Tussen Afsluitdammen en Deltadijken - t Zeeuws Bodemvenster ...

More documents

Recommendations

Info

t IEL ZEEUWSCH VLAANDEREN* — Landverlies — § 1. VALLEN EN AFSCHUIVINGEN Op het eind van de vorige eeuw schreef R. P. J. Tuteyn Nolthenius Ovesidit de dichterlijke woorden: „Zeeuwscbe zandkorrels gewonnen in zonnebrand en hemeldauw op de berghellingen „van Midden Europa, weggesleurd door de zondvloed en neergeploft in het kille „sombere diep, niet gekomen tot rust, maar trillen nog na, breed uitvloeiend als enige „schok hen opjaagt uit de schijnbare eeuwslaap". 325 ) Uit waterstaatkundig oogpunt gezien blijven die zandkorrels nog steeds een meer zakelijke rol spelen in de geschiedenis van de Rijn-Maas- Scheldedelta. Al komen dan de oever- en dijkvallen, mede dank zij de aangebrachte oeververdediging, niet meer zo talrijk voor als in de vorige eeuw, toch blijft het pakket Jong Zeezand, waaruit een groot deel van de delta is opgebouwd en waarin zich valverschijnselen kunnen voordoen, de nodige aandacht vragen. Dit losgepakte en beweeglijke Jonge Zeezand speelt vooral de laatste jaren nog een rol van betekenis, eensdeels als object van zandwinning, anderdeels bij kunstmatige ingrepen in het regime van de rivierarmen (bagger- en zuigwerken, deltawerken, leggen van kabels en leidingen, vaste oeververbindingen). Zoals in de delen I, II en III van deze serie reeds is uiteengezet, zijn AawJenbopg »+•••••••••» • a s oeven-oF djtkvallen * - - -f oevep-oF öytevat *oj|Sas van Genk (incl.afschutvingen) + |
oever- en dijkvallen zettingsvloeiingen, die in losgepakte zandafzettingen kunnen optreden wanneer het talud de kritische helling heeft bereikt, waarna bij de minste verstoring zandmassa's in beweging kunnen komen. Lage waterstanden kunnen het proces bespoedigen. Het land ten zuiden van de Westerschelde is niet het minst gespaard gebleven voor de oever- en dijkvallen. Hierna volgt een overzicht van de vallen en afschuivingen, die sinds 1800 langs de Zeeuwsvlaamse oevers zijn geregistreerd. Ze zijn tevens schematisch in fig. 107 aangegeven. WEST ZEEUWSCH VLAANDEREN Jong Breskenspolder 14 Hoofdplaatpolder 90 Thomaespolder 27 Paulinapolder 2 Polders in de voormalige Braakman 22 OOST ZEEUWSCH VLAANDEREN Nieuw Neuzenpolder 64 Rijkszeewering Terneuzen 22 Nieuw Othenepolder 1 Margarethapolder 15 Kleine Huyssenspolder 22 Eendragtpolder 45 Nijspolder (Ossemsse) 3 Waterschap Walsoorden 30 Totaal 357 Ter vergelijking volgt hieronder een overzicht van de vallen en afschuivingen opgetreden in de andere Zeeuwse gebieden: Noord-Beveland Schouwen-Duiveland Triolen Walcheren Zuid-Beveland (zie deel I) (zie deel II) (zie deel III) Volgens dit overzicht werden sinds 1800 in Zeeland ruim 1100 vallen en afschuivingen geregistreerd. Bovendien zijn vele kleine ontgrondingen opgetreden, die niet in een register zijn opgenomen. Qntgroii- Het is toch wel opvallend dat langs de door duinen beschermde kust- C^zanS gebieden in Zeeland, weinig ontgrondingen plaatsvonden. We kennen alleen de strandvallen en strandafschuivingen langs de Walcherse Oostwatering toen het Veersegat nog met de Noordzee in open verbinding 214 246 134 \ 157/ 71) 147/ 155 202
Page 1 and 2:
TT
Page 3 and 4:
ISBN 90 70027 41 0
Page 5 and 6:
Wapen van het Waterschap „Axeler
Page 7 and 8:
Met: 4 wapenafbeeldingen in kleuren
Page 9 and 10:
Pag. § 9. Eiland- en Brandkreekpot
Page 11 and 12:
Pag. § Ossenisse 312, Walsoorden 3
Page 13 and 14:
niet ontbreken voor ir J. van Malde
Page 15 and 16:
Fig. 1. Overzicht van Zeeuwsch, Bel
Page 17 and 18:
. Spaansch Vlaanderen (na het zgn.
Page 19 and 20:
trale landstreek tussen België en
Page 21 and 22:
fig. 6. ...*» f...,T,u1.li)t I,, (
Page 23 and 24:
ter Eede (Aardenburg) in de 16e eeu
Page 25 and 26:
ticulieren zorgde in sommige gevall
Page 27 and 28:
lais-Dover) in zeker opzicht is te
Page 29 and 30:
t _x 1 H- •«• 1 o E F o E 8 i
Page 31 and 32:
: -55r^
Page 33 and 34:
30 ! Hz r t UltU J
Page 35 and 36:
spreekt men van „Cadzand-Bad" ter
Page 37:
oorlogsgevaar de vervallen fortific
Page 40 and 41:
p? ' PKMIET jjjltmi LESBDE IK BBPBB
Page 42 and 43:
omstreeks 1626, tijdens zijn bewind
Page 45 and 46:
Het werk moet spoedig zijn aangevan
Page 47 and 48:
schut 2 ?) heeft daartoe vele onder
Page 49 and 50:
het land van Axel onveilig. Na 1648
Page 51 and 52:
Vele vestingwerken uit voorgaande e
Page 53 and 54:
uitgevoerd en de verzanding zette z
Page 55 and 56:
De Mosselbanken stige dijkverzwarin
Page 57 and 58:
Als gevolg van diverse inpolderinge
Page 59 and 60:
•jsmw fig. 25. Dam in Saaftinge,
Page 62 and 63:
geulen, van het afkalven van oeverr
Page 64 and 65:
Fig. 30. Situatie van de Hooge Plat
Page 66 and 67:
Gemeenten Aardenburg Biervliet Bres
Page 68 and 69:
^ I V 1- 3\ M. * _ ** • Si « * s
Page 70 and 71:
80 70 inwon 60 SO ^ 30 *>* ?o^, en
Page 72 and 73:
69 t fcir) • • N W * V l l O U
Page 74 and 75:
door het Centraal Bureau voor de St
Page 76 and 77:
De Amfïrol in aktie in het Land va
Page 78 and 79:
1966 een eigen wapen verleend, dat
Page 80 and 81:
IL DE POLDERS VAN ZEEUWSCH VLAANDER
Page 82:
E- CO Oi O t-t C4 to cu Ü 73 o>
Page 85 and 86:
van het ontstaan van alle Zeeuwsvla
Page 87 and 88:
de dijken in 1583 werden doorgestok
Page 89 and 90:
ten westen en ten oosten van de sta
Page 91 and 92:
nps. verwijzen naar fig.3l RETRANCH
Page 93 and 94:
fig. 45. De polders van Cadzand, Zu
Page 95 and 96:
Plan van bedijking (a, b, c, d, e)
Page 97 and 98:
: . .\\'1 ;\V- a Ü e
Page 99 and 100:
e.d. in het terrein, terug te vinde
Page 101 and 102:
was de laatste polder, die aan het
Page 103:
(nr 56) — 25 ha — en de Vlaming
Page 106 and 107:
van zijn goederen gaven hem veel zo
Page 108 and 109:
Ten zuidwesten van Oostburg lagen
Page 110 and 111:
107
Page 112 and 113:
Na de vele herdijkingen, die hiervo
Page 114 and 115:
;. 55. Kaart met bedijkingsplan van
Page 116 and 117:
werden verschillende kleinere bedij
Page 118 and 119:
De Kleine Oudemanspolder (nr 125)
Page 120 and 121:
Hendrik Thibaut, heer van Aagtekerk
Page 122 and 123:
werd genoemd naar de enige zoon van
Page 124 and 125:
Zuiddiep als oostelijk verlengstuk
Page 126 and 127:
zoals Thomaes zagen er echter wel w
Page 128 and 129:
§ 12. DE HOOFDPLAATPOLDER — nr 1
Page 130 and 131:
Hooge weg genoemd. In de fig 60/61,
Page 132 and 133:
i4 *
Page 134 and 135:
% Ui o jtpogu/y -+- 1iqoDquiy j»im
Page 138 and 139:
Het door hen nabij het huidige Wals
Page 140 and 141:
van de polder gelegen „Oude Hoofd
Page 142 and 143:
fLettsnburjg SCP Paulus polder> Oud
Page 144 and 145:
Hulsterse moeren (de huidige polder
Page 146 and 147:
dijk (ong. 2500 m lang) en door her
Page 148 and 149:
(Dievcgat). In het hoger gelegen (n
Page 150:
- 69. oordwesthoek van de „Poldre
Page 154 and 155:
Ten noorden van Kieldrecht had de h
Page 156 and 157:
Nederlandse gemeente Clinge en onde
Page 158 and 159:
eertijds bekend als Zoot Wael en de
Page 160 and 161:
Op een „kaart van de bedijking de
Page 162 and 163:
p. 186. Ten zuiden, zuidwest en zui
Page 164 and 165:
Westdorpe genoemd), Pieter Alvarez
Page 166 and 167: van de eigenaren der polders Zuiddo
Page 168 and 169: — 48 ha —; in feite dus een her
Page 170 and 171: 75. Uatie van de verdronken en herd
Page 172 and 173: heerlijkheid aan haar kinderen. Ree
Page 174 and 175: overstroomd zijnde in 1606 moet zij
Page 176 and 177: geven. Genoemde van Vlooswijk was e
Page 178 and 179: daarom aanvankelijk ook wel Delftse
Page 180 and 181: Eerst in 1807 werd nl. aan de oostz
Page 182 and 183: filg. 95. Situatie van enige kanaal
Page 184 and 185: ongeveer 500 dijkwerkers, de choler
Page 186 and 187: Het werk werd een „ouderwetse" be
Page 188 and 189: 77. * f *&«*•* \ &&{w&- va« ÏJ
Page 190 and 191: gedicht. De benodigde grond was 2 k
Page 192 and 193: laboratorium in de Noordoostpolder
Page 194 and 195: d. Beoosten-Eede, e. Bewesten-Blyde
Page 196 and 197: deze zaken nog niet het halve werk
Page 198 and 199: . het waterschap Aan- en Genderdijk
Page 200 and 201: hoord. Het vaarwater naar Sas van G
Page 202 and 203: Zoals uit het voorgaande blijkt war
Page 204 and 205: een goede vorm van centralisatie va
Page 206 and 207: Samt, ra// dt jjfiiüah %• 81. Si
Page 208 and 209: fig. 84. De Sancte Albertuspolder"
Page 210 and 211: mr dr A. J. J. Mes toonde zich verh
Page 212 and 213: Witte Huis" werd verkocht; eerst in
Page 214 and 215: de Prins van Oranje toegekend. Bij
Page 218 and 219: stond, alsmede een enkele strandval
Page 220 and 221: deelte van het Braakmangebied werd
Page 222 and 223: de inlaag achter de beschadigde dij
Page 224 and 225: enkele tonnen gelds gemoeid, maar d
Page 226 and 227: fig. 87. „Den Grooten Huyssenspol
Page 228 and 229: in een zeer jonge (post-middeleeuws
Page 230 and 231: fig. 117. Een drietal fasen van het
Page 232 and 233: gevaar; de grootste val met een gro
Page 234 and 235: voering gekomen maar kennelijk heef
Page 236 and 237: voor het optreden van grote oever-
Page 238 and 239: fig. 122. Situatie met dwarsprofiel
Page 240 and 241: Vooral de laatste decennia zijn op
Page 242 and 243: de Middelplaat, die destijds werd a
Page 244 and 245: •^.ja-turnF, NiËtm^K ZWJSKAA» J
Page 246 and 247: zeer aannemelijk dat in 1214 het to
Page 248 and 249: Opvallend is dat bij vermeldingen v
Page 250: .Tan. Gent:- BELG IE. haevïveide-
show all

Tussen Afsluitdammen en Deltadijken - t Zeeuws Bodemvenster ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?