Tussen Afsluitdammen en Deltadijken - t Zeeuws Bodemvenster ...

de Middelplaat, die destijds werd aangestroomd door het vloedwater uit
de Zuid-Everingegeul. Door erosie van de oostpunt van de Middelplaat
werden de schelpen in betrekkelijk korte tijd omhoog gewerkt.
Maar nog sneller was de grondslag ter plaatse verdwenen. Volgens
rivierpeilingen van de Rijkswaterstaat is tussen november 1960 en april
1961 de bodem ter plaatse van de schelpenrug met ca 10 m verdiept; aan
de rand van de plaat was een plaatval ontstaan. Naar aanleiding van een
publikatie 238 ) daarmee verband houdend, werd ons door een geïnteresseerde
lezer, die zijn zegsman onder de schelpenvissers had, medegedeeld
dat zeker een groot deel der schelpen t.b.v. de gritmalerij door schelpenvissers
waren weggehaald. Wij kunnen daaruit alleen concluderen dat dit
dan kort voor het ontstaan van de plaatval moet zijn gebeurd.
Inmiddels zijn in 1971/72 in de Westerschelde enkele opvallende
plaatvallen geconstateerd o.a. aan de noordoostzijde van de Plaat van
Ossenisse tegenover Hansweert, aan de Brouwerplaat tegenover Hoedekenskerke
en in november 1972 tegenover de haven van Walsoorden.
Naar aanleiding daarvan werd een algemene uiteenzetting gepubliceerd
239 ) over plaatvallen, waarin o.a. een formule werd afgeleid om zeer
globaal de mogelijke afmetingen en inhoud van een toekomstige val in een
bepaald gebied vast te stellen.
Volledigheidshalve zij vermeld dat met ontgrondingen — de verzamelnaam
voor vallen en afschuivingen — tegenwoordig ook ontgravingen
kunnen worden bedoeld in de zin van de Ontgrondingenwet 240 ), die op
1 september 1971 in werking is getreden.
§ 2. STORMVLOEDEN.
Evenals de oevers van Zeeuwsch Vlaanderen de eeuwen door menigmaal
door vallen en afschuivingen werden aangetast, zo werden meermalen
grote gedeelten van het Zeeuwsvlaamse land door stormvloeden
geteisterd. We hebben reeds eerder vermeld 241 ) dat de daarover bestaande
kronieken en geschriften lang niet in alle opzichten betrouwbaar zijn.
Van grote waarde moet daarom worden geacht, het in 1971 verschenen
eerste deel van de studie van Gottschalk, 242 ) waarin alle vermeldingen
van stormvloeden over de periode vóór 1400 zeer kritisch zijn onderzocht.
Uit die studie blijkt dat van de oudste stormvloeden (vóór het jaar 1000)
weinig of niets bekend is. Verder blijkt dat er dikwijls verwarring ontstaan
schijnt te zijn met rivieroverstromingen, die plaatsvonden tengevolge van
hoog opperwater zonder dat stormen daar invloed op uitoefenden. Enkele
rivieroverstromingen b.v. langs de Seine en de Marne in 583 en andere
in 711 en 784 zouden een aanwijzing kunnen zijn, dat er in dezelfde tijd
in Nederland ook overstromingen hebben plaatsgevonden. 243 ) Wel moet
239