Tussen Afsluitdammen en Deltadijken - t Zeeuws Bodemvenster ...

Vele vestingwerken uit voorgaande eeuwen zijn de moeite waard om
als monument behouden te blijven; de Stichting Menno van Coehoorn
heeft zich tot taak gesteld daartoe het hare bij te dragen. Anders is het
gesteld met de betonnen kazematten en bunkers, die in onze eeuw zijn
gebouwd.
Atlantikwall Bij het uitbreken van de tweede wereldoorlog was de Nederlandse
verdediging in Zeeuwsch Vlaanderen beperkt tot de zuidelijke verdediging
van de toegang van de Westerschelde bestaande uit één open opstelling
bij Nieuwesluis en twee soortgelijke punten te Cadzand. De haven
van Breskens was verder beschermd door een viertal kazematten.
Al spoedig na de bezetting in 1940 troffen de Duitsers aan de West
Zeeuwsvlaamse kust uitgebreide verdedigingsmaatregelen. Op de Zeeuwse
eilanden hadden ze twee eigenlijke steunpunten nl. Westerschouwen
en Vlissingen. Tot laatstgenoemde behoorde ook Breskens, dat daar het
Zuidfront vormde (Vlissingen-Süd). De verdediging van Breskens bestond
slechts uit enkele eenvoudige (P.A.K.) tankafweer-opstellingen.
(P.A.K. = Panzer Abwehr Kanone). Zuidelijk lag rond Breskens, op ca
1500 m uit het centrum, een 8 m brede en 4 m diepe tankgracht, die aan
de westzijde uitmondde in de gracht van het v.m. fort Frederik Hendrik.
Wegkruisingen met de tankgracht waren afgesloten door betonmuren van
2 m hoog en 1 m dik.
De kust van Breskens tot Cadzand vormde verder een krachtig verdedigde
linie met het front naar de Wielingen (uitloper van de Atlantikwall).
Vele betonnen geschutsopstellingen, kazematten, munitiebergplaatsen
en onderkomens werden gebouwd, terwijl verscheidene zgn. „buhrbronnen"
werden aangelegd (onder kazematten gebouwde waterputten),
die zijn samengesteld uit op elkaar gemetselde rioolbuizen tot een diepte
van 10 a 12 m. Langs vrijwel de gehele duinkust lagen verder stroken
mijnenvelden, elk ter lengte van ca 250 m en een breedte van meestal
30 m. Het aantal na de oorlog in deze velden geruimde mijnen bedroeg
29137 stuks.si)
In Oost Zeeuwsch Vlaanderen werden een achttal geschutbunkers
gebouwd ter afsluiting van de haven van Terneuzen, terwijl langs het
kanaal Terneuzen-Sas van Gent enig verdedigingswerk werd aangelegd.
Vermeldenswaard is de bouw van talloze gemetselde schuilplaatsen
langs de weg Driewegen-Terneuzen over een lengte van ongeveer 3 km.
Ze waren bestemd voor naar Terneuzen doortrekkende troepen, die aldaar
zouden worden ingescheept voor de „Fahrt gegen England". De schuilplaatsen
werden reeds in 1940 gebouwd.
Bovenstaand beknopt overzicht moge enige indruk geven van de evolutie,
die op het gebied van de defensie heeft plaats gehad, waarbij het land
van Zeeuwsch Vlaanderen ten nauwste betrokken is geweest. 32 )
48