Bekijk de catalogus. - Plantin Genootschap

Twee werelden
van laureaat. Bijna veertig jaar later was hij nauw betrokken bij het heroprichten
van het genootschap. Samen met Herbert Binneweg en Antoon De Vylder stelde
Van den Eede het nieuwe leerplan op en rekruteerden zij docenten; nog altijd is hij
vrijwel elke cursusdag persoonlijk aanwezig om, vanuit de marge, maar tot 2007
ook als docent, toe te zien op de gang van zaken.
Onder de typografen die in Van den Eedes traditie het betere Vlaamse boek
verzorgen, is Antoon De Vylder een van de meest prominente; hij was student aan
het instituut van 1959 tot 1962. Als boekverzorger voor onder meer Lannoo maakte
De Vylder tientallen boeken die, net als het werk van Van den Eede, eerder functioneel
dan vernieuwend zijn; voorbeeldig geregisseerde ensceneringen van een culturele
inhoud. De Vylder heeft door zijn samenwerking met de Dutch Type Library
(dtl) van Frank E. Blokland én als gebruiker van de fraaie letters uit deze collectie,
een bijdrage geleverd aan de kwaliteit van het in België gangbare lettermateriaal;
bovendien was hij mede-initiatiefnemer van de digitalisering door dtl van de
Albertina van Chris Brand. Antoon De Vylder is thans docent boektypografie.
Herbert Binneweg, het derde lid van de curriculumcommissie, studeerde in
1965 af aan het Plantin Genootschap en werd docent vanaf 1972. Zijn belezenheid
en interesse voor grafische kunstuitingen bezielen hem de jongeren aan te moedigen
creatief werk te leveren maar het esthetische niet uit het oog te verliezen.
(In Vlaanderen bestaat overigens hier en daar het misverstand dat boektypografen
van niveau in Nederland of Duitsland steevast méér aandacht hebben gekregen
dan hun Belgische collega’s. Maar er zijn alleen al in Nederland toch enkele
tientallen boektypografen van vergelijkbaar kaliber – enkelen worden hierboven
genoemd – die in veel geschiedkundige overzichten ontbreken of slechts terloops
genoemd worden en die het zonder monografie moeten stellen.)
Modernistische tendensen
Terug naar het begin van de jaren 1950, wanneer parallel aan de neo-traditionele
boekvormgeving ook dat andere spoor in de Belgische vormgeving ontstaat – het
functionalisme van modernistische snit. Ik schrijf met opzet ‘Belgisch’ en niet
‘Vlaams’ omdat deze tendens van meet af aan taalgrens-overschrijdend was. Veel
kunstenaars-ontwerpers studeerden aan Ter Kameren, de overwegend Franstalige
academie waar vooral het atelier van houtgraveur-beeldhouwer Joris Minne een
kweekvijver was voor later (typo)grafisch talent. Naast Fernand Baudin studeerden
hier rond 1950 onder meer Michel Olyff en Corneille Hannoset. Michel Olyff
was mede-oprichter van de kunstenaarsgemeenschap Ateliers du Marais, waar ook
Hannoset een tijdlang verbleef; beiden waren bevriend met de Cobra-kunstenaar
Pierre Alechinsky, die ook tot de Marais-groep behoorde. Zoals wel vaker in België
waren de grenzen tussen vormgeving en beeldende kunst onscherp. Hannoset nam
als kunstenaar deel aan tentoonstellingen van Cobra; en ook het werk van Michel
30