Femke werkte 4 jaar aan een docu over lupus Stolling en ... - Nvle

Bloedstolling is nodig om ervoor te
zorgen dat bij een verwonding het
bloeden stopt. Om te zorgen dat er
snel een stolsel ontstaat, maar ook
om te voorkomen dat de stolling
doorschiet waardoor trombose kan
ontstaan moet de bloedstolling heel
nauwkeurig worden geregeld. De
bloedstolling is daarom een ingewikkeld
samenspel van factoren die
de stolling bevorderen en factoren
die de stolling juist weer afremmen.
Als we de bloedstolling wat nauwkeuriger
gaan bekijken dan kan die
goed worden vergeleken met het
bouwen van een muur of een dam,
die als het werk gedaan is ook weer
afgebroken wordt.
De bloedstolling
De bloedstolling wordt in drie fasen
onderverdeeld. In de eerste fase wordt
de muur gebouwd. De bouwstenen zijn
de bloedplaatjes of trombocyten. Het
duurt enkele minuten totdat een stolsel
is gemaakt en het bloeden stopt. De
muur van trombocyten is echter niet
erg sterk omdat hij met losse stenen
is gebouwd. Het is nodig de muur te
versterken om de druk van het bloed te
weerstaan. Daarvoor dient de tweede
fase waarin cement wordt gemaakt
om de muur te versterken. Het cement
van de bloedstolling heet fibrine. Bij
het maken van fibrine zijn een aantal
stollingsfactoren betrokken (zie figuur).
Stollingsfactoren zijn eiwitten die in de
lever worden gemaakt. Ze zijn in een
12
NVLE Venster september 2012
Stolling en antistolling
niet-actieve vorm in het bloed aanwezig.
Dat is maar goed ook anders
zou er voortdurend stolling optreden
waardoor trombose zou ontstaan! De
inactieve stollingsfactoren worden geactiveerd
als ze in contact komen met
weefselfactor. Weefselfactor zit buiten
de bloedbaan, maar door een verwonding
kan het bloed en daarmee dus
de stollingsfactoren ermee in contact
komen. Hierdoor wordt stollingsfactor
‘De bloedstolling is te
vergelijken met het bouwen
van een muur of een dam, die
als het werk gedaan is ook
weer afgebroken wordt’
VII geactiveerd die daarna weer andere
factoren activeert zoals in het schema
staat aangegeven. Doordat de stollingsfactoren
elkaar zo steeds verder
activeren treedt een versterking op van
het stollingsproces. Dat wordt vaak
vergeleken met een waterval en daarom
spreekt men wel van de stollingscascade.
Het resultaat is dat er snel
voldoende fibrine wordt gevormd om
de dam van de trombocyten te versterken
en bloeden te voorkomen. Hiermee
komt de tweede fase van de bloedstolling
ten einde. De derde fase bestaat
uit het geleidelijk weer afbreken van het
stolsel als de vaatwand weer hersteld
is. Hierdoor kan het bloed weer normaal
doorstromen.
Natuurlijke antistolling
Trombose betekent een bloedstolsel
dat er niet hoort te zijn, het zit op
de verkeerde plaats op het verkeerde
moment. Om trombose te voorkomen
zijn er in het lichaam diverse antistollingssystemen
die in werking treden
zodra er een stolsel is gevormd. Als dit
antistollingssysteem niet goed functioneert
kan er een verhoogde neiging tot
trombose optreden. Het lupus anticoagulans
is een voorbeeld van een ontregeling
van de bloedstolling met een
tromboseneiging als gevolg.
Antistollingsbehandeling
Het kan nodig zijn antistollingsmiddelen
te gebruiken als iemand trombose
heeft gehad of om een trombose te
voorkomen. Welk middel gebruikt moet
worden, hangt af van de onderliggende
oorzaak.
De antistollingsmiddelen kunnen wor-
den verdeeld in de trombocyten-ag-
gregatieremmers, de heparines en de
vitamine K antagonisten (VKA) of coumarines.
De trombocyten-aggregatieremmers
gaan de werking van de bloedplaatjes
tegen. Voorbeelden zijn aspirine,
Ascal®, clopidogrel (Plavix®) en prasugrel
(Efient®). Zij worden met name
gebruikt bij een hartinfarct, een herseninfarct
of bij een stent.
De heparines en de VKA remmen de