kun je het MER rapport downloaden - Ademloos

gevoelig is voor verzuring. Bovendien komt bij de Schans van Smoutakker een rijke mosflora
voor, die eveneens zeer gevoelig is voor verzurende depositie.
De VMM (2007) exploiteert in de omgeving van Antwerpen twee meetstations voor de totale
verzurende depositie nl te Borgerhout en te Kapellen. De totale depostie in deze twee
meetstations bedroeg in 2006 respectievelijk 3.424 (gras) en 3.052 Zeq/ha/jaar (heide). De
middellange termijndoelstelling (MLTD) van 2.770 (Mina-plan 2) tegen 2010, wordt op deze
meetstations niet gehaald. Dit is trouwens het geval voor de meeste meetstations in
Vlaanderen. De lange termijndoelstelling (LTD) van 300 à 700 Zeq/ha/jaar, waarbij geen enkele
schade optreedt, wordt in Vlaanderen alsnog nergens gehaald. Vooral voor typische
heidegebieden (vb Kapellen) zijn de deposities nog zeer ver verwijderd van de doelstellingen.
Beschrijving van het effect
Bodemverzuring is de verandering van het protonenevenwicht in de bodem, wat resulteert in
hogere concentraties waterstofionen (en dus lagere pH-waarden), wat ook gevolgen heeft voor
andere chemische evenwichten in de bodem.
Vele natuurlijke processen zijn afhankelijk van de zuurtegraad. De opname van voedingstoffen
door planten verloopt moeilijker bij zuurdere bodems. De activiteit van bodemorganismen wordt
ook bepaald door de zuurtegraad. De hoogste activiteit ligt gemiddeld rond pH 6 – 8, zwak zure
tot zwak basische bodem. Deze bodemorganismen zorgen voor afbraak van planten- en
dierenresten en vrijmaken van voedingstoffen. Hogere planten verschillen sterk in hun
aanpassingsvermogen ten opzichte van de zuurtegraad van de bodem.
Een lage bodem pH veroorzaakt:
• verhoogde oplosbaarheid van metalen, tot zelfs giftige concentraties;
• verminderde beschikbaarheid van fosfaat, wegens neerslag met ijzer en aluminium;
• verminderde activiteit van bodemorganismen;
• hierdoor opstapeling van organische zuren en giftige stoffen;
• verminderde nitrificatie (omzetting van ammonium tot nitraat) en fixering van stikstof;
• verlaagde activiteit van mycorhiza-schimmels;
• verhoogde kans op infectie door in de bodem voorkomende ziekteverwekkers.
Wanneer de bodem-pH daalt, breidt een beperkt aantal tolerante soorten uit, terwijl een groot
aantal gevoelige soorten verdwijnt. Vooral de hogere planten en de bodemfauna reageren op
verzuring. Dit leidt automatisch tot een verminderde activiteit van de bodemfauna. Deze
verminderde activiteit heeft op zijn beurt als gevolg dat strooisel minder intensief vermengd
wordt met de minerale bodem en accumuleert, wat dan weer gevolgen teweegbrengt voor de
vestiging van planten. De verminderde diversiteit van planten en bodemfauna, wordt opgevolgd
door een afname van de diversiteit op hogere trofische niveaus.
De gevoeligheid van de natuur voor verzuring is variabel. Dit heeft vooral te maken met de
buffercapaciteit van de bodem. Vooral voedselarme en weinig of matig gebufferde bodems zijn
gevoelig voor verzuring. De omliggende natuurgebieden rondom het projectgebied omvatten
biotopen die ‘zeer kwetsbaar’ tot ‘kwetsbaar’ zijn voor verzuring.
SGS Belgium NV Juni 2009 Discipline fauna en flora 731
Projectnummer: 07.0309