Tussen Afsluitdammen en Deltadijken - t Zeeuws Bodemvenster ...

INLEIDING.
Nadat reeds drie delen in de serie „Tussen Afsluitdammen en
Deltadijken" waren verschenen (waarvoor meer belangstelling bleek te
bestaan dan bij het verschijnen van het eerste deel was voorzien) besloot
schrijver dezes ook van Zeeuwsch Vlaanderen een historisch-waterstaatkundige
studie te doen verschijnen om daarmee deze serie van het Zeeuwse
deltagebied af te ronden.
Het Zeeuwsvlaamse gebied, dat aanvankelijk deel uitmaakte van het
graafschap Vlaanderen en daarna Staats Vlaanderen vormde kwam pas
in 1814 bij Zeeland en kreeg toen de naam Zeeuwsch Vlaanderen. Deze
streek draagt echter zeker niet minder de sporen van watergeweld dan
het overige deltagebied. Bovendien heeft Vlaanderen als geheel vele
oorlogen moeten doorstaan waarbij de laaggelegen polderlanden langs
de Honte- of Westerschelde meermalen tot militaire waterlinies werden
geformeerd. Nergens in de Rijn-Maas-Scheldedelta vindt men dan ook
zoveel overblijfselen van militaire verdedigingswerken als in het polderland
van Zeeuwsch Vlaanderen. Vele gegevens over deze forten, schansen
en batterijen werden ons verstrekt door dhr Y. Meeter te 's Gravenhage,
luitenant-kolonel b.d., destijds enige jaren territoriaal commandant
in Zeeland. Bij zijn studie over deze defensiewerken heeft hij zich ook
intensief met het ontstaan en vergaan van het Zeeuwsvlaamse polderland
bezig gehouden. Vele daarbij verzamelde gegevens en gemaakte aantekeningen
stelde hij ons welwillend ter beschikking, waarvoor wij op
deze plaats onze hartelijke dank uitspreken.
Verder blijkt uit de geschiedenis dat zowel het landschap als de
bevolking van Zeeuwsch Vlaanderen een duidelijke invloed vanuit het
zuiden heeft ondergaan. Bovendien ontstond, vooral door de in de
80-jarige oorlog geformeerde linies, een oost-west lopende scheidingslijn,
die men heden ten dage nog in grote trekken terug kan vinden. Omdat
mede onder invloed van de deltawerken (dijkverzwaringen), kanaalwerken,
havenconcentraties, waterbeheersingsplannen, ruilverkavelingen
en industrievestigingen Zeeuwsch Vlaanderen snel aan het veranderen
is en mogelijk door een toekomstige vaste oeververbinding over en onder
de Westerschelde nog meer zal veranderen, hopen wij dat het van nut
kan zijn dat aan vele historisch-waterstaatkundige facetten van het
Zeeuwsvlaamse polderland in dit werk aandacht is besteed. De daarbij
geraadpleegde bronnen zijn zoveel mogelijk vermeld; voor zover niet
anders aangeduid zijn de foto's van de auteur.
Bij de voltooiing van dit werk mag een hartelijk dankwoord zeker
9