De Noordpool als energiebron, ecosysteem ... - Sen Foundation

uitspraken openbaar gemaakt moeten worden. Daarmee zou staten de mogelijkheid ontnomen worden om
een hernieuwde claim in te dienen, als de staat het oneens is met de uitspraak van de commissie –in de
literatuur wel eens aangeduid als “pingpongprocedure” (Proelss & Müller 2008, 674). Daarnaast zou de opt-out
clausule geschrapt kunnen worden, zodat beslechting bij het Internationaal Gerechtshof kan komen te liggen.
Echter, deze hervormingen zullen helaas onmogelijk blijken vanwege het grote aantal VN- landen dat
hiermee akkoord zou moeten gaan. Daarnaast ligt een verdere afdracht van soevereiniteit die dit betekent bij –
met name machtige - landen altijd gevoelig. Dit zal nog gevoeliger worden door de samenstelling van de CLCS.
Die bestaat namelijk uit onafhankelijke wetenschappers – en niet staatsafgezanten - die gaan oordelen over
een claim die een staat indient over het verlengde van de continentale plat. Aanpassing van het UNCLOS zou
hierom alleen al met argwaan ontvangen worden.
Om de overlapping tussen de claims van Canada, Groenland en Rusland op te lossen, zouden die
landen eventueel ook een gezamenlijke claim in kunnen dienen (Beyers 2009, 97). Mocht de claim door het
CLCS gehonoreerd worden, zal er bij de verdeling van de regio tussen die landen nog veel politiek komen
kijken. Achter gesloten deuren zouden machtsverhoudingen dan een rol gaan spelen in de afspraken over de
vraag wie welk gedeelte van de noordelijke pool dan zou krijgen.
Wat betreft het milieu zou een regionale aanpak kunnen voldoen. Hierbij is het belangrijk dat kennis
over het unieke ecosysteem op de Noordpool uitgebreid wordt (PEW Environment Group 2010). 112 Omdat de
kennis zo beperkt is, is het belangrijk eerst te bevatten hoe het ecosysteem daar werkt en tot die tijd
voorzichtig en terughoudend grondstoffen te winnen (Arctic Council 2009, 6).
Het uitbreiden van deze kennis zou op multilaterale basis kunnen geschieden. Verschillende landen
zouden aan kunnen sluiten bij internationale onderzoeksprojecten. Hierbij is het vooral belangrijk om de
Arctische staten te betrekken. Op die manier kan het contact tussen die staten toenemen en daarmee het
onderlinge vertrouwen maar ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid om het milieu te beschermen. Ook zal
toegenomen kennis begrip geven voor de unieke omstandigheden op de Noordpool en bijdragen aan het
behoud ervan.
Daarnaast zullen de staten ook hun milieubeleid dienen aan te passen. Met name Rusland zou onder
druk van ngo's en andere staten, meer rekening moeten gaan houden met het milieu. Dit is echter makkelijker
gezegd dan gedaan; Rusland zal zich van deze oproepen weinig aantrekken.
Tevens zullen de VS en Canada hun beleid ten aanzien van de financiële aansprakelijkheid bij
milieuvervuiling moeten aanpassen. Deze is op dit moment vastgesteld op een laag bedrag. 113 Het gevolg
hiervan is dat de kosten van een olieramp veroorzaakt binnen het private domein veelal worden afgewenteld
op de publieke sector. Bij de toegenomen kostenconfrontatie die dan tot stand komt zal sneller geïnvesteerd
worden in veiligere grondstofwinning. Dit kan stuiten op verzet van die landen, omdat de motivatie van dit
beleid met beperkte financiële aansprakelijkheid juist is om investeringen aan te trekken.
112
Hierbij zou onderzoek bijvoorbeeld kunnen gaan over de migratieroutes van de fauna , over ecologisch belangrijke gebieden, of betere
opruimingstechnieken voor olievlekken (PEW Environment Group 2010, 107-112).
113
De hoogte van de te verhalen schade bedraagt in de VS 75 miljoen dollar en in Canada veertig miljoen dollar (Emmerson & Lahn 2012,
54).
32