Dossier 2007 - Observatoire de la Santé et du Social de Bruxelles ...

artsen zich ervan bewust dat heel wat vrouwen op dit moment geen gebruik maken van het
programma en dat de deelname moet worden verhoogd.
De manier om dit te bereiken en de screening te organiseren verschilt daarentegen
wel van zorgverlener tot zorgverlener en we zien dat de meningen uiteenlopen wat de
doelpopulatie, opsporingsmethodes, kosteloosheid en kwaliteitscontrole betreft.
Doelpopulatie
De doelleeftijd wordt het vaakst in vraag gesteld en door slechts weinig dokters
gerespecteerd (indien nodig schakelen zij over van de georganiseerde screening naar
de screening «buiten het programma» of omgekeerd). Jonge vrouwen uitsluiten wordt
ondoenbaar geacht, er bestaan hiertoe geen afdoende epidemiologische gegevens, maar
elke arts heeft bij zijn patiënten al kankergevallen vastgesteld vóór de leeftijd van 50 jaar.
Voor sommigen is het van belang de gewoonte aan te kweken een screeningsmammografie
te doen vóór 50 jaar, op een leeftijd dat vrouwelijkheid en uiterlijk minder aan de orde zijn.
De leeftijdsgrens van 69 jaar wordt dan weer onrechtvaardig en kwetsend genoemd: comorbiditeit
en levensverwachting worden in aanmerking genomen om te beslissen of de
screening wordt voortgezet.
Andere opmerkingen betreffen vrouwen die geen lid zijn van een ziekenfonds, illegalen,
vrouwen die hier geen verblijfplaats hebben. Een aantal dokters zijn evenwel van mening
dat de doelgroep pas uitgebreid kan worden zodra het programma volledig operationeel is.
De opsporingsmethodes
De georganiseerde screening biedt ongetwijfeld voordelen:
– de mogelijkheid met name om vrouwen op te vangen die geen screening kregen
aangeboden door gezondheidsprofessionelen, hetzij door vergetelheid, hetzij door
gebrek aan contact,
– een preventiebetoog kan, dankzij de mediacampagnes, gerechtvaardigd worden,
– en artsen kunnen een systematische, kosteloze kwaliteitsscreening aanbieden en letsels
met een betere prognose opsporen.
Een aantal artsen en gynaecologen zien echter niet op welke manier de vrouwen met een
verhoogd risico of doorverwezen vrouwen opgenomen kunnen worden in het programma:
de meesten zouden dit initiatief dus gunstig onthalen, indien het wordt gepromoot als
aanvulling op en niet als concurrentie voor de screening buiten het programma.
Kosteloosheid
De kosteloosheid voor de vrouw (afwezigheid van remgeld) en het derde betalersysteem
(afwezigheid van een voorschot) worden doorgaans beschouwd als een toegankelijkheidswaarborg,
ook al dreigt dit volgens sommigen te leiden tot een devaluatie van het
onderzoek of tot overconsumptie (afwisseling van mammografieën en mammotests).
Kwaliteitscontrole
De tweede of derde lezing wordt niet vaak aangehaald of ervaren als een kwaliteitscriterium
dat eigen is aan het programma, omdat dit al jaren wordt toegepast in de
radiologiepraktijken. Dit is een vereiste die al ingeburgerd is, zonder dat de artsen evenwel
beseffen dat deze dubbele lezing in de courante praktijk niet blind gebeurt (zoals dit wel
het geval is in het georganiseerde screeningsprogramma).
Anderen trekken de doeltreffendheid en de ernst van de kwaliteitscontrole in het
georganiseerde programma in twijfel wanneer zij de ontvangen clichés bekijken. Tot slot
kan het feit dat er op dit ogenblik geen evaluaties worden verspreid over het programma
in het Brussels Gewest de twijfel over de toegevoegde waarde van het programma inzake
kwaliteit, doen toenemen.
30 GEORGANISEERDE SCREENINGSPROGRAMMA VOOR BORSTKANKER IN HET BRUSSELS GEWEST
5. Wat vinden de artsen en de vrouwen ervan?