Bekijk de catalogus. - Plantin Genootschap

H
et werk van Jozef Cantré wordt gekenmerkt door veelzijdigheid:
hij was actief als beeldhouwer, houtsnijder en illustrator.
Hij begon zijn opleiding als leerling tekenen en boetseren
aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent, bij
Jean Delvin en F. Metdepenninghen. Verder werkte hij in verscheidene
ateliers voor hout- en steenbeeldhouwwerk. Na de Eerste Wereldoorlog
week hij uit naar Nederland, waar hij tot 1930 verbleef te Blaricum en Oosterwijk.
In 1930 vestigde hij zich opnieuw te Gent.
Jozef Cantré wordt samen met Frans Masereel, Jan-Frans Cantré, Henri Van
Straten en Joris Minne gerekend tot ‘De Vijf’, een verzamelnaam voor een groep
kunstenaars die de houtsnijkunst een nieuw en internationaal élan gaven na de Eerste
Wereldoorlog. In de periode 1941–1946 was hij leraar typografie aan het Hoger
Instituut Ter Kameren te Brussel. Vanaf 1941 werd Jozef Cantré lid van de Koninklijke
Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van
België, Klasse der Schone Kunsten. Na de Tweede Wereldoorlog was hij lid van
de Sélection groep. Als docent ‘Houtsnede en houtgravure’ was Jozef Cantré korte
tijd verbonden aan het Plantin Genootschap, namelijk in de jaren 1951–1952.
De carrière van Jozef Cantré wordt gekenmerkt door een parallelle belangstelling
voor zowel de beeldhouw- als de prentkunst. Als beeldhouwer werd hij aanvankelijk
sterk beïnvloed door Georges Minne (1866–1941) en Constantin Meunier
(1831–1905). In zijn Nederlandse periode ontwikkelde hij zich tot een toonaangevende
expressionist. Zijn bekendste monumentale beeldhouwwerk is het beeld van
de Gentse socialistische leider Edward Anseele.
In zijn oeuvre is een opvallende wisselwerking tussen de beeldhouw- en de grafische
kunst waar te nemen in die zin dat Jozef Cantré bij het beoefenen van de xylografie
het houtblok als een beeldhouwer benadert en het beeld als het ware in het
blok doet gelden. Zo bestaat bijvoorbeeld zijn in het progressieve kunsttijdschrift
Wendingen (novembernummer uit 1918) gepubliceerde houtsnede Er waren twee koningskinderen
ook in een driedimensionele vorm als sculptuur in brons en teakhout.
Zijn gehele werk wordt gekenmerkt door sterk gestructureerde figuren, opgebouwd
met zin voor reliëf en door een besliste monumentaliteit.
De technische verscheidenheid van Cantrés grafiek, zowel in zijn illustratieve als
in zijn vrije toepassingen verleent zijn oeuvre een geschakeerd en veelzijdig karakter,
dat vooral in zijn expressionistisch werk getuigt van een sterke persoonlijkheid.
Jozef Cantré illustreerde ook literaire werken van Nederlandstalige literatoren
als Karel Van de Woestijne, Stijn Streuvels, Hendrik Marsman, Herman Teirlinck
en vele anderen. mh
Bronnen
F. de Nave, M. Hellemans, Vijftig jaar Stedelijk Prentenkabinet (1938–1988).
Aanwinsten uit de collecties moderne prenten en tekeningen, Tentoonstellingscatalogus,
Hessenhuis, 22.10.1988–31.01.1989.