Inleiding in de Salveologie

tijdstip, bepaald door de 'mysterieuze klok des levens', wordt de epifyse
buiten werking gesteld, en geeft de adenohypofyse - dit is de
hypofysevoorkwab - aan de geslachtsklieren het sein dat de productie
van geslachtshormonen kan beginnen.
De epifyse reageert op de ritmische wisseling van licht. De epifyse
is een neurovegatatief controleorgaan en kan de meeste hormonale
invloeden, bijvoorbeeld die van het geslachts- of het stofwisselingshormoon,
afremmen. Ze beschikt over een zogenaamde circadiaans
(dagelijks) ritme en over een grotere, met jaargetijden samenhangend,
ritme. De epifyse verbindt ons fysieke lichaam dus met de
natuurlijke cycli van onze leefomgeving.
De pijnappelklier is een fijngevoelig neuronaal- en endocrien
regelorgaan is, dat communiceert door middel van onder andere een
combinatie van neuronale elektrische activiteit en een assortiment
aan hormonen. Wat de pijnappelklier als verzameling zachte weefsels
uniek maakt zijn de microscopische bolletjes ('hersenzandkorrels')
in de cellen, die bestaan uit concentrische lagen van naaldvormige
calciet-, apatiet- en magnetietkristallen. De laatste zijn gevoelig
voor sterkte- en richtingsveranderingen in het aardmagnetische veld.
De epifyse of pijnappelklier produceert twee belangrijke hormonen,
te weten melatonine en serotonine. Melatonine is onder andere een
anti-oxidant en ondersteunt het immuunsysteem. Bij een normaal
slaapritme wordt er bij het invallen van de avond, als het donker
wordt, een puls melatonine afgegeven. Deze zorgt ervoor dat we slaperig
worden en daardoor volgt er eigenlijk een natuurlijk proces tot
inslapen als we naar bed gaan. Door kunstlicht, laat opblijven, televisiekijken
en wisselende slaaptijden kan dit proces minder goed werken
waardoor het inslapen niet langer natuurlijk verloopt.
Melatonine versterkt de werking van het immuunsysteem en
bevordert het opruimen van zogeheten kankercellen. Ook stimulering
van de fagocytose en bevordering van de groei van beenmergcellen
zijn effecten bewerkstelligd door melatonine.
Serotonine heeft eveneens talrijke functies, zoals de controle over
eetlust, slaap, geheugen en leren, temperatuurregulatie, stemming,
96
Inleiding in de Salveologie
bepaalde soorten gedrag, zoals gedrag rond seksualiteit en hallucinogeen
gedrag, hart en bloedvaten, spierspanning, klierregulatie en depressie.
Verder speelt serotonine een belangrijke rol in het evenwicht
van de bloedplaatjes, de beweeglijkheid van het maagdarmkanaal en
bij de carcinogene tumorafscheiding.
Chemische neurotransmitters zoals serotonine functioneren als
overdrachtsstoffen die de hersenen gebruiken om onderling signalen
uit te wisselen. Dit gebeurt door een interactie met een geschikte receptor.
Ze worden gemaakt in de zenuwcellen en opgeslagen in kleine
blaasjes in de uiteinden van bepaalde zenuwvezels. Na een zenuwimpuls
komen ze vrij in de synapsspleet waar ze in interactie
komen met verschillende postsynaptische receptoren.
Hypofyse
De hypofyse ligt bij de hersenen op de bodem van de schedel en is
opgebouwd uit drie kliertjes: een voorkwab (de adenohypofyse), een
middenkwab en een achterkwab (neurohypofyse). De hypofyse heeft
ongeveer de grootte van een boon en weegt 0,5 tot 1 gram. Via de
hypofyse worden de werking van belangrijke organen en fysieke
lichaamsfuncties gereguleerd.
De hypofyse is door middel van de hypofysesteel verbonden
met de hypothalamus. De hypothalamus bestuurt de hypofyse door
zenuwprikkels of via de productie van hormonen die de werking van
de hypofyse direct beïnvloeden. De hypofyse scheidt niet alleen
hormonen af, die ingrijpen in de functie van andere organen, maar er
worden ook hormonen afgescheiden die de werking van andere endocriene
klieren doen verzwakken of versterken. Bovendien staat de
hypofyse direct met het zenuwstelsel in verbinding en daardoor ontstaat
de samenwerking tussen het endocriene stelsel en het hormoonstelsel.
De adenohypofyse - aden is Latijn voor klier - heeft een typische
klierstructuur, dit in tegenstelling tot de neurohypofyse die geheel
opgebouwd is uit zenuwcellen en gliacellen (zenuwsteuncellen). De
adenohypofyse of 'pars distalis', die ontstaan is uit het monddakectoderm,
bestaat uit verschillende soorten secretoire cellen, gerangschikt
Inleiding in de Salveologie 97