Bekijk de catalogus. - Plantin Genootschap

N
a een opleiding tot onderwijzer aan de Stedelijke Normaalschool
van Antwerpen, waar hij in 1917 afstudeerde, kwam
Ger Schmook terecht in de Jongensschool 7 aan de Markgravelei.
In 1918 werd hij evenwel ontslagen vanwege zijn gebleken
sympathie voor het activisme: in 1916 had hij zijn handtekening
geplaatst onder een manifest voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit
en op 3 februari 1918 was hij aanwezig geweest op de bekende meeting in de Antwerpse
Beurs naar aanleiding van de onafhankelijkheidsverklaring van Vlaanderen.
Via zijn toekomstige schoonvader vond de werkloze Schmook in 1919 een betrekking
bij de Algemene Diamantbewerkersbond, waarvan hij de bibliotheek spoedig
tot een model in het genre uitbouwde. In die jaren verzamelde hij het materiaal
voor een boek dat in 1931 bij De Sikkel verscheen onder de titel Wordingsgeschiedenis
van het boek. Het was zijn eerste grote worp op het terrein van de studie van
het boek in al zijn facetten. Het werd in 1934 gevolgd door een voor Vlaanderen
baanbrekende studie over Het oude en het nieuwe kinderboek en in 1952 door het – sinds
1937 in afleveringen verschijnende – monumentale Boek en bibliotheek, ook al bij De
Sikkel, dat lange tijd gold als een standaardwerk op het gebied van de boek- en
bibliotheekkunde.
In 1937 was Schmook aangesteld tot conservator van het – in 1933 onder impuls
van Lode Baekelmans opgerichte – Museum van de Vlaamsche Letterkunde, het
latere Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, het huidige amvc-
Letterenhuis; in 1945 volgde hij Baekelmans op als directeur van de Stedelijke
Bibliotheken van Antwerpen, het (toenmalige) complex van de Stadsbibliotheek,
de Openbare Bibliotheken van Antwerpen en het amvc. In 1947 werd hij verkozen
tot lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, de huidige
Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Ook als literatuur-
en cultuurhistoricus, met name van de Vlaamse negentiende eeuw, maakte
hij in die jaren naam met studies als Hoe Teun Den Eyerboer in 1815 sprak tot de burgers
van Antwerpen, of: Het aandeel van de Rubens-viering in de wording van het Vlaamse bewustzijn
van 1942, Multatuli in de Vlaamse gewesten van 1949, De driehoeksverhouding
Pol de Mont, August Gittée, Alfons de Cock van 1950 en tal van opstellen over zijn geliefde
Hendrik Conscience.
Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Schmook bij de stichting van het
Plantin Genootschap in 1951 er meteen een bestuurlijke functie én een leeropdracht
toegewezen kreeg: hij werd van bij de aanvang lid van de Raad van Beheer en titularis
van de cursus ‘Wordingsgeschiedenis van het boek’. Tot 1974 bleef hij als bestuurder
en docent aan het Plantin Genootschap verbonden.
Schmook bleef al die tijd, en tot aan zijn overlijden op bijna 87-jarige leeftijd,
een onvermoeibaar vorser, publicist en polemist: in 1983 publiceerde hij nog een
272 bladzijden tellende studie over Peter Benoit, en in 1984 een even lijvig boek
over Conscience en enkele tijdgenoten in verband met een taalincident in Antwerpen
in de vroege jaren van de Vlaamse Beweging. Hij ijverde een (werkzaam)