Editie 02 van 2012 - t Periodiekske

Een portret van René Verbeeck
De gemeente Hove telt tussen zijn vele
bekende gewezen en huidige inwoners nogal
wat BH’s (Bekende Hovenaars) die op een of
andere manier actief waren in de uitgeverswereld
of de literatuur. De voornaamsten
zijn natuurlijk Paul van Ostaijen en Frans
Verleyen. Maar er zijn er nog een pak andere
die misschien wat minder bekend zijn.
Vandaag staan we even stil bij de persoon
van René Verbeeck.
René Verbeeck werd geboren in Wilsele op 18 april 1904. Hij studeerde
aan het Sint-Jan Berchmanscollege in Mol en het Koninklijk
Atheneum van Leuven. In 1926 behaalde hij het regentaatdiploma
Germaanse talen aan de Rijksmiddelbare Normaalschool van
Gent. Na zijn legerdienst in het bezet gebied van Duitsland - als
overwinnaars bezette het Belgische en het Franse leger na WO
I een tijdje een gedeelte van het overwonnen Duitsland - werd
hij als leraar Germaanse talen aangesteld in het Waalse Beauraing
(provincie Namen). Hier huwde hij in 1930 met Simone Bastin.
Uit hun huwelijk werden twee zonen geboren. In 1930 was
hij medestichter van het tijdschrift “De tijdstroom”. In 1934 werd
hij leraar benoemd in Mechelen, waar hij de collega werd van
Filip De Pillecyn. In 1936 was hij opnieuw medestichter van een
tijdschrift, ditmaal van “Vormen” (1936-1940). In 1937 richtte hij
de uitgeverij “Eenhoorn” op en lanceerde hij “De Bladen voor
de Poëzie”. In 1953 werd hij docent aan de Katholieke Vlaamse
Volkshogeschool van Antwerpen en in 1959 leraar aan het Antwerpse
Sint-Jan Berchmanscollege op de Meir. Dit bleef hij tot zijn
pensionering in 1970. René Verbeeck debuteerde met romantische
poëzie in “Oriëntering” (1926) helemaal in de lijn van het toenmalige
humanitair expressionisme. Maar Verbeeck was zelf niet
tevreden met deze poëzieopvatting, omdat hij ze ‘een al te onrijpe
en weinig persoonlijke verwoording’ achtte. Hij ging vrij vlug over
naar het vitalisme. Dit is een letterkundige stroming die optimisme
en vitaliteit voorstond. In zijn poëzie wordt een positief doorleefde
en sensuele erotiek gekoppeld aan een paradijselijke natuurervaring.
Dit komt het sterkste tot uiting in “De minnaars” (1935) en
“De dwaze bruid” (1937), orgelpunt van ‘het kosmisch avontuur
van het communicerend bloed’. De taal wordt virtuozer. De dichter
58
maakt gebruik van neologismen als ‘lispellippenmond’ of ‘moederstromenschoot’
en ‘stortbeekbenen’, een experiment dat toen voor
velen aan waaghalzerij grensde …
De mobilisatie voor de tweede wereldoorlog en de oorlogsdreiging
geven de dichter het bewustzijn zich ‘Tussen twee werelden’
(1940) te bevinden. Paul de Vree heeft erop gewezen dat Verbeeck
zijn tijd vooruit was door de leuze “Make love, not war” a. h. w. in
gedicht na gedicht te illustreren.
Vervolgens manifesteerde zich een toenemende soberheid en bezonkenheid
in zijn poëzie, zoals o. a. blijkt in de bundels “De
zomer staat hoog en rijp” (1965) en “Het uur van de wesp” (1967).
Zijn symboliek is soberder geworden en toegespitst op het elementaire:
zon en water, stem en zwijgen, tijd en duur.
Hij schreef ook enkele essays. René Verbeeck vertaalde ook menig
luisterspel. Zijn werk werd meermaals bekroond, o. m. met de Prijs
van de Provincie Antwerpen (driemaal), de Prijs van de Koninklijke
Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (tweemaal), de Prijs
van de Scriptores Catholici, de Prijs van Sabam, de Prijs van de
Provincie Brabant, de Staatsprijs voor Vlaamse Poëzie. René Verbeeck
stierf op 13 november 1979 in Mortsel.
* René Verbeeck en Hove
Verbeeck bracht de laatste 22 jaar van zijn leven in Hove door, in
een tweewoonstvilla aan de Statielei. Zijn vader was gedurende
vele jaren “schrijver aan de ijzeren weg” en later stationschef
geweest. René Verbeeck was dus de Hovese “dichter aan de ijzeren
weg”, wat de plaatselijke literatuurkring De Statiepoweten
natuurlijk veel genoegen heeft gedaan.
Zijn familie woont nog steeds in Hove en sedert de tachtiger jaren
van vorige eeuw draagt een straat, gelegen aan het OCMW-dienstencentrum
en het plaatselijke rusthuis, zijn naam.
In zijn tuin stonden veel verschillende soorten planten. In het middelpunt
van die tuin stond een appelboom. In de schaduw van die
appelboom verbleef Verbeeck graag en kwamen zijn gedachten
tot rust.
Het huis in de Statielei had en heeft nog steeds een prachtig uitzicht
op de bomen van het overliggende kasteeldomein Hoveberg.
Door het venster van zijn werkkamer was het net alsof, achter de
voortuin, een bos begon. Het uitzicht moet op die ochtendlijke
uren zijn stemming hebben beïnvloed.
In zijn kleding was hij soms wat speciaal. Zo droeg hij meestal een
strik in plaats van een das. Op het Sint-Jan Berchmanscollege aan