Femke werkte 4 jaar aan een docu over lupus Stolling en ... - Nvle

1. Wat is precies de betekenis van de
gele sticker op het medicijndoosje?
Wanneer bijvoorbeeld in de bijsluiter
staat dat je na een aantal dagen
wel zelf auto mag rijden maar dat je
iemand mee moet nemen om te laten
controleren of je veilig rijdt, wat
betekent dat in de praktijk? Is het
dan wettelijk WEL of NIET verboden
om auto te rijden?
Eén op de zes Nederlanders gebruikt
medicijnen die de rijvaardigheid negatief
beïnvloeden. Volgens de Wegenverkeerswet
mag iemand geen voertuigen
besturen, als hij of zij onder invloed is
van een medicijn dat de rijvaardigheid
vermindert. In de praktijk is de bewijslast
een probleem. Het is moeilijk aan te tonen
dat iemand onder invloed is van een
medicijn. Hoe kan bovendien worden
aangetoond, dat iemand had moeten
weten dat het medicijn zijn rijvaardigheid
vermindert? De informatie in de bijsluiter,
de gele sticker op het medicijndoosje en
de adviezen van arts en apotheker spelen
hierbij een belangrijke rol. De gele sticker
wordt in principe op alle rijgevaarlijke medicijnen
geplakt. Soms wordt volstaan
met de waarschuwingstekst op het etiket.
De gele sticker wil overigens niet
altijd zeggen, dat de gebruiker helemaal
geen voertuigen mag besturen. Sommige
medicijnen kennen een tijdelijke rijontzegging
bij aanvang van het gebruik
of bij verhoging van de dosering. Deze
rij-ontzegging vervalt na een bepaalde
periode, tenzij de gebruiker bijwerkingen
ervaart die de rijvaardigheid verminderen.
Dergelijke bijwerkingen kunnen zijn: sufheid,
slaperigheid, duizeligheid, wazig
zien en concentratiestoornissen. Er zijn
10
NVLE Venster september 2012
Vragen aan de apotheker
ook medicijnen waarbij een algehele rijontzegging
geldt. Specifieke informatie
over rijveiligheid is terug te vinden in de
bijsluiter van de apotheek of op de website
www.rijveiligmetmedicijnen.nl. Het
wordt complexer als iemand meerdere
rijgevaarlijke medicijnen gebruikt. Voor
een advies op maat kan een patiënt terecht
bij zijn apotheek of arts.
2. Voor welke diensten kun je terecht
bij een apotheek?
Hebben apothekers gezamenlijk
afgesproken wat zij bieden? Kun
je bijvoorbeeld ook terecht voor
informatie over vaccinaties, doseringen
van medicijnen? De behandelend
arts schrijft voor, de apotheker
weet meer van medicijnen, is er
vaak overleg tussen die twee? Wie
heeft de eindverantwoordelijkheid?
De Nederlandse Apotheek Norm (NAN)
fungeert als een leidraad voor de Nederlandse
apotheker bij het verlenen
van farmaceutische zorg. In het kort kan
men zeggen dat de apotheek geneesmiddelen
verstrekt aan patiënten die dit
op recept door hun arts voorgeschreven
krijgen. Hierbij zorgt de apotheek voor
adequate medicatiebewaking en medicatiebegeleiding.
De apotheek verstrekt
ook zelfzorgmedicijnen die vrij verkrijgbaar
of “Uitsluitend Apotheek” (UA) zijn.
In ieder geval bij UA-middelen en indien
noodzakelijk ook bij zelfzorgmiddelen
zorgt de apotheek voor adequate medicatiebewaking
en –begeleiding. Mensen
kunnen te allen tijde terecht in de apotheek
met vragen over gezondheid en
medicijnen, ook als ze niet in verband
staan met een recept of de aanschaf van
een zelfzorgproduct. De apotheker heeft
in meer of mindere mate structureel overleg
met (huis)artsen. Dit kan variëren van
dagelijks overleg in een gezondheids-
centrum tot periodiek Farmacotherapie
Overleg (FTO). In ieder geval zal de
apotheker bij sommige recepten moeten
overleggen met de voorschrijver. Dit kan
het geval zijn als de dosering van het
medicijn of het medicijn zelf ongeschikt
zijn voor de patiënt, of als het medicijn
een ongunstige wisselwerking heeft met
andere medicijnen die gebruikt worden.
Uiteindelijk is de arts verantwoordelijk
voor het recept dat hij uitschrijft, terwijl
de apotheker verantwoordelijk is voor de
juiste verstrekking van het geneesmiddel
en een verantwoord en veilig gebruik
daarvan door de patiënt. Voor meer informatie
over de dienstverlening van
de eigen apotheek kan men terecht op
www.apotheek.nl of de website van de
apotheek zelf.
3. Soms mag je bepaalde dranken
niet gebruiken bij een specifiek medicijn,
zoals grapefruitsap bij cholesterolremmers.
Mag je het dan de hele dag niet
gebruiken of alleen wanneer je het
medicijn inneemt? Hoe strikt moet
je deze adviezen opvolgen?
Bepaalde stoffen in grapefruitsap kun-
nen het metabolisme van sommige
medicijnen vertragen. Gebruik van
grapefruitsap kan er dan toe leiden dat
de bloedspiegel van het medicijn stijgt,
waardoor de kans op en ernst van bijwerkingen
toenemen. Doordat dit effect
niet zozeer bij inname van het medicijn
optreedt, maar juist in de loop van de
dag(en) wanneer het gemetaboliseerd
wordt, geldt het advies om grapefruitsap
te laten staan tijdens de hele behandeling
met het medicijn. Soms geldt een
advies wel alleen voor het moment van
innemen. Sommige antibiotica bijvoorbeeld,
mogen niet met melk worden
ingenomen, omdat de opname in het