kun je het MER rapport downloaden - Ademloos

de volledige afbraak van aromatische verbindingen zoals dioxinen. Dioxinen worden vrijwel niet
aangetast door chemicaliën zoals zuren of basen. Ze worden in geringe mate afgebroken door UVstraling.
De halfwaardetijd van dioxinen in de lucht wordt geschat op 3 dagen in de zomer en 30
dagen in de winter. In de bodem worden dioxinen vrijwel niet afgebroken en dienen zij als zeer
persistent te worden beschouwd. Ze zijn echter in de bodem weinig mobiel, waardoor doordringen
tot diepere bodemlagen of tot in het grondwater zeer traag verloopt. Hoe dioxines bij de mens
terechtkomen wordt bepaald door de concentraties in voeding en milieu en door de
eetgewoonten. In onze streken wordt 90% van de dioxinen ingenomen met de voeding,
waarvan meer dan de helft via melk en vlees. De opname via lucht en drinkwater is praktisch te
verwaarlozen (beide enkele procenten). Hieruit volgt dat de opname door mensen die kortbij
een verbrandingsoven wonen niet significant hoger zouden liggen dan het gemiddelde van de
bevolking, tenzij bij een extreem hoge verontreiniging. Koeien die gras eten waarop dioxinen
zijn neergeslagen vormen de belangrijkste route van dioxinen naar de mens. Gras is een
efficiënte collector en koeien begrazen grote oppervlaktes. De dioxinebesmetting van een regio
ziet men dus in de melk. Voor humane blootstelling is moedermelk een goede indicator. De
concentraties zijn een factor 10 hoger dan in koemelk. Dioxineconcentraties in de Belgische
moedermelk blijken met 39,5 pg TEQ/g melkvet in 1989 en 34 pg TEQ/g melkvet in 1995 tot de
hoogste ter wereld te behoren. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt een aanvaardbare
dagelijkse inname van dioxine van 10 pg TEQ per kg lichaamsgewicht en per dag voor. In
Nederland ligt de werkelijke inname rond 2 pg TEQ/kg/dag. Voor zuigelingen wordt de
Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) overschreden door het hoge gehalte in moedermelk en
het lage lichaamsgewicht. In Nederland wordt daarom een ADI van 1 pg TEQ/kg/dag als
advieswaarde gesteld. Dioxinen worden vooral via de lucht verspreid en komen zo in het
leefmilieu terecht (immissie). Het merendeel van de dioxine-uitstoot via de schouw wordt
verspreid over grote afstanden. In de onmiddellijke omgeving van de bron is er een verhoogde
concentratie in de lucht en kunnen hogere natte en droge depositiecijfers worden gemeten. De
neerslag van dioxine is waarschijnlijk de meest bruikbare meting om de graad van vervuiling
door dioxinen in de omgeving vast te stellen. Voor de luchtkwaliteit zijn noch in Vlaanderen, noch
in Nederland, noch in Duitsland immissienormen van toepassing. Op basis van een evaluatie van
de door de WHO aanvaardbaar geachte dagelijkse inname werd voor de depositie een
grenswaarde van 14 pg/m².dag vooropgesteld.
De effecten van dioxines op de gezondheid van de mens zijn de volgende :
• Acute toxiciteit: het effect van een eenmalig dosis, is markant bij de cavia, die sterft na een
dosis van 1 µg per kg lichaamsgewicht. Forellen zijn nog gevoeliger, maar een hamster kan
vlot duizendmaal meer verdragen. Bij de mens zijn er geen aanduidingen over gevoeligheid
aan acute toxiciteitseffecten. Bij sterk blootgestelde arbeiders uit de chemische industrie is
chlooracne een bekend symptoom. Dit is een soort puisten die littekens nalaten en die men
herkent door belichting onder een UV lamp.
• Carcinogeniteit: dioxine is geen initiator, maar wel een promotor van kanker. Voor
proefdieren rat, muis, hamster staat de carcinogeniteit vast. Bij de mens zijn de correlaties
tussen blootstelling aan dioxinen en kankerincidentie zwak.
• Effecten op metabolisme:
∗ Enzyme inductie, dit is een goed meetbaar effect van dioxinen bij proefdieren en bij
de mens. Enzyme-inductie is de reactie met de Ah-(Aromatic hydrocarbon)-receptor,
de stof die de afbraak van PAK’s inzet, waardoor er detoxificatie-enzymes gevormd
worden. Bij blootstelling aan benzo(a)pyreen leidt dit tot de vorming van kanker-
SGS Belgium NV Juni 2009 Discipline Mens 679
Projectnummer: 07.0309