Neerpelt - wulp - Provincie Limburg

Het gros van de wulpen broedt momenteel echter in graslanden. Slechts in enkele grote
heidegebieden (reservaten en militaire domeinen) waar natte zones aanwezig zijn, broeden nog
redelijke aantallen wulp.
Het is mogelijk mede dankzij die overschakeling dat de wulp één van de weinige weidevogels is die
niet of nauwelijks achteruitgaat in de Kempen. Een van de nadelen van de overschakeling is dat de
wulp afhankelijk wordt van de ontwikkelingen in de landbouw. Zo is de omzetting van weidegebieden
naar grote maïsakkers negatief. Akkers worden soms wel bezet - wulpen kan men geregeld zien
voedsel zoeken op akkers - maar het broedsucces is er zeer gering.
Belangrijke aspecten in de biotoop zijn de volgende.
− Op macroschaal: een open en uitgestrekt landschap
− Op microschaal: microreliëf, vochtige zones en ongestoorde zones die broedgelegenheid bieden
Volgens het ornithologisch basisregister van SOVON (2002) kan in optimale biotopen een
territoriumgrootte worden gehanteerd van vijf tot vijfentwintig hectare maar in suboptimale
omstandigheden kan dit oplopen tot honderd of duizend hectare. In Nederlands Limburg zijn
dichtheden van één paar / honderd hectare gemeld. In ieder geval moet er rekening worden gehouden
met het feit dat de meeste open (landbouw)gebieden een lappendeken zijn van geschikte
leefgebieden en weinig of niet geschikte zones. Dat geldt ook voor de open landbouwgebieden in de
gemeente Neerpelt. Dit verklaart waarom een optimale broeddichtheid van circa vier broedparen per
honderd hectare (als een territoriumgrootte van vijfentwintig hectare als uitgangspunt wordt genomen)
nergens binnen de gemeente kan worden gehanteerd om het huidig aantal broedvogels te verklaren.
Deze rekenoefening alleen al leert dat de situatie binnen de leefgebieden in Neerpelt eerder
suboptimaal is.
Kansen en bedreigingen
Bescherming van weidevogels is verre van eenvoudig. Uit Nederlandse literatuur blijkt dat
weidevogels meerdere eisen stellen die niet op één perceel met elkaar kunnen worden verzoend.
− Bemesting geeft (tot op zeker niveau) een verhoogd aanbod aan regenwormen en dat is positief
voor de oudervogels
− De kwaliteit van grasland als voedselgebied voor weidevogelkuikens wordt vooral bepaald door de
toestand van de vegetatie. Ongemaaide, kruidenrijke graslanden herbergen de meeste
bovengrondse ongewervelden, die essentieel zijn als voedsel voor de kuikens
− De kwaliteit van grasland als broedgebied voor weidevogels wordt vooral bepaald door de
veiligheid: late maaidata, late inscharing van het vee en lage veedichtheden
Er is met andere woorden een mozaïekstructuur nodig van verschillend beheerde percelen. Er dient te
worden opgemerkt dat het onderzoek in Nederland in de eerste plaats betrekking heeft op een andere
weidevogelsoort, namelijk de grutto, maar er mag worden aangenomen dat de hierboven opgesomde
eisen in belangrijke mate ook van toepassing zijn voor de wulp.
De praktijk leert dat in de betere, open valleigebieden in Vlaanderen, die momenteel als zowat de
meest geschikte leefgebieden dienen te worden beschouwd, mag gerekend worden op één broedpaar
per honderd hectare. Dit hebben we ondermeer vastgesteld in de Getevallei en de Vallei van de
Zwarte beek.
29