10 07 Eindrapport Bestuurlijke Toekomst - Gemeente Noordwijk

108
bestuurlijk ‘gedoe’. Congruentie staat in zekere zin tegenover het cafetariamodel,
waarin gemeenten op ad hoc basis afspraken maken over operationele
onderwerpen. Het cafetariamodel ook toehalen naar strategische kwesties die
uiteindelijk de toekomst van de streek bepalen, zou een niet te managen en niet
te legitimeren fruitmand van dwarsverbanden leggen. Het is een redelijke eis aan
de discussie over de vormen voor strategische samenwerking dat het om een
congruent gebied gaat.
Het spreekt daarbij vanzelf dat niet alle strategische kwesties binnen dat gebied
belegd zullen worden. Het sociaal domein draagt daar goede voorbeelden van
aan. Sommige voorzieningen zijn zo specialistisch, dat ze niet beschikbaar komen
op het niveau van de Duin- en Bollenstreek, maar op het niveau van Holland
Rijnland of zelfs op landelijk niveau. Het betekent wel dat de Duin- en
Bollenstreek als congruent gebied met één stem meepraat over het aansturen van
ook deze voorzieningen.
Ten vijfde. Holland Rijnland heeft recent een actuele indicatie afgegeven over de
financiële betekenis van de drie decentralisaties. De rijksmiddelen die nu in de zes
gemeenten in de Duin- en Bollenstreek besteed worden aan het werkterrein van
de drie decentralisaties, worden aan de algemene uitkering uit het
gemeentefonds toegevoegd. Die uitkering gaat daardoor zo goed als verdubbelen.
In combinatie met wat er nu al op de gemeentebegrotingen staat voor het sociaal
domein, maakt dat de gemeentebesturen tot een dominante speler. De adder
onder het gras is de bezuiniging. Op dit moment bedraagt de inzet van
rijksmiddelen voor de drie activiteiten in de Duin- en Bollenstreek € 233 miljoen.
Daarop wordt 25 procent bezuinigd, er komt € 175 miljoen mee via het
gemeentefonds. Of dat genoeg is om recht te doen aan de kwetsbare mensen
waar het om gaat, hangt in de kern af van politiek keuzes over wat kwetsbaar is.
Wanneer we 10 procent van de bevolking van de Duin- en Bollenstreek als
kwetsbaar betitelen, is er een gemiddeld bedrag van iets minder dan € 10.000 per
individu per jaar beschikbaar. Dat is iets meer dan de gemiddelde kosten voor
persoonlijke verzorging (€ 8000, een wmo-verstrekking), maar minder dan een
bijstandsuitkering (€ 14.500).
Dergelijke getallen maken eens te meer duidelijk voor wat voor soort opgaven het
lokaal bestuur komt te staan. Hoe eerder de uitvoeringsorganisatie er klaar voor
is, hoe beter het is.
Tot zover deze korte actualisering van de context, zoals in de ‘position papers’
beschreven. We kunnen er de volgende conclusies aan verbinden.
De trend aan kabinetszijde naar grotere gemeenten en naar grote
decentralisatiepakketten is overduidelijk. Het gaat bij de gemeenten de komende
jaren om ‘groot veel taken’. De situatie die elders in Europa nog wel bestaat voor
gemeenten – klein, maar ook niks te doen – is helemaal uit beeld. Ook
congruentie – begrepen als een aanpak van strategische kwesties binnen een
sociaal, economisch en bestuurlijk samenhangend gebied – is ook helemaal terug.