download - Rene van Maarsseveen

Verantwoording
5
Het Testament Rhetoricael van Eduard de Dene (Gent, Universiteitsbibliotheek, hs.
3330) wordt hierna door ons diplomatisch uitgegeven. Weliswaar betekenen sommige
eigenaardigheden in de schrijfwijze van het Nederlands na het midden van de
zestiende eeuw een grote belasting voor de moderne lezer, zodat wij er ons terdege
van bewust zijn dat de aangeboden transcriptie enige eisen stelt aan het
uithoudingsvermogen van eventuele belangstellenden. Het Testament Rhetoricael
is literair en cultuurhistorisch van groot belang voor onze zestiende-eeuwse
geschiedenis in het algemeen en voor de Brugse situatie in het bijzonder, zodat de
uitgave van dit handschrift - een trouwens reeds lang gekoesterde wens van de
Nederlandse filologie - ook een ruimer, historisch geïnteresseerd publiek zou kunnen
aanspreken. Toch hebben wij de voorkeur gegeven aan de diplomatische
uitgave-techniek, en wel om de volgende redenen:
Vooreerst vereist de studie van het Testament Rhetoricael reeds een zekere
vertrouwdheid met rederijkersteksten bij de lezer: De Dene is een moeilijk auteur,
die vooral in zijn epitafen zulke staaltjes van ‘constighe’ stijl ten toon spreidt, vooral
inzake woordvorming en syntaxis, dat hij zich zelf als het ware reserveert voor
ervaren lezers, die de strikte eerbiediging van de authentieke tekstvorm wel op de
koop toe zullen willen nemen.
De tweede - en voornaamste - reden is dat wij hier staan voor de autograaf van een
ervaren klerk. Het eerste element van dit argument zou reeds voldoende moeten zijn
om bezwaren tegen de strikt diplomatische methode van de hand te wijzen: onze
Nederlandse letterkunde is zo schaars gezegend met dergelijke exemplaren uit de
pen van de auteur zelf, dat, bij eventuele uitgave, het respect voor de schrijver de
voorrang verdient boven het gemak van moderne leesgewoonten. Daarbij komt nog
in dit
Eduard de Dene, Testament rhetoricael