13.09.2013 Views

Inleiding in de Salveologie

Inleiding in de Salveologie

Inleiding in de Salveologie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>de</strong>n. De eiwithormonen gaan een <strong>in</strong>teractie aan met <strong>de</strong> receptoren die<br />

zich op of <strong>in</strong> <strong>de</strong> buitenmembraan van een cel bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Steroïd- en<br />

schildklierhormonen gaan een <strong>in</strong>teractie aan met <strong>de</strong> receptoren die <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> cel liggen.<br />

Receptoren kunnen meestal maar met één specifiek hormoon<br />

een <strong>in</strong>teractie aangaan. De sleutel past maar op één slot. Interactie<br />

tussen hormoon en receptor staat <strong>in</strong> contact met een signaalgenererend<br />

mechanisme. Hierdoor wordt een veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>tracellulaire<br />

processen veroorzaakt. Deze veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g kan veroorzaakt wor<strong>de</strong>n<br />

door een veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit van bijvoorbeeld enzymen of <strong>de</strong> transporteiwitten<br />

(ook wel carriëreiwitten).<br />

Bijnier<br />

Als eerste wor<strong>de</strong>n hier <strong>de</strong> hormonen besproken die wor<strong>de</strong>n geproduceerd<br />

<strong>in</strong> <strong>de</strong> bijnieren. De bijnieren liggen ge<strong>de</strong>eltelijk bovenop en<br />

ge<strong>de</strong>eltelijk over <strong>de</strong> nieren heen. De bijnier bestaat, net als ie<strong>de</strong>re<br />

klier, uit twee <strong>de</strong>len: bijnierschors en bijniermerg. Bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>len schei<strong>de</strong>n<br />

verschillen<strong>de</strong> hormonen af, zoals on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> tabel weergeeft.<br />

92<br />

locatie hormoon functie<br />

bijniermerg<br />

adrenal<strong>in</strong>e<br />

noradrenal<strong>in</strong>e<br />

Maakt het fysieke lichaam klaar om te<br />

han<strong>de</strong>len.<br />

Controleert bloeddruk.<br />

aldosteron Reguleert <strong>de</strong> afscheid<strong>in</strong>g van zout door <strong>de</strong><br />

nieren. Reguleert zout- en kaliumgehalte.<br />

Speelt een rol bij <strong>de</strong> koolhydraatstofwissebijnierschors<br />

cortison<br />

l<strong>in</strong>g.<br />

Stimuleert aanmaak en opslag van glucose.<br />

Werkt ontstek<strong>in</strong>gsremmend.<br />

cortisol Bevor<strong>de</strong>rt verter<strong>in</strong>g van voedsel, het<br />

slaap/waakritme en het immuunsysteem.<br />

geslachtshormoon Vult <strong>de</strong> gona<strong>de</strong>nhormonen aan.<br />

Het bijniermerg produceert <strong>de</strong> hormonen adrenal<strong>in</strong>e en noradrenal<strong>in</strong>e.<br />

Samen zijn ze bekend als <strong>de</strong> vecht- en vluchthormonen, omdat ze<br />

het fysieke lichaam <strong>in</strong> staat stellen extra <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g te verrichten om<br />

met gevaar of stress om te kunnen gaan. Het adrenal<strong>in</strong>emerg is nauw<br />

<strong>Inleid<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>Salveologie</strong><br />

verwant aan het zenuwstelsel. Dit kan ook verwacht wor<strong>de</strong>n van een<br />

klier die het lichaam <strong>in</strong> staat stelt plotsel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> actie te komen.<br />

Tegenwoordig zijn <strong>de</strong> gevaren en stresssituaties, waar we mee<br />

te maken hebben, niet alleen fysiek, maar ook emotioneel en mentaal.<br />

Ons lichaam reageert er echter op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier op. Adrenal<strong>in</strong>e<br />

zet het hart aan om sterker en sneller te kloppen. Dit verhoogt <strong>de</strong><br />

bloeddruk, terwijl <strong>de</strong> bloedvaten aan <strong>de</strong> oppervlakte van het lichaam<br />

zich samentrekken om het bloed naar het hart te stuwen. Dit is <strong>de</strong><br />

manier waarop we 'verbleken'. Ook wordt glycogeen, opgeslagen <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> lever en <strong>de</strong> spieren, omgezet <strong>in</strong> glucose die nodig is voor extra<br />

energie. Wanneer het gevaar of <strong>de</strong> stress over is, verm<strong>in</strong><strong>de</strong>rt <strong>de</strong> adrenal<strong>in</strong>eproductie<br />

en reageert het lichaam weer normaal. Maar als gevaar<br />

of stress constant aanwezig is, dan blijft het fysieke lichaam<br />

door <strong>de</strong> aanhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> aanmaak van (nor-) adrenal<strong>in</strong>e klaar om te<br />

han<strong>de</strong>len. Dit kan lei<strong>de</strong>n tot aanhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> hoge bloeddruk.<br />

De bijnierschors produceert een aantal hormonen, genaamd <strong>de</strong> steroi<strong>de</strong>n,<br />

waarvan <strong>de</strong> meest belangrijke aldosteron, cortison, cortisol en<br />

het geslachtshormoon zijn.<br />

De eerste soort steroï<strong>de</strong>n, ook bekend als <strong>de</strong> water- en zouthormonen,<br />

zorgt voor het vast hou<strong>de</strong>n van water <strong>in</strong> het lichaam. Het<br />

belangrijkste hormoon van <strong>de</strong>ze soort is het aldosteron, dat <strong>de</strong> nieren<br />

laat weten dat er m<strong>in</strong><strong>de</strong>r zout via <strong>de</strong> ur<strong>in</strong>e moet wor<strong>de</strong>n uitgeschei<strong>de</strong>n.<br />

Zout bepaalt <strong>de</strong> hoeveelheid bloed die circuleert, wat weer <strong>in</strong>vloed<br />

heeft op <strong>de</strong> pompfunctie van het hart. Elk zoutmolecuul <strong>in</strong> het<br />

lichaam wordt vergezeld van een groot aantal watermoleculen. Wanneer<br />

er veel zout verloren gaat, dan staat het fysieke lichaam hierdoor<br />

dus ook veel water af, waardoor het volume en <strong>de</strong> druk van het bloed<br />

verm<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Daardoor heeft het hart er meer moeite mee om steeds<br />

genoeg bloed door het lichaam te pompen.<br />

Het afschei<strong>de</strong>n van aldosteron wordt gecontroleerd door het<br />

hormoon ren<strong>in</strong>e, dat door <strong>de</strong> nieren geproduceerd wordt. Wanneer<br />

het aldosterongehalte laag is, produceren <strong>de</strong> nieren ren<strong>in</strong>e en het<br />

hormoongehalte gaat omhoog. En wanneer het hormoongehalte te<br />

hoog is, dan wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> nieren m<strong>in</strong><strong>de</strong>r actief, waardoor het hormoongehalte<br />

<strong>in</strong> het bloed weer normaal wordt.<br />

<strong>Inleid<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>Salveologie</strong> 93

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!