Bekijk de catalogus. - Plantin Genootschap

13
Het Plantin Genootschap
de werkgevers- en werknemersbonden, bestudeerden en bezochten de bestaande,
stedelijke en provinciale, vakscholen in binnenland (12 in Vlaanderen en Wallonië)
en buitenland (Akademie für das Graphische Gewerbe, München; Collège technique
Estienne, Paris; Ecole Romane de Typographie, Lausanne; Kunstgewerbeschule,
Bazel; Royal College of Art, Canterbury, London School of Printing). De
verantwoording, het programma en het budget voor een dergelijke Hogere School
werden dus degelijk bestudeerd en voorbereid. Uit het onderzoek bleek dat onze
technische scholen hun volle aandacht besteedden aan de technische ontwikkeling
van onze toekomstige zetters, drukkers en binders. De artistieke opleiding werd
echter vooral gegeven in de academies en scholen voor sierkunsten (publiciteitstekenen,
lettertekenen, illustratie, enz.). De cursussen werden gegeven op het loutere
vak van ontwerp, zonder dat expliciet en constant het eindproduct en zijn fabricagemethode
in het oog werden gehouden. Het resultaat was bedroevend, én voor de
leerlingen én voor de industrie. De nijverheid smeekt om gespecialiseerde krachten,
ook op het artistiek-grafische plan. Het grafisch ontwerp vraagt – zoals elk industrieel
ontwerp – een langdurige en intensieve scholing, vooral aan de artistieke
doch ook aan de praktische kant. Het doel van het nieuwe Hoger Instituut (a1) zou
daarom gericht zijn op de vormgeving van ontwerpers. Het moest een volwaardig
artistiek onderricht in het leven roepen. Het zou verkeerd zijn te denken dat, zelfs
om met bestaande grafische vormen om te gaan, een elementaire kunstvorming
volstaat. Zin voor vlakverdeling, voor kleurenverhoudingen, en een creatieve omgang
met typografische beelden kunnen niet anders worden ontwikkeld dan langs
een lange, moeizame en zo volledig mogelijke esthetische opleiding.
Aan de leerlingen moeten tegelijkertijd, en op constante wijze, de typografisch
techniek en een inzicht in haar beperkingen meegegeven worden. Deze technische
vorming is van essentieel belang om volgende redenen: 1. technisch: om de leerlingen
een inzicht te geven in het ambacht waarmee zij moeten werken; 2. sociaal: om
hen te leren de arbeid te waarderen; 3. pedagogisch: om hun karakter te vormen,
om hun nederigheid en het besef van eigen ontoereikendheid te leren.
De leertijd van het Hoger Instituut zou vier jaar full-time belopen. Het leerplan
behelsde: kunstvakken: (vorm, kleur, vlak, tekenen, enz.), 30 uren per week gedurende
4 jaar; technische vakken (zetten, binden, fotografie, enz.), 12 uur per week
gedurende 4 jaar; algemene vakken (kunstgeschiedenis, talen, boekhouden), 6 uur
per week gedurende 4 jaar. Totaal: 8.000 uren.
De Stad Antwerpen, het zij tot haar lof gezegd, was bereid ons een zeer passend
gebouw ter beschikking te stellen.
Met dit vrij gedetailleerd uitgewerkt plan trokken wij naar de minister van
Cultuur, die ons begrijpend, zelfs bemoedigend, te woord stond en ons toezegde
dit project bij zijn collega de minister van Onderwijs te bepleiten. Bij een tweede
onderhoud kregen wij te horen dat ons project best gerealiseerd kon worden en