kun je het MER rapport downloaden - Ademloos
kun je het MER rapport downloaden - Ademloos kun je het MER rapport downloaden - Ademloos
getransporteerd naar een geschikte geologische formatie, waar het wordt geïnjecteerd met het oog op isolatie van de atmosfeer voor onbeperkte duur. 62 CCS is in technische zin rijp, met dien verstande dat de afzonderlijke elementen van afvang, transport en opslag van kooldioxide elk op zich zijn gedemonstreerd, maar dat het een uitdaging blijft om die elementen te verenigen in een compleet CCS-proces en de kosten daarvan te verlagen. 63 Een succesvolle invoering van CCS hangt af van de koolstofprijs en van de prijs van de technologie. Vanaf het tijdstip dat de prijs per ton van dankzij CCS vermeden CO2 lager ligt dan de koolstofprijs, zal er een begin worden gemaakt met CCS. Hoewel beide prijzen momenteel nog hoogst onzeker blijven, zal het klimaat- en energiepakket bijdragen tot een zekere stabilisering ervan. In het kader van het EU-emissiehandelssysteem zal CO2 dat wordt afgevangen, getransporteerd en op een veilige manier opgeslagen, als niet-uitgestoten worden beschouwd. De herziening van het systeem ten einde het voor de sectoren die deel uitmaken van het emissiehandelssysteem mogelijk te maken hun bijdrage tot het behalen van de 20%reductiedoelstelling van de Europese Unie te leveren, zal resulteren in een stevige koolstofprijs. In haar mededeling betreffende de ondersteuning van de vroegtijdige demonstratie van duurzame elektriciteitsproductie heeft de Commissie beklemtoond dat zij de effectieve demonstratie van CCS in een vroeg stadium wil ondersteunen en richt zij een oproep aan industrie en overheid om tijdig en met kracht initiatieven op te zetten. Het doel van demonstratie is te leren uit de praktische integratie van processtappen op commerciële schaal. Het juridische kader dat CCS mogelijk maakt, zal gelden voor alle demonstratieprojecten en toekomstige CCS-projecten. Nadat er demonstratieprojecten zijn opgestart, zal de prijs van de technologie in het komende decennium aanzienlijk teruglopen. Overeenkomstig de prognoses van de Commissie, neergelegd in de effectbeoordeling 64 van het voorstel voor een richtlijn betreffende de geologische opslag van kooldioxide 65 , wordt de tenuitvoerlegging van CCS op commerciële schaal verwacht vanaf ongeveer 2020 en zal het procédé vanaf dan steeds meer worden toegepast. 66 CCS wordt in dit stadium niet verplicht. Het voorstel van de Commissie maakt koolstofafvang en koolstofopslag mogelijk door een kader in te voeren om de milieurisico’s te beheren en door belemmeringen in de bestaande wetgeving weg te werken. Of CCS in de praktijk zal worden ingevoerd hangt, zoals reeds gezegd, af van de koolstofprijs en de technologische kosten. Het 62 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met het voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek het antwoord op vraag 1) ‘Wat is koolstofafvang en –opslag?’, te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm). 63 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met het voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek het antwoord op vraag 4) ‘Is CCS in technische zin rijp?’, te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm). 64 Deze effectenbeoordeling is eveneens te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm. 65 Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de geologische opslag van kooldioxide en tot wijziging van de Richtlijnen 85/337/EEG en 96/61/EG van de Raad, de Richtlijnen 2000/60/EG, 2001/80/EG, 2004/35/EG en 2006/12/EG en Vereordening (EG) nr. 1013/2006, 23 januari 2008, COM (2008) 18 definitief (eveneens te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm). Het voorstel van Richtlijn werd op 17 december 2008 geamendeerd door het Europees Parlement. Ter implementatie van de Europese CCS-Richtlijn ligt op vandaag reeds een Voorontwerp van decreet betreffende de diepe ondergrond voor, waarover de MiNa-Raad op 23 januari 2009 reeds advies heeft uitgebracht. 66 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met het voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek het antwoord op vraag 6) ‘Wanneer kan CCS op grote schaal worden ingevoerd? ‘ , te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm). SGS Belgium NV Juni 2009 Niet-technische samenvatting 850 Projectnummer: 07.0309
zal aan elke exploitant zijn om te beslissen of het in commerciële termen zinvol is om de CCStechnologie te benutten. In de effectbeoordeling met betrekking tot de voorgestelde richtlijn wordt nagegaan wat de effecten zijn van een verplichting tot CCS. Hoewel CCS dan sneller zal worden aangewend, zal dit gebeuren tegen aanzienlijke kosten, terwijl de verplichting geen duidelijke voordelen biedt, noch qua stimulansen voor de technologische ontwikkeling en verbetering van de luchtkwaliteit, noch qua snelle invoering van CCS in landen die niet tot de EU behoren. CCS verplicht maken, druist ook in tegen de marktgebaseerde aanpak van het Europese emissiehandelssysteem. Bovendien brengt het verplicht stellen van een technologie die nog op commerciële schaal moet worden gedemonstreerd, risico’s mee die momenteel niet te rechtvaardigen zijn. Deze situatie kan echter evolueren. Om de doelstelling qua vermindering van broeikasgassen na 2020 te kunnen behalen, wordt het essentieel om van CCS gebruik te maken. Rond 2014 zal er bovendien meer duidelijkheid bestaan over de technologische opties. Als de invoering van CCS op commerciële basis te traag blijkt te verlopen, zullen de beleidsmakers zich tegen die tijd opnieuw moeten buigen over een eventuele verplichte invoering van de CCS-technologie. 67 In het MER werd specifiek aandacht besteed aan het aspect van de vermindering van de CO2. De techniek van verwijdering wordt algemeen beschreven en er wordt ingegaan op de stand van de techniek, met specifieke aandacht voor: • Algemene aspecten • E.ON’s specifieke activiteiten op gebied van CCS • Invloed van de naverbrandignsafvang op de efficiëntie van de elektriciteitscentrale • Invloed van de naverbrandingsafvang op de emissies. Hieronder wordt het proces(gerelateerde) van de CO2-afvang en -opslag met betrekking tot de door E.ON geplande elektriciteitscentrale nader toegelicht. Waar alle elektriciteitsproducenten, waaronder ook E.ON, volop aan het onderzoeken zijn om met CCS een hogere efficiëntie te bekomen, is het op het ogenblik van het indienen van voorliggend MER evenwel nog niet mogelijk om de finale evaluatie te maken van dit systeem en zijn effecten. Niet onbelangrijk bij dit alles is dat E.ON voor de CCS met MEA (zie infra) reeds in september 2008 een TÜV– certificaat heeft bekomen. E.ON verwacht dat de efficiëntie van CCS in de toekomst veel kan/zal verbeteren, nu deze efficiëntie wordt bepaald door de verschillende installatie- en aanverwante aspecten, zoals absorptie, desorptie, compressie, opslag, en transport. 20.4.10.2. CO2-afvang E.ON plant voor de CO2-verwijdering een installatie die gebaseerd is op het chemische absorptieproces. Zij maken daarbij gebruik van het regenereerbare chemische oplosmiddel mono-ethanolamine (MEA). Door het rookgas door een kolom met MEA te leiden wordt een groot gedeelte van het aanwezige CO2 geabsorbeerd door het solvent (gaswassen). Het CO2rijke solvent wordt vervolgens naar een stripper geleid. Door het MEA/CO2-mengsel te verhitten met (proces)stoom komt de CO2 weer vrij en kan deze na compressie tot 110 bar worden getransporteerd naar de opslag. 67 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met het voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek het antwoord op vraag 8) ‘Wordt CCS verplicht?’ , te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm). SGS Belgium NV Juni 2009 Niet-technische samenvatting 851 Projectnummer: 07.0309
- Page 799 and 800: • De berekende pluimmaxima worden
- Page 801 and 802: invloeden, zij het beperkt op Schel
- Page 803 and 804: weinig kritische beoordelingspositi
- Page 805 and 806: De bijdrage van het wegverkeer gege
- Page 807 and 808: Besluit Gedurende de exploitatiefas
- Page 809 and 810: Enerzijds zorgt de werking van de g
- Page 811 and 812: Als algemeen besluit heeft E.ON bes
- Page 813 and 814: Soort maatregelen Algemene kenmerke
- Page 815 and 816: Soort maatregelen Effect Opmerkinge
- Page 817 and 818: 17.3. Analyses van de wateremissies
- Page 819 and 820: 18. Leemten in kennis Ongeacht of h
- Page 821 and 822: 19. Tewerkstelling, investeringen e
- Page 823 and 824: gelegen in het geval van de toekoms
- Page 825 and 826: Figuur 20.3: De ligging van de nieu
- Page 827 and 828: 20.1.3. Toetsing aan de M.E.R-plich
- Page 829 and 830: Zone 4 (optioneel): deel van het te
- Page 831 and 832: Steenkool SGS Belgium NV Juni 2009
- Page 833 and 834: 20.4.1.7. Massa- en energiebalans I
- Page 835 and 836: verbrandingslucht voor de brander.
- Page 837 and 838: 20.4.3. Turbogeneratorinstallatie D
- Page 839 and 840: 20.4.5. Elektrostatische vliegasvan
- Page 841 and 842: • bijgevolg is de jaarlijkse effi
- Page 843 and 844: met een scheepsgrootte van 2.000 to
- Page 845 and 846: osmose (of reversed osmose) en ione
- Page 847 and 848: aangebracht, waarmee het koelwater
- Page 849: Figuur 20.7 : : schematisch zicht v
- Page 853 and 854: technologie ook toepassen in een gr
- Page 855 and 856: gewenste grootte om de afgassen van
- Page 857 and 858: De gemiddelde efficiëntie voor het
- Page 859 and 860: natuurfuncties beperkt en wordt de
- Page 861 and 862: 20.7. Milieueffecten 20.7.0. Leeswi
- Page 863 and 864: De verzurende depositie wordt getoe
- Page 865 and 866: Algemeen kan worden besloten dat vo
- Page 867 and 868: (16) Lillo jaargemiddelde ca. 0,1 v
- Page 869 and 870: 20.7.2.1. Scenario met directe koel
- Page 871 and 872: 20.7.2.3. Scenario met bijstook met
- Page 873 and 874: Vooral de effecten op de levensgeme
- Page 875 and 876: tijdens de onderhoudsfase is gevoel
- Page 877 and 878: slechts weinig worden beïnvloed do
- Page 879 and 880: debiet beperkt tot evacuatie van he
- Page 881 and 882: De geplande installaties zullen vol
- Page 883 and 884: vee. De hierboven berekende deposit
- Page 885 and 886: gebied van geluid en als gevolg van
- Page 887 and 888: etrekking tot de handling van de st
- Page 889 and 890: Om aan deze vereiste te voldoen, di
- Page 891 and 892: Tabel 20.10 Overzichtstabel technis
- Page 893 and 894: Soort maatregelen Algemene kenmerke
- Page 895 and 896: Soort maatregelen Effect Opmerkinge
- Page 897 and 898: minder impact op water heeft. Zo za
- Page 899 and 900: e.a. En andere e.d. En dergelijke E
getransporteerd naar een geschikte geologische formatie, waar <strong>het</strong> wordt geïn<strong>je</strong>cteerd met <strong>het</strong><br />
oog op isolatie van de atmosfeer voor onbeperkte duur. 62<br />
CCS is in technische zin rijp, met dien verstande dat de afzonderlijke elementen van afvang,<br />
transport en opslag van kooldioxide elk op zich zijn gedemonstreerd, maar dat <strong>het</strong> een<br />
uitdaging blijft om die elementen te verenigen in een compleet CCS-proces en de kosten<br />
daarvan te verlagen. 63<br />
Een succesvolle invoering van CCS hangt af van de koolstofprijs en van de prijs van de<br />
technologie. Vanaf <strong>het</strong> tijdstip dat de prijs per ton van dankzij CCS vermeden CO2 lager ligt dan<br />
de koolstofprijs, zal er een begin worden gemaakt met CCS. Hoewel beide prijzen momenteel<br />
nog hoogst onzeker blijven, zal <strong>het</strong> klimaat- en energiepakket bijdragen tot een zekere<br />
stabilisering ervan. In <strong>het</strong> kader van <strong>het</strong> EU-emissiehandelssysteem zal CO2 dat wordt<br />
afgevangen, getransporteerd en op een veilige manier opgeslagen, als niet-uitgestoten worden<br />
beschouwd. De herziening van <strong>het</strong> systeem ten einde <strong>het</strong> voor de sectoren die deel uitmaken<br />
van <strong>het</strong> emissiehandelssysteem mogelijk te maken hun bijdrage tot <strong>het</strong> behalen van de 20%reductiedoelstelling<br />
van de Europese Unie te leveren, zal resulteren in een stevige koolstofprijs.<br />
In haar mededeling betreffende de ondersteuning van de vroegtijdige demonstratie van<br />
duurzame elektriciteitsproductie heeft de Commissie beklemtoond dat zij de effectieve<br />
demonstratie van CCS in een vroeg stadium wil ondersteunen en richt zij een oproep aan<br />
industrie en overheid om tijdig en met kracht initiatieven op te zetten. Het doel van demonstratie<br />
is te leren uit de praktische integratie van processtappen op commerciële schaal. Het juridische<br />
kader dat CCS mogelijk maakt, zal gelden voor alle demonstratiepro<strong>je</strong>cten en toekomstige<br />
CCS-pro<strong>je</strong>cten. Nadat er demonstratiepro<strong>je</strong>cten zijn opgestart, zal de prijs van de technologie in<br />
<strong>het</strong> komende decennium aanzienlijk teruglopen. Overeenkomstig de prognoses van de<br />
Commissie, neergelegd in de effectbeoordeling 64 van <strong>het</strong> voorstel voor een richtlijn betreffende<br />
de geologische opslag van kooldioxide 65 , wordt de tenuitvoerlegging van CCS op commerciële<br />
schaal verwacht vanaf ongeveer 2020 en zal <strong>het</strong> procédé vanaf dan steeds meer worden<br />
toegepast. 66<br />
CCS wordt in dit stadium niet verplicht. Het voorstel van de Commissie maakt koolstofafvang en<br />
koolstofopslag mogelijk door een kader in te voeren om de milieurisico’s te beheren en door<br />
belemmeringen in de bestaande wetgeving weg te werken. Of CCS in de praktijk zal worden<br />
ingevoerd hangt, zoals reeds gezegd, af van de koolstofprijs en de technologische kosten. Het<br />
62 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met <strong>het</strong> voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische<br />
opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek <strong>het</strong> antwoord op vraag 1) ‘Wat is<br />
koolstofafvang en –opslag?’, te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm).<br />
63 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met <strong>het</strong> voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische<br />
opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek <strong>het</strong> antwoord op vraag 4) ‘Is CCS in<br />
technische zin rijp?’, te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm).<br />
64 Deze effectenbeoordeling is eveneens te raadplegen op<br />
http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm.<br />
65 Voorstel voor een Richtlijn van <strong>het</strong> Europees Parlement en de Raad betreffende de geologische opslag van<br />
kooldioxide en tot wijziging van de Richtlijnen 85/337/EEG en 96/61/EG van de Raad, de Richtlijnen 2000/60/EG,<br />
2001/80/EG, 2004/35/EG en 2006/12/EG en Vereordening (EG) nr. 1013/2006, 23 januari 2008, COM (2008) 18<br />
definitief (eveneens te raadplegen op http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm). Het voorstel van<br />
Richtlijn werd op 17 december 2008 geamendeerd door <strong>het</strong> Europees Parlement. Ter implementatie van de Europese<br />
CCS-Richtlijn ligt op vandaag reeds een Voorontwerp van decreet betreffende de diepe ondergrond voor, waarover de<br />
MiNa-Raad op 23 januari 2009 reeds advies heeft uitgebracht.<br />
66 Zie ‘Vragen en antwoorden in verband met <strong>het</strong> voorstel voor een Europese Richtlijn betreffende de geologische<br />
opslag van kooldioxide’ (MEMO/08/36 van 23 januari 2008), meer specifiek <strong>het</strong> antwoord op vraag 6) ‘Wanneer kan<br />
CCS op grote schaal worden ingevoerd? ‘ , te raadplegen op<br />
http://ec.europa.eu/environment/climat/ccs/eccp1_en.htm).<br />
SGS Belgium NV Juni 2009 Niet-technische samenvatting 850<br />
Pro<strong>je</strong>ctnummer: 07.0309