10 07 Eindrapport Bestuurlijke Toekomst - Gemeente Noordwijk

74
deelnemende gemeenteraden dragen die bevoegdheid dus over naar de Bollenraad.
Uitgangspunt moet zijn dat die overdracht niet alleen gezien wordt als verlies van
autonomie. Natuurlijk blijft er minder politiek agenda in de afzonderlijke raden achter.
Maar toch moet het uitgangspunt zijn dat de raden er een platform bij krijgen. Regionale
kwesties die eerst op een abstracte agenda stonden zonder sturing door raadsleden,
komen nu weer dichtbij.
Of een Bollenraad gaat werken, is dus vooral een kwestie van politieke cultuur en van de
inschatting die de gemeenteraden daarover gaan maken. Dat is de eerste afweging voor
de raden. Als die vraag bevestigend beantwoord wordt, dan kan er gebouwd worden
aan een duurzaam construct.
Nog drie andere startoverwegingen:
Het is gemakkelijk maar ook wat flauw om een Bollenraad af te doen als een
‘next best’ oplossing voor wie geen fusie wil, of als een voorportaal voor een
fusie. De Bollenraad die we hieronder in een eerste serie hoofdlijnen
presenteren, kan een eigen dynamiek krijgen en heel veel voor de streek
betekenen. Het klimaat in Nederland lijkt rijp om te beginnen met
experimenten. In theorie is het denkbaar dat een Bollenraad over tien jaar als
‘leading practice’ door het leven gaat voor hoe je zowel een lokale als een
regionale politieke agenda in een democratische samenhang aanstuurt.
Natuurlijk is de figuur van vijf gemeenteraden en een Bollenraad voor inwoners
en instellingen in de regio ingewikkelder dan één enkele gemeenteraad voor
alle 120.000 inwoners. Maar of de Bollenraad geloofwaardig wordt, hangt af
van de politieke inzet. Als de Bollenraad alleen maar verkocht wordt als een
hulpconstruct om een fusie te vermijden, dan gaat de kiezer daar doorheen
prikken. Maar een Bollenraad als een slim mechaniek om zowel lokale als
bovenlokale vraagstukken samenhangend en democratisch gelegitimeerd te
behandelen, is heel goed uit te leggen. De burger gaat maar eens in de vier jaar
naar de stembus, maar krijgt in de toekomst via die stembus veel meer en veel
directere invloed op bovenlokale vraagstukken dan thans het geval is.
Voor de systematiek van een Bollenraad maakt het niet zoveel uit of er vijf of
minder gemeenten deel van uit gaan maken. Voor raden die graag de
strategische agenda in gezamenlijkheid willen behandelen met voortbestaan
van de eigen gemeente, is de Bollenraad een goed alternatief. Maar voor
gemeenten die niet hechten aan hun eigen voortbestaan, is de Bollenraad geen
reden om van fusie af te zien. Ze kunnen een dubbelbesluit nemen om zowel te
fuseren als de Bollenraad in te gaan in de vorm van een fusiegemeente, zonder
kapitaalverlies of dubbelwerk. Het gedwongen ‘samen uit samen thuis’ als het
gaat om een fusie, is van de baan met de komst van een Bollenraad.