Femke werkte 4 jaar aan een docu over lupus Stolling en ... - Nvle

vorming van fibrine. Zij worden gebruikt
bij een trombosebeen of longembolie,
ter voorkoming van een herseninfarct
bij boezemfibrilleren, bij kunsthartkleppen
en ook vaak bij een lupus anticoagulans.
‘Lupus anticoagulans is een
voorbeeld van een ontregeling
van de bloedstolling met een
tromboseneiging als gevolg’
De heparines moeten met een spuitje
worden toegediend, dat kan in het ziekenhuis
maar veel mensen doen het
thuis ook zelf. Voorbeelden daarvan
zijn nadroparine (Fraxiparine®, Fraxodi®),
tinzaparine (Innohep®), dalteparine
(Fragmin®) en enaxaparine (Clexane®).
Heparines worden vaak kort
gebruikt, bijvoorbeeld bij het begin van
een behandeling met VKA, gedurende
enkele weken na een operatie of tijdens
de zwangerschap ter vervanging van
de VKA.
Voorbeelden van de VKA zijn acenocoumarol
en fenprocoumon (Marcoumar®).
Zij werken tegen vitamine K dat
nodig is om stollingsfactoren in de lever
te maken. Het antistollingseffect van de
VKA wordt uitgedrukt in de INR. INR
staat voorU heeft dit openbaar een +1
gegeven. Ongedaan maken International
Normalized Ratio en is een internationale
maat voor de stolbaarheid van
bloed.
De INR moet heel nauwkeurig worden
ingesteld. Als de INR te laag is, dan is
er een verhoogde kans op trombose.
Bij een te hoog INR is er meer kans op
een bloeding. De INR moet daarom
tussen nauwe grenzen liggen, de zogenaamde
streefwaarden. De meest
gebruikte streefwaarden in Nederland
zijn INR 2.5 – 3.5. Het is hierbij al vol-
doende als de INR boven de ondergrens
2.0 ligt. De INR moet regelmatig
worden gecontroleerd door de trombosedienst
en zonodig moet de dosering
van de tabletjes worden aangepast. De
INR kan door allerlei zaken worden ontregeld.
Dat kan bijvoorbeeld door de
hoeveelheid vitamine K in de voeding,
door bepaalde medicijnen die iemand
moet gebruiken, zoals antibiotica, of
door bijkomende ziektes. Soms is er
geen verklaring voor het schommelen
van de INR.
Mensen kunnen ook thuis hun INR
controleren en zelf hun dosering verzorgen.
Dit kan na een training door
de trombosedienst, die de mensen
daarna verder blijft begeleiden. Dit zelfmanagement
geeft een grotere vrijheid
en men voelt zich minder patiënt. Het
betekent natuurlijk wel een grotere verantwoordelijkheid.
Ook is de INR vaak
iets stabieler ingesteld en mogelijk is de
behandeling ook effectiever en veiliger.
Er is de laatste jaren een aantal zogenaamde
nieuwe antistollingsmiddelen
ontwikkeld (dabigatran, rivaroxaban en
apixaban). Zij zijn voor een aantal indicaties
geregistreerd maar worden nog
niet door de ziektekostenverzekering
vergoed. Deze medicijnen zijn vergelijkbaar
met de VKA, misschien iets effectiever
en iets veiliger. Met name het
aantal bloedingscomplicaties door hersenbloedingen
lijkt minder te zijn. Een
voordeel is dat er geen controles door
de trombosedienst nodig zijn. Omdat er
nog niet veel ervaring met deze nieuwe
middelen is opgedaan is het verstandig
de middelen geleidelijk in Nederland te
gaan gebruiken. Als de resultaten goed
blijken dan kunnen steeds meer mensen
er gebruik van gaan maken. Er is
op dit moment ook nog geen ervaring
met deze middelen bij mensen met bijvoorbeeld
een lupus anticoagulans.
Dr. Felix J.M. van der Meer, Leids
Universitair Medisch Centrum
NVLE Venster september 2012 13