het rapport Prijsvorming in de varkensvleesketen.

More documents

Recommendations

Info

In deze notitie ligt de nadruk op de vers vleesmarkt in Nederland. Hierbij dient men zich te realiseren dat van een varken van 118 kg levend gewicht slechts 70 kg geschikt is voor humane consumptie (zie Hoste et al , 2004). Van deze 70 kg vlees wordt een deel als vers vlees verkocht en een deel wordt verwerkt tot vleesproducten. Volgens ING Economisch Bureau (2011) komt circa 25 kg van het dier als ‘ sterrenvlees in de schappen. Deze laatste verhouding is sterk afhankelijk van het land (in Spanje en Duitsland is het aandeel vleesverwerking veel groter dan bijvoorbeeld in Nederland) maar de exacte verhouding tussen vers en verwerkt is niet bekend. 4
2 Theorie Er zijn in beginsel drie mogelijke oorzaken van marktfalen op het terrein van prijsvorming. 1. Marktmacht. Bepaalde schakels in de keten zijn sterk geconcentreerd. Dit geldt de slachterijen, de vervolgfases in de vleesverwerking (uitsnijderijen en de vleeswarenindustrie) en de supermarktketens. Er bestaat de verdenking dat bedrijven in geconcentreerde markten in staat zijn leveranciers en afnemers uit te knijpen. Dit is geen wet van Meden en Perzen. Theorie en empirie wijzen uit dat de prijs in geconcentreerde markten kan variëren van de kostprijs tot de monopolieprijs 1 ; 2. Gebrek aan informatie. Het is mogelijk dat partijen een slecht onderhandelingsresultaat boeken, omdat zij te weinig inzicht in de verhouding tussen vraag en aanbod hebben. Met name kleine partijen hebben waarschijnlijk niet de capaciteit om voldoende informatie te verzamelen over de actuele prijsverhoudingen. Er bestaat een eenvoudige oplossing voor dit probleem. Partijen kunnen een intermediair inschakelen om voor hen informatie te verzamelen en/of te onderhandelen. Dit is één van de klassieke functies van de coöperatie. Een andere oorzaak voor marktfalen ligt op het terrein van externe effecten: de milieubelasting van de productie; 3. Een andere mogelijke oorzaak voor marktfalen ligt op het terrein van externe effecten: de milieubelasting van de productie en distributie van vlees. Er bestaan in potentie negatieve externe effecten. Echter, als de productie en distributie van varkensvlees onvoldoende belast wordt, zijn de markten consumentenprijzen eerder te laag dan te hoog. Er kan op dit punt ook een ander probleem zijn als er geen level playing field in Europa bestaat (verschil in belasting door nationale overheden). In dat geval worden de concurrentieverhoudingen door het milieubeleid verstoord. Merk echter op dat omdat de milieubelasting in het dichtbevolkte Nederland hoger is dan elders, hier ook hogere kosten ontstaan bij gelijke normstelling binnen de EU. Er zijn ook andere mogelijke oorzaken van lage prijzen die niet aan marktfalen liggen, maar het gevolg zijn van marktwerking: Overcapaciteit. Er is sprake van een overaanbod aan varkensvlees en/of een overcapaciteit aan slachthaken. Het uit de markt halen van overcapaciteit is een langdurig proces 2 . Figuur 6 laat zien dat de verhouding tussen de productie en consumptie van varkensvlees in de EU in de tijd redelijk stabiel is op een zelfvoorzieningsgraad van 109%. De toetreding van nieuwe EU lidstaten hebben de zelfvoorzieningsgraad op EU niveau nauwelijks beïnvloed. 1 Onder bepaalde voorwaarden kan er sprake zijn van teveel concurrentie. De prijzen zijn in dat geval lager dan in het lange termijn competitieve evenwicht. 2 Huidige consumptie van varkensvlees is hoog door de prijsacties in grootwinkelbedrijf. Indien de prijs stijgt zal de afzet dalen. Gegeven het feit dat de productiecapaciteit op korte termijn inelastisch is (zie alinea over prijsmechanisme) zal er extra afzet buiten Europa gezocht moeten worden wat waarschijnlijk een prijsdrukkend effect in de markt tot gevolg hebben. Theoretisch is er geen overcapaciteit in de markt omdat er bij een lager prijsniveau extra vraag gecreëerd kan worden. Omgekeerd geldt dat gezien het gewenste prijsniveau voor varkenshouders er te veel aanbod is gegeven de vraag die hoort bij dat prijsniveau. 5
Page 1 and 2: Prijsvorming in de varkensvleeskete
Page 3: 270 245 220 195 170 145 120 95 70 4
Page 7 and 8: 3 Prijsvorming in varkensketen 3.1
Page 9 and 10: 4 Marktfalen Er is iets mis met de
Page 11 and 12: 4.4 Tendering Onder bepaalde voorwa
Page 13 and 14: Figuur8: Inkomensontwikkeling 6 van
Page 15 and 16: 6 Toegevoegde waarde Een van de opl
Page 17 and 18: aanbod van relatief kleine omvang (
Page 19: Referenties Backus, G.B.C., J.A. Bo

het rapport Prijsvorming in de varkensvleesketen.

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?