.1.1.5 Wanneer de lift slechts één compartiment
aandoet, moeten de wanden van de schacht,
bedoeld in 6.1.1.3, en de schachtdeuren, bedoeld
in 6.1.1.4, niet voldoen aan de respectieve vereisten
inzake brandweerstand, stabiliteit bij brand en
vlamdichtheid.
Toch zijn de wanden van een liftschacht in een
trappenhuis massief, doorlopend en onbrandbaar.
6.1.1.6 In de schacht(en) mag geen enkele blusinrichting
met water opgesteld staan.
6.1.1.7 In geval van abnormale stijging van
de temperatuur van de machine en/of van de
controleorganen, moeten de liften zodanig ontworpen
en gebouwd zijn dat zij halt kunnen houden op het
eerste toegangsbordes dat technisch gezien mogelijk
is, maar nieuwe bedieningsbevelen weigeren.
In dat geval moet een geluidsalarmsignaal de personen
die zich in de cabine bevinden, verwittigen dat zij
de lift moeten verlaten wanneer hij stopt; de deuren
gaan open en blijven net lang genoeg open opdat
de passagiers kunnen uitstappen, dat wil zeggen
minstens 15 seconden.
De mechanismen die het openen van de deuren
mogelijk maken, blijven actief.
Deze bediening moet voorrang krijgen op elk ander
commando.
6 . 1 . 1 . 8 A l s h e t g e b o u w u i t g e r u s t i s m e t
een branddetectie-installatie, moeten de liften
teruggeroepen worden naar het evacuatieniveau als
er een brand gedetecteerd is buiten de liften en hun
bijhorende onderdelen.
De schachtdeuren gaan open, en blijven net lang
genoeg open opdat de passagiers kunnen uitstappen,
dat wil zeggen minstens 15 seconden, waarna de lift
buiten werking gesteld wordt.
De mechanismen die het openen van de deuren
mogelijk maken, blijven actief.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.2 Liften en goederenliften waarvan de machinerie
zich in een machinekamer bevindt:
6.1.2.1 De wanden die het geheel dat gevormd wordt
door de schacht en de machinekamer omsluiten,
hebben Rf 1h.
Als de deur of het valluik van de machinekamer
uitgeeft in het gebouw, hebben zij Rf 1/2h. Men moet
in de nabijheid voorzien in een glazen, gesloten kastje
dat de sleutel bevat.
Het geheel schacht en machinekamer, of de
schacht worden op natuurlijke wijze verlucht via
buitenluchtmonden.
Als de schacht en de machinekamer afzonderlijk
verlucht worden, hebben de verluchtingsopeningen elk
een minimale doorsnede van 1 % van de respectieve
horizontale oppervlakten.
Als het geheel schacht en machinekamer boven aan de
schacht verlucht wordt, heeft de verluchtingsopening
een minimale doorsnede van 4 % van de horizontale
oppervlakte van de schacht.
6.1.3 Liften en goederenliften waarvan de machinerie
zich in de schacht bevindt.
6.1.3.1 Er zal een rookdetectie-installatie geplaatst
worden boven aan de schacht. In geval van detectie
van rook in de schacht, zal de cabine stoppen
overeenkomstig 6.1.1.7. De detectie-installatie in de
schacht moet zo voorzien worden dat het onderhoud
en de controle ervan van buiten de schacht kunnen
geschieden.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.3.2 De schacht moet op een natuurlijke manier
verlucht worden via buitenluchtmonden.
De verluchtingsopening, die zich boven aan de schacht
bevindt, heeft een minimale doorsnede van 4 % van de
horizontale oppervlakte van de schacht.
6.1.4 Oleohydraulische liften.
De machinekamer is van de liftschacht gescheiden. De
wanden van de machinekamer hebben Rf 2h.
De toegang tot de machinekamer gebeurt door een
sas met de volgende kenmerken:
1. twee zelfsluitende deuren Rf 1/2h bevatten;
2. wanden Rf 2h hebben;
3. een minimale oppervlakte van 2 m² hebben;
4. gescheiden zijn van de overlopen en de sassen van
de trappenhuizen en geen deel uitmaken van de
evacuatieweg.
De machinekamers en de liftschachten moeten
op een natuurlijke manier verlucht worden via
buitenluchtmonden.
De verluchtingsopeningen hebben een minimale
doorsnede van 4 % van de horizontale doorsnede van
de kamer.
Het peil van de deurdrempels van de machinekamer
is zodanig verhoogd dat de kuip die op die manier
gevormd wordt, een inhoud heeft die ten minste gelijk
is aan 1,2 maal de olie-inhoud van de machines.
De elektrische apparatuur evenals de elektrische en
hydraulische leidingen die van de machinekamer
naar de liftschacht lopen, zijn hoger aangebracht
dan het hoogste peil dat de uitgelopen olie in de
machinekamer

kan bereiken. De ruimte rond de doorboringen voor
deze leidingen, moet gedicht worden met materialen
met minstens dezelfde Rf als de wand.
Een thermische onderbreker is voorzien in het oliebad
en in de wikkelingen van de aandrijfmotor van de
pomp.
Kenmerken van de olie:
Vlampunt in open vat: ≥ 190 °C
Verbrandingspunt: ≥ 200 °C
Zelfontbrandingspunt: ≥ 350 °C
Een vaste snelblusser, waarvan de inhoud wordt
bepaald in verhouding tot de gebruikte hoeveelheid
olie of tot het volume van de machinekamer, beschermt
de machines. Hij wordt bediend door een thermische
detector.
In geval van detectie van brand van de machine, zal
de cabine stoppen overeenkomstig 6.1.1.7.
6.2 Paternosterlift, containertransport en goederenlift
met laad- en losautomatisme
6.2.1 Deze toestellen hebben hun eigen machinekamers,
schachten en bordessen.
De machinekamers bevinden zich bovenaan de
schacht. De binnenwanden van machinekamers en
van de schachten hebben Rf 1 h.
Bij de aankomst op elke bediende bouwlaag moet een
sas bestaan met wanden Rf 1 h en waarvan de deuren
of de toegangsluiken zelfsluitend zijn en gedurende
1/2 uur voldoen aan het criterium van vlamdichtheid.
Deze deuren of toegangsluiken worden getest met de
bordeszijde naar de oven gekeerd. De oppervlakte van
dit sas, dat uitsluitend voor de goederenverhandeling
mag dienen, is berekend op een oordeelkundige
schikking van de laad- en losinstallatie en op vlotte
toegankelijkheid van het dienstpersoneel.
Tussen het sas en de schacht zitten deuren of
luiken.
De bordeswanden van de schacht en hun toezichtsluiken
hebben Rf 1 h.
De schachtdeuren of toegangsluiken van deze
toestellen werken automatisch en zijn normaal
gesloten. Het ene element kan slechts opengaan bij
gesloten stand van het andere.
De eventuele doorgangen van horizontale transportbanden
naar de paternoster- en goederenliften,
evenals de doorgangen van het ene naar het andere
compartiment gebeuren via een sas, afgesloten door
twee luiken of deurtjes die gedurende een 1/2 uur
voldoen aan het criterium van vlamdichtheid. Deze
luiken of deurtjes worden getest met de bordeszijde
naar de oven gekeerd.
Deze luiken werken automatisch en zijn normaal
gesloten; bij doorgang van een container kan zulk luik
slechts opengaan zo het andere gesloten is.
Zo de installatie van het containertransport een
horizontaal en/of verticaal traject volgt en daarbij
bouwlagen of compartimenten doorloopt, worden
sassen voorzien aan elk van deze doorgangen. De
saswanden hebben Rf 1 h.
Hun twee luiken of deurtjes voldoen gedurende 1/2
uur aan de criteria van vlamdichtheid. ze worden getest
met de bordeszijde naar de oven gekeerd.
Ze werken automatisch en zijn normaal gesloten.
zulk een luik of deurtje kan slechts opengaan zo het
andere gesloten is. Bij brand worden de installaties
buiten dienst gesteld.
6.2.2 Het installeren van paternosterliften voor
personenvervoer is verboden.
6.3 Roltrappen
6.3.1 Het trappenhuis van roltrappen heeft wanden
met Rf 1 h; indien de roltrap enkel een duplex bedient,
is geen omkokering vereist.
6.3.2 De toegang tot het trappenhuis geschiedt op
elke bouwlaag, via een zelfsluitende of bij brand
zelfsluitende deur Rf 1/2 h.
6.3.3 De roltrap wordt automatisch uitgeschakeld zodra
er brand gedetecteerd wordt in een compartiment
waarheen hij leidt.
6.4 Hydraulische liften
Wanneer een lift bestemd voor de evacuatie van
personen met beperkte mobiliteit, verplicht vereist
is, moet hij voldoen aan de volgende voorschriften,
bovenop de voorschriften die vermeld zijn in 6.1.
6.4.1 Op alle niveaus vormt het toegangsbordes een
sas; de deuren voor toegang van het compartiment
naar de liftbordessen hebben Rf 1/2h en zijn
zelfsluitend of zelfsluitend bij brand.
6.4.2 De minimale afmetingen van de liftcabine zijn
1,1 m (breedte) x 1,4 m (diepte).
6.4.3 De schachtdeuren openen en sluiten automatisch,
en hebben een nuttige breedte van ten minste 0,80
m.
6.5 Elektrische laagspanningsinstallaties voor
drijfkracht, verlichting en signalisatie
6.5.1 Zij voldoen aan de voorschriften van de geldende
wettelijke en reglementaire teksten, evenals aan het
Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties
(AREI).
6.5.2 De elektrische leidingen die installaties of toestellen
voeden die bij brand absoluut in dienst moeten blijven,
worden zodanig geplaatst dat de risico’s van algehele
buitendienststelling gespreid zijn.
Op hun tracé tot aan het compartiment waar de installatie
zich bevindt, hebben de elektrische leidingen een Rf 1h
overeenkomstig addendum 3 van de norm NBN 713-
020.
Deze vereisten zijn niet van toepassing indien de werking
van de installaties of toestellen verzekerd blijft zelfs bij
het uitvallen van de energievoeding.
De bedoelde installaties of toestellen zijn:
a) de veiligheidsverlichting en eventueel de
noodverlichting;
b) de installaties voor melding, waarschuwing en
alarm;
c) de installaties voor rookafvoer;
d) de waterpompen voor de brandbestrijding en
eventueel de ledigingspompen;
e) de liften bestemd voor de evacuatie van personen
met beperkte mobiliteit bedoeld in 6.4.
6.5.3 Autonome stroombronnen
De stroomkringen waarvan sprake in 6.5.2 moeten
kunnen worden gevoed door één of meer autonome
stroombronnen. Het vermogen van die bronnen moet
voldoende zijn om gelijktijdig alle aan die stroomkringen
aangesloten installaties te voeden.
Zodra de normale stroom uitvalt, verzekeren de autonome
bronnen automatisch en binnen 1 minuut, de werking
gedurende één uur van de bovenvermelde installaties.
6.5.4 Veiligheidsverlichting
De veiligheidsverlichting voldoet aan de voorschriften
van de NBN L 13-005 (fotometrische en colorimetrische
voorschriften) C 71 - 100 (installatieregels en
instructies voor controle en, onderhoud) en C 71- 598-
222 (autonome noodverlichtingstoestellen).
De evacuatiewegen, de vluchtterrassen, de overlopen
van de trappenhuizen, de liftkooien, de zalen of
BIjLAGE 3 : MIDDELHoGE GEBoUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
www.rft.be 55

56 www.rft.be
lokalen die toegankelijk zijn voor het publiek, de
lokalen waarin de autonome stroombronnen of de
pompen voor de blusinstallaties opgesteld zijn, de
stookafdelingen en de voornaamste borden, zijn
voorzien van een veiligheidsverlichting met een
horizontale verlichtingssterkte van ten minste 1 lux ter
hoogte van de grond of van traptreden, in de as van
de vluchtweg; op plaatsen van de vluchtweg waar een
gevaarlijke toestand bestaat, bedraagt de minimale
horizontale verlichtingssterkte 5 lux.
Deze gevaarlijke plaatsen kunnen bijvoorbeeld zijn: een
richtingsverandering, een kruising, een overgang naar
trappen, onvoorzien hoogteverschil in het loopvlak.
Deze veiligheidsverlichting mag gevoed worden door
de normale stroombron, maar valt deze uit, dan moet
de voeding geschieden door één of meer autonome
stroombron(nen).
Autonome verlichtingstoestellen aangesloten op de
kring die de betrokken normale verlichting voedt,
mogen eveneens gebruikt worden voor zover zij alle
waarborgen voor een goede werking bieden.
6.6 Installaties voor brandbaar gas verdeeld door
leidingen
Deze installaties voldoen aan de reglementaire
voorschriften en regels van goed vakmanschap. De
installaties voor brandbaar gas lichter dan lucht
voldoen tevens aan:
* N B N D 51- 0 01 - C e n t r a l e v e r w a r m i n g ,
luchtverversing en klimaatregeling - Lokalen voor
drukreduceerinrichtingen van aardgas.
* NBN D 51-003 - Installaties voor brandbaar gas
lichter dan lucht, verdeeld door leidingen.
* NBN D 51-004 - Installaties voor brandbaar
gas lichter dan lucht, verdeeld door leidingen -
Bijzondere installaties.
6.7 Aëraulische installaties
Indien er een aëraulische installatie aanwezig is, dient
deze te voldoen aan de volgende voorwaarden.
6.7.1 Opvatting van de installaties
6.7.1.1 Integratie van lokalen of gesloten ruimten in
de lokalen
Geen enkel lokaal of gesloten ruimte, zelfs niet op een
zolder of in een kelder, mag geïntegreerd worden in
het net van luchtkanalen, tenzij deze ruimten voldoen
aan de voorschriften opgelegd aan de kanalen.
6.7.1.2 Gebruik van trappenhuizen voor luchttransport
Geen enkel trappenhuis mag worden gebruikt voor de
aanvoer of de afvoer van lucht uit andere lokalen.
6.7.1.3 Beperking van het hergebruik van lucht
De lucht afgezogen uit lokalen met een bijzonder
brandgevaar, opslagplaats voor ontvlambare producten,
stookplaats, keuken, garage, parkeergebouw,
transformatorlokaal, lokaal voor de opslag van vuilnis,
mag niet opnieuw worden rondgestuurd; zij moet naar
buiten worden afgevoerd.
De lucht afgezogen uit andere lokalen mag:
- ofwel opnieuw rondgestuurd worden naar dezelfde
lokalen, op voorwaarde dat in het recyclagekanaal
een rookklep conform punt 6.7.5 wordt geplaatst;
- ofwel ingeblazen worden in nog andere lokalen om
er als compensatielucht te dienen voor mechanische
extractiesystemen met rechtstreekse afvoer naar
buiten, op voorwaarde dat bijkomend een rookklep
en een kanaalsysteem voor rechtstreekse afvoer
naar buiten van deze recyclagelucht worden
voorzien.
In beide gevallen wordt de recyclagelucht automatisch
naar buiten afgevoerd, wanneer hierin rook aanwezig
is.
Bovenvermelde voorzieningen (rookklep op de
recyclagelucht en rookdetectie in het extractiekanaal)
zijn echter niet vereist voor luchtbehandelingsgroepen
met een debiet kleiner dan of gelijk aan 5000 m³/h,
die slechts één enkel lokaal bedienen.
6.7.2 Bouw van de luchtkanalen
6.7.2.1 Luchtkanalen in evacuatiewegen
In de evacuatiewegen, alsook in de technische kokers
en op plaatsen die niet bereikbaar zijn na afwerking
van het gebouw, zijn de kanalen en
hun binnen- of buitenisolatie vervaardigd van
materialen A0; de bekleding van de isolatie is ten
minste van materialen A1.
De soepele leidingen zijn ten minste van materialen
A1 en hun lengte is maximaal 1 m.
De kanalen en hun ophangsystemen hebben
bovendien een stabiliteit bij brand van 1/2 h in de
evacuatiewegen.
6.7.2.2 Afzuigkanalen van collectieve keukens
De kanalen voor de afvoer naar buiten van de
verontreinigde lucht van collectieve keukens zijn
vervaardigd van materialen van klasse A0. In de keuken
hebben deze afzuigkanalen en hun ophangsystemen
bovendien een stabiliteit bij brand van 1/2 h.
De horizontale afzuigkanalen, buiten de keuken en in
de andere compartimenten dan dit waarin de keuken
gelegen is, beantwoorden aan volgende eisen:
- ofwel zijn ze geplaatst in kokers met wanden Rf 1 h;
- ofwel zijn ze R o 1 h.
De verticale afzuigkanalen in de andere compartimenten
van dit waarin de keuken gelegen is, beantwoorden
aan volgende eisen:
- ofwel liggen ze buiten het gebouw;
- ofwel zijn ze geplaatst in kokers met wanden Rf 1 h;
- ofwel zijn ze Ro 1 h.
6.7.3 Doorgangen van luchtkanalen door wanden
6.7.3.1 Algemeen
De wanddoorgangen van luchtkanalen moeten
algemeen voldoen aan 3.1.
Dit voorschrift geldt niet voor doorgang van
luchtkanalen door wanden met een Rf 1/2 h, onder
volgende voorwaarden:
- de luchtkanalen zijn vervaardigd uit materialen van
klasse A0 over een afstand van minstens 1 m aan
weerszijde van de doorboorde wand;
- de luchtkanalen die op deze doorgangen aansluiten
en die doorheen horizontale evacuatiewegen lopen,
mogen niet aangesloten zijn op de luchtmonden die
zich in deze evacuatiewegen bevinden;
- het betreft een compartiment met uitsluitend
lokalen met dagbezetting.
6.7.3.2 Doorgangen met brandwerende kleppen
Geen enkel luchtkanaal mag door een wand gaan
waarvoor een Rf groter dan of gelijk aan 1 h wordt vereist,
en geen enkel luchtkanaal mag door een wand van een
leidingenkoker gaan waarvoor een Rf groter dan of gelijk
aan 1/2 h wordt vereist, tenzij het voldoet aan één van
de volgende voorwaarden:
a) een brandwerende klep met dezelfde brandweerstand
als de doorboorde wand en die voldoet aan 6.7.4 wordt
geplaatst ter hoogte van de wanddoorgang;
b) het kanaal heeft een Ro gelijk aan de brandweerstand
van de doorboorde wand of is geplaatst in een
koker met dezelfde Rf over de hele lengte van de
doorgang doorheen het compartiment of doorheen
de beschermde ruimte. Dit kanaal mag geen opening
hebben tenzij voorzien van een klep beschreven in
alinea a) hierboven;
c) het kanaal voldoet gelijktijdig aan volgende
voorwaarden:
- de doorsnede van de doorgang is niet groter dan
130 cm²;

- in de doorgang van de wand is het uitgerust met
een inrichting, die ingeval van brand de doorgang
afsluit en daarna een brandweerstand heeft gelijk
aan deze van de doorboorde wand.
De luchtkanalen die zich in uitsluitend voor hen
voorbehouden kokers bevinden en aan hun boveneinde
uitmonden in een technisch lokaal dat enkel de
luchtbehandelingsgroepen bevat die zij verbinden,
mogen zonder bijkomende voorzieningen door de
wanden van het technisch lokaal gaan. In dat geval
dient de verluchting van de kokers zoals vereist in
5.1.5.1 verwezenlijkt te worden via het technisch
lokaal.
6.7.4 Brandwerende kleppen
6.7.4.1 Bediening
Men onderscheidt twee bedieningstypes:
Type A: voor het sluiten van de klep wordt voorzien
in:
- ofwel een thermische detector. De klep sluit
automatisch wanneer de temperatuur van de
doorstromende lucht de grenswaarde overschrijdt.
Het sluiten gebeurt door het smelten van één of
meer smeltzekeringen bij een temperatuur gelegen
tussen 80 en 100 °C als de detectie in het kanaal
geschiedt. Bij detectie buiten het kanaal is de
reactietijd van de detector van de graad 1 volgens
NBN S 21-105;
- ofwel een rookdetector. De klep sluit automatisch
wanneer er rook gedetecteerd wordt in het
kanaal.
- ofwel beide voornoemde detectoren.
Type B: de klep kan gesloten worden door
afstandsbediening door middel van een systeem met
positieve veiligheid. Ze is tevens uitgerust met een
thermische detectie die de klep bijkomend automatisch
doet sluiten onder de voorwaarden vermeld voor de
klep A. Het sluiten geschiedt door een systeem dat
geen externe energie vraagt.
De brandkleppen op de grenzen van de compartimenten
die uitgerust zijn met een branddetectie-installatie,
dienen te zijn van het bedieningstype B (=
afstandsbediening door middel van een systeem met
positieve veiligheid). Ingeval van detectie worden de
kleppen van het geteisterde compartiment automatisch
gesloten. Onder 'grenzen van de compartimenten'
wordt bedoeld:
- de scheidingswanden naar de andere compartimenten;
- de wanden van leidingskokers die doorheen het
compartiment gaan;
- de wanden tussen het compartiment en de
trappenhuizen.
6.7.4.2 Prestaties van de klep
De brandwerende klep geplaatst in de doorgangen van
wanden Rf 2 h (respectievelijk Rf 1 h, Rf 1/2 h) heeft
volgende prestaties:
a) na 250 opeenvolgende cyclussen van openen en
sluiten mag een klep van dezelfde fabricage nergens
vervormd of beschadigd zijn;
b) in gesloten stand en bij een drukverschil van 200 Pa
zijn de luchtlekken in de luchtstroomrichting niet
groter dan 10 m³/h per meter binnenomtrek
c) de klep weerstaat aan de corrosieve atmosfeer
waarin ze geplaatst is;
d) geen enkele periodieke smering is vereist voor de
goede werking van de klep;
e) de klep in haar geheel heeft een stabiliteit bij brand
en een vlamdichtheid van 2 h (respectievelijk 1 h,
1/2 h) volgens NBN 713-020.
Bovendien voldoet ze gedurende 1 h (respectievelijk
1/2 h, 1/4 h) aan het criterium van de thermische
isolatie;
f) de klepkast bevat aan de bovenzijde een klep-
standaanwijzer en een onuitwisbare pijl die de richting
van de luchtstroom aanduidt. Een kenplaat vermeldt
de binnenafmetingen van de klep, de naam van de
constructeur, het fabricagenummer en fabricagejaar;
ze draagt tevens een goed zichtbaar en onuitwisbaar
merkteken dat een brandbeveiligingstoestel
aanduidt;
g) na werking van de klep moet ze terug kunnen
uitgeschakeld worden.
6.7.4.3 Plaatsing van de klep
De klep wordt zodanig in de wand bevestigd en
vastgezet dat de stabiliteit van de klep gewaarborgd
is, onafhankelijk van de twee aansluitkanalen, zelfs
indien één van de twee kanalen verdwijnt.
Voor het nazicht en onderhoud van de klep wordt
een gemakkelijk bereikbaar inspectiedeurtje op de
klepkast of op de koker in de onmidellijke nabijheid
van de klep geplaatst. Dit deurtje heeft dezelfde
brandweerstand als het kanaal.
Om de lokalisatie van de brandwerende klep te
vergemakkelijken wordt een goed zichtbaar en
onuitwisbaar merkteken aangebracht dat een
brandbeveiligingstoestel aanduidt samen met de
woorden 'brandwerende klep'. Dit merkteken wordt op
het inspectiedeurtje of in het lokaal loodrecht onder
de klep geplaatst.
6.7.5 Rookkleppen
Een rookklep voldoet aan de volgende voorwaarden:
- in gesloten stand en bij een statisch drukverschil
van 500 Pa mag het luchtverlies niet meer bedragen
dan 2% van het debiet dat overeenkomt met een
luchtsnelheid van 3 m/sec in open stand;
- de pakking die gebruikt wordt om deze dichtheid
te bekomen, moet gedurende 2 h bestand zijn
tegen temperaturen die schommelen van - 30 °C
tot 100 °C, waarna de klep aan de bovenvermelde
dichtheidsproef nog voldoet.
6.7.6 Bediening bij brand van de aëraulische
installaties
In de zones van het gebouw, die uitgerust zijn
met een branddetectieinstallatie, worden de
luchtbehandelingsgroepen die enkel het geteisterde
compartiment bedienen, stilgelegd bij detectie van
brand.
De plaatsing van een centraal brandbedienings bord
om bepaalde elementen uit de aëraulische installaties
te bedienen, kan in functie van het risico door de
bevoegde brandweerdienst opgelegd worden. In
dit geval wordt dit bord geplaatst op een punt dat
gemakkelijk bereikbaar is voor de brandweer en dat
gelegen is op het gebruikelijke toegangsniveau.
6.8 Inrichtingen voor melding, waarschuwing,
alarm en brandbestrijding
Deze inrichtingen worden bepaald op advies van de
bevoegde brandweerdienst.
6.8.1 In de gebouwen zijn inrichtingen voor melding
en brandbestrijding verplicht.
6.8.2 Aantal en plaats van de toestellen voor
b r a n d m e l d i n g , w a a r s c h u w i n g , a l a r m e n
brandbestrijding
6.8.2.1 Het aantal toestellen wordt bepaald door de
afmetingen. de toestand en het risico in de lokalen.
De toestellen worden in voldoend aantal oordeelkundig
gespreid, zodat zij elk punt van de betrokken ruimte
kunnen bedienen.
6.8.2.2 De toestellen die menselijke inter ventie
vergen, worden aangebracht op zichtbare of helder
aangeduide plaatsen die in alle omstandigheden vrij
bereikbaar zijn.
BIjLAGE 3 : MIDDELHoGE GEBoUWEN 10 ≤ H ≤ 25M
www.rft.be 57

58 www.rft.be
Zij bevinden zich ondermeer nabij uitgangen, op
overlopen, in gangen en worden derwijze aangebracht
dat zij de circulatie niet hinderen en niet beschadigd
of aangestoten kunnen worden.
De buiten geplaatste toestellen worden desnoods
tegen alle weersomstandigheden beschut.
6.8.2.3 De signalisatie voldoet aan de geldende
voorschriften.
6.8.3 Brandmelding
6.8.3.1 De melding van ontdekking of detectie van
brand moet terstond aan de brandweerdiensten
kunnen worden doorgegeven door een meldingstoestel
per compartiment; maar in de gebouwen waarvan de
oppervlakte per bouwlaag kleiner is dan 500 m²,
volstaat één meldingstoestel voor het gebouw.
6.8.3.2 De nodige verbindingen worden bestendig
en terstond verzekerd door telefoon- of elektrische
lijnen, of door elk ander systeem dat dezelfde
werkingswaarborgen en dezelfde gebruiksfaciliteiten
biedt.
6.8.3.3 Elk toestel dat de verbinding tot stand kan
brengen mits menselijke interventie, draagt een bericht
over zijn bestemming en gebruiksaanwijzing.
Gaat het om een telefoontoestel, dan vermeldt dit
bericht het te vormen oproepnummer, tenzij de
verbinding rechtstreeks of automatisch geschiedt.
6.8.4 Waarschuwing en alarm
De waarschuwings- en alarmseinen of -berichten
kunnen door alle betrokken personen opgevangen
worden en mogen niet onder elkaar noch met andere
seinen kunnen worden verward. Hun elektrische
kringen verschillen van elkaar.
6.8.5 Brandbestrijdingsmiddelen
6.8.5.1 Algemeen
De brandbestrijdingsmiddelen bestaan uit toestellen
of installaties die al dan niet automatisch zijn.
De snelblussers en de muurhaspels dienen voor eerste
interventie, dat wil zeggen dat zij bestemd zijn voor
gebruik door bewoners.
6.8.5.2 Draagbare of mobiele snelblussers Voor
bijzonder brandgevaar worden deze toestellen door
de aard en de omvang van dit gevaar bepaald.
6.8.5.3 Muurhaspels met axiale voeding, muurhydranten
6.8.5.3.1 Het aantal en de plaats van deze toestellen
wordt bepaald door de aard en de omvang van het
brandgevaar. Het aantal muurhaspels met axiale
voeding voldoet aan de volgende voorwaarden:
a) ieder compartiment groter dan 500 m² beschikt over
ten minste één haspel;
b) ieder punt van het compartiment moet kunnen
bereikt worden door de straal van de straalpijp.
Het perskoppelstuk van de eventuele muurhydranten
beantwoordt aan de voorschriften van het Koninklijk
Besluit van 30 januari 1975 tot vaststelling van het
type koppelingen gebruikt inzake brandvoorkoming
en - bestrijding (BS van 9 april 1975).
6.8.5.3.2 De stijgleiding die eventuele toestellen voedt
met water onder druk, heeft de volgende kenmerken:
de binnendiameter en de voedingsdruk moeten
zodanig zijn dat de druk aan de minst bedeelde haspel
beantwoordt aan de voorschriften van NBN EN 671-
1, ermee rekening houdend dat 3 haspels met axiale
voeding gelijktijdig moeten kunnen werken gedurende
1/2 h.
6.8.5.3.3 De eventuele toestellen worden zonder
voorafgaande bediening gevoed met water onder
druk. Deze druk bedraagt ten minste 2,5 bar op het
ongunstigste punt.
6.8.5.4 Ondergrondse en bovengrondse hydranten
6.8.5.4.1 Deze ondergrondse en bovengrondse
hydranten worden gevoed door het openbaar
waterleidingnet via een leiding met minimale
binnendiameter van 80 mm.
Kan het openbaar net aan deze voorwaarden niet
voldoen, dan wendt men andere bevoorradingsbronnen
aan met minimale capaciteit van 50 m³.
6.8.5.4.2 De standplaats der hoven- en ondergrondse
hydranten en meteen hun aantal worden bepaald
aan de hand van de ministeriële omzendbrief van 14
oktober 1975 betreffende de watervoorraden voor het
blussen van branden.
“In de nijverheids- en handelszones en op de
plaatsen met een grote bevolkingsdichtheid liggen
de wateraansluitingen op een maximumafstand van
100 m van elkaar verwijderd. Elders zijn zij wegens
de ligging van de voor brand te beveiligen gebouwen
of inrichtingen zo verdeeld dat de afstand tussen
de ingang van elk gebouw of van elke inrichting en
de dichtstbijzijnde hydrant niet meer dan 200 m
bedraagt.”
6.8.5.4.3 De ondergrondse of de bovengrondse
hydranten worden aangebracht op ten minste 0,60 m
(horizontaal gemeten) van de kant der straten, wegen
of doorgangen waarop voertuigen kunnen rijden en
parkeren.

BIJLAGE 4: HOGE GEBOUWEN H>25M
0. ALGEMEEN
0.1 Doel
Deze basisreglementering bepaalt de minimale eisen
waaraan de opvatting, de bouw en de inrichting van
hoge (HG) gebouwen moeten voldoen om:
a) het ontstaan, de ontwikkeling en de voortplanting
van brand te voorkomen;
b) de veiligheid van de aanwezigen te waarborgen;
c) preventief het ingrijpen van de brandweer te
vergemakkelijken.
0.2 Toepassingsgebied
Deze bijlage is van toepassing op alle hoge gebouwen
waarvoor de aanvraag voor de bouwvergunning na 31
december 1997 ingediend is.
Uitgesloten van het toepassingsgebied van deze
bijlage zijn echter de industriegebouwen.
0.3 Terminologie - zie bijlage 1.
0.4 Reactie bij brand van de materialen - zie
bijlage 5.
0.5 Platen
0.5.1 Plaat I - Gevels
0.5.2 Plaat II - Gevels
0.5.3 Plaat III - Daken van de aangrenzende
constructies
0.5.4 Plaat IV - Daken
1. INPLANTING EN ToEGANGSWEGEN
1.1 Het gebouw is voortdurend bereikbaar voor
autovoertuigen.
Daartoe moeten de voertuigen beschikken over een
toegangsmogelijkheid en een opstelplaats:
- ofwel op de berijdbare rijweg van de openbare weg;
- ofwel op een bijzondere toegangsweg vanaf de
berijdbare rijweg van de openbare weg en die de
volgende kenmerken vertoont:
- minimale vrije breedte: 4 m; zij bedraagt 8m indien
de toegangsweg doodloopt;
- minimale draaistraal: 11 m aan de binnenkant en 15
m aan de buitenkant;
- minimale vrije hoogte: 4 m;
- maximale helling: 6%;
- draagvermogen: derwijze dat voertuigen, zonder
verzinken, met een maximale asbelasting van 13 t
er kunnen rijden en stilstaan, zelfs wanneer ze het
terrein vervormen. Voor kunstwerken welke zich op
de toegangswegen bevinden, richt men zich naar de
NBN B 03-101;
- mogelijkheid tegelijkertijd 3 autovoertuigen van 15t
te dragen;
- de afstand vanaf de rand van die weg tot aan het vlak
van de gevel bedraagt tussen 4 m en 10 m.
Geparkeerde voertuigen mogen de doorgang en de
opstelling van de voertuigen van de brandweer op deze
toegangswegen niet verhinderen.
Op ten minste één van deze toegangswegen moeten het
materieel en de voertuigen van de brandweer kunnen
rijden, stilstaan en werken.
1.2 Ten minste één van de lange gevels moet langs een
weg lopen die toegankelijk is voor de voertuigen van de
brandweer en indien de lange gevel geen hoofdingang
bevat, dan moet de weg bovendien langs een gevel
waarin wel zulke ingang zit, lopen.
De afstand van de rand van deze weg tot aan het vlak
van de gevel dient tussen 4 m en 10 m te bedragen.
De af te leggen afstand vanaf de hierboven bepaalde
wegen tot aan de liften met een inrichting voor
prioritaire oproep (zie 6.1.2), mag niet meer dan
30 m bedragen.
Indien een sokkel één of meer gebouwen draagt, is één
van de volgende twee bepalingen van toepassing:
- het platform van de sokkel is toegankelijk voor de
voertuigen van de brandweer, met inachtneming van
de voorschriften van 1.1, maar met uitzondering van
de helling van de oprit die 12% mag bedragen;
- ten minste één van de gevels van elk gebouw is
toegankelijk via een weg voor gewoon verkeer in
open lucht of in een tunnel die om de 25 m een
openluchtsegment bevat van ten minste 15 m x 7 m.
1.3 Bijgebouwen, uitspringende daken, luifels,
uitkragende delen of andere dergelijke toevoegingen
zijn enkel toegelaten indien daardoor noch de
evacuatie, noch de veiligheid van de gebruikers, noch
de actie van de brandweer in het gedrang komen.
Indien de beglaasde gevels van het gebouw uitgeven
boven bouwdelen die al dan niet deel uitmaken
van dit gebouw, dan moeten de daken van deze
constructies:
- een Rf 2 h hebben over een minimale horizontale
afstand van 5 m vanaf deze gevels;
- en over deze afstand komen geen lichtkoepels,
luchtverversers, rookuitlaten, noch openingen
voor, tenzij
- die openingen gescheiden zijn van de openingen
in de gevels door een bouwelement Rf 1h (plaat
III);
of
- de totale oppervlakte van de openingen niet
groter is dan l00 cm².
Zo deze daken niet die kenmerken bezitten, dan
mag de gevel van het HG dat er boven uitsteekt, niet
beglaasd zijn.
1.4 De horizontale afstand, vrij van elk brandbaar
element en gelegen tussen een HG en een tegenoverstaand
gebouw, moet ten minste 8m bedragen, tenzij de
wanden voldoen aan de voorwaarden van wanden die
aangrenzende gebouwen scheiden.
De wanden die aangrenzende gebouwen scheiden,
hebben Rf4 h.
In deze wanden mag een verbinding tussen deze
gebouwen bestaan via een sas, voor zover dit de
volgende kenmerken draagt:
1. het mag niet uitlopen op een trappenhuis;
2. het bevat twee zelfsluitende deuren met Rf 1 h;
3. de wanden hebben Rf 2 h;
4. de oppervlakte bedraagt minimum 2 m².
1.5 De HG met een hoogte van meer dan 50 m
worden ingeplant op minder dan 10 km, langs
berijdbare wegen, van een brandweerpost.
2. CoMPARTIMENTERING EN EVACUATIE
2.1 Het gebouw is verdeeld in compartimenten
waarvan de oppervlakte kleiner is dan 2500 m², met
uitzondering van de parkeergebouwen (zie 5.2).
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 59

Planche I
Plaat I
1
3
60 www.rft.be
Saillie
Oversteek
a
a
d
c
a>0,6
Si a a+c+d >1,00
a
2
Si
a a+b+c+d >1,00
4
Si a a+b+d >1,00
5 6
7 c+d >1,00
De voeg moet
beantwoorden
aan de RF eisen
8
c
d b
c
b+c+d >1,00
d
Allège
Borstwering
Linteau
Latei
c + b
Dimensions en m
Afmetingen in m
b
a
b
d
d
c
d b
c
b+d >1,00
Le joint doit
répondre à
l'exigence de RF
b+b >1,00

Planche II
Plaat II
Fig. 1
COMPARTIMENT 1
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 1
b
Fig. 3
COMPARTIMENT 1
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 1
a
c
a+2b > 1
COMPARTIMENT 2
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 2
b
COMPARTIMENT 2
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 2
b
2b+c > 1
Fig. 2
Dimensions en m
Afmetingen in m
COMPARTIMENT 1 COMPARTIMENT 2
b
Fig. 4
COMPARTIMENT 1
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 1
c
a
a
a
b
a+2b > 1
2a+2b+c > 1
COMPARTIMENT 2
OU/OF
BATIMENT
GEBOUW 2
b
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 61

62 www.rft.be
PLANCHE III
PLAAT III
PLANCHE IV
PLAAT IV
Rf 1h
Bâtiment moyen (BM)
Middelhoog gebouw (MG)
Rf=1/2 h
Rf=1 h
10m < h < 25
Rf 1h
10m < h < 25

Wat de gebouwen betreft, bedoeld in de bovenstaande
alinea, mag de oppervlakte van een compartiment
groter zijn dan 2500 m², indien het uitgerust is met
een automatische blusinstallatie en een rook- en
warmteafvoerinstallatie, die voldoen aan de normen
of aan de regels van goed vakmanschap terzake
die erkend zijn door de Minister van Binnenlandse
Zaken, volgens de procedure en de voorwaarden die
hij bepaalt.
De hoogte van een compartiment stemt overeen met
de hoogte van één bouwlaag.
De volgende uitzonderingen zijn nochtans
toegestaan:
- het parkeergebouw met bouwlagen (zie 5.2);
- een compartiment mag gevormd worden door
twee boven elkaar geplaatste bouwlagen met
binnenverbindingstrappen - duplex - indien de
gecumuleerde oppervlakte van die bouwlagen
niet groter is dan 2500 m²; ingeval de duplex zich
op de hoogste twee bouwlagen van het gebouw
bevindt, mag de oppervlakte van het compartiment
2500 m² per bouwlaag bedragen;
- de benedenverdieping en de eerste verdieping (of
tussenverdieping) mogen eveneens één com parti -
ment vormen, op voorwaarde dat het totaal volume
niet groter is dan 25000 m²;
- de hoogte van een compartiment mag zich
uitstrekken over verscheidene boven elkaar
geplaatste bouwlagen, indien dit compartiment
slechts technische lokalen omvat (zie 5.1.1).
- de hoogte van een compartiment mag zich
uitstrekken over verscheidene bouwlagen (atrium)
op voorwaarde:
- dat dit compartiment is uitgerust met een
automatische blusinstallatie en een rook- en
warmteafvoerinstallatie, die voldoen aan de
normen of aan de regels van goed vakmanschap
terzake die erkend zijn door de Minister van
Binnenlandse Zaken, volgens de procedure en
de voorwaarden die hij bepaalt;
- en dat de evacuatiemogelijkheden van het
gebouw dienen te voldoen aan de bepalingen
van deze bijlage waarbij geen rekening mag
gehouden worden met de evacuatie via het
atrium-compartiment.
2.2 Evacuatie van de compartimenten
2.2.1 Aantal uitgangen
Elk compartiment heeft minimum:
- 2 uitgangen;
- 2 + n uitgangen waarbij n het geheel getal is
onmiddellijk groter dan de deling van de maximale
bezetting van het compartiment door 1000, indien de
bezetting 500 of meer dan 500 personen bedraagt.
Het minimumaantal uitgangen kan door de brandweer
verhoogd worden in functie van de bezetting en de
configuratie van de lokalen.
Indien de bezetting 50 of meer dan 50 personen
bedraagt, wordt het aantal uitgangen van bouwlagen
en lokalen bepaald zoals voor de compartimenten.
Voor de twee ondergrondse bouwlagen onmiddellijk
onder het evacuatieniveau volstaat één uitgang
indien deze bouwlagen enkel lokalen bevatten zoals
bergingen en indien de afstand vanuit ieder punt op
elke bouwlaag tot het trappenhuis of tot de uitgang
kleiner is dan 15 m.
In geval van een compartiment zich uitstrekkend
over verscheidende bouwlagen (atrium) dienen de
evacuatiemogelijkheden van het gebouw te voldoen
aan de bepalingen van deze bijlage waarbij geen
rekening mag gehouden worden met de evacuatie via
het atrium-compartiment.
2.2.2 De uitgangen
De uitgangen zijn gelegen in tegenovergestelde zones
van het compartiment.
Voor de compartimenten die niet op een evacuatie-
niveau gelegen zijn, zijn de uitgangen met het
evacuatieniveau verbonden door middel van trappen
binnen of buiten het gebouw gelegen (voor de
horizontale afstanden zie 4.4).
Voor de ondergrondse bouwlagen mag een uitgang
die voldoet aan de vereisten van een uitgang voor
het evacuatieniveau, de vereiste toegang tot een
trappenhuis vervangen.
Voor het parkeergebouw: zie 5.2.
Op een evacuatieniveau leidt iedere trap naar buiten,
hetzij rechtstreeks, hetzij over een afzonderlijke
evacuatieweg die beantwoordt aan de voorschriften
van 4.4.3.
3. VooRSCHRIFTEN VooR SoMMIGE
BoUWELEMENTEN
3.1 Doorvoeringen door wanden
Doorvoeringen doorheen wanden van leidingen voor
fluïda of voor elektriciteit en de uitzetvoegen mogen de
vereiste weerstand tegen brand van de bouwelementen
niet nadelig beïnvloeden.
3.2 Structurele elementen
De structurele elementen hebben Rf 2 h.
3.3 Gevels
3.3.1 Ter hoogte van de scheidingen tussen compartimenten
De gevel omvat aan elke bouwlaag een bouwelement
dat gedurende 1 h beantwoordt aan het criterium
'vlamdichtheid' van NBN 713-020. Deze vereiste wordt
niet opgelegd aan het tussenniveau van de duplex.
De figuren van plaat 1 tonen de wijzen waarop dit
bouwelement aangebracht is.
Het omvat:
a) een doorlopend horizontaal overstek met breedte
'a', gelijk aan of groter dan 0,60 m en dat met de
vloer verbonden is;
b) een element samengesteld:
- uit een doorlopend horizontaal overstek met
breedte 'a' en met de vloer verbonden;
- in de bovenliggende bouwlaag, uit een
doorlopende borstwering met hoogte 'b';
- in de onderliggende bouwlaag, uit een
doorlopende latei met hoogte 'c'.
De som van de afmetingen a, b, c en d (vloerdikte) is
gelijk aan of groter dan 1 m; elk der afmetingen a, b
of c kunnen eventueel nul zijn.
De stijlen van het gordijngevelskelet (lichte gevel)
worden ter hoogte van elke bouwlaag aan het
gebouwskelet vastgezet.
De borstwering en de latei worden derwijze aan de
vloerplaat vastgezet dat het geheel gedurende 1 h
aan het criterium “vlamdichtbeid” van NBN 713-020
beantwoordt; aan dezelfde vereiste voldoen ook de
penanten.
De verbinding van het gevelelement met de vloer
voldoet aan de vereisten opgelegd voor de vloer of
voor de wanden die de compartimenten scheiden.
Teneinde te voorkomen dat de brand zich zou
voortplanten langs de gevels tussen compartimenten
die in éénzelfde vlak zijn gelegen of tussen verschillende
maar aanpalende gebouwen, wordt er bovendien een
gevelelement voorzien dat eveneens gedurende 1 h
aan het criterium 'vlamdichtheid' beantwoordt tussen
de beglaasde openingen en dat wordt uitgevoerd op
een wijze zoals aangeduid in de figuren van plaat II:
a) hetzij een doorlopend element dat zich in het
verlengde van de gevel (bevindt; de breedte van dit
element (2b + a) (plaat II, fig. 1 en 2) bedraagt ten
minste 1 m; de delen van dit element die links
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 63

64 www.rft.be
en rechts van de hartlijn van de gemene muur
gelegen zijn, zijn ten minste 0,50 m breed, indien
het gaat om twee verschillende gebouwen;
b) hetzij een doorlopend verticaal overstek of dat
zich bevindt in de hartlijn van de muur die de
scheiding vormt tussen de twee gebouwen of
compartimenten; de lengte van dit element (2b +
c) (plaat II, fig. 3) bedraagt ten minste 1 m;
c) ofwel een combinatie van de vorige elementen op
zulke wijze dat de som van de lengten ten minste
1 m bedraagt (plaat II, fig. 4).
3.3.2 Gevels die een tweevlakshoek vormen
Wanneer twee vlakken van de gevel van een gebouw,
of wanneer de gevels van het gebouw en van een
andere aangrenzende constructie een inspringende
tweevlakshoek vormen groter dan of gelijk aan 90°
(en kleiner dan 180°), dan hebben de geveldelen
waarvan de rib van de inspringende tweevlakshoek
deel uitmaakt ter hoogte van de scheidingen tussen
compartimenten, een Rf 1h over een ontwikkelde
horizontale afstand van ten minste 1 m.
Voor de gevels die een inspringende tweevlakshoek
vormen kleiner dan 90° worden de voorwaarden voor
tegenover elkaar staande gevels toegepast.
3.3.3 Tegenover elkaar staande gevels
Deze gevels zijn ofwel evenwijdig, ofwel vormen ze
een ingesloten hoek kleiner dan 90°.
Voor gevelgedeeltes van tegenover elkaar staande
gevels die de scheiding vormen tussen compartimenten,
is de kortste afstand (in m) gemeten tussen de
gevelgedeeltes die geen Rf 1 h bezitten, ten minste:
7 x cos(α) + 1
waarin α de ingesloten hoek is.
3.4 Verticale wanden en binnendeuren
Voor de wanden en de deuren die comparti menten
afbakenen, geldt 4.1; bakenen zij evacuatiewegen af,
dan geldt 4.4.
De verticale binnenwanden die lokalen of het geheel
van lokalen met nachtbezetting afbakenen, hebben Rf
1 h. De deuren in deze wanden hebben Rf 1/2 h.
De verticale binnenwanden van archieflokalen hebben
Rf 1 h; hun deuren zijn zelfsluitend en hebben Rf
1/2 h.
3.5 Plafonds en valse plafonds
3.5.1 In de evacuatiewegen, de voor het publiek
toegankelijke lokalen en de collectieve keukens
hebben de valse plafonds een stabiliteit bij brand van
een 1/2 h.
3.5.2 De ruimte tussen het plafond en het vals plafond
wordt onderbroken door de verlenging van alle verticale
wanden die ten minste Rf 1/2 h bezitten. Indien de
ruimte tussen het plafond en het vals plafond niet is
uitgerust met een automatische blusinstallatie, dient
deze ruimte derwijze onderbroken te worden door
verticale scheidingen met Rf 1/2 h dat er ruimten
ontstaan waarvan de horizontale projectie kan
ingeschreven worden in een vierkant van maximum
25 m zijde.
3.6 Daken
De daken hebben Rf 2 h. Bij voorkeur worden enkel
platte daken of met lichte helling (hellingshoek niet
meer dan 10°) toegestaan.
Bij hellende daken heeft de onderdakvloer Rf 2 h (plaat
IV); de eventuele toegang tot de ruimte onder het dak
geschiedt door deuren of valdeuren met Rf 1 h.
4. VooRSCHRIFTEN INZAKE CoNSTRUCTIE VAN
CoMPARTIMENTEN EN EVACUATIERUIMTEN
4.1 Compartimenten
De wanden tussen de compartimenten hebben Rf 2 h.
Voor de gevel- of buitenwanden geldt 3.3.
De verbinding tussen twee compartimenten is slechts
toegestaan indien zij geschiedt via een sas dat de
volgende kenmerken heeft:
1. het bevat zelfsluitende deuren met Rf 1/2 h;
2. de wanden hebben Rf 2 h;
3. de oppervlakte bedraagt minimum 2 m².
Het sas kan dienen als sas voor het trappenhuis maar
niet als sas voor liften.
4.2 Binnentrappenhuizen
4.2.1 Algemeen
De trappen die verscheidene compartimenten
verbinden, zijn omsloten. De grondbeginselen van
2. 'Compartimentering en evacuatie' zijn erop van
toepassing.
4.2.2 Opvatting
4.2.2.1 De binnenwanden van de trappenhuizen hebben
minstens de Rf van de structurele elementen.
De buitenwanden mogen beglaasd zijn indien deze
openingen over ten minste 1 m zijdelings afgezet
zijn met een element dat een vlamdichtheid heeft
van 1 h.
4.2.2.2 De trappenhuizen moeten toegang geven
tot een evacuatieniveau en tot alle bovenliggende
bouwlagen.
Indien het gebouw is uitgerust met een plat dak of
met lichte helling (zie 3.6), geeft elk trappenhuis dat
de bouwlagen boven het evacuatieniveau bedient,
toegang tot het dak, met uitzondering voor degene
die gelegen zijn in de gedeelten van het gebouw
welke niet meer dan 3 bouwlagen bevatten boven het
evacuatieniveau.
Indien de toegangsdeur tot het dak doorgaans
gesloten is, moet zij zowel aan de binnen- als aan
de buitenkant een beglaasd kastje dragen dat de
deursleutel bevat.
4.2.2.3 Op iedere bouwlaag wordt de verbinding
tussen de evacuatieweg en het trappenhuis verzekerd
door een sas met de volgende kenmerken:
1. het is verlucht;
2. het bevat twee zelfsluitende deuren met Rf 1/2 h
die opendraaien in de vluchtzin; zij mogen niet
uitgerust zijn met een vergrendelingssysteem dat
haar opening zou beletten; hun nuttige breedte is
groter dan of gelijk aan de vereiste nuttige breedte
(berekend volgens bijlage 1 'Terminologie') en
bedraagt ten minste 0,80 m;
3. de wanden hebben Rf 2 h;
4. de oppervlakte bedraagt minimum 2 m².
Op een evacuatieniveau kan dit sas vervangen worden
door een deur met Rf 1 h en met de kenmerken der
voorvermelde sasdeuren.
4.2.2.4 Indien verscheidene compartimenten in
eenzelfde horizontaal vlak liggen, mogen zij een
gemeenschappelijk trappenhuis hebben op voorwaarde
dat dit toegankelijk is vanuit elk compartiment via een
verbinding die voldoet aan de vereisten van 4.2.2.3.
4.2.2.5 De trappenhuizen die de ondergrondse
bouwlagen bedienen, mogen niet rechtstreeks het
verlengde zijn van degene die de bouwlagen boven
een evacuatieniveau bedienen.

Dit sluit niet uit dat het ene boven het andere mag
liggen, mits volgende voorwaarden:
1. de wanden die ze scheiden, hebben Rf 2 h;
2. de toegang van ieder trappenhuis tot het
evacuatieniveau geschiedt overeenkomstig de
vereisten van 4.2.2.3 met uitzondering van het geval
bedoeld in 4.2.2.7 waar de toegang kan geschieden
via een deur met Rf 1/2 h.
4.2.2.6 In de hoge gebouwen (HG) met niet meer
dan 6 appartementen per bouwlaag die door
eenzelfde binnentrappenhuis bediend worden, mag
de gemeenschappelijke hall van deze appartementen
ofwel als sas der liften, ofwel als sas van het
trappenhuis beschouwd worden.
Afwijkend van 4.2.2.3 mogen de deuren op de
gemeenschappelijke hall tegen de vluchtzin
opendraaien en niet zelfsluitend zijn.
4.2.2.7 In de hoge gebouwen (HG) van maximum
36 m hoog, en met niet meer dan 4 appartementen
per bouwlaag die door eenzelfde trappenhuis bediend
worden, mag de gemeenschappelijke hall van deze
appartementen terzelfdertijd zowel als sas van het
trappenhuis en als sas van de liften dienen.
Afwijkend van 4.2.2.3 mogen de deuren op de
gemeenschappelijke hall tegen de vluchtzin
opendraaien en niet zelfsluitend zijn.
4.2.2.8 Trappenhuizen en toegangssassen mogen
geen voorwerpen bevatten tenzij detectiemiddelen,
draagbare snelblussers, elektrische leidingen,
veiligheidsverlichting, signalisatie-, verlichtings-
en verwarmings toestellen, ontrokingskokers of
ontrokings inrichtingen.
Enkel de toegangsdeuren van de evacuatiewegen tot
de trappenhuizen zijn toegelaten.
4.2.2.9 Bovenaan elk binnentrappenhuis zit een
verluchtingsopening met een doorsnede van minimum
1 m² en die uitmondt in de open lucht.
Deze opening is normaal gesloten; voor het openen
gebruikt men een handbediening die goed zichtbaar
geplaatst is op het evacuatieniveau.
Deze eis geldt niet voor trappenhuizen tussen
evacuatieniveau en ondergrondse bouwlagen.
4.2.3 Trappen
4.2.3.1 Constructiebepalingen
De trappen hebben de volgende kenmerken:
1. evenals de overlopen hebben zij een stabiliteit bij
brand van 1 h of dezelfde opvatting van constructie
als een betonplaat met Rf 1 h;
2. zij zijn voorzien van massieve stootborden;
3. zij zijn aan beide zijden, ook langsheen de
overlopen, uitgerust met een leuning; voor de
trappen met een nuttige breedte, kleiner dan
1,20 m, is één leuning voldoende, voor zover er
geen gevaar is voor het vallen;
4. de aantrede van de treden is in elk punt ten minste
0,20 m;
5. de optrede van de treden mag niet meer dan 18 cm
bedragen;
6. hun helling mag niet meer dan 75% bedragen
(maximale hellingsboek 37°);
7. zij zijn van het 'rechte type';
4.2.3.2 Nuttige breedte van traparmen, overlopen en
sassen De nuttige breedte is ten minste gelijk aan
0,80 m en bereikt ten minste de vereiste nuttige breedte
br berekend volgens bijlage 1 'Terminologie'.
De deurzwaai mag de nuttige breedte van de overlopen
niet beperken tot een waarde die kleiner is dan br.
De traparmen en de overlopen der trappen huizen van
éénzelfde compartiment mogen in hun nuttige breedte
niet meer dan één doorgangseenheid verschillen.
Bevat een compartiment lokalen met speciale
bestemming, dan wordt de theoretische nuttige
trapbreedte (volgens bijlage 1 'Terminologie') op
basis van hun aantal gebruikers slechts berekend
over de hoogte tussen dit compartiment en het
evacuatieniveau.
4.3 Buitentrappenhuizen
Buitentrappenhuizen beantwoorden aan de
voorwaarden van 4.2.2.2.
De buitentrappenhuizen zijn door wanden omsloten;
langs ten minste één zijde moet op elke bouwlaag de
buitenlucht vrij kunnen toetreden.
Geen enkel punt van de trap mag op minder dan 1m
gelegen zijn van een gevelgedeelte dat geen Rf 1 h
heeft.
De voorschriften van 4.2.3 zijn erop van toepassing
met nochtans de volgende afwijking: de stootborden
zijn niet verplicht;
er is geen stabiliteit bij brand vereist, maar het
materiaal behoort tot de klasse A0.
De verbinding tussen het compartiment en een
buitentrappenhuis gebeurt:
- hetzij via een deur Rf 1/2 h;
- hetzij via (een) vluchtterras(sen).
Eén trappenhuis mag vervangen worden door twee
buitentrappen met rechte traparmen; deze trappen zijn
verbonden door vluchtterrassen waarop gebeurlijke
dwarsschotten geen moeilijke hindernissen mogen
vormen.
Eén enkele buitentrap volstaat bij de HG bedoeld in
4.2.2.7. Deze buitentrappen hebben de volgende
kenmerken:
1. breedte minimum 0,60 m;
2. hellingsboek niet groter dan 45°;
3. aantrede van de treden ten minste 0,10 m;
4. optrede der treden maximum 0,20 m;
5. bij iedere trap twee handgrepen.
Voor de verbinding tussen het evacuatieniveau en de
onmiddellijk hoger gelegen bouwlaag mag een trap of
gedeelte van trap aangewend worden die inschuifbaar
of geleed is.
4.4 Evacuatiewegen en vlucht terrassen
4.4.1 Algemene voorschriften
Geen enkel punt van een compartiment mag zich
verder bevinden dan:
a) voor lokalen met uitsluitend dagbezetting:
- 30 m van de evacuatieweg die de trappen of
uitgangen verbindt;
- 45 m van de toegang tot de dichtstbijzijnde
trap of uitgang;
- 80 m van de toegang tot een tweede trap of
uitgang.
b) voor lokalen of geheel van lokalen met
nachtbezetting:
- 20 m van de evacuatieweg die de trappen of
uitgangen verbindt;
- 30 m van de toegang tot de dichtstbijzijnde
trap of uitgang;
- 60 m van de toegang tot een tweede trap of
uitgang.
De uitgangen leiden naar buiten of naar een ander
compartiment.
De lengte van doodlopende evacuatiewegen mag niet
meer dan 15 m bedragen.
De in open lucht af te leggen weg speelt geen rol bij
het berekenen van deze afstanden.
De nuttige breedte van de evacuatiewegen,
vluchtterrassen en van hun toegangs-, uitgangs- of
doorgangsdeuren is groter dan of gelijk aan de vereiste
nuttige breedte (zie bijlage 1 'Terminologie'). Zij
bedraagt ten minste 0,80 m voor de evacuatiewegen
en de deuren, en ten minste 0,60 m voor de
vluchtterrassen.
De deuren op deze wegen mogen geen vergrendeling
bezitten die de evacuatie kan belemmeren.
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 65

66 www.rft.be
Deze bepalingen zijn niet toepasselijk op parkeergebouwen
(zie 5.2).
4.4.2 Op een bouwlaag die geen evacuatieniveau is
In een compartiment gaat de verbinding tussen en
naar de trappenhuizen via evacuatiewegen of over
vluchtterrassen. Deze wegen mogen niet doorheen
trappenhuizen noch doorheen hun sassen lopen.
De af te leggen weg tussen de trappen huis toegangen
is groter dan 10 m en kleiner dan 60 m.
De verticale binnenwanden van de evacuatie wegen
en hun toegangsdeuren tot deze wegen hebben Rf
1/2 h.
4.4.3 Op een evacuatieniveau
De binnenwanden van elke evacuatieweg hebben Rf 2h.
De deuren van de lokalen die op deze weg uitgeven
zijn zelfsluitend en hebben Rf 1h.
Op zulk niveau geschiedt de toegang tot het
trappenhuis overeenkomstig 4.2.2.3.
De evacuatieweg mag de ingangshall omvatten.
Deze hall mag de toegang tot de liften en niet
afgesloten ruimten omvatten bestemd voor het
onthaal en bijbehorende diensten met uitzondering
van drankgelegen heden of restauratieplaatsen.
Op een evacuatieniveau mogen geen uitstalramen van
bouwdelen met een commerciële functie, die geen
Rf 2 h hebben, uitgeven op de evacuatieweg die de
uitgangen van andere bouwdelen verbindt met de
openbare weg, met uitzondering van de laatste 3 m
van deze evacuatieweg.
4.5 Signalisatie
Voor alle bouwlagen wordt het volgnummer duidelijk
aangebracht op de overlopen en in de vluchtruimten
bij trappenhuizen en liften.
De aanduiding van de uitgangen en nooduitgangen
dient te voldoen aan de bepalingen betreffende de
veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk.
5. CoNSTRUCTIEVooRSCHRIFTEN VooR SoMMIGE
LoKALEN EN TECHNISCHE RUIMTEN
5.1 Technische lokalen en ruimten
5.1.1 Algemeen
Een technisch lokaal of een geheel van technische
lokalen vormt een compartiment en zijn hoogte kan
over verscheidene opeenvolgende bouwlagen reiken.
5.1.1.1 Voor de technische lokalen gelden de
voorschriften inzake decompartimenten mits volgende
wijzigingen:
1. toegang tot twee uitgangen waarbij die leiden:
- hetzij naar een aanpalend compartiment via een
sas volgens 4.2.2.3;
- hetzij naar een trappenhuis via een sas volgens
4.2.2.3;
- hetzij naar buiten, derwijze dat een evacuatieniveau
bereikbaar is;
2. afwijkend van 4.4.1 mag geen enkel punt van het
compartiment zich verder bevinden dan:
- 45 m van de weg die in het technisch compartiment
de twee uitgangen verbindt;
- 60 m van de dichtstbijzijnde uitgang;
- 100 m van de tweede uitgang;
indien nochtans de oppervlakte van het technisch
compartiment niet groter is dan 1 000 m², volstaat
één uitgang naar een trappenhuis, naar buiten of
naar een ander compartiment. In dit geval mag de
af te leggen weg naar deze uitgang niet groter zijn
dan 60 m;
3. indien de hoogte van het technisch compartiment
over verscheidene opeen volgende bouwlagen (zie
2.1) reikt en zo het meer dan één dienstvloer omvat
die verbonden zijn door trappen of ladders:
- dan kan, voor zover de compartiments oppervlakte
kleiner is dan 1000 m², om de twee dienstvloeren,
en beginnend met de laagste, één toegang tot
een trappenhuis, naar buiten of tot een ander
compartiment volstaan;
- indien de compartimentsoppervlakte groter
is dan 1 000 m ², dan moet elke dienstvloer
toegang verlenen tot ten minste één van de twee
uitgangen; deze wisselen af van vloer tot vloer;
4. de nuttige breedte van evacuatiewegen, traparmen,
overlopen en sassen bedraagt ten minste 0,80 m.
5.1.2. Stookafdelingen en bijhorigheden
Hun opvatting en uitvoering voldoen aan de voorschriften
van de norm NBN B 61-001. Is het totaal nuttig
warmtevermogen van de generatoren opgesteld in de
stookplaats kleiner dan 70 kW doch groter dan 30 kW,
dan wordt deze beschouwd als een technisch lokaal.
De stookafdelingen en bijhorigheden liggen:
- hetzij in een naburig gebouw dat op een horizontale
afstand staat van ten minste 8 m waarbinnen geen
enkel brandbaar element voorkomt, bedoeld in punt
1.4;
- hetzij in het gebouw, maar dan onder de volgende
voorwaarden:
- zij mogen zich niet in, noch onder het hoge
gedeelte bevinden;
- stookafdelingen met gas lichter dan lucht
mogen evenwel op het dak staan;
- hun verbindingen met de andere gedeelten
van het gebouw geschieden via een sas
van het type beschreven in punt 1.4;
hun deuren draaien in de vluchtzin.
De installaties voor opslag en ontspanning van
vloeibaar petroleumgas, gebruikt voor de verwarming
van het gebouw, liggen buiten het gebouw.
5.1.3 Transformatorlokalen
5.1.3.1 Algemeen
Zij voldoen aan de voorschriften van het Algemeen
Reglement op de Elektrische Installaties (AREI).
Verder geldt dat:
- de wanden Rf 2 h hebben, behalve de buitenmuren;
- de binnendeuren Rf 1 h hebben;
- indien water (van om het even welke herkomst, dus
ook bluswater) de vloer kan bereiken, bijvoorbeeld
door infiltratie of via kabelgoten, dan dienen
alle maatregelen te worden getroffen opdat het
waterpeil constant en automatisch beneden de
vitale gedeelten blijft van de elektrische installatie,
zolang ze in gebruik is.
Indien de olie-inhoud van het geheel der toestellen 50
l of meer bereikt, moeten de voorschriften van NBN
C 18-200 'Richtlijnen voor de brandbeveiliging van
de lokalen van elektriciteitstransformatie' toegepast
worden.
5.1.3.2 Ter plaatse gemonteerde posten of prefabposten
Een ter plaatse gemonteerde post of prefab-post
wordt opgesteld in een daartoe bestemd lokaal, met
wanden Rf 2 h.
De toegang, zo die niet van buitenaf geschiedt, gaat
via een deur Rf 1h.
5.1.4 Huisvuilafvoer
5.1.4.1 Stortkoker
Hij wordt bij voorkeur aan de buitenkant van het
gebouw aangebracht.
Zijn wanden zijn van niet-brandbare materialen en
hebben een glad binnenvlak.
De verluchtingsbuis van de stortkoker moet ten minste
1 m boven het dakniveau uitsteken.
De stortvaldeurtjes zijn zelfsluitend.
Inzake weerstand tegen brand:
1. is de koker binnen het gebouw opgesteld, dan
heeft

hij de volgende kenmerken: wanden Rf 2 h en
deurtjes Rf 1/2 h;
2. is de koker buiten het gebouw opgesteld met de
deurtjes aan de binnenzijde, dan hebben zij Rf 1/2h,
elk verbindingsstuk tussen deurtje en koker heeft
Rf 2 h.
5.1.4.2 Lokaal voor de opslag van huisvuil
De wanden hebben Rf 2 h.
Geeft dit lokaal niet uit in de buitenlucht, dan
is het toegankelijk via een sas met de volgende
kenmerken:
1. twee zelfsluitende deuren Rf 1/2 h;
2. wanden Rf 2 h;
3. minimale oppervlakte 2 m².
Indien het lokaal gelegen is onder een stortkoker,
is het voorzien van een automatisch hydraulisch
blussysteem dat voldoet aan de normen of aan de
regels van goed vakmanschap terzake.
5.1.5 Leidingenkokers
5.1.5.1 Verticale kokers
Hun wanden hebben Rf 2 h.
De valluiken en deurtjes hebben Rf 1 h.
Zij hebben aan hun boveneind een degelijke
verluchting.
De vrije verluchtingsdoorsnede van de koker is ten
minste gelijk aan 10% van de totale horizontale
doorsnede van de koker, met een minimum van
4 dm².
Deze kokers mogen in de trappenhuizen en in hun
sassen gebouwd worden, maar mogen er niet op
uitgeven.
In de HG bedoeld in 4.2.2.7 mogen de kokers uitgeven
op de gemeenschappelijke hall.
Evenwel mogen hun wanden Rf 1 h hebben en hun
valluiken en deurtjes Rf 1/2 h, indien de kokers
ter hoogte van elke bouwlaag gecompartimenteerd
zijn door horizontale schermen met de volgende
kenmerken:
- zij zijn van niet-brandbaar materiaal;
- zij beslaan de hele ruimte tussen de leidingen;
- zij hebben Rf 1 h.
In dat geval moet de koker niet verlucht zijn.
5.1.5.2 Horizontale kokers
Kokers die door verticale wanden dringen waarvoor
een Rf is voorgeschreven, hebben:
- ofwel wanden en deurtjes met dezelfde Rf als deze
verticale wanden;
- ofwel een bouwelement ter hoogte van elke wand
met dezelfde Rf als deze verticale wanden.
5.2 Parkeergebouwen
Bij afwijking van het in 2.1 gestelde grondbeginsel
kan een parkeergebouw een compartiment vormen
waarvan de oppervlakte niet beperkt is, zelfs wanneer
er verscheidene communicerende bouwlagen zijn.
De wanden tussen de parkeergebouwen en de rest van
het gebouw voldoen aan de voorschriften van 4.1.
In het parkeercompartiment mogen evenwel sommige,
niet voor verblijf bestemde lokalen worden opgenomen,
zoals:
elektrische cabines, archieflokalen, technische
ruimten...
De wanden van deze lokalen vertonen een Rf 2 h en
de toegang geschiedt door een sas met Rf 2 h en
zelfsluitende deuren Rf 1/2 h.
Op elke bouwlaag is de evacuatie als volgt geregeld:
- ten minste twee trappenhuizen voldoen aan de
voorschriften vervat in 4.2 of 4.3 en zijn vanuit ieder
punt van de bouwlaag toegankelijk; de af te leggen
weg naar de dichtstbijzijnde trap mag niet meer dan
45 m bedragen; de minimale nuttige breedte van
deze trappen bedraagt 0,80 m;
- zoals gesteld in 2.2.2 al. 3 mag op de beschouwde
bouwlaag de vereiste toegang tot één van de
twee trappenhuizen vervangen worden door een
rechtstreekse uitgang naar buiten;
- op de bouwlaag die het dichtst bij het uitritniveau
ligt, mag de hellende rijweg één der trappenhuizen
vervangen indien zijn wanden Rf 2 h hebben en de
helling gemeten in haar hartlijn niet meer dan 10%
bedraagt;
- d e b ep erking v a n 10 % g eldt niet v o o r
compartimenten gelijk of kleiner dan 500 m², indien
evacuatie via de helling mogelijk blijft;
- buiten de signalisatie bepaald in 4.5 worden
de evacuatiewegen, op elke bouwlaag, ook nog
aangeduid op de vloer of juist erboven.
In de gesloten parkeergebouwen met een totale
oppervlakte groter dan 2500 m², moeten de
maatregelen genomen worden die noodzakelijk zijn
om de verspreiding van rook te voorkomen.
5.3 Zalen
5.3.1 Kunnen er meer dan 500 personen in verblijven,
dan mogen deze zalen enkel ondergronds ingericht
worden mits aan de volgende voorwaarden te
voldoen:
- het verschil tussen het laagste vloerpeil van deze zalen
en het dichtstbijzijnde gelegen evacuatieniveau mag
niet groter zijn dan 3 m;
- het aantal uitgangen wordt bepaald zoals voor
compartimenten;
- de evacuatie geschiedt: hetzij via trappen, hetzij via
hellingen die in de hartlijn maximum 10% bereiken.
De totale breedte van deze wegen is groter dan de
theoretische nuttige breedte.
Zijn voornoemde zalen bestemd voor maximum
500 personen, dan mogen zij ondergronds ingericht
worden op voorwaarde dat het voor het publiek
toegankelijke laagste vloerpeil niet meer dan 4 m
ligt beneden het gemiddelde peil der verschillende
evacuatieniveaus van de inrichting.
Het aantal uitgangen wordt bepaald zoals voor de
compartimenten.
5.3.2 Constructie
De wanden die deze lokalen of geheel van lokalen
vormen, hebben Rf 2 h.
Elke doorgang in de verticale wanden is afgesloten door
een zelfsluitende of bij brand zelfsluitende deur Rf 1 h;
hetzij door een sas van minimum 2 m² dat begrensd
wordt door wanden Rf 2 h en door zelfsluitende of bij
brand zelfsluitende deuren Rf 1/2 h.
Deze deuren draaien open in de vluchtrichting.
Geen enkel voorwerp mag de evacuatie naar de
uitgangen hinderen.
5.4 Winkel- of handelscomplex
De inrichting van winkellokalen die op binnengalerijen
uitgeven, wordt toegelaten op een evacuatieniveau en
op de aangrenzende niveaus mits:
1. het complex met zijn galerijen van de overige
bouwdelen gescheiden is door wanden met Rf 2h;
2. de overige bouwdelen hebben hun eigen uitgangen
onafhankelijk van de uitgangen van het winkel- of
handelscomplex;
De scheidingswanden tussen de handelslokalen hebben
Rf 1/2 h en lopen door in het eventuele vals plafond.
Dit voorschrift vervalt, zo het winkelcomplex voorzien
is van een automatisch hydraulisch blussysteem (NBN
S 21-028).
5.5 Collectieve keukens
De collectieve keukens, eventueel met inbegrip van
het restaurant, worden van de andere gebouwdelen
gescheiden door wanden met Rf 2 h.
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 67

68 www.rft.be
Wanneer de keuken niet gecompartimenteerd is ten
opzichte van het restaurant, is elk vast frituurtoestel
voorzien van een vaste automatische blusinstallatie die
gekoppeld wordt aan een toestel dat de toevoer van
energie naar het frituurtoestel onderbreekt.
Elke doorgang naar de rest van het gebouw wordt
afgesloten hetzij door een zelfsluitende of bij brand
zelfsluitende deur Rf 1 h, hetzij door een sas van
minimum 2 m² dat begrensd wordt door wanden Rf
2 h en door zelfsluitende of bij brand zelfsluitende
deuren Rf 1/2 h.
Deze deuren draaien in de vluchtrichting van de
keuken weg.
Tussen keukens en restaurants mogen horizontale en
verticale transportsystemen voor vaatwerk ingericht
worden; loopt dit transport door andere lokalen, dan
dient het gevat te worden in kokers met wanden Rf
2 h.
6. UITRUSTING VAN DE GEBoUWEN
6.1. Liften en goederenliften.
6.1.1 Algemeen.
6.1.1.1 De machine en de bijhorende onderdelen
van een lift en/of goederenlift zijn niet toegankelijk,
behalve voor het onderhoud, de controle en de
noodgevallen. De aandrijving bevindt zich:
- ofwel in de machinekamer;
- ofwel in de schacht, met uitzondering van de
oleohydraulische liften, waarvoor de aandrijving,
met inbegrip van het oliereservoir, zich uitsluitend
in een machinekamer mag bevinden.
De controleorganen zullen toegankelijk kunnen zijn
vanaf de overloop als zij:
- geplaatst zijn in een ruimte die voldoet aan de
vereisten zoals vermeld in 5.1.5.1;
- deel uitmaken van de bordeswand.
6.1.1.2 Alle liften zijn op hun evacuatieniveau uitgerust
met een mechanisme dat het mogelijk maakt ze
terug te roepen naar dat niveau, waarna de lift buiten
werking gesteld wordt.
Dit mechanisme zal aangeduid worden.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.1.3 Het geheel bestaande uit één of meer
schachten, en uit hun toegangsbordessen die een
sas moeten vormen, is omsloten door wanden met
Rf 2h.
De toegangsdeuren tussen het compartiment en
het sas zijn zelfsluitend of zelfsluitend bij brand en
hebben Rf 1/2h.
Het toegangsbordes moet gescheiden zijn van de
overlopen en de sassen van de trappenhuizen, en mag
geen deel uitmaken van de evacuatieweg, behalve in
de gevallen bedoeld in 4.2.2.6 en 4.2.2.7.
In afwijking op 4.2.2.3, mogen de deuren die uitgeven
op de gemeenschappelijke hal, bedoeld in 4.2.2.6 en
4.2.2.7, openen in de tegengestelde richting van de
evacuatie en niet zelfsluitend zijn.
6.1.1.4 Het geheel van de schachtdeuren moet een
stabiliteit bij brand en een vlamdichtheid van 1/2h
hebben overeenkomstig de NBN 713-020. Dit wordt
beoordeeld door de deurwand aan de kant van het
bordes aan het vuur bloot te stellen.
De bordeswand zal getest worden met de eventuele
bedienings- en controleorganen die daarvan deel
uitmaken.
6.1.1.5 Wanneer de lift slechts één compartiment
aandoet, moeten de wanden van de schacht,
bedoeld in 6.1.1.3, en de schachtdeuren, bedoeld
in 6.1.1.4, niet voldoen aan de respectieve vereisten
inzake brandweerstand, stabiliteit bij brand en
vlamdichtheid.
Toch zijn de wanden van een liftschacht in een
trappenhuis massief, doorlopend en onbrandbaar.
6.1.1.6 In de schacht(en) mag geen enkele blusinrichting
met water opgesteld staan.
6.1.1.7 In geval van abnormale stijging van
de temperatuur van de machine en/of van de
controleorganen, moeten de liften zodanig ontworpen
en gebouwd zijn dat zij halt kunnen houden op het
eerste toegangsbordes dat technisch gezien mogelijk
is, maar nieuwe bedieningsbevelen weigeren.
In dat geval moet een geluidsalarmsignaal de personen
die zich in de cabine bevinden, verwittigen dat zij
de lift moeten verlaten wanneer hij stopt; de deuren
gaan open en blijven net lang genoeg open opdat
de passagiers kunnen uitstappen, dat wil zeggen
minstens 15 seconden.
De mechanismen die het openen van de deuren
mogelijk maken, blijven actief.
Deze bediening moet voorrang krijgen op elk ander
commando.
6 . 1 . 1 . 8 A l s h e t g e b o u w u i t g e r u s t i s m e t
een branddetectie-installatie, moeten de liften
teruggeroepen worden naar het evacuatieniveau als
er een brand gedetecteerd is buiten de liften en hun
bijhorende onderdelen.
De schachtdeuren gaan open, en blijven net lang
genoeg open opdat de passagiers kunnen uitstappen,
dat wil zeggen minstens 15 seconden, waarna de lift
buiten werking gesteld wordt.
De mechanismen die het openen van de deuren
mogelijk maken, blijven actief.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.2 Liften en goederenliften waarvan de machinerie
zich in een machinekamer bevindt.
6.1.2.1 De wanden die het geheel dat gevormd wordt
door de schacht en de machinekamer scheiden, hebben
Rf 2h.
Als de deur of het valluik van de machinekamer uitgeeft
in het gebouw, hebben zij Rf 1h. Men moet in de
nabijheid voorzien in een glazen, gesloten kastje dat
de sleutel bevat.
Het geheel schacht en machinekamer, of de
schacht worden op natuurlijke wijze verlucht via
buitenluchtmonden.
Als de schacht en de machinekamer afzon der lijk
verlucht worden, hebben de verluchtingsopeningen elk
een minimale doorsnede van 1 % van de respectieve
horizontale oppervlakten.
Als het geheel schacht en machinekamer boven aan de
schacht verlucht wordt, heeft de verluchtingsopening
een minimale doorsnede van 4 % van de horizontale
oppervlakte van de schacht.
Wanneer er zich op verschillende niveaus machinekamers
bevinden, zijn de liftschachten die met elk van hen
overeenkomen, gescheiden door wanden met Rf
1/2h.
Elke liftbatterij moet haar eigen machinezaal hebben die
afgescheiden is van die van de andere liftbatterijen.
6.1.3 Liften en goederenliften waarvan de machinerie
zich in de schacht bevindt.
6.1.3.1 Er zal een rookdetectie-installatie geplaatst
worden boven aan de schacht. In geval van detectie
van rook in de schacht, zal de cabine stoppen
overeenkomstig 6.1.1.7.

De detectie-installatie in de schacht moet zo voorzien
worden dat het onderhoud en de controle ervan van
buiten de schacht kunnen geschieden.
De lift zal uitsluitend door een bevoegd persoon weer
in werking gesteld kunnen worden.
6.1.3.2 De schacht moet op een natuurlijke manier
verlucht worden via buitenluchtmonden.
De verluchtingsopening, die zich boven aan de schacht
bevindt, heeft een minimale doorsnede van 4 % van de
horizontale oppervlakte van de schacht.
6.1.4 Oleohydraulische liften.
De machinekamer is van de liftschacht gescheiden. De
wanden van de machinekamer hebben Rf 2h.
De toegang tot de machinekamer gebeurt door een
sas met de volgende kenmerken:
1. twee zelfsluitende deuren Rf 1/2h bevatten;
2. wanden Rf 2h hebben;
3. een minimale oppervlakte van 2 m² hebben;
4. gescheiden zijn van de overlopen en de sassen van
de trappenhuizen en geen deel uitmaken van de
evacuatieweg.
De machinekamers en de liftschachten moeten
op een natuurlijke manier verlucht worden via
buitenluchtmonden.
De verluchtingsopeningen hebben een minimale
doorsnede van 4 % van de horizontale doorsnede van
de kamer.
Het peil van de deurdrempels van de machinekamer
is zodanig verhoogd dat de kuip die op die manier
gevormd wordt, een inhoud heeft die ten minste gelijk
is aan 1,2 maal de olie-inhoud van de machines.
De elektrische apparatuur evenals de elektrische en
hydraulische leidingen die van de machinekamer naar
de liftschacht lopen, zijn hoger aangebracht dan het
hoogste peil dat de uitgelopen olie in de machinekamer
kan bereiken. De ruimte rond de doorboringen voor
deze leidingen, moet gedicht worden met materialen
met minstens dezelfde Rf als de wand.
Een thermische onderbreker is voorzien in het oliebad
en in de wikkelingen van de aandrijfmotor van de
pomp.
Kenmerken van de olie:
Vlampunt in open vat: ≥ 190 °C
Verbrandingspunt : ≥ 200 °C
Zelfontbrandingspunt : ≥ 350 °C
Een vaste snelblusser, waarvan de inhoud wordt
bepaald in verhouding tot de gebruikte hoeveelheid
olie of tot het volume van de machinekamer, beschermt
de machines. Hij wordt bediend door een thermische
detector.
In geval van detectie van brand van de machine, zal
de cabine stoppen overeenkomstig 6.1.1.7.
6.1.5 Liften met prioritaire oproep.
6.1.5.1 Elk compartiment en elk niveau dat uitgerust
is met een lift, met uitzondering eventueel van het
technische compartiment van het hogere niveau, wordt
aangedaan door een lift met prioritaire oproep die hem
verbindt met een evacuatieniveau dat gemakkelijk
bereikbaar is voor de brandweerd iensten.
Aan deze voorwaarde is voldaan:
- ofwel door een lift die dat evacuatieniveau en alle
bovengelegen niveaus aandoet;
- ofwel door meerdere liften die elk dit evacuatieniveau
en een deel van de bovengelegen niveaus aandoen,
als het geheel van de liften met prioritaire oproep
de toegang tot alle compartimenten van het gebouw
toelaat.
De lift met prioritaire oproep is niet vereist in de
gebouwen bedoeld in 4.2.2.7.
6.1.5.2 De hefhoogte van een lift met prioritaire
oproep wordt afgelegd in maximum 60 seconden.
De liften met prioritaire oproep kunnen normaal
gebruikt worden buiten de omstandigheden die deze
oproep vereisen.
6.1.5.3 De minimale afmetingen van de liftcabine zijn
1,1 m (breedte) x 1,4 m (diepte).
6.1.5.4 De schachtdeuren openen en sluiten
automatisch, en hebben een nuttige breedte van ten
minste 0,80 m
6.2 Paternosterlift, container transport en goederenlift
met laad- en losautomatisme
6.2.1 Deze toestellen hebben hun eigen
machine-kamers, schachten en bordessen.
De machinekamers bevinden zich bovenaan de
schacht. De binnenwanden van machinekamers en
van de schachten hebben Rf 2 h.
Bij de aankomst op elke bediende bouwlaag moet een
sas bestaan met wanden Rf 2 h en waarvan de deuren
of de toegangsluiken zelfsluitend zijn en gedurende
1/2 uur voldoen aan het criterium van vlamdichtheid.
Deze deuren of toegangsluiken worden getest met de
bordeszijde naar de oven gekeerd. De oppervlakte van
dit sas, dat uitsluitend voor de goederenverhandeling
mag dienen, is berekend op een oordeelkundige
schikking van de laad- en losinstallatie en op vlotte
toegankelijkheid van het dienstpersoneel.
Tussen het sas en de schachten zitten deuren of
luiken.
De bordeswanden van de schachten en hun toezichtsluiken
hebben Rf 1 h.
De schachtdeuren of toegangsluiken van deze
toestellen werken automatisch en zijn normaal
gesloten. Het ene element kan slechts opengaan bij
gesloten stand van het andere.
De eventuele doorgangen van horizontale transportbanden
naar de paternoster- en goederenliften,
evenals de doorgangen van het ene naar het andere
compartiment gebeuren via een sas, afgesloten door
twee luiken of deurtjes die gedurende een 1/2 uur
voldoen aan de criteria van vlamdichtheid.
Deze luiken of deurtjes worden getest met de
bordeszijde naar de oven gekeerd.
Deze luiken werken automatisch en zijn normaal
gesloten; bij doorgang van een container kan zulk luik
of deurtje slechts opengaan zo het andere gesloten
is.
Zo de installatie van het containertransport een
horizontaal en/of verticaal traject volgt en daarbij
bouwlagen en compartimenten doorloopt, worden
sassen voorzien aan elk van deze doorgangen. De
saswanden hebben Rf 2 h.
Hun twee luiken of deurtjes voldoen gedurende 1/2
uur aan de criteria van vlamdichtheid. Ze worden getest
met de bordeszijde naar de oven gekeerd.
Ze werken automatisch en zijn normaal gesloten.
Zulk een luik of deurtje kan slechts opengaan zo het
andere gesloten is. Bij brand worden de installaties
buiten dienst gesteld.
6.2.2 Het installeren van paternosterliften voor
personenvervoer is verboden.
6.3 Roltrappen
6.3.1 Het trappenhuis van roltrappen heeft wanden
met Rf 2 h; indien de roltrap enkel een duplex bedient,
is geen omkokering vereist.
6.3.2 De toegang tot het trappenhuis geschiedt op elke
bouwlaag, via een sas met volgende kenmerken:
1. het bevat twee zelfsluitende of bij brand zelfsluitende
deuren Rf 1/2 h;
www.rft.be 69

2. de wanden hebben Rf 2 h;
3. de oppervlakte bedraagt minimum 2 m²;
4. het is onderscheiden van de overlopen en sassen
der trappenhuizen en mag geen deel uitmaken van
de evacuatieweg.
6.3.3 De roltrap wordt automatisch uitgeschakeld zodra
er brand gedetecteerd wordt in een compartiment
waarheen hij leidt.
6.4 Hydraulische liften
Wanneer een lift bestemd voor de evacuatie van
personen met beperkte mobiliteit, verplicht vereist
is, moet hij voldoen aan de volgende voorschriften,
bovenop de voorschriften die vermeld zijn in 6.1.
6.4.1 Op alle niveaus vormt het toegangsbordes een
sas; de deuren voor toegang van het compartiment
naar de liftbordessen hebben Rf 1/2h en zijn
zelfsluitend of zelfsluitend bij brand.
6.4.2 De minimale afmetingen van de liftcabine zijn
1,1 m (breedte) x 1,4 m (diepte).
De schachtdeuren openen en sluiten automatisch, en
hebben een nuttige breedte van ten minste 0,80 m.
6.5 Elektrische laagspannings installaties voor
drijfkracht, verlichting en signalisatie
6.5.1 Zij voldoen aan de voorschriften van de geldende
wettelijke en reglementaire teksten, evenals aan het
Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties
(AREI).
6.5.2 De elektrische leidingen die installaties of
toestellen voeden die bij brand absoluut in dienst
moeten blijven, worden zodanig geplaatst dat de
risico’s van algehele buitendienststelling gespreid
zijn.
Op hun tracé tot aan het compartiment waar de
installatie zich bevindt, hebben de elektrische
leidingen een Rf 1h overeenkomstig addendum 3 van
de norm NBN 713-020.
Deze vereisten zijn niet van toepassing indien de
werking van de installaties of toestellen verzekerd blijft
zelfs bij het uitvallen van de energievoeding.
De bedoelde installaties of toestellen zijn:
a) de veiligheidsverlichting en eventueel de
noodverlichting;
b) de installaties voor melding, waarschuwing en
alarm;
c) de machinerie van de liften met prioritaire oproep
en de liften bestemd voor de evacuatie van personen
met beperkte mobiliteit bedoeld in punt 6.4;
d) de installaties voor rookafvoer;
e) de waterpompen voor de brandbestrijding en
eventueel de ledigingspompen.
6.5.3 Autonome stroombronnen
De stroomkringen waarvan sprake in 6.5.2 moeten
kunnen worden gevoed door één of meer autonome
stroombronnen. Het vermogen van die bronnen
moet voldoende zijn om gelijktijdig alle aan die
stroomkringen aangesloten installaties te voeden.
Zodra de normale stroom uitvalt, verzekeren de
autonome bronnen automatisch en binnen 1 minuut,
de werking gedurende één uur van de bovenvermelde
installaties.
De inwerkingtreding van de autonome stroombron
veroorzaakt de achtereenvolgende terugkeer van de
kooien der liften zonder prioritaireoproep naar het evacuatieniveau
waar ze met gesloten deuren in stilstand
gehouden worden, na voldoende verloop van tijd.
6.5.4 Veiligheidsverlichting
De veiligheidsverlichting voldoet aan de voorschriften
van de NBN L 13-005 (fotometrische en colorimetrische
voorschriften) en C 71-100 (installatieregels en
70 www.rft.be
instructie voor controle en onderhoud) en C 71-598-
222 (autonome noodverlichtingstoestellen).
De evacuatiewegen, de vluchtterrassen, de overlopen,
de liftkooien, de zalen of lokalen die toegankelijk
zijn voor het publiek, de lokalen waarin de autonome
stroombronnen of de pompen voor de blusinstallaties
opgesteld zijn, de stookafdelingen en de voornaamste
borden, zijn voorzien van een veiligheidsverlichting
met een horizontale verlichtingssterkte van ten minste
1 lux ter hoogte van de grond of van traptreden, in
de as van de vluchtweg; op plaatsen van de vluchtweg
waar een gevaarlijke toestand bestaat, bedraagt de
minimale horizontale verlichtingssterkte 5 lux. Deze
gevaarlijke plaatsen kunnen bijvoorbeeld zijn:een
richtingsverandering, een kruising, een overgang naar
trappen, onvoorzien hoogteverschil in het loopvlak.
Deze veiligheidsverlichting mag gevoed worden door
de normale stroombron, maar valt deze uit, dan moet
de voeding geschieden door één of meer autonome
stroombron(nen).
Autonome verlichtingstoestellen aangesloten op de
kring die de betrokken normale verlichting voedt,
mogen eveneens gebruikt worden voor zover zij alle
waarborgen voor een goede werking bieden.
6.5.5 Bliksembeveiliging
D e g e b o u w e n w o r d e n u i t g e r u s t m e t e e n
beveiligingsinstallatie tegen bliksem welke voldoet
aan de voorschriften van de norm NBN C 18-100.
6.6 Installaties voor brandbaar gas verdeeld door
leidingen
De installaties voor brandbaar gas lichter dan lucht
voldoen tevens aan:
* NBN D 51-001 - Centrale verwarming, luchtverversing
en klimaatregeling
- Lokalen voor drukreduceerinrichtingen van
aardgas.
* NBN D 51-003 - Installaties voor brandbaar gas
lichter dan lucht, verdeeld door leidingen.
* NBN D 51-004 - Installaties voor brandbaar
gas lichter dan lucht, verdeeld door leidingen -
Bijzondere installaties.
6.7 Aëraulische installaties
Indien er een aëraulische installatie aanwezig is, dient
deze te voldoen aan de volgende voorwaarden.
6.7.1 Opvatting van de installaties
6.7.1.1 Integratie van lokalen of gesloten ruimten in
de lokalen
Geen enkel lokaal of gesloten ruimte, zelfs niet op een
zolder of in een kelder, mag geïntegreerd worden in
het net van luchtkanalen, tenzij deze ruimten voldoen
aan de voorschriften opgelegd aan de kanalen.
6.7.1.2 Gebruik van trappenhuizen voor luchttransport
Geen enkel trappenhuis mag worden gebruikt voor de
aanvoer of de afvoer van lucht uit andere lokalen.
6.7.1.3 Beperking van het hergebruik van lucht
De lucht afgezogen uit lokalen met een bijzonder
brandgevaar, opslagplaats voor ontvlambare producten,
stookplaats, keuken, garage, parkeergebouw,
transformatorlokaal, lokaal voor de opslag van vuilnis,
mag niet opnieuw worden rondgestuurd; zij moet naar
buiten worden afgevoerd.
De lucht afgezogen uit andere lokalen mag:
- ofwel opnieuw rondgestuurd worden naar dezelfde
lokalen, op voorwaarde dat in het recyclagekanaal
een rookklep conform punt 6.7.5 wordt geplaatst;
- ofwel ingeblazen worden in nog andere lokalen om
er als compensatielucht te dienen voor mechanische
extractiesystemen met rechtstreekse afvoer naar
buiten worden afgevoerd.

In beide gevallen wordt de recyclagelucht automatisch
naar buiten afgevoerd, wanneer hierin rook
aanwezig is.
Bovenvermelde voorzieningen (rookklep op de
recyclagelucht en rookdetectie in het extractiekanaal)
zijn echter niet vereist voor luchtbehandelingsgroepen
met een debiet kleiner dan of gelijk aan 5000 m³/h,
die slechts één enkel lokaal bedienen.
6.7.2 Bouw van de luchtkanalen
6.7.2.1 Luchtkanalen in evacuatiewegen
In de evacuatiewegen, alsook in de technische kokers
en op plaatsen die niet bereikbaar zijn na afwerking
van het gebouw, zijn de kanalen en hun binnen- of
buitenisolatie vervaardigd van materialen A0; de
bekleding van de isolatie is ten minste van materialen
A1.
De soepele leidingen zijn ten minste van materialen
A1 en hun lengte is maximaal 1 m.
De kanalen en hun ophangsystemen hebben
bovendien een stabiliteit bij brand van 1/2 h in de
evacuatiewegen.
6.7.2.2 Afzuigkanalen van collectieve keukens
De kanalen voor de afvoer naar buiten van de
verontreinigde lucht van collectieve keukens zijn
vervaardigd van materialen van klasse A0. In de keuken
hebben deze afzuigkanalen en hun ophangsystemen
bovendien een stabiliteit bij brand van 1/2 h.
De horizontale afzuigkanalen, buiten de keuken en in
de andere compartimenten dan dit waarin de keuken
gelegen is, beantwoorden aan volgende eisen:
- ofwel zijn ze geplaatst in kokers met wanden Rf 2 h;
- ofwel zijn ze Ro 2 h.
De verticale afzuigkanalen in de andere compartimenten
van dit waarin de keuken gelegen is, beantwoorden
aan volgende eisen:
- ofwel liggen ze buiten het gebouw;
- ofwel zijn ze geplaatst in kokers met wanden Rf 2 h;
- ofwel zijn ze Ro 2 h.
6.7.3 Doorgangen van luchtkanalen door wanden
6.7.3.1 Algemeen
De wanddoorgangen van luchtkanalen moeten
algemeen voldoen aan 3.1.
Dit voorschrift geldt niet voor de doorgang van
luchtkanalen door wanden met een Rf 1/2 h, onder
volgende voorwaarden:
- de luchtkanalen zijn vervaardigd uit materialen van
klasse A0 over een afstand van minstens 1 m aan
weerszijde van de doorboorde wand:
- de luchtkanalen die op deze doorgangen aansluiten
en die doorheen horizontale evacuatiewegen lopen,
mogen niet aangesloten zijn op de luchtmonden die
zich in deze evacuatiewegen bevinden;
- het betreft een compartiment met uitsluitend
lokalen met dagbezetting.
6.7.3.2 Doorgangen met brandwerende kleppen
Geen enkel luchtkanaal mag door een wand gaan
waarvoor een Rf groter dan of gelijk aan 1 h wordt
vereist, en geen enkel luchtkanaal mag door een wand
van een leidingenkoker gaan waarvoor een Rf groter
dan of gelijk aan 1/2 h wordt vereist, tenzij het voldoet
aan één van de volgende voorwaarden:
a) een brandwerende klep met dezelfde brandweerstand
als de doorboorde wand en die voldoet
aan 6.7.4 wordt geplaatst ter hoogte van de
wanddoorgang:
b) het kanaal heeft een Ro gelijk aan de brandweerstand
van de doorboorde wand of is geplaatst in een koker
met dezelfde Rf over de hele lengte van de doorgang
doorheen het compartiment of doorheen de
beschermde ruimte. Dit kanaal mag geen opening
hebben tenzij voorzien van een klep beschreven in
alinea a) hierboven;
c) het kanaal voldoet gelijktijdig aan volgende
voorwaarden:
- de doorsnede van de doorgang is niet groter dan
130 cm²;
- in de doorgang van de wand is het uitgerust met
een inrichting, die ingeval van brand de doorgang
afsluit en daarna een brandweerstand heeft gelijk
aan deze van de doorboorde wand.
De luchtkanalen die zich in uitsluitend voor hen
voorbehouden kokers bevinden en aan hun boveneinde
uitmonden in een technisch lokaal dat enkel de
luchtbehandelingsgroepen bevat die zij verbinden,
mogen zonder bijkomende voorzieningen door de
wanden van het technisch lokaal gaan. In dat geval
dient de verluchting van de kokers zoals vereist in
5.1.5.1 verwezenlijkt te worden via het technisch
lokaal.
6.7.4 Brandwerende kleppen
6.7.4.1 Bediening
Men onderscheidt drie bedieningstypes:
Type A: voor het sluiten van de klep wordt voorzien in:
- ofwel een thermische detector.
De klep sluit automatisch wanneer de temperatuur
van de doorstromende lucht de grenswaarde
overschrijdt. Het sluiten gebeurt door het
smelten van één of meer smeltzekeringen bij een
temperatuur gelegen tussen 80 en 100 °C als de
detectie in het kanaal geschiedt. Bij detectie buiten
het kanaal is de reactietijd van de detector van de
graad 1 volgens NBN S 21-105;
- ofwel een rookdetector.
De klep sluit automatisch wanneer er rook
gedetecteerd wordt in het kanaal.
- ofwel beide voornoemde detectoren.
Type B: de klep kan gesloten worden door
afstandsbediening door middel van een systeem
met positieve veiligheid. Ze is tevens uitgerust met
een thermische detectie die de klep bijkomend
automatisch doet sluiten onder de voorwaarden
vermeld voor de klep A.
Type C: de klep is normaal gesloten maar kan geopend
en gesloten worden door afstandsbediening door
middel van een systeem met positieve veiligheid.
Dit type is enkel van toepassing in ontrokingsinstallaties
(zie 6.8).
Het sluiten (of openen voor kleppen type C) geschiedt
door een systeem dat geen externe energie vraagt.
De brandkleppen op de grenzen van de compartimenten
die uitgerust zijn met een branddetectieinstallatie zijn
van het bedieningstype B.
Ingeval van detectie worden de kleppen van het
geteisterde compartiment automatisch gesloten.
Onder 'grenzen van de compartimenten' wordt
bedoeld:
- de scheidingswanden naar andere compartimenten;
- de wanden van leidingenkokers die doorheen het
compartiment gaan;
- de wanden tussen het compartiment en de
trappenhuizen.
6.7.4.2 Prestaties van de klep
De brandwerende klep geplaatst in de doorgangen van
wanden Rf 2 h, (respectievelijk Rf 1 h) heeft volgende
prestaties:
a) na 250 opeenvolgende cyclussen van openen en
sluiten mag een klep van dezelfde fabricage nergens
vervormd of beschadigd zijn;
b) in gesloten stand en bij een drukverschil van 200 Pa
zijn de luchtlekken in de luchtstroomrichting niet
groter dan 10 m³/h per meter binnenomtrek;
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 71

72 www.rft.be
c) de klep weerstaat aan de corrosieve atmosfeer
waarin ze geplaatst is;
d) geen enkele periodieke smering is vereist voor de
goede werking van de klep;
e) de klep in haar geheel heeft een stabiliteit bij brand
en een vlamdichtheid van 2 h (respectievelijk 1h)
volgens NBN 713-020. Bovendien voldoet ze
gedurende 1 h (respectievelijk 1/2 h) aan het
criterium van de thermische isolatie;
f) de klepkast bevat aan de bovenzijde een
klepstandaanwijzer en een onuitwisbare pijl die
de richting van de luchtstroom aanduidt. Een
kenplaatvermeldt de binnenafmetingen van de klep,
de naam van de constructeur, het fabricagenummer
en fabricagejaar; ze draagt tevens een goed
zichtbaar en onuitwisbaar merkteken dat een
brandbeveiligingstoestel aanduidt;
g) na werking van de klep moet ze terug kunnen
uitgeschakeld worden.
6.7.4.3 Plaatsing van de klep
De klep wordt zodanig in de wand bevestigd en
vastgezet dat de stabiliteit van de klep gewaarborgd
is, onafhankelijk van de twee aansluitkanalen, zelfs
indien één van de twee kanalen verdwijnt.
Voor het nazicht en onderhoud van de klep wordt
een gemakkelijk bereikbaar inspectiedeurtje op de
klepkast of op de koker in de onmiddellijke nabijheid
van de klep geplaatst. Dit deurtje heeft dezelfde
brandweerstand als het kanaal.
Om de lokalisatie van de brandwerende klep te
vergemakkelijken wordt een goed zichtbaar en
onuitwisbaar merkteken aangebracht dat een
brandbeveiligingstoestel aanduidt samen met de
woorden “brandwerende klep”. Dit merkteken wordt
op het inspectiedeurtje of in het lokaal loodrecht onder
de klep geplaatst.
6.7.5 Rookkleppen
Een rookklep voldoet aan de volgende voorwaarden:
- in gesloten stand en bij een statisch drukverschil
van 500 Pa mag het luchtverlies niet meer bedragen
dan 2% van het debiet dat overeenkomt met een
luchtsnelheid van 3 m/sec. in open stand;
- de pakking die gebruikt wordt om deze dichtheid
te bekomen moet gedurende 2 h bestand zijn
tegen temperaturen die schommelen van - 30 °C
tot 100 °C, waarna de klep aan de bovenvermelde
dichtheidsproef nog voldoet.
6.7.6 Bediening bij brand van de aëraulische installaties
In de zones van het gebouw, die uitgerust zijn
met een branddetectieinstallatie, worden de luchtbehandelingsgroepen
die enkel het geteisterde
compartiment bedienen, stilgelegd bij detectie van
brand.
De werking van bepaalde elementen van de aëraulische
installaties moet kunnen gecontroleerd en bediend
worden vanuit een punt gemakkelijk bereikbaar
voor de brandweer en gelegen op het gebruikelijke
toegangsniveau.
Het brandbedieningsbord moet minstens volgende
elementen bevatten:
- signalisatie van de werking of stilstand van de
luchtbehandelingsgroepen en ventilatoren (per
groep of ventilator);
- bedieningsinrichtingen om het in werking stellen
of stilleggen van bovenvermelde groepen en
ventilatoren te bevelen (per groep of ventilator);
- synoptisch schema van het gebouw met duidelijke
lokalisatie van de technische lokalen en van de
luchtbehandelings installaties.
Dit brandbedieningsbord bevindt zich in hetzelfde
lokaal en is gecombineerd met het centraal controlebord
voor de ontrokingsinstallaties (zie 6.8.4.9).
6.8 Aëraulische installaties voor rookafvoer
6.8.1 Algemeen
De gebouwen moeten uitgerust worden met aëraulische
installaties voor rookafvoer van trappenhuizen en
desgevallend van horizontale evacuatiewegen of
gemeenschappelijke halls.
Indien in de navolgende bepalingen sprake is van
trappenhuizen, dan worden deze bedoeld die de hoge
delen van het gebouw bedienen (d.w.z. gelegen boven
het laagste evacuatieniveau).
6.8.1.1 Proefvoorwaarden
Men beschouwt per gebouw één enkel geteisterde
bouwlaag gelegen op het evacuatieniveau of op om
het even welke bouwlaag erboven.
De vermelde luchtdebieten zijn deze onder de
referentievoorwaarden, 20 °C en 1013 mbar.
De controleproeven inzake overdruk en luchtdebiet
moeten worden verricht hij een buitentemperatuur
hoger dan 10 °C en een windsnelheid lager dan
4 m/s.
6.8.1.2 Luchtdichtheid van de trappenhuizen: deze
moet zodanig zijn dat hun lekdebiet kleiner is dan
het debiet, hierna berekend voor alle deuren die
erop uitkomen. Voor een differentieeldruk van 60 Pa
bedraagt het maximale lekdebiet 17 l/s per meter
kier voor enkele deuren en 5 l/s per meter kier voor
de sassen met 2 deuren.
Voor de sassen houdt de berekening enkel rekening
met de kierlengten van één enkele deur van het sas.
Met een differentieeldruk, ∆P verschillend van 60 Pa,
is:
QL max = Q 60 x (∆P/60) 0,66
waarin
QLmax = maximaal lekdebiet bij ∆P
Q 0,66 = lekdebiet bij 60 Pa.
6.8.1.3 Karakteristieken van de inblaas ventilatoren
De inblaasventilator van een trappenhuis mag er geen
overdruk doen ontstaan van meer dan 80 Pa, bij een
debiet gelijk aan het lekdebiet van dit trappenhuis met
alle deuren gesloten.
De ventilator moet een debiet leveren van tenminste 2
m³/s en in het trappenhuis moet de lucht ten minste
10 maal per uur ververst worden, wanneer de overdruk
daar nul is (deuren of sassen open).
6.8.1.4 Drukverlies veroorzaakt door inlaatroosters
en luchtkanalen
De inlaatroosters van verse lucht en de luchtkanalen
zijn zo gedimensioneerd dat zij een klein drukverlies
veroorzaken; in de luchtkanalen zijn zo weinig
mogelijk bochtstukken.
6.8.1.5 Drukevenwicht
De blaas- en afzuigventilatoren van de gemeenschappelijke
halls of horizontale evacuatiewegen worden
onderling vergrendeld om geen ongecontroleerde
drukken te veroorzaken zodat, bij gebrek aan debiet
bij de inblaasventilator, de andere stopt.
Bij gebrek aan debiet bij de afzuigventilator moet de
overdruk, ontstaan in de gemeenschappelijke halls
of de horizontale evacuatiewegen, lager zijn dan de
overdruk in het trappenhuis.
6.8.2 Gebouwen waarvan de hoogte groter is dan
25 m en de 50 m niet overtreft
6.8.2.1 Principe
In geval van brand worden de binnen trappenbuizen in
overdruk gezet ten opzichte van de evacuatieweg.
Het in overdruk zetten wordt bekomen door mechanisch
te ventileren.
De ventilatie wordt tot stand gebracht door het

inblazen van buitenlucht in het binnentrappenbuis
door middel van een ventilator en een luchtkanaal
met één of meer blaasmonden.
6.8.2.2 Drukken en debieten
a. Bij gesloten deuren en sassen van het trappenhuis
moet de overdruk van het trappenhuis ten opzichte
van de horizontale evacuatieweg van de geteisterde
bouwlaag begrepen zijn tussen 40 en 80 Pa;
b. bij alle open deuren of sassen van het trappenhuis
moet het debiet van de geblazen lucht in het
trappenhuis ten minste 2 m³/s bedragen en moet
de lucht in het trappenhuis ten minste 10 maal per
uur ververst worden.
6.8.3 Gebouwen waarvan de hoogte groter is dan
50 meter
6.8.3.1 Principe
In geval van brand worden de binnen trappenhuizen
in overdruk gezet ten opzichte van hun sassen en ten
opzichte van de horizontale evacuatiewegen.
Op de geteisterde bouwlaag worden de horizontale
evacuatiewegen bovendien geventileerd door het
inblazen van verse lucht en door het afzuigen van
rook.
Het in overdruk zetten, het inblazen en het afzuigen
geschieden mechanisch en alleen met buitenlucht.
De ventilatie wordt tot stand gebracht door:
- het inblazen van buitenlucht in het binnentrappenhuis
door middel van een ventilator en een
luchtkanaal met één of meer blaasmonden;
- het inblazen van buitenlucht in de gemeenschappelijke
en in de horizontale evacuatiewegen,
door middel van een ventilator en een luchtkanaal
met blaasmonden, voorzien van een klep die enkel
opengaat op de geteisterde bouwlaag;
- het afzuigen en afvoeren van rook door middel
van een ventilator, een luchtkanaal met kleppen
die enkel opengaan op de geteisterde bouwlaag en
eventueel een net van luchtkanalen, uitgerust met
afzuigmonden in de horizontale evacuatiewegen.
6.8.3.2 Drukken en debieten
a. Bij gesloten deuren of sassen van het trappenhuis
moet de overdruk tussen het trappenhuis en
de horizontale evacuatieweg van de geteisterde
bouwlaag begrepen zijn tussen 40 en 80 Pa;
b. bij alle open deuren of sassen van het trappenhuis
moet het inblaasdebiet in het trappenhuis ten
minste 2 m³/s bedragen en moet de lucht in het
trappenhuis minstens 10 maal per uur ververst
worden;
c. het inblaasdebiet in de horizontale evacuatieweg
van de geteisterde bouwlaag moet ten minste
1 m³/s bedragen en de lucht moet er ten minste 10
maal per uur ververst worden.
6.8.4 Technische bepalingen
6.8.4.1 Buitenluchtinlaten
De inlaten voor buitenlucht voor de rookafvoerventilatie
zijn aangebracht op de gevel, blootgesteld aan de
overheersende wind in de onderste helft van de
beschermde zones.
Elke luchtinlaat van het trappenhuis van de gemeenschappelijke
of van de horizontale evacuatiewegen
heeft afzonderlijke roosters en kanalen.
De toevoerkanalen van verse lucht voor de rookafvoerventilatie
zijn voorzien van een gemotoriseerde
rookklep. Deze klep opent of sluit zich wanneer de
bijbehorende ventilator aanslaat of uitvalt.
Een rookklep voldoet aan de eisen vermeld in 6.7.5.
6.8.4.2 Evacuatie van de rook
De evacuatie naar buiten van de afgezogen rook
geschiedt langs het dak van het gebouw, of eventueel
ter hoogte van een lager gelegen dak.
6.8.4.3 Afzonderlijke aëraulische kringen
Elke luchtaanvoer in een trappenhuis heeft een venti-
lator en luchtkanalen, afzonderlijk van die van de
andere trappenhuizen.
Voor de luchtaanvoer in de horizontale evacuatiewegen
mogen de verticale kanalen die eenzelfde
gemeenschappelijke hall of horizontale evacuatieweg
bedienen, een gemeenschappelijke ventilator
hebben.
Hetzelfde geldt voor het afzuigen in de horizontale
evacuatiewegen.
De horizontale evacuatiewegen, bediend door afzonderlijke
groepen van verticale kanalen per compartiment,
moeten afzonderlijke inblaasventilatoren hebben.
Hetzelfde geldt voor de rookafzuigventilatoren.
6.8.4.4 Ventilatoren van het rookafvoer systeem
Indien de ventilatoren van het rookafvoersysteem
binnen het gebouw geplaatst zijn, moeten ze geplaatst
zijn in een eigen lokaal waarvan de wanden Rf 2 h
hebben. De deuren van het lokaal hebben Rf 1 h.
De afzuigventilatoren zijn in staat gedurende ten
minste 30 min. rook van 300 °C af te voeren.
6.8.4.5 Bouw van de luchtkanalen
De luchtkanalen, met inbegrip van hun binnen- of
buitenbekleding, zijn vervaardigd van materialen
klasse A0.
De rookafzuigkanalen moeten gassen tot 300 °C kunnen
afvoeren en zijn bestand tegen de uitzettingskrachten
door deze temperaturen teweeggebracht.
De luchtkanalen voor de rookafvoerventilatie hebben
Rf 2 h of zijn geplaatst in eigen kokers met wanden
Rf 2 h.
In afwijking van voorafgaande alinea, volstaat voor de
horizontale luchtkanalen van de rookafvoerventilatie,
geplaatst in een compartiment en die slechts dit
compartiment bedienen, een stabiliteit bij brand van
1/2 h.
6.8.4.6 Blaasmond in de trappenhuizen
De blaasmond(en) van een trappenhuis is (zijn) in de
onderste helft van dat trappenhuis geplaatst.
6.8.4.7 Blaasmonden en -kleppen in de horizontale
evacuatiewegen
Waar een inblaaskanaal in het compartiment
binnenkomt, is het uitgerust met een brandwerende
klep die in gewone omstandigheden gesloten is en
die automatisch opengaat ingeval van brand in dit
compartiment.
De klep is van het type C en beantwoordt aan de eisen
vermeld in 6.7.4.
De bovenste rand van de blaasopeningen of -monden
bevindt zich op ten hoogste 1,50 m boven de vloer.
6.8.4.8 Afzuigmonden en -kleppen in de gemeenschappelijke
halls van appartementen of in de
25M
horizontale evacuatiewegen
> H
6.8.4.8.1 Waar een afzuigkanaal het compartiment
verlaat, is het uitgerust met een brandwerende
klep, die in gewone omstandigheden gesloten is, en
die automatisch opengaat ingeval van brand in dit
compartiment.
Deze klep is van het type C en beantwoordt aan de
GEBoUWEN
eisen vermeld in 6.7.4.
6.8.4.8.2 De afstand tussen 2 afzuigmonden of tussen
HoGE
een afzuigmond en een blaasmond bedraagt niet meer
:
dan 10 m als de gevolgde weg rechtlijnig is en niet
4
meer dan 7 m in het andere geval.
In de zones waar geen luchtcirculatie is voor de
rookafvoer (doodlopende gang), bedraagt de afstand
tussen een afzuigmond en de deur van een lokaal BIjLAGE
www.rft.be 73

niet meer dan 5 m.
Elke mond verzekert een gelijk afzuigdebiet met een
tolerantie van 10%.
De afzuigmonden zijn zo dicht mogelijk bij het plafond
aangebracht.
Hun onderste rand ligt op ten minste 1,80 m boven
de vloer De horizontale kanalen waarop verscheidene
afzuigmonden zijn geplaatst, hebben een lengte van
maximum 20 m, gemeten vanaf het verticale kanaal
waarop ze aangesloten zijn.
6.8.4.9 Bediening van de installaties voor de rookafvoerventilatie
Zoals vermeld in punt 6.7.6 moet er in het gebouw
een centrale controle- en bedieningspost voor alle
aëraulische installaties ten behoeve van de brandweer
geplaatst worden.
Deze post moet eveneens een controle- en
bedieningsbord voor de ontrokingsinstallaties
bevatten.
Het in werking stellen van het ventilatiesysteem voor
de rookafvoer geschiedt:
- automatisch door verbrandingsgasdetectoren
oordeelkundig verspreid over de totale lengte van
de horizontale evacuatiewegen;
- manueel door afstandsbediening vanuit de centrale
controlepost.
De centrale controlepost voorziet in de mogelijkheid:
- elke ventilator van een trappenhuis aan of af te
zetten;
- elke blaas- en afzuigventilator van een gemeenschappelijke
hall of van horizontale evacuatiewegen,
gelijktijdig aan of af te zetten;
- de blaas- en afzuigkleppen voor de rookafvoer per
compartiment te openen.
Het herinschakelen van het ventilatiesysteem voor de
rookafvoer moet mogelijk zijn om de automatismen
opnieuw in wachtstand te stellen.
Indien nodig wordt de werking van het rookafvoersysteem
gesignaleerd door geluids- en lichtseinen.
De toegang tot de bedieningsorganen van de centrale
controlepost geschiedt met een sleutel.
6.8.4.10 Signalisatie
6.8.4.10.1 Een signalisatiebord in de centrale
controlepost duidt de stand aan van het ventilatiesysteem
voor de rookafvoer.
6.8.4.10.2 Blaas- en afzuigkleppen
Voor de blaas- en afzuigkleppen in de gemeenschappelijke
hall van de appartementen of horizontale evacuatiewegen
duidt het signalisatiebord voor elk compartiment de
volgende standen aan:
- alle kleppen zijn gesloten;
- alle kleppen zijn open;
- alle kleppen staan niet in dezelfde stand.
6.8.4.10.3 Branddetectie
Het signalisatiebord duidt voor elk compartiment het
functioneren aan van de branddetectie, alsmede de
fouten en storingen die in het branddetectiesysteem
optreden.
6.8.4.10.4 Rookafvoerventilatoren
Het signalisatiebord duidt het functioneren en de
stilstand van elke ventilator aan. Deze signalisatie
gebeurt met luchtstroomdetectoren.
6.8.4.11 Elektrische voeding
De branddetectie, de lichtsignalen en de inrichting
voor de bediening van de blaas- en afzuigkleppen voor
de rookafvoer zijn zo opgevat dat ze in werking blijven
bij het onderbreken van de netspanning.
De blaas- en afzuigkleppen voor de rookafvoer gaan
open bij gebrek aan spanning.
74 www.rft.be
6.8.5 Onderhoud - Proeven - Controle
6.8.5.1 Onderhoud
De toestellen (detectors, kleppen, ventilatoren, enz.)
worden regelmatig onderhouden volgens de richtlijnen
van de constructeur. De constructeur levert voor elk
toestel een instructie af waarin de periodiciteit, de
aard van het uit te voeren onderhoud en de eventuele
vakbekwaamheid van het personeel gelast met het
onderhoud zijn opgenomen. Deze instructie wordt
gevoegd bij het veiligheidsregister.
6.8.5.2 Periodieke proeven
De toestellen van elke bouwlaag worden periodiek aan
een proef onderworpen in overeenstemming met hun
gewone werking. De ventilatoren worden trimestrieel
beproefd en de andere toestellen ten minste één maal
per jaar.
6.8.5.3 Controle
De controle van de werking, met inbegrip van de
meting van debiet en drukverschil, wordt uitgevoerd
vóór het betrekken, zelfs gedeeltelijk, van het gebouw
en bij elke wijziging die een invloed kan hebben op
de rookafvoer.
6.9 Inrichtingen voor melding, waarschuwing,
alarm en brandbestrijding
Deze inrichtingen worden bepaald op advies van de
bevoegde brandweer
6.9.1 In de gebouwen zijn inrichtingen voor melding
en brandbestrijding verplicht.
6.9.2 Aantal en plaats van de toestellen voor
b r a n d m e l d i n g , w a a r s c h u w i n g , a l a r m e n
brandbestrijding
6.9.2.1 Het aantal toestellen wordt bepaald door de
afmetingen, de toestand en het risico in de lokalen.
De toestellen worden in voldoend aantal oordeelkundig
gespreid, zodat zij elk punt van de betrokken ruimte
kunnen bedienen.
6.9.2.2 De toestellen die menselijke interventie
vergen, worden aangebracht op zichtbare of duidelijk
aangeduide plaats n alle omstandigheden vrij
bereikbaar zijn. Zij bevinden zich ondermeer nabij
uitgangen, op overlopen, in gangen en worden
derwijze aangebracht dat zij de circulatie niet hinderen
en niet beschadigd of aangestoten kunnen worden.
De buiten geplaatste toestellen worden desnoods
tegen alle weersomstandigheden beschut.
6.9.2.3 De signalisatie voldoet aan de geldende
voorschriften.
6.9.3 Brandmelding
6.9.3.1 De melding van ontdekking of detectie van
brand moet terstond aan de brandweerdiensten kunnen
worden doorgegeven door een meldingstoestel op elke
bouwlaag en ten minste één in elk compartiment.
6.9.3.2 De nodige verbindingen worden bestendig
en terstond verzekerd door telefoon- of elektrische
lijnen, of door elk ander systeem dat dezelfde
werkingswaarborgen en dezelfde gebruiksfaciliteiten
biedt.
6.9.3.3 Elk toestel dat de verbinding tot stand kan
brengen mits menselijke interventie, draagt een bericht
over zijn bestemming en gebruiksaanwijzing.
Gaat het om een telefoontoestel, dan vermeldt dit
bericht het te vormen oproepnummer, tenzij de ver-

inding rechtstreeks of automatisch geschiedt.
6.9.4 Waarschuwing en alarm
De waarschuwings- en alarmseinen of -berichten
kunnen door alle betrokken personen opgevangen
worden en mogen niet onder elkaar noch met andere
seinen kunnen worden verward. Hun elektrische
kringen verschillen van elkaar.
6.9.5 Brandbestrijdingsmiddelen
6.9.5.1 Algemeen
De brandbestrijdingsmiddelen bestaan uit toestellen
of installaties die al dan niet automatisch zijn.
De snelblussers en de muurhaspels dienen voor eerste
interventie, dat wil zeggen dat zij bestemd zijn voor
gebruik door bewoners.
6.9.5.2 Draagbare of mobiele snelblussers
Voor bijzonder brandgevaar worden deze toestellen
door de aard en de omvang van dit gevaar bepaald.
6.9.5.3 Muurhaspels met axiale voeding, muurhydranten
6.9.5.3.1 Het aantal en de plaats van deze toestellen
wordt bepaald door de aard en de omvang van het
brandgevaar.
Hun aantal voldoet aan de volgende voorwaarden:
a) ieder compartiment beschikt over ten minste één
haspel en één hydrant;
b) ieder punt van het compartiment moet kunnen
bereikt worden door de waterstraal van de
straalpijp.
Het perskoppelstuk van de muurhydranten beantwoordt
aan de voor-schriften van het Koninklijk Besluit van 30
januari 1975 tot vaststelling van het type koppelingen
gebruikt inzake brandvoorkoming en bestrijding (BS
van 9 april 1975).
6.9.5.3.2 De stijgleiding die deze toestellen voedt met
water onder druk, heeft de volgende kenmerken:
de binnendiameter is ten minste 70 mm en
de overblijvende druk aan de minst bedeelde
hydrant bedraagt ten minste 2,5 bar wanneer
deze hydrant zonder slang noch straalpijp
500 l per minuut debiteert.
Daarenboven moet de installatie een minimaal
waterdebiet van 30 m³/h kunnen geven gedurende
ten minste 2 h.
6.9.5.3.3 De toestellen worden, zonder voorafgaande
bediening, gevoed met water onder druk.
De aftakking van het openbaar waterleidingnet naar
de binnenleiding kan uitgevoerd worden:
- hetzij met rechtstreekse doorlaat zonder meter;
- hetzij met een meter van het 'Woltmann' type of
gelijksoortig type, waarvan de opvattings- en
constructiekenmerken het drukverlies tot een
geringe waarde beperken.
De volgende voorschriften zijn geldig:
- de algemene afsluitkranen en alle tussenafsluiters
worden in open stand verzegeld;
- bij een aftakking met rechtstreekse doorlaat is de
bediening van de blustoestellen in gesloten stand
verzegeld;
- de aan vorst blootgestelde leidingen worden
zorgvuldig beschermd, zonder dat hun werking
daardoor belemmerd of vertraagd wordt;
- d e l e i dingen w o r d e n uitger ust m e t h e t
strikt noodzakelijke aantal sperafsluiters en
leegloopkranen om gevaar en hinder bij breuk te
voorkomen;
- aan de voet van elke verticale leiding worden bij de
verbinding met de hoofdleiding, een sperafsluiter
en een leegloopkraan aangebracht;
- de handwielen der sperafsluiters en leegloopkranen
dragen duidelijk aanwijzingen in verband met hun
openingsrichting;
- een manometer met een driewegcontrolekraan wordt
achter de algemene afsluitkraan aangebracht en
een tweede voorbij het hoogste toestel ten opzichte
van de vloer. Deze manometers laten een druk tot
10 bar aflezen met een nauwkeurigheidsgraad van
0,2 bar (zie NBN 363).
6.9.5.4 Ondergrondse en bovengrondse hydranten
6.9.5.4.1 Deze ondergrondse en bovengrondse
hydranten worden gevoed door het openbaar
waterleidingnet via een leiding met minimale
binnendiameter van 80 mm.
Kan het openbaar net aan deze voorwaarden niet
voldoen, dan wendt men andere bevoorradingsbronnen
aan met minimale capaciteit 100 m³.
6.9.5.4.2 De standplaats der boven- en ondergrondse
hydranten en meteen hun aantal, worden derwijze
bepaald dat bij elke ingang van het gebouw de som der
afstanden van die ingang tot de twee dichtstbijzijnde
hydranten minder dan 100 m bedraagt.
6.9.5.4.3 De ondergrondse of de bovengrondse
hydranten worden aangebracht op ten minste 0,60 m
(horizontaal gemeten) van de kant der straten, wegen
of doorgangen waarop voertuigen kunnen rijden en
parkeren.
BIjLAGE 4 : HoGE GEBoUWEN H > 25M
www.rft.be 75

76 www.rft.be
BIJLAGE 5: REACTIE BIJ BRAND VAN DE MATERIALEN
0. ALGEMEEN
0.1 Doel
Deze bijlage bepaalt de classificatie inzake reactie bil
brand van materialen gebruikt bij de constructie en
de inrichting van gebouwen.
0.2 Toepassingsgebied
Deze reglementering geldt voor de respectievelijke
toepassingsgebieden van bijlagen 2, 3 en 4. De
gestelde eisen gelden voor nieuwe gebouwen.
1. DEFINITIE
Zie bijlage 1 'Terminologie'.
2.PRoEFMETHoDEN
De voorschriften betreffende de reactie bij brand
van bouwproducten zijn aangepast aan de Europese
beproevingsmethoden en de classificatie die bepaald zijn
krachtens een beslissing van de Europese Commissie, die
genomen is ter uitvoering van de Richtlijn van de Raad
van de Europese Gemeenschappen 89/106/EEG van 21
december 1988, betreffende de onderlinge aanpassing
van wettelijke, reglementaire en bestuursrechtelijke
bepalingen der Lidstaten inzake de voor de bouw
bestemde producten.
Deze aanpassing wordt van toepassing naarmate
de referenties van de normen van geharmoniseerde
producten bekendgemaakt worden in het Belgisch
Staatsblad.
De Minister van Binnenlandse Zaken zal de overeenstemming
tussen de Belgische en Europese klassen
bepalen, evenals de bijbehorende overgangsbepalingen,
zonder dat daarbij afbreuk gedaan wordt aan de Europese
bepalingen terzake.
Voor het bepalen van de reactie bij brand van materialen
beschikt men over de volgende proefmethoden:
2.1 Methode nr. 1
Zij wordt beschreven in de norm ISO 1182.
2.2 Methode nr. 2
Tabel 1
Zij wordt beschreven in de Franse norm NF P 92-501.
Deze methode maakt de indeling mogelijk in 4
categorieën gekenmerkt door de indexen s, h, c, i en
opgenomen in tabel 1.
De materialen waarvan sprake in § 1.3 van de
bovenvermelde norm NF P 92-501 en die smelten
of gaten oplopen vóór ze ontvlammen, worden
onderworpen aan de bijkomende proef, gedefinieerd
in de Franse norm NF P 92-504. Deze materialen
worden, op basis der criteria van tabel 2, bij een van
de voorgaande categorieën ingedeeld.
Indeling bij categorie II is onmogelijk na deze
bijkomende proef.
2.3 Methode nr. 3
Deze methode wordt beschreven in § 2 'Large
scale surface spread of flame test and method of
classification' van de Britse norm BS 476: Part 7.
Deze methode maakt de indeling mogelijk van de
materialen in cl 1, cl 2, cl 3 en cl 4.
3. INDELING VAN MATERIALEN
De materialen worden onderverdeeld in 5 klassen A0,
A1, A2, A3 en A4.
Tot A0 behoren de materialen die volgens methode nr.
1 als 'niet-brandbaar' worden beschouwd.
Tot Al behoren alle materialen van categorie 1 volgens
methode nr. 2 en alle materialen cl 1 volgens methode
nr. 3.
Tot A2 behoren alle materialen van categorie II volgens
methode nr. 2 en alle materialen cl 2 volgens methode
nr. 3, Tot A3 behoren alle materialen van categorie III
volgens methode nr. 2 en alle materialen cl 3 volgens
methode nr. 3. Tot A4 behoren alle materialen die niet
bij een voorgaande klasse kunnen ingedeeld worden.
De proeven op deze materialen worden uitgevoerd in
hun normale gebruiksvoorwaarden, Bovendien worden
de vloerbedekkingen, vooraleer getest te worden,
gereinigd volgens de injectie-extractiemethode, die
in bijlage wordt beschreven (p. 13).
4. WANDEN VAN LoKALEN
De eisen zijn vermeld in tabel 3.
De voorwaarden voor de reactie bij brand van de
wanden van lokalen gelden niet voor de privatieve
delen van particuliere wooneenheden.
Categorieën s = 0 s < 0,20 0,20 ≤ s < 1 1 ≤ s < 5
I h = 0
c < 1
i = 0
II h < 1
c < 1
willekeurige i
h < 1
c < 1
i < 1
III h < 1,5
c < 1
willekeurige i
IV De materialen die niet tot de voorgaande categorieën behoren
h < 2,5
c < 2,5
i < 2
Tabel 2
Categorieën Resultaat van de proef gedefineerd in de norm NF P 92-504
I Na het verwijderen van de Bunsenbrander is er noch persistentie, noch voortplanting van de vlam.
III Er is vlampersistentie zonder continu-voortplanting tot het 2de merkteken Er vallen ook geen
brandende druppels neer na het wegnemen van de Bunsenbrander.
IV De materialen die niet tot de voorgaande categorieën behoren

5. TRAPPEN
De bouwmaterialen en de bekledingen van trappen
behoren tot klasse A2 in de MG en HG.
6. SToRTKoKERS
De wanden van de schacht van de stortkokers,
hun deurtjes en de wanden van het lokaal voor het
opvangen van huisvuil zijn van klasse A0.
7. GEVELS
Benevens de decoratieve bekledingen op de
benedenverdieping die van klasse A3 kunnen zijn,
behoren de gevelbekledingen tot klasse A2.
Dit geldt echter niet voor het schrijnwerk noch voor
de dichtingsvoegen.
8. DAKEN
8.1 Daken van het gebouw
De eindlaagmaterialen van de dakbedekking behoren
tot klasse A1.
Wanneer de eindlaagmaterialen niet voldoen aan de in
het eerste lid bepaalde vereiste, vertonen de producten
en/of materialen voor dakbedekking de eigenschappen
van de klasse B ROOF (t1), bepaald in de beschikking
2001/671/EG, of zijn conform aan de beslissing
2000/553/EG.
8.2 Daken van de bijgebouwen
Indien de beglaasde gevels uitzien boven bouwdelen
die al dan niet tot dit gebouw behoren, onder andere
uitspringende daken, luifels, delen in uitkraging of
andere toevoegsels, dan behoren de eindlaagmaterialen
van de dakbedekking dezer delen tot klasse Al over
een afstand, vanaf de voet van deze gevels:
- van ten minste 8 m in de HG;
- van ten minste 6 m in de MG en LG.
Wanneer de eindlaagmaterialen niet voldoen aan de
klasse A1 of niet conform de beschikking 2000/553/
EG zijn, vertoont het geheel van de dakbedekking de
eigenschappen van de klasse B ROOF (t1), bepaald in de
beschikking 2001/671/EG.
8.3 Hellende daken
In de MG en de LG met hellende daken behoort de
bedekking van de onderdakvloer tot klasse A1.
BIjLAGE
lnjectie-extractie van textielvloerbedekkingen
1. Ze worden driemaal behandeld, telkens met een
tussentijd van circa 2 uur.
2. Elke behandeling gebeurt met een injectie-extractie
tapijtreinigingsmachine.
Deze machine bestaat voornamelijk uit een sproeikop en
een zuigmond die solidair aan mekaar bevestigd zijn.
De sproeikop verspreidt onder druk een watergordijn
van circa 25 cm breed op het tapijt. De zuigmond is
zo geplaatst dat het opgespoten water onmiddellijk
wordt afgezogen tijdens de voortschrijdende beweging
van spuitkop en zuigmond.
3. Iedere behandeling bestaat uit twee gangen:
- In een eerste gang wordt water in een
hoeveelheid van 0,5 l/m² ( 0,10 l/m²) gespoten op
het tapijt en terzelfder tijd afgezogen.
- In een tweede beweging wordt nogmaals het
water afgezogen.
4. De eerste behandeling gebeurt met water op een
temperatuur van 60 °C ± 5 °C.
Aan dit water wordt een niet-ionogeen detergent
toegevoegd, pro rata van 0,5 g per liter water.
De tweede en derde behandeling gebeurt met water
op een temperatuur van 60 °C ± 5°C zonder enig
toevoegmiddel.
Tabel 3 Vloerbekledingen Bekledingen van
verticale wanden
Technische lokalen en ruimten
Parkeerruimten
Collectieve keukens
Machinekamer en schachten
- van de liften en goederenliften
- van paternosterliften, containertransport en
goederenliften met laad- en losautomatisme
- van hydraulische liften
Binnentrappenhuizen (met inbegrip van sassen en
overlopen)
Evacuatiewegen
Overlopen van liften
Huiskeukens, behalve in de LG
Plafonds en
valse plafonds
A0 A0 A0
A2 A1 A1
Liftkooien en goederenliften A3 A2 A2
Zalen
Alle andere lokalen die hierboven niet vermeld
werden
- in de HG
- in de MG
- in de LG
A3
A3
A4
A4
A2
A3
A4
A4
A1
A2
A2
A2
BIjLAGE 5 : REACTIE BIj BRAND VAN DE MATERIALEN
www.rft.be 77

78 www.rft.be
BIJLAGE 6: INDUSTRIEGEBOUWEN
1. ALGEMEEN
1.1 Doelstelling
Deze bijlage bepaalt de eisen waaraan het ontwerp, de
bouw en de inrichting van industriegebouwen moeten
voldoen om :
a) het ontstaan, de ontwikkeling en de voortplanting
van brand te voorkomen;
b) de veiligheid van de aanwezigen te waarborgen;
c) preventief het ingrijpen van de brandweer te
vergemakkelijken.
1.2 Toepassingsgebied
Deze bijlage is van toepassing op alle op te richten
industriegebouwen en uitbreidingen aan bestaande
industriegebouwen waarvoor een aanvraag tot
stedenbouwkundige vergunning wordt ingediend na
inwerkingtreding van deze bijlage.
Uitgesloten van het toepassingsgebied van deze
bijlage zijn :
1. de industriegebouwen met slechts één bouwlaag,
waarvan de totale oppervlakte kleiner dan of gelijk
aan 100 m 2 is;
2. de industriële installaties en industriële activiteiten
die niet in gebouwen gelegen zijn;
3. de delen van industriegebouwen, waarin geen
industriële activiteiten plaatsvinden en waarvan de
totale oppervlakte van de bouwlagen per compartiment
groter is dan 100 m 2 .
2. INDELING VAN DE INDUSTRIEGEBoUWEN
De industriegebouwen of delen daarvan kunnen in
functie van de maatgevende brandbelasting q fi,d ,
ingedeeld worden in de volgende klassen :
Klasse A qfi,d = 350 MJ/m2 Klasse B 350 MJ/m2 < qfi,d = 900 MJ/m2 Klasse C 900 MJ/m2 < qfi,d Een industriegebouw of delen daarvan, opgericht voor
een bepaalde maatgevende brandbelasting of klasse,
mag enkel gebruikt worden voor activiteiten met
dezelfde of een lagere maatgevende brandbelasting
of voor activiteiten die leiden tot de indeling in dezelfde
klasse of een klasse met een lagere maatgevende
brandbelasting.
Als een industriegebouw uit meerdere compartimenten
bestaat, kan voor ieder compartiment afzonderlijk
de overeenstemmende maatgevende brandbelasting
of klasse worden bepaald en blijven de bijhorende
voorschriften beperkt tot het desbetreffende
compartiment.
De bouwheer bepaalt de klasse en eventueel
de maatgevende brandbelasting waarin het
industriegebouw of delen ervan met betrekking tot
de brandbelasting worden ingedeeld.
Bij ontstentenis hiervan, wordt automatisch
verondersteld dat het gebouw niet uitsluitend voor
opslag wordt gebruikt en tot klasse C behoort.
3. STRUCTURELE ELEMENTEN EN GRooTTE VAN HET
CoMPARTIMENT
3.1 Stabiliteit bij brand van de structurele elementen
Bij de bepaling van de stabiliteit bij brand van de
structurele elementen houdt men rekening met de
algemene stabiliteit van het gebouw en de invloed van
de structurele elementen op elkaar. Daarbij houdt men
rekening met de uitzettingen en vervormingen van de
structurele elementen ten gevolge van de blootstelling
aan de brand.
De minimale brandweerstand van de structurele
elementen type I is :
1° voor een gebouw of deel ervan van klasse A :
R 60;
2° voor een gebouw of deel ervan van klasse B of C :
R 120.
De structurele elementen type II mogen bij een
blootstelling aan de standaard temperatuurtijdkromme,
bepaald in NBN EN 1363-1, niet bezwijken
binnen een tijdspanne gelijk aan de equivalente
tijdsduur t e,d , bepaald op basis van de norm NBN EN
1991-1-2:2003, waarbij δ q 1 bepaald is op basis van
een aanvaardbare faalkans van instorting gelijk aan
10 -3 per jaar.
De brandweerstand van tussenvloeren en hun
draagstructuur is ten minste gelijk aan R 30.
3.2 Grootte van de compartimenten
De oppervlakte van een industriegebouw of van een
compartiment daarvan wordt beperkt zodat de totale
brandbelasting per compartiment kleiner is dan of gelijk
aan 5700 GJ. Indien dit gebouw gesprinklerd is bedraagt
deze 34 200 GJ.
De maximaal toelaatbare oppervlakte wordt bepaald
door deling van bovenvermelde energiewaarden door de
maatgevende brandbelasting.
Indien in het compartiment meerdere tussenvloeren
zijn, wordt de maximaal toelaatbare oppervlakte van een
compartiment verminderd door vermenigvuldiging met
Tabel 1a - Reductiefactoren voor de toelaatbare
oppervlakte van een compartiment in functie van het
aantal tussenvloeren in het compartiment
Indien het gebouw of bouwdeel uit meerdere boven
elkaar gelegen compartimenten bestaat, wordt de
maximaal toelaatbare oppervlakte van een compartiment
verminderd door vermenigvuldiging met de waarden uit
tabel 1b.

Tabel 1b - Reductiefactoren voor de toelaatbare
oppervlakte van een compartiment
3.3 Typeoplossingen
Een industriegebouw met slechts één bouwlaag, of
de compartimenten van dat gebouw, wordt (worden)
verondersteld aan de voorschriften vermeld onder de
punten 3.1 en 3.2 te voldoen als de oppervlakte ervan
kleiner is dan of gelijk aan de maximaal toelaatbare
oppervlakte zoals bepaald in tabel 2. Deze oppervlakte
is functie van de klasse, de brandweerstand van de
structurele elementen en het al dan niet aanwezig zijn
van een sprinklerinstallatie.
De brandweerstand van de structurele elementen
is deze van het structureel element met de laagste
brandweerstand.
Tabel 2 - toelaatbare oppervlakte in m 2 voor
industriegebouwen met slechts één bouwlaag of voor
de compartimenten daarvan.
De in tabel 2 met een asterisk aangeduide oppervlakten,
mogen met 60 % vermeerderd worden als de
compartimenten beschikken over een verbeterde
bereikbaarheid overeenkomstig de bepalingen van
punt 8.1.2.
3.4 Compartimentwand
3.4.1 De compartimentwanden, zowel horizontale als
verticale, hebben een brandweerstand die ten minste
gelijk is aan de brandweerstand vermeld in tabel 3 :
Tabel 3 - Minimale brandweerstand van de
compartimentwanden
Bij de bepaling van de brandweerstand van de
compartimentwanden wordt rekening gehouden
met de algemene stabiliteit van het gebouw en de
invloed van de structurele elementen op de wand.
Daarbij houdt men rekening met de uitzettingen en
vervormingen van de structurele elementen en de
wand ten gevolge van de blootstelling aan de brand.
3.4.2 De openingen in de compartimentwanden die
noodzakelijk zijn voor de doorgang van gebruikers
en voertuigen zijn afgesloten met zelfsluitende of bij
brand zelfsluitende deuren met een brandweerstand
EI 1 60.
Doorvoeringen doorheen wanden van leidingen voor
fluïda of voor elektriciteit en de uitzetvoegen mogen de
vereiste weerstand tegen brand van de bouwelementen
niet nadelig beïnvloeden.
3.4.3 De aansluiting van de compartimentwand met
het dak of gevel is zo ontworpen en uitgevoerd dat in
geval van brand het risico van verspreiding van brand
en rook naar het aanpalend compartiment beperkt
wordt.
Voor het dak kan men dit op twee mogelijke manieren
realiseren :
- ofwel de compartimentwand ten minste 1 m boven het
dakoppervlak uitsteken;
- ofwel de compartimentwand aansluiten met het dak dat
langs weerszijden van de wand over een horizontale afstand
van ten minste 2 m een brandweerstand E 60 of E 120 heeft
(afhankelijk van de vereiste brandweerstand van de wand). Dit
gedeelte van het dak, met uitzondering van de dakafdichting,
is opgebouwd uit materialen A1.
Voor de gevel kan men dit op twee mogelijke manieren
realiseren :
- ofwel de compartimentwand ten minste 0,5 m uit het
gevelvlak steken;
- ofwel de compartimentwand aansluiten met de gevel die
langs weerszijden van de wand over een horizontale afstand
van ten minste 1 m een brandweerstand E 60 of E 120 heeft
(afhankelijk van de vereiste brandweerstand van de wand).
Dit gedeelte van de gevel is opgebouwd uit A1 materialen.
De plaats van de compartimentwanden wordt op de gevels
aangeduid.
3.5 Stabiliteit bij brand van buiten- en compartimentswanden
De buiten- en compartimentswanden zijn zo ontworpen
en uitgevoerd dat in geval van brand het risico dat de
wanden van het geteisterde compartiment naar buiten
toe bezwijken beperkt is.
BIjLAGE 6 : INDUSTRIEGEBoUWEN
www.rft.be 79

80 www.rft.be
4. INDUSTRIEGEBoUW MET VERSCHILLENDE DELEN
4.1 Een industriegebouw dat opgedeeld is in verschillende
delen met het oog op verschillende industriële activiteiten,
is zo ontworpen en uitgevoerd dat de verschillende delen
afzonderlijke compartimenten vormen.
Deze delen mogen samen een compartiment vormen,
op voorwaarde dat :
- de gezamenlijke oppervlakte van het compartiment
kleiner is dan of gelijk aan 2 000 m 2 ;
- en de wanden tussen de verschillende delen
doorlopen tot het dak en een brandweerstand EI 60
hebben.
4.2 Als de compartimentering tussen voormelde delen
van het industriegebouw over verschillende bouwlagen
loopt, maken de verticale compartimentwanden deel
uit van hetzelfde verticale vlak.
5. ACTIEVE BRANDBEVEILIGING
5.1 Algemeenheden
Het ontwerp, de uitvoering, het gebruik en het nazicht
van de actieve brandbeveiligingsinstallaties voldoen
aan de regels van goed vakmanschap en aan de
geldende normen terzake.
De actieve brandbeveiligingsinstallaties zijn daarbij
zo uitgevoerd dat de verschillende componenten
onderling compatibel zijn. Zij werken in synergie
zodat de werking of het defect van een component,
de werking van de andere installaties en componenten
niet in het gedrang brengt.
De actieve brandbeveiligingsinstallaties worden op
regelmatige tijdstippen nagekeken en onderhouden
door een ter zake bevoegd organisme of persoon.
5.2 Branddetectie, waarschuwing, melding
Industriegebouwen zijn uitgerust met een passende
automatische branddetectie-installatie van het type
algemene bewaking. Voor de industriegebouwen van
de klasse A met een oppervlakte kleiner dan of gelijk
aan 2 000 m 2 volstaat een branddetectie-installatie
met handbediende brandmelders.
5.2.1 Uitvoering van de branddetectie-installatie
De automatische branddetectieinstallatie is ontworpen
en uitgevoerd volgens de regels van goed vakmanschap.
De keuze van de detectoren is aangepast aan de
aanwezige risico’s en in functie van een snelle
ontdekking van de brand.
De branddetectieinstallatie geeft automatisch een
aanduiding van de brandmelding en de plaats ervan.
Deze installatie wordt bij de indienststelling en om de drie
jaar gecontroleerd. Die controle wordt uitgevoerd door
een controleinstelling geaccrediteerd overeenkomstig
de wet van 20 juli 1990 betreffende de accreditatie
van instellingen voor de conformiteitsbeoordeling of
volgens een gelijkwaardige erkenningsprocedure van
een andere Lidstaat van de Europese Gemeenschap
of van Turkije of uit een E.V.A.-land dat partij is bij de
overeenkomst betreffende de Europese Economische
Ruimte.
5.3 Rook- en warmteafvoerinstallatie
Om de ontwikkeling en de verspreiding van brand
en rook in het getroffen compartiment te beperken,
is het industriegebouw uitgerust met een rook- en
warmteafvoerinstallatie (RWA-installatie).
Dit voorschrift geldt niet voor :
1. een industriegebouw of compartiment dat
in klasse A is ingedeeld en waarvan de totale
vloeroppervlakte kleiner is dan of gelijk is aan
10 000 m 2 ;
2. een industriegebouw of compartiment dat in klasse
B is ingedeeld en waarvan de totale vloeroppervlakte
kleiner is dan of gelijk is aan 500 m 2 ;
3. compartimenten voorzien van een automatische
gas- of watermistblusinstallatie of een ESFRsprinklerinstallatie.
5.3.1 Uitvoering van de RWA-installatie
De RWA-installatie voldoet aan de voorwaarden
vastgelegd in de norm NBN S 21-208-1, behoudens
punten 18 en 19 van deze norm.
Voor compartimenten waarvan de vloeroppervlakte
kleiner is dan of gelijk is aan 2 000 m 2 wordt evenwel de
aerodynamische oppervlakte van de RWA-verluchters
en de luchttoevoer berekend à rato van ten minste 2
% van de dakoppervlakte, dit op voorwaarde dat de
hoogte van de gestapelde goederen en de hoogte
van de bovenkant van de luchttoevoeropeningen
maximaal 70 % van de hoogte tot de RWA-verluchters
bedragen.
5.3.2 Bediening van de RWA-installatie
De RWA-installatie wordt bediend door de automatische
branddetectie-installatie, met uitzondering van die
gevallen waarin het compartiment uitgerust is met
een automatische blusinstallatie van het type sprinkler
of ruimtebeveiliging. Ze moet eveneens handmatig
kunnen worden bediend.
Indien een compartiment uitgerust is met een
sprinklerinstallatie, wordt de RWA-installatie, in
afwijking van NBN S 21-208-1, automatisch bediend
door de alarmklep van de sprinklerinstallatie.
5.4 Automatische blusinstallatie
Wanneer een industriegebouw of een compartiment
uitgerust is met een algemene automatische blusinstallatie,
beantwoordt deze aan de volgende
voorwaarden.
1° De automatische blusinstallatie voldoet aan de regels
van goed vakmanschap.
2° De installatie wordt gecontroleerd bij de indienststelling
en vervolgens jaarlijks. Voor sprinklerinstallaties
gebeurt de controle zesmaandelijks. Die controle
wordt uitgevoerd door een controle-instelling
geaccrediteerd overeenkomstig de wet van 20 juli 1990
betreffende de accreditatie van instellingen voor de
conformiteitsbeoordeling of volgens een gelijkwaardige
erkenningprocedure van een andere Lidstaat van de
Europese Gemeenschap of van Turkije of uit een E.V.A.land
dat partij is bij de overeenkomst betreffende de
Europese Economische Ruimte.
5.5 Doormelding van de brand
Elk begin van brand wordt aan de territoriaal bevoegde
brandweer gemeld. Daartoe staan de signalen van
de branddetectiecentrale en van automatische
blusinstallaties doorlopend onder toezicht van een of
meerdere bekwame personen en dit lokaal, op afstand
of een combinatie van beide.

Bij de aankomst op de interventieplaats moet
de brandweer in contact kunnen treden met een
verantwoordelijke van het industriegebouw.
5.6 Centrale controle- en bedieningspost
Het toezicht op de werking en de bediening van de
verschillende actieve brandbeveiligingsinstallaties van
het gebouw gebeuren vanuit een centrale controle- en
bedieningspost. De wanden die dit lokaal scheiden van
de rest van het gebouw hebben minstens EI 60.
De ligging van het lokaal wordt bepaald in overleg
met de territoriaal bevoegde brandweer, zodat de
maximale loopafstand van buiten tot het lokaal 15
m bedraagt. Het lokaal is van buiten toegankelijk
ofwel rechtstreeks ofwel via een gang met wanden
die minstens EI 60 hebben en deuren die minstens
EI 1 30 hebben.
Het lokaal is uitgerust met veiligheidsverlichting.
6. AFSTAND TUSSEN GEBoUWEN
6.1 Algemeenheden
Om te vermijden dat een brand tussen twee
tegenoverstaande gebouwen kan overslaan, mag
de straling van een brand op de tegenoverstaande
gebouwen niet meer dan 15 kW/m 2 bedragen.
Een industriegebouw wordt verondersteld hieraan
te voldoen als de afstand ten opzichte van
tegenoverstaande gebouwen - in functie van de
brandweerstand van de gevel en van de openingen in
de gevel -groter is dan of gelijk aan de afstand zoals
bepaald in tabel 4.
Als de tegenoverstaande gebouwen op hetzelfde perceel
zijn gelegen, wordt de afstand bepaald in functie van
de gevel met de hoogste brandwerendheid.
Als de tegenoverstaande gebouwen op hetzelfde
perceel zijn gelegen, volstaat voor beide gevels E60
als de tussenafstand tussen beide gevels groter is dan
of gelijk is aan de hoogte van de hoogste gevel.
6.2 Spiegelsymmetrie ten opzichte van de
perceelsgrens
Bij de bepaling van de tussenafstand ten opzichte van
gebouwen op naburige percelen dient de afstand tot
aan de perceelsgrens groter of gelijk te zijn aan de helft
van de minimale tussenafstand.
6.3 Brandbare gestapelde goederen
Opslag van brandbare goederen is enkel toegelaten
indien deze goederen op een afstand van
tegenoverstaande gebouwen liggen die minstens
gelijk is aan de afstand zoals respectievelijk bepaald
in punt 6.1 resp. punt 6.2.
6.4 Gebouwen uitgerust met een automatische
blusinstallatie
De minimale tussenafstand bepaald in tabel 4 wordt
voor de gevels van gebouwen uitgerust met een
sprinklerinstallatie gehalveerd.
Indien gebouwen bovendien op hetzelfde perceel
gelegen zijn en beide gebouwen uitgerust zijn met
een automatische blusinstallatie, is er geen minimale
tussenafstand vereist.
6.5 Gemeenschappelijke wanden
De gemeenschappelijke wanden van belendende
gebouwen moeten voldoen aan de voorschriften van
compartimentwanden, zoals bepaald in 3.4.
6.6 Brandgedrag van daken
De dakbedekking van het industriegebouw behoort
tot klasse B ROOF (t1).
7. EVACUATIE
7.1 Aantal uitgangen
7.1.1 Algemene regel
De gebruikers beschikken over ten minste twee
uitgangen die toegang geven tot een veilige plaats.
Het eerste gedeelte van de af te leggen weg naar deze
uitgangen mag gemeenschappelijk zijn.
De uitgangen zijn gelegen in tegenovergestelde
zones.
BIjLAGE 6 : INDUSTRIEGEBoUWEN
www.rft.be 81

82 www.rft.be
7.1.2 Slechts één uitgang
Eén uitgang is slechts noodzakelijk :
- voor de lokalen, compartimenten of bouwlagen waar
tijdens de normale bedrijfsactiviteiten sporadisch een
beperkt aantal personen aanwezig zijn voor onderhoud
en controle van de installaties;
- wanneer voor lokalen, compartimenten of bouwlagen
met minder dan 50 gebruikers, de af te leggen weg
om een veilige plaats te bereiken kleiner is dan deze
die gemeenschappelijk mag zijn zoals bepaald in
punt 7.2.
7.1.3 Meer dan twee uitgangen
Als de ruimte van het lokaal, compartiment of
bouwlaag voorzien is op een mogelijke aanwezigheid
van meer dan 500 personen, dan zijn er meer dan twee
uitgangen noodzakelijk. Het aantal uitgangen wordt
bepaald zoals aangegeven in Tabel 5.
7.2 Af te leggen weg tot een uitgang
De af te leggen weg tot een uitgang wordt beperkt tot
de afstand vermeld in Tabel 6.
De wegen naar die uitgangen worden vrij gehouden.
Ze zijn zodanig ingeplant dat de aanwezige personen
ongehinderd een veilige plaats kunnen bereiken.
Elke uitgang of ontruimingsweg kan in geval van
brand onmiddellijk gebruikt worden om het gebouw
te verlaten of een veilige plaats te bereiken.
7.3 Breedte van de uitgangen en ontruimingswegen
De nuttige breedte van de deuren en ontruimingswegen
die uitgeven naar buiten of naar een veilige plaats is
minstens gelijk aan 0,8 m. Ze is groter of gelijk aan de
vereiste nuttige breedte br berekend volgens bijlage 1,
rekening houdende met het maximaal aantal personen
die zich in normale omstandigheden in het compartiment
bevinden.
Enkel deuren die in de vluchtzin opendraaien komen in
aanmerking voor de bepaling van de nuttige breedte.
7.4 Veiligheidssignalering en -verlichting
De uitgangen, ontruimingswegen en brandbeveiligingsmiddelen
worden aangeduid met goed
waarneembare en herkenbare signalisatie die voldoet
aan de bepalingen betreffende de veiligheids- en
gezondheidssignalering op het werk. Ze worden
uitgerust met een veiligheidsverlichting.
Het volgnummer van elke bouwlaag is duidelijk
aangebracht op de overlopen en in ontruimingswegen
ter hoogte van trappen en liften.
7.5 Alarm en melding
Alle gebruikers worden tijdig op de hoogte gebracht dat
er brand is en dat er mogelijkerwijs tot ontruiming van
het gebouw overgegaan moet worden.
De industriegebouwen met een oppervlakte groter dan
of gelijk aan 500 m 2 dienen daartoe uitgerust te zijn met
een gepaste alarminstallatie.
In geval van brand, kunnen de gebruikers de brandweer
tijdig verwittigen en kan de brandweer in contact treden
met een verantwoordelijke van het industriegebouw.
8. VEILIGHEID VAN DE HULPPLoEGEN
8.1 Bereikbaarheid en toegankelijkheid
8.1.1 Algemeenheden
In de nabijheid van het industriegebouw zijn één of
meerdere veilige en doelmatige opstelplaatsen ingericht
die te allen tijde gemakkelijk bereikbaar zijn voor de
voertuigen van de brandweer.
Het aantal en de ligging van de opstelplaatsen zijn, in
akkoord met de bevoegde brandweer, zo bepaald dat :
1° de afstand van de brandweertoegang van het gebouw
tot een opstelplaats beperkt is;
2° ten minste de helft van de buitenwanden van
gebouwen met een totale oppervlakte groter dan of gelijk
aan 2 500 m 2 bereikbaar is;
3° alle buitenwanden van gebouwen met een totale
oppervlakte groter dan of gelijk aan 5 000 m 2 bereikbaar
zijn en de toegangswegen daartoe niet doodlopend
zijn;
4° het opgestelde voertuig geen schade kan oplopen
door de brand.

8.1.2 Verbeterde bereikbaarheid
De toelaatbare oppervlakte van de compartimenten van
de industriegebouwen kan voor bepaalde klassen (zie
tabel 2) verhoogd worden indien deze compartimenten
vlot bereikbaar zijn voor de brandbestrijding.
De volgende voorwaarden worden nageleefd :
1° het terrein waarop het gebouw gelegen is, is
bereikbaar langs twee onafhankelijke ingangen; deze
ingangen zijn op het perceel met elkaar verbonden
door een toegangsweg voor de brandweer;
2° minstens de helft van de wanden van het
compartiment zijn buitenwanden die bereikbaar zijn
voor de brandweer.
8.2 Blusmiddelen en bluswatervoorziening
8.2.1 Blusmiddelen
In het industriegebouw zijn voldoende aangepaste
blusmiddelen aanwezig. De aard en de hoeveelheid
worden in overleg met de territoriaal bevoegde
brandweer bepaald door de exploitant in functie van
de aard en de omvang van het brandrisico.
8.2.2 Bluswatervoorziening
In de onmiddellijke nabijheid van het industriegebouw
beschikt de brandweer over een primaire bluswatervoorziening
die snel door de brandweer kan
gebruikt worden.
Deze primaire bluswatervoorziening kan, in overleg met
de brandweer, aangevuld worden met een secundaire
en eventueel tertiaire bluswatervoorziening.
8.3 Monodisciplinaire interventieplannen
Indien de territoriaal bevoegde brandweer daarom
verzoekt, dient de exploitant van het industriegebouw
de nodige informatie ter beschikking te stellen van de
brandweer voor de opmaak van een interventieplan
voor het industriegebouw.
BIjLAGE 6 : INDUSTRIEGEBoUWEN
www.rft.be 83

84 www.rft.be
OMZENDBRIEF 'WEERSTAND TEGEN BRAND VAN DOORVOERINGEN
VAN BOUWELEMENTEN'
1. ToEPASSINGSGEBIED
Deze aanbevelingen zijn van toepassing op de doorvoeringen doorheen bouwelementen van leidingen voor
fluïda, vaste stoffen, elektriciteit of elektromagnetische golven, die de vereiste weerstand tegen brand van
deze elementen niet nadelig mogen beïnvloeden (punt 3.1 van de bijlagen 2, 3 en 4 van het koninklijk besluit
van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan
de nieuwe gebouwen moeten voldoen). Deze aanbevelingen zijn niet van toepassing op de luchtkanalen,
verluchtingskokers, rookkanalen en brandwerende kleppen.
2. TERMINoLoGIE
Voor de toepassing van deze aanbevelingen wordt verstaan onder:
2.1 Doorvoering
Een doorvoering: een opening in een scheidingselement, voor de doorgang van een leiding voor fluïda, vaste
stoffen, elektriciteit of elektromagnetische golven, zoals licht (bvb. data- en glasvezelkabels);
2.2 Afdichting
Een afdichting: een inrichting die ter plaatse van een doorvoering wordt gebruikt om de verspreiding van brand
doorheen het bouwelement te beperken;
2.3 Enkelvoudige doorvoering
Enkelvoudige doorvoering: een doorvoering van een leiding of kabel die op een voldoende afstand van andere
doorvoeringen gelegen is zodat er geen wederzijdse beïnvloeding is. De onderlinge afstand tussen twee
willekeurige leidingen of kabels is tenminste gelijk is aan de grootste diameter van de beide leidingen (met
inbegrip van eventuele brandbare isolatie) of kabels (fig. 1);
2.4 Onbrandbaar isolatiemateriaal
Onbrandbaar isolatiemateriaal : bouwproduct voor de isolatie van leidingen dat:
- ofwel beantwoordt aan de klassering A2-s1,d0 volgens de norm NBN EN 13501-1;
- ofwel opgebouwd is uit een isolatiemateriaal dat beantwoordt aan de klasse A0, zoals omschreven
in bijlage 5 bij de basisnormen, en een eventuele bekleding van de isolatie met een materiaal dat
beantwoordt aan de klasse A1, zoals omschreven in bijlage 5 bij de basisnormen;
2.5 Brandbaar isolatiemateriaal
Brandbaar isolatiemateriaal: bouwproduct voor de isolatie van leidingen die geen onbrandbare isolatie is;
2.6 Mortel
Mortel: een mengsel op basis van gips, kalk en/of cement met anorganische vulstof al dan niet met toevoeging
van composietversterking en chemische toeslagstoffen;

3. ALGEMEENHEDEN
3.1 Vereiste criteria
De brandweerstand van een bouwelement wordt omschreven als de tijd gedurende welke het bouwelement
gelijktijdig voldoet aan de eisen betreffende stabiliteit (R), vlamdichtheid (E) en thermische isolatie (I). Om
de overeenstemming van de doorvoeringen met de vereiste van weerstand tegen brand, vermeld in punt 3.1
van de bijlagen 2, 3 en 4 van de basisnormen, te evalueren, houdt men geen rekening met hun invloed op
het draagvermogen (R) van de bouwelementen. Enkel het scheidend vermogen, dit wil zeggen het vermogen
om te voldoen aan de criteria van de vlamdichtheid (E) en de (thermische) isolatie (I), wordt in aanmerking
genomen.
Er wordt bovendien rekening mee gehouden dat de invloed van enkelvoudige doorvoeringen van leidingen met
een diameter kleiner dan of gelijk aan 160 mm zonder isolatie of met onbrandbare isolatie, op de thermische
isolatie (I) mag verwaarloosd worden.
De vereiste criteria om de invloed van een doorvoering van een bouwelement op het scheidend vermogen van
deze laatste weer te geven, worden bijgevolg geven in onderstaande tabel.
ISOLATIE VAN DE LEIDING DIAMETER
D (*)
Geen of onbrandbaar
isolatiemateriaal
Vereiste criteria nodig om de weerstand tegen
brand van een doorvoering te karaktersieren
D ≤ 160 mm E (enkel vlamdichtheid/ integriteit)
D > 160 mm EI (vlamdichtheid/ integriteit en thermische isolatie)
Brandbaar isolatiemateriaal Alle D EI (vlamdichtheid / integriteit en thermische isolatie)
Tabel 1
(*) nominale buitendiameter van de leiding of de kabel
3.2 Vereiste tijdsduur
De afdichting moet voldoen aan de vereiste criteria gedurende ten minste dezelfde tijdsduur als vereist voor
het bouwelement.
Wanneer het bouwelement de wand van een leidingenkoker is, moet aan de vereiste criteria worden voldaan
gedurende een tijdsduur ten minste gelijk aan de helft van de tijdsduur als vereist voor het bouwelement, en
ten minste gelijk aan een minimale tijdsduur van 30 minuten.
4. BEooRDELING VAN BRANDWEERSTAND VAN DooRVoERINGEN
De brandweerstand van de afdichting in termen van vlamdichtheid (E) en thermische isolatie (I) kan aangetoond
worden:
· hetzij door de CE-markering, rekening houdend met de gegevens die deel uitmaken van deze markering;
· hetzij, bij gebrek aan een geldende CE-markering voor deze producten, door een BENOR- en/of ATGgoedkeuring,
of een equivalent, rekening houdend met de gegevens die betrekking hebben op deze
goedkeuring;
· hetzij, bij gebrek aan een geldende CE-markering voor deze producten, door een test, uitgevoerd volgens
de norm NBN EN 1366-3 of NBN 713.020;
· hetzij door de toepassing van één van de typeoplossingen beschreven in hoofdstuk V (hieronder).
5. oPLoSSINGEN – TYPES VooR DE DooRVoERINGEN DIE DE VEREISTE WEERSTAND TEGEN BRAND NIET NADELIG
BEINVLoEDEN
5.1 Oplossing A – Afdichten van een enkelvoudige doorvoering met mortel of steenwol
In tabel 2 zijn de maximale diameters (in mm) van de leidingen door bouwelementen weergegeven waarvoor
een eenvoudige afdichting met mortel of steenwol de aangegeven vereiste brandweerstand niet nadelig
beïnvloeden.
oMZENDBRIEF 'WEERSTAND TEGEN BRAND VAN DooRVoERINGEN VAN BoUWELEMENTEN'
www.rft.be 85

86 www.rft.be
Brandbare leidingen
elektrische kabels
Onbrandbare
leidingen(*)
Aard van de leiding en afdichting E 30 E 60 E 120
Afdichting met mortel 50 50 50
Afdichting met steenwol 50 25 25
Afdichting met mortel of met steenwol 160 160 75
(automatisch) Gevuld met
water in geval van brand
160 160 160
(*) Leiding uit metaal of uit een andere onbrandbare stof, waarvan het smeltpunt hoger is dan 1000°K ( 727°C),
met uitzondering van glas.
De volgende aanbevelingen moeten evenwel nageleefd worden:
1) De bouwelementen waarin de doorvoeringen zijn aangebracht, hebben een brandweerstand van ten minste
Rf 1 h volgens NBN 713.020 of EI 60 volgens NBN EN 13501-2.
2) Bij afdichting met mortel:
- De leidingen worden rondom volledig afgedicht met een mortel en dit over een afdichtingdiepte van minstens
L m = 50 mm voor een vereiste vlamdichtheid van 30 en 60 minuten (E30 en E60) en L m = 70 mm voor een
vereiste vlamdichtheid van 120 minuten (E 120)
- Er kan rekening gehouden worden met de dikte van een eventuele bepleistering voor het verkrijgen van
de afdichtingdiepte L m .
- De afdichting gebeurt bij voorkeur langs beide zijden van het bouwelement. In dit geval kan de totale dikte
Lm gerealiseerd worden door het optellen van B + C ≥ L m , op voorwaarde dat B ≥ 25 mm en C ≥ 25 mm
(fig. 2a).
- Als de afdichting maar langs één zijde gerealiseerd kan worden, moet de totale dikte L m langs deze zijde
gerealiseerd worden: A ≥ L m (fig. 2a).
- In geval van een lichte scheidingswand (of een bouwelement met een grote holle binnenruimte), zal de
afdichting in het algemeen langs beide zijden moeten gebeuren om de vereiste dikte te kunnen bekomen
(fig. 2b).
3) Bij afdichting met steenwol
- De leidingen worden rondom volledig afgedicht
met steenwol en dit over een totale diepte van
tenminste 50 mm (fig. 3).
- De afdichting kan langs één zijde gebeuren.
- De steenwol dient goed stevig aangedrukt te
worden.
- In geval van een lichte scheidingswand moet
in de kern ter plaatse van de door voering
een isolatiemateriaal met zodanig dichtheid
aangebracht zijn dat het stevig aangedrukt
kan worden. De afdichting met steenwol moet
bovendien langs beide zijden van het bouwelement
gebeuren.
Tabel 2

4) De leidingen moeten ondersteund en bevestigd
zijn volgens de regels van goed vakmanschap. De
bevestigingen het dichtst bij het bouwelement mogen niet
verder dan 500 mm langs weerszijden ervan gelegen zijn
(fig.4).
5.2 Oplossing B – Enkelvoudige doorvoering met een mantelbuis
De regels van de goede praktijk schrijven in sommige gevallen het gebruik van een mantelbuis voor.
In tabel 3 zijn de maximale diameters (in mm) van de leidingen door bouwelementen weergegeven waarvoor
een afdichting met mantelbuis, al dan niet met open speling, de aangegeven vereiste brandweerstand niet
nadelig beïnvloeden.
BoUWELEMENTEN'
VAN DooRVoERINGEN VAN BRAND TEGEN 'WEERSTAND oMZENDBRIEF
Lengte L van de
mantelbuis
Speling (*) E 30 E 60 E 120
Metalen of onbrandbare
materialen mantelbuis
Open speling 110 110 90
Met steenwol of gevulde speling 110 110 25
L = 300 mm
Metalen of onbrandbare Open speling 90 90 25
materialen mantelbuis
L = 140 mm
Met steenwol of gevulde speling 50 25 25
PVC-U mantelbuis Open speling 40 40 25
L = 140 mm
Tabel 3
(*) ruimte tussen de leiding en de mantelbuis, gekarakteriseerd door het verschil tussen de binnendiameter
van de mantelbuis en de buitendiameter van de leiding.
De volgende aanbevelingen moeten evenwel nageleefd
worden:
1) De bouwelementen zijn in metselwerk of beton.
2) De afdichting tussen de mantelbuis en het bouwelement
wordt uitgevoerd in mortel en voldoet aan
de voormelde voorwaarden voor de afdichting van
de leidingen in mortel (oplossing A, punt 2), met
dien verstande dat de opvulling steeds langs beide
zijden van het bouwelement dient te gebeuren, op
een minimale diepte van 25 mm.
3) De mantelbuizen zijn gemaakt
- uit metaal of andere onbrandbare materiaal met
een smeltpunt groter dan 1000°K (727°C), met
uitzondering van leidingen in glas of
- uit harde polyvinylchloride ( PVC-U) geklasseerd
in B - s3, d0 volgens de norm NBN EN 13501-1 of
in A1 volgens methode nr. 2 zoals gedefinieerd
in bijlage 5 bij het Koninklijk Besluit van 7
juli 1994; de wanddikte van de mantelbuis is
tenminste gelijk aan de wanddikte van de leiding.
De mantelbuis wordt gedeeltelijk zichtbaar gelaten en moet uitsteken ten opzichte van het bouwelement.
Als de speling tussen de leiding en de mantelbuis open blijft, moet deze zo klein mogelijk zijn (maximum
4 mm).
Als de speling tussen de leiding en de mantelbuis opgevuld is, mag deze maximaal 45 mm bedragen
en wordt deze rondom volledig afgedicht met steenwol, volgens de aanbevelingen beschreven voor de
oplossing–type A, in punt 3.
Indien de diameter van de mantelbuis kleiner dan of gelijk aan 25 mm is, worden er geen voorwaarden
opgelegd betreffende de speling.
4) De leidingen zijn onbrandbare leidingen of leidingen in harde polyvinylchloride (PVC- U)
5) De leidingen moeten opgehangen en bevestigd zijn, zoals aangegeven voor de oplossing - type A, punt 4.
www.rft.be 87

88 www.rft.be
5.3 Oplossing C – Rechtstreekse aansluiting op een hangtoilet
In het geval van een hangtoilet is de doorvoering in belangrijke mate beschermd door de closetpot. Men erkent
dat de aansluiting, uitgevoerd door middel van een brandstofleiding met een diameter van maximaal 110 mm,
de vereiste weerstand tegen brand niet nadelig beïnvloedt in de volgende omstandigheden:
- het bouwelement waarop het toilet is bevestigd, bestaat uit metselwerk of beton;
- de afdichting gebeurt met mortel of steenwol, overeenkomstig de aanbevelingen beschreven voor de
oplossing – type A, punt 2 of 3;
- de maximale vereiste duur bedraagt 30 minuten.
Gezien om bij de omzendbrief van 15 april 2004 te worden bijgevoegd.
De Minister,
P.DEWAEL

VERDUIDELIJKING VAN OMZENDBRIEF DOOR RF-TECHNOLOGIES
METALEN OF ONDBRANDBARE LEIDINGEN BRANDBARE LEIDINGEN EN
ELEKTRISCHE KABEL
Zonder isolatie of met onbrandbare
isolatie rond leiding
Diameter [mm] Ø ≤ 160 Ø > 160
(7)
Vereiste
brandweerstand
criteria van een
doorgang
Afdichting
met
metalen
mantelbuis
L = 300 mm
Afdichting
met
metalen
mantelbuis
L = 140 mm
Afdichting
met
PVC-U
mantelbuis
L = 140 mm
Met
brandbare
isolatie rond
leiding
Zonder isolatie of met
onbrandbare isolatie rond leiding
Alle Ø Ø ≤ 160 Ø > 160
(7)
Met
brandbare
isolatie rond
leiding
E EI EI E EI EI
MAXIMAAL TOEGELATEN DIAMETER VAN EENVOUDIG AFGEDICHTE DOORVOERINGEN
open
speling
met
steenwol
gevulde
opening
E30 E60 E120 E30 E60 E120
Alle Ø
≤ Ø 110 ≤ Ø 110 ≤ Ø 90 ≤ Ø 110 ≤ Ø 110 ≤ Ø 90
≤ Ø 110 ≤ Ø 110 ≤ Ø 25 ≤ Ø 110 ≤ Ø 110 ≤ Ø 25
E30 E60 E120 E30 E60 E120
open
speling ≤ Ø 90 ≤ Ø 90 ≤ Ø 25 ≤ Ø 90 ≤ Ø 90 ≤ Ø 25
met
steenwol
gevulde
opening
open
speling
E30 E60 E120
Afdichting met
mortel ≤ Ø 160 ≤ Ø 160 ≤ Ø 75
Afdichting met
steenwol
(8)
Automatisch gevuld
met water bij brand
+ afdichting met
steenwol of
mortel
≤ Ø 160 ≤ Ø 160 ≤ Ø 75
E60 E60 E120
≤ Ø 160
NTG NTG
NTG NTG
E30 E60 E120
NTG NTG
≤ Ø 50 ≤ Ø 25 ≤ Ø 25 ≤ Ø 50 ≤ Ø 25 ≤ Ø 25
E30 E60 E120 E30 E60 E120
≤ Ø 40 ≤ Ø 40 ≤ Ø 25 ≤ Ø 40 ≤ Ø 40 ≤ Ø 25
E = vlamdichtheid / EI = Vlamdichtheid en thermische isolatie / Ø = nominale buitendiameter van de leiding
of de kabel
NTG = Niet toegelaten
NVT = Niet van toepassing
≤ Ø 50
(2)
≤ Ø 50
(2)
≤ Ø 50 ≤ Ø 50
≤ Ø 25 ≤ Ø 25
NVT NVT NVT
MAXIMAAL TOEGELATEN DIAMETER VAN LEIDINGEN AFGEDICHT MET EEN MANTELBUIS (6)
VERDUIDELIjKING VAN oMZENDBRIEF DooR RF-TECHNoLoGIES
www.rft.be 89

90 www.rft.be
Conclusies en opmerkingen:
(1) Toepassingsgebied : doorvoeringen sanitaire leidingen + elektrische kabels. Niet van toepassing op
luchtkanalen, verluchtingskokers en brandwerende kleppen.
(2) Voor alle doorvoeringen met Ø ≤ 50 mm (zowel brandbare als niet-brandbare), door wanden met een
vlamdichtheid van 30' (E30), zijn GEEN moffen noodzakelijk, afdichting met steenwol of cementmortel volgens
bepaalde specificaties is voldoende.
(3) Voor leidingen uit PE en PP blijven moffen verplicht vanaf Ø > 50 mm door wanden met E30 / E60 / E120
(ref. tabel 2)
Voor leidingen met 25 mm < Ø < 50 mm door wanden met E60 / E120 bestaat de mogelijkheid
voor afdichting met mortel
(4) Los van het soort leiding (brandbaar of onbrandbaar), bij Ø > 110 mm blijven moffen WEL nog altijd
verplicht.
(5) Het systeem van afdichten met mantelbuizen (fourreaux) mag enkel toegepast worden op harde PVC-U
leidingen, dus niet voor andere kunststofleidingen zoals PE of PP (zie paragraaf 4 pag. 64).
(6) Het systeem van afdichten met mantelbuizen is enkel geldig voor bouwelementen in metselwerk en beton.
(7) Voor leidingen met Ø > 160 mm heeft deze omzendbrief geen enkele waarde.
(8) Afdichting moet verplicht gebeuren met steenwol en niet met glaswol. Steenwol (smeltpunt: 1200°C) biedt
immers beter weerstand tegen hoge temperaturen dan glaswol (smeltpunt: 600°C).