Tussen Afsluitdammen en Deltadijken - t Zeeuws Bodemvenster ...

volgen van een dergelijke ingreep nog niet waren te overzien, zodat de
meeste plannen in de bekende „ijskast" verdwenen. Alleen plan „Uitbouw
Zeebrugge" kwam serieus in studie; de bijbehorende sluis is inmiddels
reeds in aanbouw en kwam eind 1972 zelfs in de bijzondere belangstelling
te staan. De gevolgen van de bij de bouw toegepaste bronbemaling werden
nl. merkbaar aan de in de omgeving gelegen woningen, die scheurvorming
vertoonden. Omdat men bang was voor instorten, werd besloten het werk
te staken.
Voor de toegang van grote schepen moet een geul worden gebaggerd,
die een onderwerp van studie vormt o.a. in verband met Nederlandse belangen,
die door verandering van het stroombeeld in het mondingsgebied
van de Westerschelde in het geding kunnen komen. De andere plannen
zullen vroeg of laat misschien nog eens in een of andere vorm te voorschijn
komen. Mochten de atolplannen ooit nog eens werkelijkheid worden dan
zal Rotterdam, met de in 1969 gebaggerde „oliegeul" door de megaribbels
(zeer grote zandribbels) van de Noordzeebodem naar de Europoorthaven,
misschien een mededinger naar de grootste wereldhaven krijgen.
De basis van de tegenwoordige duinkust is de voormalige zgn. „Vlaamsche
Vlakte", een ongeveer 10 km brede strook, die binnen de huidige
Belgische kustlijn, globaal ten westen van de lijn Brugge-Diksmuide
(fig. 1) is gelegen. Ze werd met een laag zeeklei bedekt waarop zich een
duinformatie heeft gevormd.
Het Zeeuwsvlaamse duin tussen Cadzand en Breskens is te beschouwen
als een smalle uitloper van deze duinontwikkeling, welke uitloper
langs de mond van de Westerschelde (linkeroever') eerst in de 17e eeuw
is ontstaan. Op kaarten van 1585 staat Cadzand nog als een eiland zonder
duinen aangegeven, terwijl op een kaart van 1660 voor het eerst de smalle
duinstrook voorkomt. 20 )
Duinen ontstaan door opwaaiing van zandmateriaal, In de voorgaande
delen I, II en III van deze serie werken werden resp. de Noordbevelandse
duintjes vermeld en de Schouwse en Walcherse duinen behandeld. Een
voorwaarde voor duinvorming is, dat in de omgeving een „zandreservoir"
bestaat waaruit de duinen gevoed kunnen worden. Voor Noord-Beveland
waren dat de Onrust-, Schotsman- en Ruiterplaten, voor Schouwen is het
nog de bekende Banjaard, voor Walcheren de Rassen en de Queerens of
Domburger Rassen. Voor het naburige Goeree zou nog genoemd kunnen
worden het bankencomplex „De Ooster". In fig. 9 zijn de duingebieden
met hun „reservoirs" aangegeven.
Volgens Van Veen 21 ) is het waarschijnlijk dat een druk uit het
Noorden het zand naar de Vlaamse kust stuwt of heeft gestuwd en dat er
onder de kust ter breedte van enige kilometers een zandstroom naar het
25