Welkom in het eerste leerjaar versie 2011 - Freinetschool Klim-op ...

Inhoudstafel
Voorwoord
Voorbereidend schrijven
Een goede potloodgreep
Niet te vroeg schrijven!
Hoe kan je thuis je kind stimuleren?
Visuele waarneming
Auditieve waarneming
Taalbeheersing
Rekenvoorwaarden
Motorische ontwikkeling
Fijne motoriek
Lichaamsschema
Ruimtelijke oriëntatie en concentratie
Werkhouding en zelfstandigheid
Sociale vaardigheden en aanpassingsvermogen
Hoe wordt gekeken of een kind schoolbekwaam is?
Een dagje in het eerste leerjaar
Wiskunde
Taal
Tips voor een vliegende start
Welk materiaal is er nodig in de klas?
Checklist: klaar voor 1 september?
2
3
4
4
5
5
6
6
6
7
7
7
8
8
9
10
10
12
14
15
16
17
19

Voorwoord
De overgang van de kleuterschool naar de lagere
school is voor de meeste kinderen een hele stap. We
kunnen zeggen dat in de kleuterschool het accent
voornamelijk ligt op het spelend leren, terwijl dat in de
lagere school toch enigszins anders ligt.
Een kind dat naar het eerste leerjaar gaat heeft al heel
wat rijpings– en leerprocessen achter de rug. Leren
lopen, praten, klauteren, vragen stellen, zindelijk
worden,….. hebben de afgelopen jaren immers heel wat
aandacht van uw kleuter gevraagd. De groei naar
schoolbekwaamheid gebeurt op eigen tempo, maar
motiverende prikkels kunnen worden aangeboden.
In deze brochure geven wij u informatie en praktische
tips voor de overgang van de kleuterklas naar het
eerste leerjaar. Indien u, na het lezen van deze
informatie, nog vragen zou hebben, kan u steeds
terecht bij de leerkracht of directie.
De directeur
Het schoolteam
3

Voorbereidend schrijven
Kleuters moeten motorisch rijp zijn om met schrijven te
beginnen.
Op school worden de nodige motorische vaardigheden
veelvuldig geoefend door middel van allerhande
activiteiten zoals plakken, knippen, kleien, parels
rijgen…
Doel van deze activiteiten is om de kleuters te leren
een beweging te richten en te
coördineren tot een soepele
beweging.
Een goede
potloodgreep
Verder wordt er in de kleuterklas veel aandacht
geschonken aan het fijn motorisch bezig zijn.
De ontwikkeling van de duimmotoriek is belangrijk. De
duim moet immers een sturende functie krijgen bij het
schrijven.
Om de kleuters hierop voor te bereiden, wordt er
gespeeld met klein constructiemateriaal, steekparels,
….
4

Niet te vroeg schrijven
Als kinderen motorisch nog niet
rijp genoeg zijn om met schrijven
te beginnen, is het beter dit nog
even
uit te stellen.
Kinderen moeten voordat ze met
schrijfpatronen beginnen immers
een aantal andere fasen
doorlopen hebben.
Gemiddeld genomen kan een kind op de leeftijd van 5 à
6 jaar met schrijven beginnen. Kinderen die de
voorbereidende fasen niet goed doorlopen hebben of te
vroeg hebben moeten leren schrijven, krijgen daarna
vaak problemen.
Hoe kan je thuis je kind
stimuleren
Door deze dagelijkse activiteiten, kan je kind de juiste
prikkels krijgen om vaardigheden te ontwikkelen. Het is
niet de bedoeling al deze activiteiten gedwongen uit te
voeren, het is veel beter om de stimulansen in de
dagelijkse omgang te verweven. Het aanbieden van
werkboekjes is niet wenselijk, tenzij je kind hier zelf om
vraagt.
5

Visuele waarneming
Speelgoed: memory, puzzels, lotto, …
Activiteiten: plaatjes kijken en benoemen,
voorwerpen van eenzelfde kleur verzamelen, verschillen
zoeken en benoemen,….
Auditieve waarneming
Je kan je kind stimuleren om aandachtig te luisteren
naar geluiden in de omgeving.
Activiteiten: rijmen, versjes, liedjes, voorlezen, vraag
je kind om een verhaal na te vertellen,…
Taalbeheersing
Activiteiten: laat je kind vaak vertellen, spreek
algemeen Nederlands, vertel grapjes en maak samen
rijmpjes, ….
Bij foutief taalgebruik is het beter niet onmiddellijk te
onderbreken om te verbeteren. Geef gewoon het juiste
voorbeeld in je antwoord (vb: “ik heb een taart gebakt”
—> “wat heb je gebakken ?”
6

Rekenvoorwaarden
Speelgoed opruimen is een ideale
gelegenheid om te leren ordenen
(potloden van licht naar donker,
boekjes van groot naar klein, blokjes
per kleur, …
Activiteiten: spelen met bekertjes en
flesjes (in bad bijvoorbeeld), kaarten sorteren, tellen bij
het op– of afgaan van de trap, tellen bij het tafel
dekken, ...
Motorische ontwikkeling
Je kind heeft voldoende beweging nodig.
Geef je kind voldoende kans om te spelen, springen,
klauteren, ravotten, fietsen, rolschaatsen, dansen,
zwemmen , huppelen, touwspringen, voetballen…
Fijne motoriek
Speelgoed: boetseerklei, constructiespeelgoed (vb
lego), teken– en schildergerief,
steekparels, pop, parels,…
Activiteiten: vingerverven, vouwen,
knippen, zandtaartjes bakken, parels
rijgen, krullen tekenen, huishoudelijke
taakjes (meehelpen)
7

Lichaamsschema
Tijdens het aan– en uitkleden of bij het baden, kunnen
de lichaamsdelen benoemd worden (hoeveel benen heb
je? Toon eens je knie…)
Laat je kind regelmatig in de spiegel kijken en
beschrijven wat het ziet.
Foto’s bekijken en beschrijven.
Ruimtelijke orientatie en
concentratie
Geef je kind regelmatig opdrachten als: loop naar de
deur…, leg het mes aan de rechterkant van het bord….
Je kan thuis ook geleidelijk aan werken aan
concentratie: eerst de puzzel afmaken en dan pas…,
aandacht houden bij het verhaaltje dat wordt
voorgelezen….
8

Werkhouding en
zelfstandigheid
Je kan zelfstandigheid bevorderen door kleine
opdrachtjes te laten uitvoeren in het huishouden (bed
opmaken, helpen bij de afwas, tafel dekken…).
Stimuleer je kind om zelfstandig een aantal activiteiten
uit te voeren en laat hem steeds meer dingen zelf
doen: jas aandoen, neus snuiten, naar het toilet gaan,
handen en gezicht wassen, tanden poetsen, boterham
smeren, aankleden,...
Geef je kind voldoende kansen om zelf zijn dagelijkse
probleempjes en moeilijkheden op te lossen. Zo leert
hij omgaan met allerlei praktische situaties en leert hij
zijn plan te trekken. Hierdoor groeit ook zijn
zelfvertrouwen, omdat hij zelf dingen doet, kan en
mag. Bijvoorbeeld: wat hebben we nodig om te gaan
zwemmen?
9

Sociale vaardigheden
aanpassingsvermogen
Je kleuter moet leren functioneren in groep, leren
rekening houden met anderen, zijn beurt afwachten,
omgaan met verliezen en winnen, samen spelen,…
Activiteiten: met andere kinderen spelen,
gezelschapsspelletjes spelen,… Laat je kind zelf praten
en antwoord niet in zijn/haar plaats wanneer er een
vraag gesteld wordt.
Hoe wordt gekeken of een
kind schoolbekwaam is
Het advies om een kind al dan niet naar het eerste
leerjaar te verwijzen mag geen resultaat zijn van een
momentopname. Hier volgt een opsomming van
elementen die bekeken worden alvorens een advies te
formuleren.
10

∗ Observatie van leerkracht(en)
In de loop van het schooljaar, wordt uw kind intensief
opgevolgd. Door middel van observatielijsten, worden
de vorderingen van uw kleuter in de verscheidene
domeinen, duidelijk in kaart gebracht.
∗ Genormeerde testen
De resultaten van de genormeerde CITO-test worden
afgewogen ten opzichte van het Vlaamse gemiddelde
en uitgebreid besproken door het Zorgteam en CLB.
∗ Signalen van ouders en van het kind
De signalen van het kind zelf zijn belangrijk om mee te
nemen. U weet immers het beste hoe uw kind zich
thuis gedraagt.
Aan de hand van al deze informatie wordt bepaald of
een kind over voldoende vaardigheden beschikt om het
eerste leerjaar aan te vatten. Heel vaak blijken de
bevindingen van de leerkrachten en ouders, bevestigd
te worden in de resultaten van de testen.
Indien blijkt dat de kleuter nog niet over voldoende
vaardigheden beschikt om naar de lagere school te
gaan, kan overwogen worden om de derde kleuterklas
over te zitten. Dit geeft het kind extra tijd om de
nodige vaardigheden te verwerven om — waarschijnlijk
met meer succes— een jaartje later naar het eerste
leerjaar te gaan.
De beslissing of een kind al dan niet naar het eerste
leerjaar gaat, wordt uiteindelijk genomen door de
ouders. Hierbij is het van groot belang om alle
informatie en gegevens rustig door te praten met het
zorgteam en de clb-medewerker.
11

Een dagje in het eerste
leerjaar
Ik haast me naar school want ik wil
graag nog wat spelen met mijn
vrienden. De tijd gaat snel voorbij
want daar rinkelt de bel al! Ik neem
nog snel mijn boekentas en ga in de
rij staan . Na het fluitsignaal sta ik
rustig, daarna gaan wij naar de klas.
Na ons dagelijks gespreksmomentje, laten we onze
huiswerkmap en agenda controleren door de juf/
meester en worden enkele administratieve taken
afgehandeld.
Nu zijn wij klaar om te beginnen met ons werk in de
klas. Eerst frissen we even ons geheugen op over de
voorbije lessen. Dan gaan we in de rekenles verder met
elke dag een beetje moeilijkere oefeningen.
Daarna volgt er een taallesje. Elke dag leren we een
nieuw steunwoord met daarvan een nieuwe letter.
Hierop maken we leuke oefeningen in ons werkboekje
en lezen we woordenrijen en in ons leesboek. Ook
dezelfde dag nog leren we de nieuwe letter schrijven.
Dit gebeurt allemaal in de voormiddag.
12

In de namiddag volgen de lessen die iets minder
aandacht vragen, zoals leren over dieren en planten,
liedjes zingen, toneel spelen, tekenen en schilderen,
knutselen, …
Dit noemt men bij ons projectwerking.
Tijdens de projectwerking worden thema's uitgediept.
Deze thema's zijn gegroeid vanuit de belangstelling van
de kinderen. Kinderen zijn hierdoor meer gemotiveerd
om te werken. Een kind doet dat individueel of in groep
en de werkzaamheden zijn verspreid over enkele
weken.
Eerst wordt een werkplan gemaakt: wat wil men over
het onderwerp weten en wat wil men ermee doen. De
leerkracht begeleidt het keuze- en uitvoeringsproces en
bewaakt de link met het leerplan en de kwaliteit van
het project.
Elk kind of groepje werkt op één of andere wijze aan
een neerslag van zijn bevindingen: er wordt een boek
gemaakt, een tentoonstelling, een film, een toneelstuk,
een lied of gedicht,... Afgewerkte projecten worden
voorgesteld aan de andere klassen en aan de ouders.
Projectwerking vind je in alle klassen van de school.
Sommige dagen krijgen we ook les van een andere
meester of juf (levensbeschouwing, lichamelijke
opvoeding…)
13

Wiskunde
Om te leren rekenen gebruiken wij de
methode Kompas.
Kompas is een rekenmethode die een
geleidelijke en rustige opbouw van de
inhouden heeft, de kinderen krijgen
voldoende inoefening van de
basisleerstof
en regelmatig herhalingsoefeningen om de leerstof vast
te zetten.
Kompas werkt met een realistische instap en
terugkoppeling naar de realiteit. Per wiskundedomein
zijn er een vijftal toetsen per jaar voorzien.
De werkboeken zijn kindvriendelijk en overzichtelijk. Er
wordt wederom gewerkt op het niveau van het kind.
Snelle rekenaars krijgen oefeningen op eigen niveau.
Diegene die meer moeite heeft met rekenen, kan
gebruik maken van rekenhulpjes.
Rekenen wordt niet alleen aangeleerd maar ook
geautomatiseerd.
14

Taal
Lezen
Op onze school wordt gewerkt
met de methode “Veilig leren
lezen” van de uitgeverij Zwijsen. Deze methode voor
aanvankelijk lezen biedt een veelheid aan materialen
om de leerlingen op eigen tempo te leren lezen.
Aan de hand van verhaal,
worden nieuwe woorden en
letters aangebracht.
Daarna worden deze
grondig ingeoefend.
Dagelijks oefenen de kinderen thuis hun nieuwe letters
en woordjes.
Na enkele lessen kunnen de leerlingen al een eenvoudig
boekje lezen. Zij beleven erg veel plezier aan de lessen
taal.
Schrijven
In het begin gaat het niet zo
snel om al die nieuwe letters
te schrijven, maar het lukt
vast wel!
De kinderen leren op school de juiste
pengreep en de juiste manier om een
nieuwe letter te vormen. In de klas
wordt er flink geoefend. Als huiswerk
krijgen de kinderen inoefeningen mee.
15

Tips voor een vliegende start
Je kind moet in de “grote school”, tal van nieuwe
indrukken verwerken.
Dit is in het begin best een beetje wennen. Het is niet
ongewoon dat je kind plots meer slaap blijkt nodig te
hebben. Hier alvast enkele tips die de overgang vlot
kunnen doen verlopen.
*Zorg voor gezonde en gevarieerde voeding.
Vermijd snoep, junkfood en gesuikerde dranken.
∗ Waak erover dat je kind voldoende slaap
neemt. Een 6-jarige heeft gemiddeld 12 uren
nachtrust nodig.
∗ Maak een dagelijkse gewoonte van een half
uurtje “huiswerkritueel”:
agenda tekenen
lezen
vertellen wat er leuk was in de klas
boekentas maken voor morgen ...
Kies hiervoor een rustig moment. Neem de tijd
om samen met je kind de indrukken van de dag
door te nemen.
16

Nog wat informatie
Bij de aanvang van het nieuwe schooljaar krijgen de
leerlingen nog een infobrochure mee naar huis.
In september volgt er nog een infoavond.
De kinderen krijgen vier keer een individueel rapport
per schooljaar.
Er is een individuele ouderavond voorzien in december
en juni.
Turnen
Alles voorzien van naam
turnzak en T-shirt krijgen de kinderen op school
broekje
turnpantoffels, liefst zonder veters
Zwemmen
zwemzak
zwembroek / badpak
badmuts krijgen de kinderen op school
1 grote en 1 kleine handdoek
17

wat heb je nodig
Boekentas (minimum A4 formaat)
Volgende opsomming is een leidraad, je bent niet
verplicht om dit zelf aan te kopen. In de klas hebben
wij het nodige schoolgerief, maar kindjes gebruiken
vaak ook graag eigen materiaal.
pennenzak
12 kleurpotloden
6 stiften
lijmstift (type Pritt)
scherper met potje
schaar
grijs potlood en gom
dun zwart stiftje
verfdoos + vod
schortje
18

Klaar voor september
Met deze checklist lukt het zeker!
Boekentasje
Flesje water
Fruit
Brooddoos
Iets te melden aan de juf?
Mijn naam op al mijn spulletjes
ik ken de afspraken / schoolreglement
Ik weet de klas te vinden
Mijn naam op al mijn spulletjes
Ik ken de naam van de juf
Ik vertrek tijdig naar school
= fijn naar school!
19

Van 2.5 tot 12 jaar
BSGO Freinetschool Klim-op
Blaasveldstraat 57
2830 WILLEBROEK
info@klimoptisselt.be
03 290 76 18
Bezoek nu onze website:
www.klimoptisselt.be
20