10 07 Eindrapport Bestuurlijke Toekomst - Gemeente Noordwijk

10 07 Eindrapport Bestuurlijke Toekomst - Gemeente Noordwijk 10 07 Eindrapport Bestuurlijke Toekomst - Gemeente Noordwijk

14.09.2013 Views

102 1. Samenwerkingsvarianten We behandelen eerst kort de negen samenwerkingsverbanden uit het Berenschot-rapport. Om meerdere redenen zijn de eerste vijf daarbij feitelijk niet relevant (toelichting volgt hieronder). De negende variant is samengaan (herindelen). Varianten 6, 7 en 8 krijgen in onderstaande toelichting derhalve de meeste aandacht. De varianten uit het Berenschot-rapport zijn niet uitputtend of compleet. We vullen ze hieronder aan om tot een min of meer dekkend overzicht te komen. Het gaat bij onderstaand overzicht niet om een kant-en-klaar receptenboek. Het volstaat niet om per domein uit de radenconferentie van 14 februari aan te geven dat samenwerkingsvariant 6 of 7 het beste past. Argumentatie, maar ook nadere uitwerking zijn nodig. Deze notitie biedt daarvoor aanknopingspunten. 1.1 Zelfstandige gemeenten De eerste vorm die het Berenschot-rapport noemt is feitelijk geen samenwerkingsvorm, maar behelst volledig autarkische gemeenten, zonder samenwerkingsverbanden. Er is feitelijk geen gemeente in Nederland meer waar dit nog geldt. Ook in de Bollenstreek kennen de gemeenten al verschillende samenwerkingsverbanden (zoals de Intergemeentelijke Sociale Dienst). De conferentie van 14 februari sprak uit die samenwerking op in elk geval een aantal terreinen te intensiveren. 1.2 Kennis delen Ook de tweede Berenschot-variant - kennis delen als meest lichte vorm van samenwerking - is om dezelfde reden al niet meer relevant. Kennis delen is niet het juiste ambitieniveau en vaak al staande praktijk. De realiteit is al verder voortgeschreden, bijvoorbeeld via de activiteiten die de gemeenten in het verband van Holland Rijnland al samen doen. 1.3 Samenwerking op bedrijfsvoering Ook hier zijn in de praktijk al door enkele Bollenstreekgemeenten stappen gezet (gezamenlijke afdeling P&O, belastingsamenwerking). Het inhoudelijke idee is gelijk aan dat van een Shared Service Center (zie 1.5): ondersteunende taken organiseren vanuit één organisatie voor de vijf gemeenten. Daarbij zijn

103 schaalvoordelen aan de orde (kwaliteitswinst, efficiencywinst), maar blijft inhoudelijke en strategische samenwerking uit beeld. Tot op heden is in de Bollenstreekgemeenten gewerkt met een variant op de centrumgemeenteconstructie: gezamenljke taken zijn van geval tot geval bij één van de gemeenten ondergebracht. 1.4 Samen inkopen Inkoop is onderdeel van de bedrijfsvoering. Feitelijk is dit geen samenwerkingsvorm, maar een manier om inkoopvoordeel te behalen. Dat kan uiteraard de nodige voordelen met zich meebrengen, met samenwerken op strategie of inhoud heeft het niet zo veel te maken. Momenteel is er al inkoopsamenwerking en zijn in de praktijk al door enkele Bollenstreekgemeenten stappen gezet. 1.5 Shared service center Zie 1.3, met als toevoeging dat ten opzichte van samenwerking in de bedrijfsvoering bij een Shared Service Center ook verandering van werkgeverschap aan de orde is (er komt dan een aparte organisatie voor ondersteunende taken en diensten). 1.6 Samen en toch apart (SETA) Samen en toch apart: er komt één ambtelijke organisatie (al dan niet op onderdelen), maar de politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid blijft een zaak van de afzonderlijke gemeenten. Er komt een heldere scheiding tussen bestuurlijke en ambtelijke verantwoordelijkheden. De ambtelijke organisatie (of delen daarvan) werkt (werken) voor vijf gemeentebesturen, die in de meest vergaande SETA-vorm alleen nog een eigen, beperkte staf overhouden voor coördinatie, het ondersteunen bij het opstellen van opdrachten, de controle en griffietaken. SETA kan in veel verschillende vormen. Feitelijk is de Intergemeentelijke Sociale Dienst er ook een voorbeeld van. Dat model kan op verschillende beleidsterreinen worden gevolgd. Stationering kan dan plaatsvinden op een centraal punt, maar ook verspreid over de verschillende gemeentehuizen. Gemeenhuis A is dan het beleidscentrum voor economie, gemeentehuis B voor infrastructuur, et cetera. Het kan ook in veel verschillende gradaties. Het kan gaan om het samenvoegen van de gehele ambtelijke organisatie (met uitzondering van een kleine staf voor de gemeentebesturen en de griffie), maar ook om samenvoeging op onderdelen (zoals voor de sociale dienst al het geval is). Bij het samenvoegen op onderdelen is versnippering natuurlijk iets om voor te waken.

<strong>10</strong>3<br />

schaalvoordelen aan de orde (kwaliteitswinst, efficiencywinst), maar blijft<br />

inhoudelijke en strategische samenwerking uit beeld. Tot op heden is in de<br />

Bollenstreekgemeenten gewerkt met een variant op de<br />

centrumgemeenteconstructie: gezamenljke taken zijn van geval tot geval bij één<br />

van de gemeenten ondergebracht.<br />

1.4 Samen inkopen<br />

Inkoop is onderdeel van de bedrijfsvoering. Feitelijk is dit geen<br />

samenwerkingsvorm, maar een manier om inkoopvoordeel te behalen. Dat kan<br />

uiteraard de nodige voordelen met zich meebrengen, met samenwerken op<br />

strategie of inhoud heeft het niet zo veel te maken. Momenteel is er al<br />

inkoopsamenwerking en zijn in de praktijk al door enkele Bollenstreekgemeenten<br />

stappen gezet.<br />

1.5 Shared service center<br />

Zie 1.3, met als toevoeging dat ten opzichte van samenwerking in de<br />

bedrijfsvoering bij een Shared Service Center ook verandering van<br />

werkgeverschap aan de orde is (er komt dan een aparte organisatie voor<br />

ondersteunende taken en diensten).<br />

1.6 Samen en toch apart (SETA)<br />

Samen en toch apart: er komt één ambtelijke organisatie (al dan niet op<br />

onderdelen), maar de politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid blijft een zaak<br />

van de afzonderlijke gemeenten. Er komt een heldere scheiding tussen<br />

bestuurlijke en ambtelijke verantwoordelijkheden. De ambtelijke organisatie (of<br />

delen daarvan) werkt (werken) voor vijf gemeentebesturen, die in de meest<br />

vergaande SETA-vorm alleen nog een eigen, beperkte staf overhouden voor<br />

coördinatie, het ondersteunen bij het opstellen van opdrachten, de controle en<br />

griffietaken.<br />

SETA kan in veel verschillende vormen. Feitelijk is de Intergemeentelijke Sociale<br />

Dienst er ook een voorbeeld van. Dat model kan op verschillende beleidsterreinen<br />

worden gevolgd. Stationering kan dan plaatsvinden op een centraal punt, maar<br />

ook verspreid over de verschillende gemeentehuizen. Gemeenhuis A is dan het<br />

beleidscentrum voor economie, gemeentehuis B voor infrastructuur, et cetera.<br />

Het kan ook in veel verschillende gradaties. Het kan gaan om het samenvoegen<br />

van de gehele ambtelijke organisatie (met uitzondering van een kleine staf voor<br />

de gemeentebesturen en de griffie), maar ook om samenvoeging op onderdelen<br />

(zoals voor de sociale dienst al het geval is). Bij het samenvoegen op onderdelen is<br />

versnippering natuurlijk iets om voor te waken.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!