kun je het MER rapport downloaden - Ademloos

Opslag in watervoerende lagen
De Boven Krijt tot Onder Paleocene carbonaatsedimenten vormen een potentieel reservoir
voor de opslag van CO2. Het gebied met opslagmogelijkheden is echter klein omdat de laag te
ondiep is. Het potentiële gebied is beperkt tot het meest noordelijke deel van het Kempens
Bekken, langs de Belgisch-Nederlandse grens. Er is waarschijnlijk ook een gebrek aan
voldoende grote, gesloten structuren (invangstructuren). Lagen die zorgen voor de afdichting
van het reservoir zijn aanwezig, nl. Cenozoïsche kleilagen. De eigenschappen van het
gesteente zijn gunstig (porositeit: 19 - 37%, permeabiliteit: 3 - 140 mDarcy). Het gemiddelde
toegankelijke poriënvolume bedraagt 11 x 10 6 m³/km². De injectiviteit is laag tot middelmatig. De
opslagcapaciteit is beperkt door de kleine diepte van de opslagplaats. De krijtlagen worden
gebruikt als bron voor industrieel- en drinkwater ten zuiden van het doelgebied. Injectie van
grote hoeveelheden CO2 ondergronds kan resulteren in een verandering van de chemische
samenstelling van het water en voor drukveranderingen bij de productiegebieden. De
zandsteen van de Trias Buntsandstein Formatie is een tweede potentiële reservoir. Deze
komt slechts in de Provincie Limburg voor. De Buntsandstein Formatie bevat dikke
zandsteenpakketten, met hoge porositeit (13% gemiddeld) en permeabiliteit (30 - 40 mDarcy).
De injectiviteit is matig. Het nuttige poriënvolume is in de orde van 16 x 10 6 m³/km². De
zandsteen heeft ook een interessant potentieel om het CO2 in vaste vorm te capteren. De
diepte van deze formatie volstaat over een groot gebied. Nochtans zijn er onzekerheden met
betrekking tot de afdichting van de lagen. De Boven Trias en Jurasedimenten zijn slechts
aangetroffen in boringen binnen de Roerdal Slenk. Buiten de slenk, komen zij enkel voor in een
klein deel in het noorden van het verbreidingsgebied. Elders wordt de Buntsandstein Formatie
bedekt door Krijt sedimenten, waarvan de afdichtingseigenschappen nog niet goed
gedocumenteerd zijn. Of de zandsteen geschikt is voor de opslag van grote hoeveelheden CO2
zal sterk afhangen van de afdichting van de onderste Krijt sedimenten. De Boven Carboon
Neeroeteren Formatie wordt opgebouwd uit grofkorrelige zandsteen, met hoge porositeit en
permeabiliteit (een gemiddelde porositeit van 15% en gemiddelde permeabiliteit van 111
mDarcy). De zandsteen heeft een matige tot hoge injectiviteit. Het verbreidingsgebied is beperkt
tot het noordoosten van Limburg. De top van de zandsteen is enkel op voldoende diepte
aanwezig in het noordelijke deel van dit gebied. Daar is de zandsteen afgedekt door
ondoorlatende afzettingen van het Perm en onderste Trias. Het nuttige reservoirvolume is in de
orde van 15 tot 24 x 10 6 m³/km². Binnen de Onder Carboon Kalksteen Groep zijn een aantal
reservoirs aanwezig die gecreëerd zijn door oplossing en karstificatie. De porositeit en
permeabiliteit van deze reservoirs zijn hoog genoeg voor efficiënte CO2-opslag. Plaatselijk kan
de permeabiliteit waarden bereiken van meer dan 2000 mDarcy. De top van de kalksteen
vertoont een golvende topografie, met koepels die als invangstructuren kunnen dienen. De
kalksteen is bedekt door kleistenen van het Namuriaan, die dienst doen als afdichtende laag.
Aan de vereisten voor diepte en afdichting wordt voldaan in het westelijke deel van het
Kempens Bekken. Het toegankelijke poriënvolume is vrij laag; het wordt geschat op ruwweg 2
tot 3% van het totaal gesteentevolume. De nuttige dikte van het reservoir is ook laag (50 m,
maximum 200 m). Daarom is het opslagpotentieel eerder beperkt. Het toegankelijke volume van
het reservoir is ongeveer 1,2 x 10 6 m³/km². De injectiviteit van het reservoir is hoog. Globaal
gezien wijzen de berekeningen erop dat de injectiviteit van de potentiële aquifer-reservoirs
voldoende hoog is om een gemiddelde injectiesnelheid van 790 ton/h te verzekeren. Nochtans
lijkt de aanwezigheid van gesloten structuren met een capaciteit in de orde van 250 Mton
onwaarschijnlijk. De onderzochte structuren komen slechts voor kleinschalige opslagprojecten
in aanmerking. De Trias zandsteen in het noordoosten van Limburg kan een uitzondering zijn.
Of deze voor de opslag van grote hoeveelheden CO2 in aanmerking komt hangt sterk af van de
SGS Belgium NV Juni 2009 Projectomschrijving 305
Projectnummer: 07.0309